Þjóðviljinn - 17.03.1982, Side 15

Miövikudagur 17. mars 1982. ÞJÖÐVILJINN — StÐA 15
frá
Hringið í síma 81333 kl. 9-5 alla
virka daga, eða skrifið Þjóðviljanum
lesendum
Halldór Pjetursson skrifar:
Þeir fundu veginn
og vörðuðu leiðina
Samvinnuhreyfingin & Islandi
erorðin 100 ára. Eina byltingin,
sem gerð hefur verið á Islandi
og með þeim hætti, að öllum
hefur hfin orðið til nokkurs göðs.
Og það sem meira er: bylting
þessi náði jafnt til andlegra
þátta sem efnislegra. Þessari
byltingu megum við aldrei
gleyma né missa sjönar á áhrif-
um hennar.
Þingeyingar voru einstök for-
ystusveit á upphafsárum þess-
ara hreyfingar. Þarna voru
margir hrvalsmenn, sem létu
sig málefnið eitt skipta án þess
að hirða um laun né frama.
Margir af þeim lærðu Norður-
landamálin á eigin spýtur, aðrir
ensku að auki og jafnvel fleiri
mál. Þeir gengu ekki með þá
andarteppu, að hlaða tröppur til
að hækka sig i sessi, heldur
kenndu mönnum að vinna i fé-
lagi, að hagsbótum samfélags-
ins.
Benedikt á Auðnum stýrði fé-
lagsmálunum og stóru bóka-
safni af völdum bókum og réði
miklu um hvað menn lásu. Væri
einhvertviátta um bókalán rétti
Benedikt honum bækur, sem
hann taldi að væri menntandi
lestur.
Jakob Hálfdánarson stýrði
kaupfélaginu og talaði vist
aldrei um launahækkun. Þessir
main léku hvorki mink né mát
málefnið var þeim allt. Þetta
voru hinir raunverulegu krafta-
verkamenn,sem ekki má blanda
Halldór Pjetursson.
saman við „kraftaverkamenn”
nUtímans sem telja sig grafa til
gulls i hver ju spori, en sá máli
reynist oft svikull.
NU er þessi hreyfing orðin
mikil vexti og margslungin. En
einu megum viðaldrei gleyma:
Þessi hreyfing má aldrei kom-
ast undir hatt þeirra samtaka,
þar sem auðmagnið eitt ræður.
Og samvinnuhreyfingin hefur
viða átt erfitt uppdráttar i auð-
valdsþjóðfélögum, þar sem
segja má að hver vilji annan
éta.
Það má heldur ekki gleymast,
að grein þessi er vaxin af stofni
félagsmálastefnu, sem kennd er
við sósialisma. Tilveran breyt-
ist og mennirnir með. Enginn
getur fundið upp alfullkomið
skipulag. Það er að neita fram-
þróuninni. En baráttunni fyrir
Til bréfritara
Að gefnu tilefni skal þaö tekið fram að bréf frá lesendum Þjóð-
viljans er einungis birt ef fylgir með bréfinu fullt nafn oe
heimilisfang ellegar nafnnúmer. Hitt er svo annað mál að ef
bréfritarar óska sérstaklega eftir þvi i bréfinu að þeir vilji ekki
að nafn þeirra komi fram f blaðinu, og að þvi tilskildu að um-
sjónarmaður lesendabréfa hverju sinni hafi i höndum nafn við-
komandi, þá er i sumum tilvikum hægt að taka tillit til slikra
óska.
I
félagslegu öryggi og samvinnu
má aldrei linna. Með þessu
verður fólkið að fylgjast og
leggja verndandi og græðandi
hendur að hverjum nýjum
sprota. Þar, sem hver vill annan
ofan er auðnin vis.
H'er i Reykjavik hefur sam-
vinnustefnan lengi átt erfitt
uppdráttar en eignast marga
góða menn, sem ekki hafa gefist
upp. Stærstu skrefin hafa þó
verið stigin undir forystu ntiver-
andi kaupfélagsstjóra KRON.
Mér hefur oft komið i hug sag-
an af þvi er Jakob Hálfdánarson
stoð við á nokkra á heimleið, og
segja mátti að lif lægi við að
hann kæmist i tæka tið heim.
Störfin sem biöu voru mörg og
ekki öll auðleyst. Fylgdarmann
hafði hannfengið á næsta bæ við
ána, gagnkunnugan. Þegar við
ánni kom, taldi fylgdarmaður-
inn hana ófæra og neitaði að
leggja i hana. Jakob staldraði
við, leysti pokaskjatta af baki
sér, en i honum var sjóður kaup-
félagsins. Enginn mun nh vita
hvað þetta var mikil upphæð, en
sjálfsagt hlægilega litil í okkar
augum. Hann rétti fylgdar-
manninum sjóðinn, svo mæl-
andi: ,,Ég treysti drengskap
þinum aö skila þessu ef ég
kemst ekki Bfandi Ur ánni”. Sið-
an steig hann á bak og lagði út I
ána. Hesturinn, sjálfsagt Ur-
valsgripur, hnusaði af vatninu,
lagðist til sunds og báðum skil-
aöi heilum yfir.
Þetta litla kaupfélag varð sið-
an undirstaðan að hinni stóru
efnahagsbreytingu i landinu.
Mér er hugsunarháttur Jakobs
svo minnisstæður, að saga þessi
hefur geymst en aldrei gleymst.
Að svo mæltu óska ég sam-
vinnuhreyfingunni gæfu og
gengis og vona að hUn verði
aldrei af aurum api.
Halldór Pjetursson,
Grenigrund 2A,
Köpavogi.
GfR&A LZ ÍTWWt
Finndu þrjár
fislci bá^ondi'r
0r þcuáu I
áfcafarug))
u má noba
aFbur oa aftor.
"—\ ^
o,
Barnahornid
Sjónvarp
kl. 20.35
Vaka er i umsjá Hrafnhildar
Schram en þátturinn hefst kl.
20.25 i kvöld. Uppistaðan i
þættinum er vinnsla með leir,
islenskan sem erlendan, og
mun Hrafnhildur viða koma
við i þeim efnum. Rætt vcröur
við islenska leirkerasmiði s.s.
Jóninu Guðnadóttur og Lydiu
Pálsdóttur, ekkju Guðmundar
Einarssonar frá Miödal i Mos-
fellssveit, en hann var einn af
brautryðjendunum I leirkera-
smiði hér á landi.
Hrafnhildur kvaöst hafa
lagt land undir fót vegna
gerðar þáttarins og meðal
annars fariö vestur i Búðar-
dal, en þar fara fram rann-
sóknir á svokölluðum Dalaleir.
• Þær rannsóknir fara fram á
vegum bæjarfélagsins og hafa
staðiö siöan i haust.
2. þátturinn
um Dreyfus-málið
Ég ákæri
Seiður og hélog
Vaka
Leir og leirkerasmíð
Sjónvarp
’O'kl. 21.05
Emil Zola tekur af skarið i
máli Dreyfus liðsforingja.
Eftir langa yfirlegu og baráttu
við eigin samvisku sest hann
niður og birtir grein sina
„J’Accuse”
Þar ákærir hann tvo fyrr-
verandi hermálaráðherra og
krefst þess að mál Dreyfus
verði tekið upp. Franska
þjóðin rekur i rogastans en
Zola ér dreginn fyrir rétt
vegna greinarinnar. Emil Zola.
eæairmr um AOia eru ijorir
talsins, allir um 50 minútna

Páll Jónsson.

KI. 21.30 I kvöld mun Þorsteinn Gunnarsson, leikari og leikhús-
stjóri i Iðnójesa úr sögu Ólafs Jóhanns Sigurðssonar, Seiður og
hélog. Þetta er 23. lestur Þorsteins.