Þjóðviljinn - 18.03.1982, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 18. mars 1982. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
Stjórnarslit vofa
yfir í Vestur-
Þýskalandi:
Foringi miðflokksins
Frjálsra demókrata í
Vestur-Þýskalandi, Hans
Dietrich Genscher utan-
ríkisráðherra hefur gefið
það til kynna að innan
tíðar geti menn búist við
stjórnarslitum og taki þá
flokkur hans upp
st jórnarsamstarf við
Kristilega demókrata.
Sósíaldemókrataf lokkur
Helmuts Schmidts kansl-
ara á við mikla innri
erf iðleika að etja og getur
svo farið að stofnaður
verði nýr vinstri f lokkur í
landinu.
Genscher haföi fyrir skömmu
sagt við blaðakónginn Axel
Springer, að „eftir tvo-þrjá
mánuði kemur upp ný staða”.
Nú um helgina talaði Genscher
um það að „FDP (Frjálsir
demókratar) og hin hægri-
sinnaða stjórnarandstaða
(CDU/CSU) „hefðu nálgast
hvorir aðra með ánægjulegum
hætti á sviði utanrikismála”.
Um leið lét hann i ljós áhyggjur
af þvi að sósialdemókratar
væru „að renna burt frá sam-
eiginlegum utanrikispólitiskum
grundvelli i stjórninni”.
Kanslarinn og USA
Með viðvörun af þessu tagi er
Genscher ef til vill að láta i ljós
áhyggjur sinar af þvi fylgi sem
friðarhreyfingin á meðal
sósialdemókrata, ekki sist
meðal yngri kynslóðarinnar.
Schmidt kanslari hefur i vax-
andi mæli lent i klemmu á milli
andstæðinga kjarnorkuvig-
búnaðar i eigin flokki og eigin
Genscher, formaður Frjálsra demókrata (til hægri) tekur úr bjór-
kollu með Franz-Josef Strauss, fyrrum kanslaraefni Kristilegra.
„Bráðum kemur upp ný staða”.
um flokks sósialdemókrata: það
á að skera niöur útgjöld til
félagsmála frekar en orðið er,
draga úr atvinnuleysisbótum og
þar fram eftir götum. Vandi
sósialdemókrata er þá ekki að-
eins sá, að þurfa að semja við
borgaralegan flokk um slika
hluti: þeir hafa, eins og Eppler,
einn af foringjum vinstri arms
flokksins, bendir á i viðtali við
Spiegel, ekki getað komið sér
saman sjálfir um hvers konar
barátta gegn atvinnuleysi gæti
reynst árangursrikust.
Fylgistap
Agreiningur meðal
sósialdemókrata sjálfra um
vigbúnað, umhverfisverndar-
mál, orkustefnu og fleira hefur
leitt til þess nú siðast, að fylgj-
endur hans sátu heima i stórum
stil eða leituðu til vinstri i nýaf-
Schmidt sendur í
stjórnarandstödu?
skuldbindinga um að fylgja eftir
ákvörðunum Nató um ný eld-
flaugakerfi i Evrópu. Og ekki
hefur það bætt úr skák, að
bandariskir áhrifamenn hafa
mjög legið Schmidt á hálsi fyrir
að hafa ekki brugðist nógu hart
við herlögum i Póllandi. Sch-
midt hefur reyndar haldið þvi
fram i nýlegu viðtali að Reagan
forseti og ráðgjafar hans hafi
ekki lagt að sér um að hætta við
áður gerða samninga um gas-
kaup frá Sovétrikjunum i
refsingarskyni vegna herlaga i
Póllandi. En það er augljóst, að
kanslarinn hefur átt i vaxandi
erfiðleikum með að útskýra
fyrir bandariskum ráðamönn-
um „austurstefnu” Þjóðverja,
sem i augum bandariskra
hauka er ekki annað en undan-
látssemi og sérgæska. Þegar
Genscher nú dregur fram utan-
rikismál sem ástæðu til væntan-
legra vinslita með stjórnar-
flokkunum, þá á hann vist gott
veður i Washington fyrir
bragðið.
Niöurskurðarstefnan
En fleiri vandkvæði eru
reyndar á döfinni. Hart hefur
verið tekist á um efnahags-
ráöstafanir i rikisstjórninni.
Hart hefur verið barist um
ráðstafanir gegn atvinnuleysi
og Frjálsir demókratar knýja
mjög á um sparnaðarráðstafan-
ir, sem koma fyrst og fremst
niöur á hefðbundnum fylgjend-
stöðnum bæjarstjórnarkosning
um i Schleswig-Holstein, sem
menn telja veigamikinn mæli-
kvarða á hið pólitiska andrúms-
loft i landinu. Sósialdemókratar
misstu þá um sex prósent at-
kvæða og fengu 36,4%. Fylgið
flúði ekki inn að miöju til
Frjálsra demókrata, sem töp-
uðu einnig dálitlu af fylgi sinu.
Aftur á móti jókst fylgi „öðru-
visi” lista til vinstri, Græningja
og fleiri — þeir fengu um 5% at-
kvæða en höfðu minna en eitt
prósent við siðustu kosningar af
þessu tagi i Schleswig-Holstein.
En þess má geta, að flokkur
þarf 5% atkvæða minnst til að fá
fulltrúa á landsþing einstakra
fylkja Sambandslýðveldisins
eða þá þingiö i Bonn.
Stofnun nýs
sósíalistaflokks
í bígerð
Nýr flokkur?
Þann tuttugasta mars verður
efnt til ráðstefnu i Recklings-
hausen til að taka ákvörðun um
stofnun nýs vinstriflokks sem
væntanlega yrði kallaður Lýð-
ræðissinnaðir sósialistar.
Höfuðpaurar i undirbúningi eru
tveir þingmenn Sósialdemó-
krata — annar hefur sagt sig úr
flokknum vegna „borgaralegr-
ar þróunar” hans, en hinn hefur
verið rekinn úr flokknum. Þeir
ætla aö reyna aö sameina
uppgjafakrata, sósialista sem
hafa verið án heimilisfangs,
óánægða menn úr verkalýðs-
félögunum (þar hafa hneykslis-
mál tengd byggingarfélögum á
vegum verkalýðshreyfingarinn-
ar orðið sósialdemókrötum
erfið). Þingmennirnir tveir
leggja á það áherslu, að þeir
hafi ekki á prjónunum að stofna
enn einn „úrvalsflokk mennta-
manna” heldur vilji þeir skapa
breiðan sósialistaflokk sem
styðjist fyrst og fremst við
launafólk.
Þessi nýi flokkur, sem gæti
breytt verulega pólitisku korti
Sambandslýðveldisins mun að
likindum leita samstarfs við
samtök Græningja, umhverfis-
verndarmenn sem hafa komið
við sögu i kosningum aö undan-
förnu og náð umtalsverðum ár-
angri. Þaö mun þó ljóst, aö til
lengdar mun ekki pláss fyrir tvo
flokka á vinstrivæng, sem
leggja mikla áherslu á um-
hverfisvernd, orkusparnaö og
friðarmál — fyrir utan verk-
lýösmál þau sem Demókratiskir
sósialistar bera fyrir brjósti.
Græningjar eru a.m.k. farnir að
sýna merki um ótta við að hinn
nýi flokkur kunni aö spilla
þeirra tilveruskilyröum.
ÁB tók saman
Mengunarhættan á Suðurnesjum:
Frekari rannsóknir vantar
t Ijósi þess að mengunarhætta
af oliu á Suðurnesjum er orðin að
stórpólitisku hitamáli lögðum við
þá spurningu fyrir Vilhjálm
Grimsson bæjartæknifræðing i
Keflavik, hvort hann teldi að
nægilegar rannsóknir hefðu farið
fram á grunnvatnsrennsli og
mengunarhættu á svæðinu til þess
aðhægt væri að taka málefnalega
afstöðu til þessara hitamála.
Að minu viti þyrfti að gera hér
mun itarlegri rannsóknir á
grunnvatnsrennsli og raunveru-
legri mengunarhættu, sagði Vil-
hjálmur.
Það er alls ekki vist að mesta
mengunarhættan stafi af núver-
andi oliutönkum. Menn segja að
hér á svæðinu séu gamlar oliu- og
tjörubirgðir frá striðsárunum,
sem á sinum tima hafi verið urð-
aðar. Hugsanlega stafar mest
mengunarhætta frá þeim, og við
teljum nauðsynlegt að gerðar
verði kjarnaboranir á þeim stöð-
Á fundi bæjarstjórnar tsa-
I fjarðar, s.l. fimmtudag var eft-
| irfarandi ályktun ásamt grein-
• argerðsamþykkt:
I Bæjarstjórn lsafjarðar vill
■ benda hæstvirtri rikisstjórn á.,
um sem menn telja að þetta hafi
verið gert, svo að úr þessu verði
skorið. Slikar kjarnaboranir hafa
hins vegar aldrei fengist gerðar.
1 öðru lagi tel ég að það þyrfti
að gera hérna isótóprannsóknir
eins og Jón Jónsson jarðfræðing-
ur lagði til á sinum tima, en þær
mundu gefa okkur fyllri upplýs-
ingar um vatnsrennslið en viö
höfum nú.
Þær rannsóknir, sem gerðar
hafa verið hér á svæðinu segja
okkur fyrst og fremst, að
sprungukerfið frá Ósabotnum við
Hafnir inn i Voga hindri það að
grunnvatnsstreymi sé frá nesinu
hingað út á nestána. I öðru lagi
hafa verið gerðar vatnshæðar-
mælingar sem segja okkur að
grunnvatnsborðið sé um það bil
1.5 m yfir sjávarmál á miðju nes-
inu og nái um 30—40 m. niður fyr-
ir sjávarmál, en jafnist siðan út
við ströndina.
Þá má geta þess, að við höfum
heyrt, að einni af borholum hers-
að skipuleg nýting innlendra
orkugjafa á hóflegu verði er for-
senda fyrir bættum lifskjörum i
landinu. Þvi skorar bæjarstjórn
Isafjarðar á rikisstjórn Islands
að hrinda i framkvæmd áætlun-
um um uppbyggingu innlendra
orkugjafa þannig að allir lands-
ins uppi á velli hafi verið lokað
vegna oliumengunar og annarri
hjá Fiskiðjunni i Njarðvikum, en
þáð verðið þið að fá staðfest ann-
ars staðar.
Við höfðum einnig samband við
Freystein Sigurðsson jarðfræðing
hjá Orkustofnun, sem stundað
hefur grunnvatnsrannsóknir á
Reykjanesi og spurðum hann,
hvort hann teldi nóg að gert i
þeim efnum.
Þetta er langt mál og flókið,
sagði Freysteinn
Samspilið á milli þekkingar og
ályktunar er flókið ferli, þar sem
margt verður sagt út frá likum,
en annað verður ekki sagt fyrir
nema með verulegum rannsókn-
um.
Við vitum hins vegar að
grunnvatnið rennur til sjávar frá
miðju nesi, og mengunarhætta er
þvi minnst niður við ströndina.
Við vitum hins vegar ekki hvar
vatnaskilin liggja, ef menn vildu
hugsanlega velja þann kostinn
menn geti átt kost á nýtingu I
þeirra.
Jafnframt skorar bæjarstjórn |
ísafjarðar á núverandi stjórn- ■
völd að hrinda i framkvæmd I
samþykktum áformum sinum I
um jöfnun orkuverðs um land |
allt.
_________________________________I
að staðsetja mengunarhættuna
vestan vatnaskilanna. 1 rauninni
fylgir mengunarhætta allri
byggð, en oliumengun er það sem
menn óttast mest. Gróflega má
ætla að 1 tonn af oliu eyðileggi
vatn á eins ferkilómeters svæði.
Hættan af olimengun stafar bæði
frá oliugeymum, oliuleiðslum og
dælum, og það má einnig segja að
flugumferðin sé mengunarvald-
ur, þvi þoturnar brenna ekki allri
sinni oliu þannig að alltaf fer eitt-
hvað á flutbrautirnar.
Mér finnst ekki hægt að svara
þeirri spurningu beint, hvort
nægilega mikið hafi verið gert til
þess aðhægt sé að taka endanlega
ákvörðun i þessu máli. Hér er um
matsatriði að ræða, þar sem
menn verða fyrst að gera það upp
við sig, hvort þeir ætla að taka
vissa áhættu eða stefna að al-
gjörri verndun. Eftir þvi fer m.a.
hvort menn vilja að mannvirkin
verði öll uppi á velli eða niður við
ströndina.
Þá er ég ekki viss um að kannað
hafi verið, hvar koma eigi
leiðslunum fyrir. Það skiptir t.d.
máli, hvort þær verða lagðar fyr-
ir ofan eða neðan vatnsból Kefl-
vikinga.
Við spurðum einnig Björn Pét-
ursson hjá verkíræðideild banda-
riska hersins, hvort vatnsholu
hefði verið lokað á vellinum
vegna oliumengunar. Hann sagð-
ist ekki kannast við það. Hins
vegar tjáði Ingimar R. Guðnason
fyrrverandi starfsmaður Fiskiðj-
unnar i Njarðvikum okkur að
mengun hefði komið fram i
borholu Fiskiðjunnar vegna
óhapps, sem orðið hefði við. oliu-
geyma hersins, og hefði holan
verið tekin úr notkun 1965 en önn-
ur boruð i staðinn, ekki ýkjalangt
frá,oghefðihún verið notuð siðan
og reynst ómenguð.
\Bœjarstjóm ísqffarðar}
! ályktar um orkumál j
I Jón Helgason. Hann var end- ■
J urkjörinn formaður Eining- I
I ar.
I Aðalfundur
j Einingar:_______________j
! Rausnar- ;
J legir styrk-!
j ir veittir til j
ýmissa
! verkefna
IMörg mál voru á dagskrá á
aðalfundi verkalýðsfclagsins
Einingar sem haldinn var
• þann 7. mars. Allmargir
Istyrkir voru veittir. Þannig
fékk Sólborg kr. 40.000 vegna
framkvæma við hinn vernd-
1 aða vinnustað við llrisalund.
ISjálfsbjörg fékk 15.000 vegna
framkvæmda við Endurhæf-
ingarstöðina og lijálparsveit
■ Skáta fékk kr. 5000 vegna
Ikaupa á fjarskiptabúnaði.
Einnig var samþykkt til-
lagi i tilefni af ári aldraðra
• að veita styrk úr sjúkrasjóði
Ifélagsins kr. 15.000 Stjórn-
inni var falið að kanna hvar
fé þetta kæmi að sem bestum
■ notum. |
ólg.