Þjóðviljinn - 07.04.1982, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövlkudagur 7. april 1982
Hrafn Sæmundsson
hefur mjög látiö málefni
aldraös fólks til sín taka
að undanförnu. Blaðinu
þótt því vel við eiga að fá
hann til viðtals um þau og
við inntum hann fyrst eftir
því starf i/ sem unnið hefði
verið á þessum vettvangi á
árinu
— Þaö sem ég þekki best til i
þeim efnum er starf, — „Nefndar
um málefni aldraöra”, sem heil-
brigöis- og tryggingamálaráö-
herra skipaöi 24. júli i fyrra, sagöi
Hrafn.
— Hverjir eiga sæti í þessari
nefnd?
— Nefndin starfar undir forystu
Páls Sigurðssonar, ráöuneytis-
stjóra en aörir f nefndinni eru
Pétur Sigurösson, alþm. Aöal-
heiður Bjarnfreösdóttir, for-
maður Sóknar, Gunnhildur
Siguröardóttir hjúkrunarforstjóri
á Sankti Jósepsspitalanum i
Hafnarfirði, Adda Bára Sigfús-
dóttir, borgarfulltrúi og Þórarinn
Þórarinsson, lögmaður Vinnu-
veitendasambandsins og ég.
Hlutverk
nefndarinnar
verið aö gefa þvi kost á aö flytja
þetta verkefni milli kynslóöa.
— Væri ekki ástæöa til aö ör-
yrkjar ættu einnig kost á slikri
fyrirgreiöslu?
— Ég vona aö i meöförum
þingsins veröi þeim bætt inn i
þennan ramma. örryrkjar og
aldraðir eru undir sama hatti á
þessu sviöi eins og mörgum
öörum. Nefndin sem slik getur
hinsvegar ekki gert beinar til-
lögur um þetta.
Ráðstefnuhald
— Eru e.t.v. einhverjar ráö-
stefnur fyrirhugaöar um þessi
mál?
— Jú, nefndin hefur hugsað sér
— Hvaöa hlutverk hefur þessi
nefnd?
— Samkvæmt skipunarbréfi á
nefndin aö gera tillögur til ráö-
herra um samræmingu á skipu-
lagi i heilbrigöisþjónustu fyrir
aidraöa, með tilliti til félagslegra
og heilsufarslegra sjónarmiöa.
Nefndin er skipuö samkvæmt
þingsályktun, sem visaö var til
rikisstjórnarinnar i maimánuði i
fyrra.
— Hvernig hefur nefndin hagaö
störfum sinum?
— Nefndin tók til starfa 9. sept.
og hóf þá aö semja lagafrumvarp
um málefni aldraöra. Unniö var
sleituiaust aö þessu verkefni
fram yfir áramót en þá var þvi
lokið og frumvarpinu skilaö til
ráðherra. Það er þetta frumvarp,
sem nú liggur fyrir Alþingi sem
stjórnarfrumvarp.
Viltu segja eitthvaö um þetta
frumvarp?
— Þaö yrði alltof langt mál að
rekja efni þess. Hinsvegar er
ljóst, aö þarna er um mikla
stefnubreytingu aö ræöa i mörg-
um grundvailaratriðum og ýmis
merkileg nýmæli á feröinni.
Aðrar hugmyndir
— Hvaö tók svo viö þegar lokiö
var viö samningu frumvarpsins?
— Þá tók nefndin til viö aö móta
ýmsar hugmyndir um máiefni
aldraöra og starfiö á árinu i þvi
sambandi.
— Geturöu greint frá efni ein-
hverrar þeirra hugmynda I stuttu
máli?
— Þaö er nú erfitt 1 stuttu máli
en ég get drepiö á þaö helsta.
Nefndin hefur gert tillögu um
breytingar á lögum um Hús-
næöisstofnun rikisins. Þar er gert
ráö fyrir þvi, aö þeir, sem eru 70
ára og eldri, geti fengiö lán vegna
breytinga og viðhalds á ibúðar-
húsnæöi, en þessi lán falli ekki i
gjalddaga og endurgreiðist þá
fyrst aö fullu þegar eigendaskipti
veröa á húsnæöinu. Lánin yröu
svo verötryggö en vaxta- og af-
borgunarlaus til gjalddaga.
— Hvaö þýöir þetta?
Vertu ekki aö trufla mig meö þessum myndavélarskratta, strákur.
Þaö er notalegt aö láta liöa úr sér I setustofunni.
árum mjög merkilegt starf aö
fyrirbyggjandi lieilsurækt á
vegum aöiia vinnumarkaðarins
og fleiri.
Þessar ráöstefnur þjóna fyrst
og fremst þvi markmiöi, að aðilar
vinnumarkaöarins o.fl. komi
saman og byrji aö ræöa um hina
félagslegu og heilsufarslegu hlið
málsins. Þessi atriði munu verða
gifurlegt verkefni til að vinna
skipulega að i framtiöinni, ekki
sist I tæknivæddum þjóöfélögum.
Erfðarétturinn o.fl.
— Viltu drepa á einhver fleiri
atriöi, sem nefndin hefur á prjón-
unum?
— Nefndin hefur nú i vinnslu
hugmynd um aö láta gera athug-
un á lögum um erföarétt.
— í hvaöa átt gengur sú athug-
un?
— Margir halda aö i erfðarétt-
inum sé einhver agnúi, sem þurfi
kannski aö sniöa af. Menn lita þá
m.a. til þeirra staöreynda, aö
réttur eftirlifandi maka er
kannski ekki oröinn nægur, miöaö
við aöstæöur i nútimanum. Allir
þekkja til aö mynda dæmi um
þaö, aö eftirlifandi maki, sem
oftast er aldraöur. er jafnvel bor-
inn út úr húsnæði af erfingjum
sinum. Hugmynd okkar er fyrst
og fremst aö koma þessu máli á
umræöustig.
— Og fleira?
— Viö höfum beint þeirri hug-
mynd til sveitarfélaga, einkum
þeirra, sem hafa á sinum snærum
sumarvinnu fyrir unglinga, að
þau bjóöi ellilifeyrisþegum upp á
aöstoö viö garöahreinsun og
snyrtingu lóða.
Einnig höfum viö beint því til
tryggingafélaga aö aldraö fólk fái
sömu réttindi og yngra fólk I sam-
bandi við ferðatryggingar, en á
þvi mun hafa verið misbrestur.
— Hvað viltu svo segja aö
lokum?
— Ég tel aö starf „Nefndar um
málefni aldraðra” hafi verið
markvisst, og flest eða öll atriði,
sem unnið hefur veriö að, séu
byggð á raunsæi og muni koma
öldruðu fólki beint eða óbeint til
góða og I mörgum tilvikum
breyta verulega hag þessa þjóð-
félagshóps i úáinni framtið.
—mhg
mhg ræðir við Hrafn Sæmundsson
um áform og störf
„Nefndar um málefni aldraðra”,
sem Svavar Gestsson heilbrigðis- og
tryggingamálaráðherra skipaði
þann 24. júlí í fyrra
Hrafn Sæmundsson.
það veröa ekki tilnefndir á þær
fulltrúar heldur munum viö bjóöa
vissum aöilum þátttöku.
— Hvert er hiutverk þessara
málþinga?
— Fyrri ráöstefnan, sem haldin
veröur i Reykjavik 14. mai,
fjallar um aölögun starfsloka. A
þessari ráöstefnu veröur rætt um
hlutastörf, breytingar á
almannatryggingakerfi og lif-
eyrissjóöi þannig aö möguleikar
yröu á meiri sveigjanleika á
starfslokum. Þátttakendur
þessarar ráöstefnu yröu aöallega
frá vinnumarkaöi,frá verkalýös-
hreyfingu og vinnuveitendum.
Fyrir utan faglega aðila sem
Viöhorf þeirra, sem nú eru aö
nálgast starfslok. Viöhorf þeirra,
sem nú eru á aldrinum 50-60 ára.
Viöhorf aöila vinnumarkaöarins
til starfsloka. Aðlögun starfsloka
frá félagsfræöilegu sjónarmiöi.
— Um hvaö fjailar hin ráö-
stefnan?
— Þessi ráöstefna, sem haldin
veröur 4. sept. skiptist i tvo þætti:
nýtingu fritimans og heilsurækt.
— Nánar um þaö?
— Framsöguefni veröa þessi i
fyrri hlutanum:
Félagsstarf eldri borgara. Full-
oröinsfræösla. Viöhorf ellilif-
eyrisþega til nýtingar fritimans.
Nýting fritimans frá félagsfræöi-
legu sjónarmiöi.
Hugaö að vefnaðinum. Mynd: Ari.
— Þetta þýöir einfaldlega þaö,
aö samþykkt veröur, aö búiö er aö
leysa eitt af stærri vandamálum
hjá mörgu öldruöu fólki við aö
halda i horfinu eigin ibúöarhús-
næði. Megnið af öldruöu fólki á al-
mennum lifeyri getur ekki haldiö
við húsnæöi sinu af eigin ramm-
leik og þarna er raunverulega
aö standa fyrir tveim ráö-
stefnum. Og þessar ráöstefnur
veröa með dálitiö ööru sniði en al-
mennt tiðkast um slikar
samkomur.
— Viltu skýra þetta nánar?
— Þetta veröa fámennar ráð-
stefnur, nánast stórir vinnu-
hópar, 20-30 manns á hvorri og
þátttakendur verður leitast við aö
fá til fólk, sem þessi mál brenna
á. Best skilst þetta með þvi að ti-
unda það efni, sem framsögur
munu fjalla um, en framsögu-
menn munu ræöa um þessa þætti
málsins m.a.:
Viöhorf ellilifeyrisþega til
starfsloka og aölögunar aö þeim.
1 hlutanum um heilsurækt
verða íramsöguerindin þessi:
Hlulverk iþróttahreyfingarinnar.
Hlutverk heilsuræktarstööva.
Samvinna heilsuræktarstööva og
verkalýsöhreyfingar. Ahrif
heilsuræktar.
I sambandi við þessa ráðstefnu
litum viö til Akureyrar en þar
hefur farið fram á undanförnum
Unnið í þágu aldraðra