Þjóðviljinn - 21.04.1982, Síða 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 21. april 1982
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Otgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
ólafsson.
Fréttastjóri: Þórunn Siguröardóttir.
L'msjónarmaður sunnudagsbiaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglvsingastjóri: Svanhildur Bjarnadóttir.
Afgreiðslustjóri: Filip W. Franksson.
Blaðamenn: Auöur Styrkársdó'tir. Helgi Ólafsson
Magnús H. Gislason, óiafur Gislason, óskar Guðmundsson,
Sigurdór Sigurdórsson, Sveinn Kristinsson, Valþór Hiöðversson.
iþróttafréttaritari: Viðir Sigurðsson.
t'tlii og hönnun: Andrea Jonsdóttir. Guðjón Sveinbjörnsson.
l,jósmyndir:Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
Ilandrita- og prófarkalestur: Elias Mar. Trausti Einarsson.
Auglvsingar: Hildur Ragnars, Sigriöur H. Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: Guörún Gúövaröardóttir, Jóhannes Harðarson.
Afgreiösla: Bára Sigurðardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Simavarsla: Sigriður Kristjánsdóttir, Sæunn óladóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Innheimtumenn: Brynjóllur Vilhjálmsson, Gunnar
Sigúrmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen
Jónsdóttir.
t tkeyrsla. afgreiösla og auglýsingar: Siöumúla 6,
Keykjavik, simi 81Jj:i
Prentun: Blaðaprent hf.
Þreklaust íhald
í Reykjavík
• Það er eins og Sjálfstæðisf lokkurinn haf i ekki náð
sér eftír þá miklu þrekraun að koma saman borgar-
stjórnarlista og beygja Albert Guðmundsson undir
Davíð Oddsson sem borgarstjóraefni. Það var á
margra vitorði að sterk hreyfing var fyrir því að fá
Birgi Isleif Gunnarsson til þess að leiða borgar-
stjórnarbaráttuna á ný, en það varð úr að gömlu for-
ystumönnunum sem töpuðu borginni var sparkað. Það
er síður en svo að ánægja ríki meðal Sjálfstæðis-
manna með þessa ráðstöfun.
• Það hefur verið einkenni hinna nýju forystu-
manna Sjálfstæðisf lokksins i Reykjavík að hopa úr
einu árásar- og gagnrýnisefninu á meirihlutann í ann-
að. Þeir hafa heldur ekki haft nennu í sér til þess að
koma með heildstæðar og ábyrgar gagntillögur við
stef nu meirihlutans, heldur einungis vísað til þess að
ef þeir kæmust til valda yrði allt í Reykjavík eins og
áður fyrr meðan íhaldið réði eitt.
• Áratugum saman glumdi það við hjá íhaldinu að
útilokað væri fyrir þrjá ólíka stjórnmálaflokka að
koma sér saman um stjórn borgarinnar. Þeir myndu
eilíflega deila sín á milli. Þessar raddir eru nú
þagnaðar. Enda hef ur það sýnt sig á k jörtímabilinu að
ágreiningur innan Sjálfstæðisflokksins í borgarstjórn
hefur verið tíðari en milli f lokkanna þriggja, sem þó
hafa aldrei leynt því að þeir séu með ólíkar skoðanir.
• Sú kenning heyrist heldur ekki lengur frá Sjálf-
stæðisflokknum að vinstri mönnum í Reykjavík sé
engan veginn treystandi fyrir f jármálum. Fullyrt var
að svonefndir eyðsluf lokkar myndu aðeins eyða og
spenna og ekki hugsa um að útgjöld og tekjur yrðu að
standast á. Það kom Sjálfstæðisflokknum ákaflega
illa þegar nýi meirihlutinn lét gera raunverulega út-
tekt á fjárhagsstöðu Reykjavíkurborgar eftir
kosningarnar 1978. Þá kom í Ijós að hin góða fjár-
málastjórn sem íhaldið hafði státað af var aðeins
gömul blekking sem Sjálfstæðismenn trúðu orðið
sjálfir á. Nú reyna Sjálfstæðismenn í Reykjavík að
gleyma fyrri yfirlýsingum um f jármálaóreiðu vinstri
meirihlutans.
• Svo er um mörg önnur árásarefni. Eftir að hafa
hamrað á því í eitt og hálft ár að pólitíska forystu
skorti í Reykjavík vegna þess að borgarstjórinn væri
orðinn embættismaður var blaðinu snúið við og tuðað í
mikilli vandlætingu um pólitíska ofstjórn Alþýðu-
bandalagsins og ógnarstjórn þess á meirihlutanum. Á
þessu er enn verið að stagast þótt allir viti að sam-
starfið milli hinna þriggja misstóru meirihlutaflokka
er á jafnréttisgrundvelli.
• En f leira hef ur Sjálf stæðisf lokkurinn reynt. Hann
hef ur skammast út i þéttingu byggðar í Reykjavík og
fullyrt að hvergi mætti vera blóm eða strá í borginni
án þess að meirihlutinn legði það svæði undir bygging-
ar. Nú reyna forystumenn Sjálfstæðisflokksins í
borgarmálum að gleyma því að þeir börðust gegn
þéttingu á þeim svæðum sem nú er að byggjast, vegna
þess að hún hefur mælst vel fyrir.
• Þannig mætti áfram að telja áróðursrokur sem
gufað hafa upp eins og allt talið um gíf urlega skatta-
áþján, lóðaúthlutunarreglurnar, verndun gamalla
fúaspýtna í miðbænum o.s.frv. Það hefur bæði skort
úthald og sannfæringu í málflutning Sjálfstæðis-
f lokksins í Reykjavík, enda hefur nýja meirihlutanum
farnast vel þegar á heildina er litið. Og ekki getur
Sjálfstæðisflokkurinn yfirboðið og lofað meiri út-
gjöldum til félagsmála í Reykjavík en hjá vinstri
f lokkunum. Þar blikar á hnffana bak við þá steina þar
sem leiftursóknarmenn bíða færis.
—ekh
| Hvað á að gera j
j við miðbœinn?
I Fyrir nokkru birtist i *
■ Morgunblaðinu grein eftir !
IRagnar Þórðarson. Þar eru I
viðruð ýmisleg sjónarmið, I
sem annars eru ekki algeng i J
• þvi blaði og heyrast yfirleitt ,
Iof sjaldan, að minnsta kosti I
sum. En Ragnar segir meðal I
annars:
■ *
I,,Ég hef heyrt að ca. 1500 I
manns hafi sótt um að koma I
til greina við úthlutun ein- J
• býlishúsalóða sem nú hafa ,
Iverið auglýstar til úthlut-, I
unar. Það væri gaman að sjá
iblöðum.hvemargiraf þeim |
■ sem fá þessar lóðir eru nú ,
Ihúsnæðislausir og hve marg- I
ir þeirra búa i heilsuspillandi I
ibúðum.
I |
IEkki er óliklegt að hvert I
einstakt umræddra húsa |
muni komast upp i ca. ■
■ 1.5—2.5 milljónir nýkróna og l
Ijafnvel meira meö gatna- I
gerðarkostnaði. Liklegt er að |
meðalibúafjöldi hvers ein- •
* býlishúss verði 4, þ.e. að,
Imeðalkostnaður við að
byggja yfir hvern þessara
ibúa verði ca. 500.000 ný-
* krónur. Ef byggðar yrðu i
I staðinn smáibúöir mið-
I svæðis, við þegar gerðar
■ gamlar götur, og stærð þess- ■
I' ara ibúöa yrði ca. 30—90 I
ferm, yrði kostnaðurinn á I
hvern ibúa liklega ca. ^
150.000—250.000 nýkrónur. i
| Auðvitað á rikt fólk og ^
, valdamenn að fá að byggja !
Isér skrauthýsi en mér finnst I
ástandið i húsnæðismálum, i I
bili vera þannig að það sé '
■ enn nauðsynlegra að byggja ]
Iyfir þá húsnæðislausu og yfir j
fatlaða og gamla. Þessvegna I
legg ég til að bæjarstjórnar- '
• meirihlutinn ákveði og komi !
Iþvi i framkvæmd að á næstu I
5 árum séu i Reykjavík aðal- |
lega eða eingöngu byggðar "
• 30—90 ferm. ibúðir og ein- !
Igöngu byggt miðsvæðis við I
þegargerðar götur....
... En fyrir alla muni látum •
! þarfir hinna öldruðu, hinna I
| sjúku, og hinna húsnæðis- |
| lausu sitja fyrir þvi að full- |
■ nægja hégómaóskum þeirra ■
I' kröfuhörðu, hinna riku og I
þeirra sem ráða landinu... |
... Það á að vera forgangs- ■
I' sjónarmið um lausn skipu- I
lagsverkefna i Reykjavik, að
sjá til þess að i bænum verði |
ætlð nóg framboö af ódýrum ■
I' og litlum leiguibúðum mið- I
svæðis þar sem fólk getur
búið án þess að eiga bil eða |
eyða stórfé i leigubila og ■
" strætisvagna.” I
klíppt
Tilgangur í lífinu
Einhver furðulega samkoma
er enn við lýði sem heitir stjórn
Félags islenskra rithöfunda.
Hún hefur það hlutverk undir
sólinni að kvarta yfir þvi, að
vinir og skjólstæðingar þessa
hóps fái ekki fé sem skyldi úr
Launasjóði rithöfunda. Og eins
og sagt var um villur þær sem i
gang fara i fræðum ýmsum:
hefur svo hver nokkur að iðja.
Stjórn þessi hefur eina ferðina
enn sent frá sér harðorð mót-
mæli gegn þvi sem hún kallar
einhliða pólitiskar úthlutanir
stjórnarLaunasjóðs. Þar er upp
tekið tilbrigði við þá staðhæf-
ingu, aðrithöfundar fái ekki náð
fyrir augum stjórnarinnar
nema þeir sýni „fylgispekt við
róttækt stjórnmálaafl”— næst-
siðastminnir okkur að formúlan
hafi verið sú að rithöfundar
þurfi að vera ,,inni i eða utan á
Alþýðubandalaginu” til að fá
þau starfslaun sem hér um ræð-
ir.
Ömurleiki
Eins og margsinnis hefur
fram komið er málafærsla þessi
öllhinömurlegasta.ífyrsta lagi
er látið að þvi liggja, að höfund-
ar, sem einhver tiltekinn hópur
skrifandi manna vill kalla rót-
tæka, sé ekki fyllilega heiðar-
lega að starfslaunum úr launa-
sjóði kominn. Kvörtunarmenn
svara að visu venjulega með þvi
að segja, að allir séu góðs mak-
legir eða eitthvaö þessháttar.
En slik undanbrögð verða
marklaus þegar þau eru skoðuð
i þvi samhengi sem kvartanirn-
ar eru fram bornar — með öðr-
um orðum þvi, að verið sé að
mismuna mönnum eftir þvi
hvort þeir eru róttækari eða
ekki.
Rökleysur
I annan stað er ekki að undra
þótt það fólk sem hefur tekið
sæti i fyrrgreindri stjórn Launa-
sjóðs visi frá sér snakki þessu
sem „fullkomlega órökstuddum
svivirðingum” eins og Heimir
Pálsson kallar samþykkt FIR i
Dagblaðsvisi i gær. Ef menn
vilja t.d. nefna þá fjóra rithöf-
unda sem á þessu ári fengu flest
mánaðalaun úr margnefndum
sjóði og kalla þá úthlutun rang-
láta, þá verða menn að gjöra
svo vel, að nefna þá snillinga
sem sendu inn svipaöar um-
sóknir, svo að fólk geti séð hvert
tjón bókmenntirnar eru að biða
fyrir sakir skelfilegs ofrikis
komma. Ef menn hinsvegar
treysta sér ekki til þess að segja
hreint út hvað þeir meina, þá er
ekki annar kostur fyrir hendi en
að visa lágkúrulegu öfundar-
hjali til föðurhúsa.
Versta lausnin
Gleymum þvi heldur ekki, að
stjórn Félags islenskra rithöf-
unda nefnir það sér til hressing-
ar og trausts, að ýmsir þing-
menn hafi tekið undir við
sjónarmiðhennar. Þarna erenn
og aftur komið að þvi, að ákveð-
inn hópur rithöfunda getur ekki
sættsig við þá meðferð mála, að
rithöfundar sjálfir beri ábyrgð á
sinum hagsmunamálum. Þeir
vilja heldur hlaupa undir pils-
fald alþingismanna og láta þá
um að skakka leikinn.
Vitanlega eru til ýmsar
hugsanlegar lausnir á þrá-
hyggjumálum eins og launa-
sjóðsmálin virðast vera orðin
ákveðnum hópum. En hug-
myndin um enn eina þingnefnd
er þvi miður einhver sú lakasta
sem hugsast getur. Slik nefnd
starfar að annarri úthlutun,
sem kennd er við listamanna-
laun. 1 þeirri nefnd hafa gerst
bæði skárri og lakari tiðindi i
rás áratuganna eins og að likum
lætur. En hitt er ljóst, að nefnd
af þvi tagi er sett i' þá stöðu sem
gerir enn óliklegar en flest ann-
að, að á hennar vegum verði út-
hlutað einhverju sem kalla má
starfslaun án þess að um blygð-
unarefni sé að ræða. Þingnefnd
af þessu tagi er fyrr en varir
farin að flækja i eina bendu ólik-
legustu sjónarmiðum og inn-
bygðis óskyldum — 0g loks
verður útkoman sú, að helst vilji
nefndarmenn forðast allt sem
heitir að bera skynbragð á lista-
starfsemi og breyta sjóði sinum
i neftóbakssjóð svonefndan: fái
þá allir eitthvað, en enginn neitt
sem máli skiptir.
Og þegar slik nefnd er i þeim
hami að vera i raun og veru að
gera upp á milli fólks, þá er hún
öðrum stjórnum verri. Þarf
ekki annað en minna á hinar
furðulegu uppákomur hjá þess-
ari nefnd nú i vor, sem hefðu
stórlega hneysklað sæmilega
menn, ef þeir væru yfirleitt ekki
búnir að afskrifa þetta undar-
lega skipulag sem þingiö ber
ábyrgðá. áb.
Félag íslenzkra rithöfunda:
Launasjóður rit-
/\w iv»ici
og skorið