Þjóðviljinn - 08.09.1982, Blaðsíða 4

4 SiÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 8. scptembcr 1982
UOBVIUINN
Máigagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Otgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson. Kjartan
Ólafsson.
Fréttastjóri: Þórunn Siguröardóttir.
Lmsjónarmaður sunnudagsblaðs: Guöjón Friöriksson.
Auglýsingastjóri: Svanhildur Bjarnadótt^.
Afgreiöslustjori: Baldur Jónasson
Blaðamenn: Auöur Styrkársdó'tir, Helgi Ólafsson
Maenús H. Gislason, Olafur Gislason, öskar Guömundsson,
Sigurdór Sigurdórsson, Sveinn Kristinsson, Valþór Hlööversson.
iþróttafréttaritari: Viöir Sigurösson.
L'tlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir Guðjón Sveinbjörnsson.
I.jósmyndir.-Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
Handrita- og prófarkalestur: Elias Mar.
Auglýsingar: Hildur Ragnars, Sigriður H. Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: GuörUn Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Simavarsla: Sigriöur Kristjánsdóttir, Sæunn Oladóttir.
Húsmóöir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bllstjóri: SigrUn Báröardóttir.
Innheimtuincnn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar
SigUrmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen
Jónsdóttir.
t'tkeyrsla. afgreiösla og auglýsingar: Siðumúla 6,
Reykjavik, simi timtl
Prentun: Blaðaprent hf.
Af hverju ekki
útflutn ingsbann ?
• Af hverju er ekki útflutningsbann og hasar gegn
bráðabirgðalögum núverandi ríkisstjórnar eins og gegn
kaupránslögum Geirs Hallgrímssonar 1978? Guð-
mundur J. Guðmundsson alþingismaður og formaður
Dagsbrúnar svaraði þeirri spurningu á vinnustaðafundi
með verkamönnum hjá Hafskip í gær. Pað er vegna
þess aö efnahagsaðgerðirnar nú eru verulega
frábrugðnar kaupránslögunum 1978 og efnahagsleg
staða mála allt önnur.
• 1978 var eingöngu ráóist aö kaupinu og helmingur
tekinn afverðbótum með lögum, ekki aðeins 1. febrúar
heldur líka 1. júní og 1. september. Pá voru í Iögunum
ákvæði sem jafnað hefðu út mun á dagvinnu og eftir-
vinnu. 1982 er um að ræða skerðingu upp á svo sem
7'/:% 1. desember, en á móti kemur lenging orlofs,
láglaunabætur og fleira þannig að skerðingin gagnvart
almennu launafólki gæti orðið á bilinu 3 - 5%. Um leið
er að því stefnt að fleiri aðilar en launafólk, m.a. versl-
unin, beri þær byrðar sem efnahagsleg áföll gera óhjá-
kvæmilegar.
•En munurinn liggur ekki aðeins í eðli aðgerðanna
heldur einnig í aðstæðunum, sagði Guðmundur J. Guð-
mundsson á áðurnefndum fundi: „Hvernig sem farið er
yfir söguna aftur til 1950 finnið þið ekki dæmi um annað
en að við minnkandi þjóðarframleiðslu og verðfall á
mörkuðum hefur kaupmáttur almenns verkafólks
hrapað og oft komið til atvinnuleysis.
• 1978 voru þjóðartekjur á uppleið, þjóðarframleiðslan
jókst og verðlag var hækkandi á helstu útflutnings-
mörkuðum okkar. Verkalýðshreyfingin var að verja
samningana frá 1977 þar sem hún hafði náð fram
kaupmáttaraukningu eftir mjög mikla lægð í kaupmætti
1975, 1976 og fram á mitt ár 1977. Útflutningsbann var
mjög áhrifarík aðgerð vegna þess að það var slegist um
að kaupa fiskinn af okkur 1978.
• Nú eru þjóðartekjur á niðurleið, þjóðarframleiðsla
dregst saman og verðlækkanir eru á fiskmörkuðum og
hjá stóriðju. Fjárfestingarsukkið sem viðgengist hefur
hér um langt árabil gerir það að verkum að ef ekki
verður stungið við fótum fer allt á bólakaf í skuldir.
•Mér dettur ekki í hug að við leggjum til nú að stoppa
skreiðarsöluna. Hvaða gagn er í því meðan enginn
kaupir skreiðina? Nér dettur ekki í hug að við stöðvum
saltfisksölur. Ég er viss um að við fengjum ekki eitt
einasta verkalýðsfélag úti á landi með í þá aðgerð þegar
verð á saltfiski hefur nýlækkað um 7% og Norðmenn
eru með sífelld undirboð. 1978 höfðum við ekki undan
að framleiða á Ameríkumarkað en ef við stoppuðum
frystínguna núna þá væru Kanadamenn búnir að leggja
undir sig markaðina á svipstundu, enda bjóða þeir
fiskinn nú á 24% lægra verði en íslendingar.“
•Þetta var svar Guðmundar J. Guðmundssonar við því
hversvegna verkalýðshreyfingin gripi ekki til útflutn-
ingsbanns og verkfallsaðgerða við núverandi aðstæður.
Það var afdráttarlaust og sýnir í hnotskurn þann vanda
sem íslendingar hljóta að horfast í augu við.
-ekh
Stubbar upp
úr jörðu
Föstudaginn 3. þessa mánaðar
segir Tómas Ingi Olrich mennta-
skólakennari frá skiptiferð ís-
lenskra skógræktarmanna til
Noregs. Reynsla Norðmanna af
áliðnaði fléttast inn í frásögnina
og er hún skoðuð með augum
Eyfirðings: „Staðurinn sem við
vorum á seinni vikuna, Tingvoll,
er við Tingvoll-fjörðinn. Inn af
honum gengur Sunndalsfjörður
og innst í þeim firði er staður sem
heitir Sunndalsöra; þar er mikið
álver. Við báðum sérstaklega um
að fá að skoða umhverfi álvers-
ins, því þetta er frægt álver vegna
mengunarinnar.
Það verður að segjast eins og er
að það sjást lítil merki um meng-
unina, svo lítil að við furðuðum
okkur á því. En þegar nánar er að
gætt kemur í ljós að á stóru svæði
innar í firðinum hafa öll sígræn
tré drepist. Norðmenn eru snyrti-
menni og hafa fjarlægt þessi tré,
en maður sér stubbana standa
upp úr jörðinni og getur af því
merkt hver skaðinn hefur orðið á
trjám. Lauftré virðast ekki hafa
orðið fyrir neinum skakkaföllum
og heldur ekki barrtré sem fella
barrið.
Engin mjólkur-
framleiðsla
Það kom einnig í Ijós að bænd-
ur höfðu breytt um búskapar-
hætti vegna mengunarinnar. Til
dæmis er ekki hægt að ala upp
kvikfé. Þegar það tekur út vöxt
koma fram skemmdir í tönnum
vegna flúormengunar. Það verð-
ur til þess að gripirnir geta ekki
orðið mikið eldri en tveggja ára.
Það er því ekki hægt að stunda
annarskonar kvikfjárrækt en þá
sem miðar að kjötframleiðslu.
nema að gripir séu keyptir full-
orðnir. Margir bændur höfðu
skipt um búskaparhætti og tekið
Það

sí‘j<i‘h,d v,ýJ ri
.............
- saSíaSs
SSráSSás
SS:í>CBSS«á!S

, I **'£*•*■»

upp akuryrkju í stað kvikfjár-
ræktar.
Nú, það voru eyfirskir bændur
með í ferðinni og þetta vakti að
vonum athygli þeirra. Þeir eru
auðvitað uggandi vegna hug-
mynda um byggingu álvers í
Eyjafirði.
Heildarmengun
hin sama
Mengunarvarnir hafa aukist
verulega, en engu að síður er
mengunin mikil, sérstaklega fyrst
þegar álverið er sett í gang. Það
er hæpið að reikna með öðru en
að mengun verði mikil í sam-
bandi við svona verksmiðju í
Eyjafirði. Mengunin á hvert tonn
er að vísu minni en áður var, en
kostnaðurinn við að setja upp
varnirnar kallar á aukna fram-
leiðslu, þannig að norsk eftirlits-
nefnd við Sunndalseyri heldur
því fram að heildarmengunin sé
jöfn og áður, þrátt fyrir allar
mengunarvarnir.
í héraði eins og Eyjafirði, þar
sem mjólkurframleiðsla er einn
mikilsverðasti þátturinn í land-
búnaði, bregður mönnum óneit-
anlega í brún að sjá fram á að geta
ekki alið upp nautgripi.“
Ekki er að efa að Eyfirðingar
ljá eyra þessum vitnisburði Tóm-
asar Inga Olrich. Og varla er það
hagur þjóðarinnar að leggja
niður mjólkurframleiðslu í eins
kostamiklu landbúnaðarhéraði
og Eyjafirðinum þó að draga
þurfi saman búvöruframleiðslu.
Það væri skrítin skipulagning.
Ekki veðurfar
heldur hugarfar
En fleira sér glöggt auga í Nor-
egi eins og það að skógarbúskap
er hægt að reka þar norðar og við
lægri sumarhita en á Islandi.
„Það er ekki veðurfarið sem veld-
ur því að hægt gengur að rækta
skóga hér. Það er lítil trú ráða-
manna á notagildi skógræktar."
Þetta segir skógræktarmaður
eftir kynnisferð í Noregi og bend-
ir á að skógurinn sé auðlind sem
endurnýi sig og á hann megi
meira að segja beita sauðfé og
kúm ef það er gert með fullum
skilningi á eðli og þörfum skógar-
ins og fá með því gróskumeira og
gjöfulla beitiland en hér þrífst.
Skógarbúskapur og mjólkur-
framleiðsla virðast henta Eyfirð-
ingum betur en áliðja. — ekh
Steggjaveisla
á beisnum
A ritstjórnir fjölmiðla -allra
nema Þjóðviljans- barst á dögun-
um hressilegt bréf þar sem það
var hátíðlega tilkynnt að „Al-
mannatengslaskrifstofa Varnarl-
iðs Islands“ hafi nú orðið sér úti
um skilti svo hægt sé að finna
hana, sé nú með nýjan yfirmann
sem hægt sé að hafa samband við
og hafi nú næga peninga til þess
að geta boðið fullrúum fjölmiðla í
kvöldverð. „Bill Clyde kom til ís-
lands fyrir mánuði og hefur hótað
að reka Mik, aðstoðarmann sinn,
ef hann hittir ykkur ckki brá-
ðum.“ „Og verið þið nú svo vænir
að gera Bill og Mik þann greiða
að vera viðstaddir steggjakvöld-
verð (það þýðir engir makar, en
bindi og jakkar) fimmtudaginn 2.
september í offiséraklúbbnum í
herstöðinni.“
Allt voða kammó og huggu-
legt, eins og jólaboðin fyrir fá-
tæku íslensku börnin í gamla
daga, ekkert að skrifa, heldur
aðeins að efla og bæta samskiptin
og smyrja tengslin.
Óleikir
með fosfórblys
Einhver mun hafa spurt Bill
eða Mik að því í stríðni hvers-
vegna sómablaði eins og Þjóðvil j-
’^LAN DoEfVIT’
The rceian{1 £ef
; «-»---aITonnco,,t“=thta
nonth VíUiM, li y°U
-o •rrlv.d 1„
St>. dn Bill ^ “ lf 1,0 *
■ouXd “i0s" Imen.,
s». d„ ' ”•"* it h, “
*»*IÆ3*“ **£&*£"? •*»»« £»•
Cratw. ‘■'•Sní't’" tl,e i»«
,t«r* Phon, &u90 ’Jl'V‘k r‘t «
otterjd. 90,
”Z. 10 »<w »h«h.r
r yo'J “111 „
Slncereiyf
Loo,
V. V.
ícdjí
arDB
us 8

anum hafi ekki verið boðið í
steggjaveislu á beisnum. „Þeir
gera okkur óleik“, svaraði Bill að
sögn áreiðanlegra heimilda-
manna (They do us disfavors).
En fleiri voru í því að gera
„Varnarliði íslands" óleik, því að
í steggjaveislunni, sem fulltrúar
útvarps, Tímans, Moggans, Al-
þýðublaðsins, DV og Helgar-
póstsins sátu tók formatýur
Blaðamannafélagsins sig til og
nappaði af Bill fosfórhylki eins og
því sem barst á lóð Þjóðviljans
fyrir skömmu. Það hafði sem sagt
verið til sýnis í steggjaveislunni
beisnum og verið upplýst að fluj
menn hersins notuðu slík fosfó
blys sér til staðsetningar.
Ekki er að efa að steggjaveisli
af þessu tagi bæta almenn san
skipti íslenskra fjölmiðla vi
„Varnarlið íslands" og öll teng:
verða þar liprari á milli en áðui
bæði prúð og frjálsleg. Og fo;
fórblys eru kjörin blaðamönnur
á heimleið úr steggjaveislum
beisnum, sér til staðsetningar.