Þjóðviljinn - 27.11.1982, Page 6

6-SíÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 27.-28. nóvember 1982

Þaö hefur varla fariö fram hjá
neinum aö vofa gengur Ijósum
logum um Evrópu - vofa
kreppunnar. Hér í Danmörku er
margt sagt og skrifað um
skelfilegtástand
efnahagsmálaog botnlaust
skuldafen landsins. í tilefni af
þessum ósköpum skiptu menn
um stjórn og settu Schluter í
staðinn fyrir Anker, og nú á aö
spara. Þegar litiö er á þaö
óhófslíf sem mikill hluti
þjóöarinnar lifir er ekki vafi á því
að margur maöurinn gæti vel
þolað dálítinn niðurskurð. En
auövitaö beinast aðgerðirnar
fyrst og fremst gegn þeim sem
verst eru settir- láglaunafólki,
atvinnulausum,
barnafjölskyldum (það er veriö
aö setja í gang lymskulega
herferð til aö hrekja konurnar
inn á heimilin aftur). Af þeim
sem ekki hafa mun tekið verða,
eins og þarstendur.
Eins og endranær, þegar sparn-
aðarhnífurinn er hafinn á loft, er
talið sjálfsagt að beina honum að
menningunni. Danir hafa eignast
nýjan menningarráðherra sem
gengur skelegglega fram í niður-
skurðinum. Heitir sú Mimi Jakob-
sen og er dóttir Erharde, sem
frægur er af ýmsum endemum.
Mimi vill að einkaaðilar leggi
meira af mörkum til menningar-
innar og að hið opinbera eyði
minna fé í að styðja list sem enginn
vill sjá eða heyra. Hún boðar
niðurskurð á fjárveitingum til
leikhúsa, einkum landsbyggðar-
leikhúsa og frjálsra leikhópa. Hún
kveðst hinsvegar hafa sérlegan
áhuga á auknum stuðningi við
söngleikjaflutning þar sem fólk
hafi þörf fyrir að flýja veruleikann.
Þetta sýnir að stúlkan gerir sér
grein fyrir því hvílíkt skelfingar-
ástand Schlúterstjornin mun leiða
yfir þjóðina.
Smærri leikhús
eiga erfiða
tíma framundan
og dagar
frjálsra leikfélaga
eru líklega taldir
Nýjustu fregnir herma að vísu að
De radikale venstre hafi sett
stjórninni stólinn fyrir dyrnar og
komið í veg fyrir hluta af niður-
skurði á fjárveitingum til leikhúsa
og bókasafna. Engu að síður er það
ljóst að smærri leikhús eiga erfiða
tíma framundan og dagar frjálsra
leikhópa eru líklega að mestu
taldir.
Eins og maðurinn sagði: Somet-
thing is rotten in the state of Den-
mark (eða: í Danaveldi er ekki allt
með feldi, einsog séra Matthías
orðaði það.
Tíminn úr
liði genginn
Það er því á margan hátt óvenju-
lega tímabært að setja upp Ham-
letsýningu. Tíminn er úr liði geng-
inn og enginn hefur enn boðið sig
ffam til þess að kippa í liðinn. Upp-
færsla Mogens Pedersens á Det
Kongelige leggur áherslu á vald-
spillingu hirðar og samfélags sem
Hamlet stendur einn og óstuddur
gegn, eina heilbrigðismerkið í
gegnrotnu samfélagi. Sýningin ein-
kennist af trúnaði við textann, ein-
faldleika og hraða í uppsetningu
spennu og fyndni. Textinn er flutt-
ur nærri óstyttur, en vegna skjótra
sviðsskiptinga og almenns hraða
tekur sýningin ekki nema þrjár
stundir plús hlé, og það má teljast
óvenju stuttur tími fyrir nær óstytt-
an Hamlet.
Sviðsmynd og búningar er hvort
tveggja með sérstökum ágætum.
Tjöldin eru einfaldir flekar með
abströktum bronsmynstrum sem er
rennt fram og til baka og þannig
sköpuð mismunandi rými fyrir at-
riðin. Þetta verkaði sérlega vel í hin-
um tíðu og hröðu skiptingum og
hjálpaði til að skapa ákveðna
hrynjandi. Búningarnir eru bæði
fallegir og lýsandi fyrir persónurn-
ar. Hirðin öll innilokuð í glysi eða
þá aðþrengjandi leðri, Hamlet
hinsvegar í léttum og óþvinguðum
fötum með skyrtuna opna niður á
bringu. Búningarnir eru þannig
gerðir að þeir gætu nokkurn veginn
passað við einhvern löngu liðinn
tíma, en eru um leið einkennilega
tímalausir.
Það sem vekur mesta athygli í
sýningunni er leikur Sören Spann-
ings í aðalhlutverkinu. Hann er
ungur, stæltur og kraftmikill, glæsi-
legur á velli. Leikur hans er allur
mjög fjaðurmagnaður og líkam-
legur. Hér er enginn rolulegur
sveimhugi eða rómantískur tauga-
sjúklingur á ferðinni, heldur harð-
greind hetja og óvenjulegur at-
gervismaður. Hamlet er kannski
gáfaðasta persóna sem hefur nokk-
urn tímann verið sköpuð fyrir svið
og það kemur ekki síst fram í
leiftrandi háði hans og bitru skopi,
sem tókst að gera óvenjulega virkt í
þessari sýningu.
Aðrar persónur voru yfirleitt vel
túlkaðar, einkum Polonius, sem
Erik Mörk sýndi sem hinn fullkom-
lega tilfinningalausa stjórnmála-
ref, Kládíus sem var skemmtilega
greindur og harðsvíraður í meðför-
um Ole Ernst, og drottningin, sem
Ghita Nörby lék og lagði áherslu á
einfeldni hennar og kynþokka.
Af ánamöðkum
Önnur sýning á Det Kongelige
hefur vakið mikla hrifningu og
vinsældir, en þar er á ferðinni ný-
jasta leikrit Per Olof Enquists, Úr
Úr Hamlet
á Konunglega.
Frá v. Erik Mörk
(Polonius),
Ole Ernst
(Kládíus),
Ghita Nörby
(drottningin)
og Sören
Spanning,
(Hamlet).
Leikhús
í Danaveldi
Sverrir Hólmarsson skrifar frá Kaupmannahöfn
Kjrsten Olesen (Helena), Astrid
Villaume (Julia), Inger Hovman
(Elaine) og Claus Strandberg
(Edward) i Natten ler
' «* , jr\
’f'.r+si-ciir f