Þjóðviljinn - 02.02.1983, Síða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN . Miðvikudagur 2. febrúar 1983
Gætum tungunnar
Sagt var: Stjórnarsinnar og
stjórnarandstæðingar ásaka
hverjir aðra um óheilindi.
Rétt væri: Stjórnarsinnar og
stjórnarandstæðingar saka hvorir
aðra um óheilindi.
(Ath.: Þarna er aðeins um tvenna
að ræða.)
Kf. Rangæinga:
Kynning-
arheim-
sóknir
Fyrir síðustu jól skipulagði
Kaupfélag Rangæinga kynning-
arheimsóknir fyrir félagsmenn á
Hvolsvelli. Stóðu þær í þrjá daga
og voru gestir rúmlega 150.
Heimsóknirnar voru með sama
hætti alla dagana. Komið var
saman í aðalbúðinni á Hvolsvelli
og þaðan gerðar útrásir í aðrar
deildir, svo sem í prjóna- og
saumastofuna Sunnu, húsgagna-
iðjuna og vélsmiðjuna. Endað
var svo með kaffidrykkju í versl-
unarhúsi félagsins. Þar fluttu
ávörp Pálmi Eyjólfsson,- formað-
ur félagsstjórnar og Ólafur Ólafs-
son, kaupfélagsstjóri. Kaupfélag
Rangæinga er nú langstærsta
atvinnufyrirtæki í Rangárvalla-
sýslu og eru starfsmenn þess 170.
í tilefni þessara heimsókna var
efnt tii vörukynningar í matvöru-
búðinni á Hvolsvelli. Þar kynnti
Kartöfluverksmiðjan í Þykkvabæ
framleiðslu sína, Osta- og smör-
salan ýmsar ostategundir og Slát-
urfélag Suðurlands kjötrétti. Al-
menn ánægja var meðal þátt-
takenda með þessa kynningu.
- mhg
Skák
Karpov að tafli - 88
„Litlu leikirnir" hans Karpovs eru frægir.
Líkt og Petrosian hugar hann sífellt að því
sem sumum finnst smáatriði, s.s. sjónar-
mun betri kóngsstöðu, örlitið hagstæðari
staðsetningu léttu mannanna, „rétti
peðastöðu". Hafið þetta I huga þegar eftir-
farandi dæmi frá Sovétmeistaramótinu
1973 er skoðað:
Karpov - Kusmin
31. Re2! Rc6
32. Hd6 Df5
33. Rg3 Dd3
34. Hxd5 He6
35. Df4 He7
36. Kh2!Kg8
37. Dxh6 Dc4
38. Re4!
- Svartur gafst upp.
Slysa-
gildra
Þjóðviljamenn hafa fengið
allmargar kvartanir vegna
sætaskipunar í hinum nýju
Volvo-vögnum Strætisvagna
Reykjavíkur. Þannig hefur
verið staðið að yfirbyggingu og
innréttingu sæta í vagninn að
eitt sætanna virðist vera hrein
og klár slysagildra. Er þannig
búið um hnútana, að við
smávegis hristing, svo ekki sé
talað um árekstur, getur
farþegi í sætinu oltið framyfír
sig með hinum alvarlegustu
afleiðingum.
Forstjóri Strætisvagna Reykja-
víkur, Eirfkur Ásgeirsson, sagði að
undanfarið hefði verið tekið á móti
18 vögnum af 20 vagna pöntun til
Volvo-verksmiðjanna. Vagnarnir
væru yfirbyggðir hjá Bílasmiðjunni
í samvinnu við norskt fyrirtæki,
VBK, en það er staðsett í Hortén í
Noregi. Eiríkur kvaðst ekki vera
kunnugur þessu atriði og ekki hafa
fengið kvartanir vegna þessa atrið-
is. Hann sagði, að þeir aðilar sem
byggðu yfir Volvo-vagnana hefðu
til þess mikla reynslu, svo það
kæmi sér spánskt fyrir sjónir ef í
vögnunum væru tilbúnar slysa-
gildrur.
Allar innréttingar
háðar samþykki
Bifreiðaeftirlitsins
Guðni Jónsson fulltrúi hjáBif-
reiðaeftirliti ríkisins sagði í samtali
við Þjóðviljann í gær, að allar inn-
réttingar á almenningsvögnum og
langferðabílum, sem ætlaðir væru
til flutninga á meira en 10 farþeg-
um, væru háðar samþykki Bif-
reiðaeftirlit ríkisins. Hann sagði,
að það væri því augljóst að sæta-
skipan í þeim vagni sem hér greinir
hefði verið samþykkt. Guðni
sagði, að reglurnar sem giltu yfir
almenningsvagnana væru dálítið
lausar í reipunum, en það helsta úr
þeim sem mætti nefna væri, að ekki
mættu vera meira en 5 farþegar á
hvern fermetra, farþegasæti mættu
ekki í neinum tilvikum vera framar
bílstjórasæti og gangvegur milli
sæta yrði að vera a.m.k. 30 cm.
Ekki væri að finna neinar reglur
um sæti sem sköguðu fram á gang- Sætin í Volvovögnunum frá tveim sjónarhólum. Eins og sjá má skaga
veginn, eins og myndin sýnir. þau út á gangveginn og farþegi hefur ekkert til að styðja sig við. -
-hól. Ljósm.: - Atli.
Varnaráætlanir
hér tengdar hem-
aðaráætlunum
— sagði Guðmundur Georgsson í erindi
sem hann hélt á fundi SHA
síðastliðið þriðjudagskvöld
Nokkur undanfarin þriðju-
dagskvöld hafa Samtök her-
stöðvaandstæðinga gengist fyrir
fræðslufundaröð þar sem fengnir
hafa verið til að flytja erindi um
hinar ýmsu hliðar vígbúnaðar-
kapphlaupsins og styrjaldahættu
í kjölfar þess, nokkrir valinkunn-
ir menn sem mjög hafa látið þessi
mál til sín taka. Fræðslufundaröð
þessi endaði síðastliðið þriðju-
dagskvöld með erindi Guðmund-
ar Georgssonar og í erindi sínu,
fjallaði hann um kjarnorkustríð,|
ekki síst frá sjónarhóli Islend-
inga, afleiðingar þess á lífið á
jörðinni og hugsanlegar varnir
gegn stríðinu. Erindið var haldið
að Hótel Heklu. Þeir sem einnig
hafa haldið fyrirlestra um þessi
mál eru Þorvaldur Ö. Arnason
sem fjallaði um hernaðarhyggju,
öfl á bak við vopnaframleiðslu,
Erlingur Ólafsson og Rósa
Steingrímsdóttir sem fjölluðu um
vopnaframleiðslu eins og henni er
háttað í dag. Hlutfall vopnafram-
leiðslu hinna stóru iðnríkja mið-
að við framlög þeirra til þróunar-
hjálpar. Garðar Mýrdal fjallaði
um geislunaráhrif vegna kjarn-
orkustyrjaldar.
Erindi Guðmunar var eins og
áður sagði hið síðast í röð tengd-
um kjarnorkuvígbúnaðarmálum
og hann var spurður um innihald
þess:
„Ég fjallaði á breiðum grund-
velli um afleiðingar kjarn-
orkustyrjaldar og áhrif hennar á
mannlífið, ekki síst með tilliti til
stöðu íslands. Hugsanleg skot-
mörk hér á landi fléttuðust inn í
erindi mitt og þá einnig sjónarmi-
ð þeirra sem fara með varnir al-
mennings hér á landi, þ.e. Al-
mannavarna ríkisins. Almanna-
varnir hafa uppi ákveðnar áætl-
anir ef til kjarnorkustyrjaldar
kæmi, og það er dálítið kyndugt
1 að þessum áætlunum hefur ekki
verið dreift til aðmennings. Af
þeim spurnum sem ég hef haft af
þessum áætlunum, þá munu þær
vera mjög í svipuðum dúr og ger-
ist í Bandaríkjunum og innihalda
að mínu mati visst siðleysi og
hernaðarhyggju. Bandarískar
áætlanir eru tengdar þeim hug-
myndum sem nú eru mjög til um-
ræðu, þ.e. bollaleggingum um að
háð sé það sem kallað er „árang-
ursríkt kjarnorkustríð“. f slíku
stríði er allt eins gert ráð fyrir, að
í Bandaríkjunum einum muni
falla um 20 miljón manns. Sjúk-
. lingum og gamalmennum á spít-
ölum yrði fórnað ef kjarnorku-
stríð brytist skyndilega út, auk
þess ýmsum hópum fólks.“
Hvernig getur fólk búið um sig
ef til átaka kæmi?
Samkvæmt þeim upplýsingum
sem Almannavarnir hafa útbúið
en ekki dreift, eins og ég gat um,
þá er fólki ráðlagt að gera sér
skýli, helst í kjallara. Það á að
draga að sér vistir til 3-4 vikna,
byrgja glugga og sjá til þess að
ferskt loft leiki um lungu, og loft-
síum verði komið fyrir glugga,
hurðir og öll hugsanleg op. Að
loknum þrem vikum hið minnsta
getur fólk svo aftur farið á stjá, en
tekur þó á sig talsverða áhættu.
Þessar aðgerðir eru auðvitað
góðra gjalda verðar, en þó mjög
svo áþreifanlega tengdar þeirri
hernaðarhyggju sem ég gat um. I
stað þess að taka höndum saman
Guðmundur Georgsson:
Undarlegt, að áætlanir Almanna-
varna komi til kjarnorkustríðs,
hafa ekki verið kynntar al-
menningi.
með þeim öflum sem stefna að
raunverulegum árangri í barátt-
unni gegn kjarnorkustríði, friðar-
hreyfingum þeim sem sprottið
hafa upp um allan heim, eru þetta
ráðleggingar þeirra sem með
almannavarnir fara. Við getum
skoðað kjarnorkustríð frá þeim
sjónarhóli, að ef varpað sé
sprengjum á skotmörk hér á
landi, Keflavík og Stokksnes, þá
er ekkert sem kemur manni til
þess að segja að um aðeins eina
tiltekna sprenju sé að ræða; þá
má gera ráð fyrir að átök í hafi
brytust út, sem hugsanlega gætu
skilað flóðbylgjum hingað á land,
geislavirk efni bærust hingað með
loftstraumum, auk þess sem hí-
býli eru þannig úr garði gerð
mörg hver að ekki nokkur leið er
að búa til úr þeim skýli sem not
væri af. Fólki er sagt í ráðleg-
gingum að moka til sín jarðefnum
upp við glugga. Á móti má spyrja
hvernig hægt væri að nálgast þau
jarðefni hér á landi þegar allt er
gaddfreðið að meira eða minna
leyti.
M.ö.o. það er mín skoðun og
þá er ég kominn að innihaldi er-
indis míns, að ekki sé raunhæft að
gera því skóna að veið sleppum ef
átök brytust út. Mikilvægasta
vörnin við kjarnorkustríði er sem
fyrr sú, að fólk láti skoðun sína í
Ijós og tengist friðarhreyfingun-
um, enda hefur það sýnt sig þó oft
í smáu sé, að það hefur áhrif.“
-hól.
Þrír nýir
Goða-
réttir
Nýkomnir eru á markaðinn
þrír nýir Goða-réttir úr lamba-
kjöti til viðbótar þeim fimm, sem
fýrir voru. Samkvæmt upplýsing-
um Steinþórs Þórðarsonar,
deildarstjóra, eru hinir nýju réttir
kjötbollur, lambasteik og lamba-
smásteik.
Réttirnir fást bæði í eins manns
og þriggja til fjögurra manna
skömmtum. Smásöluverð á eins
manns skömmtunum er kr. 35.60
fyrir kjötbollurnar, 56,00 kr. fyrir
lambasteikina og 43,45 fyrir
lambasmásteikina. Eins og þeir
réttir sem fyrir voru er kjötið til-
búið til neyslu að hitun lokinni.
Með fylgja kartöflur, grænmeti
og sósa svo sem við á.
Steinþór Þorsteinsson sagði að
lögð væri á það áhersla að nota
aðeins úrvals kjöt í réttina og
fyrir fjölskyldur, sem hefðu lítinn
tíma til matseldar, t.d. vegna úti-
vinnu væri ósennilegt að á mark-
aði fyndust ódýrari kjötmáltíðir
með sambærilegu matarinni-
haldi.
Sala á tilbúnum réttum í
neytendaumbúðum hefur gengið
allvel að undanförnu. Kjöt-
iðnaðarstöðin framleiðir einnig
tilbúna rétti fyrir mötuneyti og
eru þar nú framleiddir hátt í þrjú
þús. matarskammtar daglega.
- mhg
Þeir vísu
sögðu
Á þeim stundum sem ég óska
þess að ég sé ríkur, þá veit ég um
leið að ég er orðinn veikur.
David Lawrence
(1885-1930)