Þjóðviljinn - 02.02.1983, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 2. febrúar 1983 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5
Allra veðra er von. - Myndin er tekin hátt í hlíðum Öræfajökuls.
Ljósm.: J.B.
Niðurstöður borunar í Flatey
IVIikil setlög
- engin olía
Þarf að bora niður fyrir 2 km til að
komast í olíumyndunarsvæðið
Fyrstu niðurstööur kjarnaborholunnar sem gerð var í
Flatey á Skjálfanda sl. haust staðfesta þá tilgátu að
undir eynni séu allþykk setlög, en borholan er hins
vegar langt frá því nægilega djúp til þess að hægt sé að
ganga úr skugga um heildarþykkt þeirra. Þau virðast
ekki vera líkleg til myndunar eða geymslu olíu, en
Orkustofnun sem hafði umsjón með boruninni bendir
á, að þörf sé frekari rannsókna á þessum setlögum.
Samræma
þarf
skipulag
á leitar- og
björgunar
málum
Nýlega var haldinn í Reykja-
vík fulltrúaráðsfundur Lands-
sambands hjálparsveita skáta.
Landsþing eru haldin annað
hvert ár en á milli þeirra fer
fulitrúaráðið með æðsta vald í
máiefnum sambandsins. í því
eiga sæti, auk stjórnar L.H.S.,
tveir stjórnarmenn frá hverri
hinna 16 aðildarsveita.
Helstu mál, sem til umræðu voru
á fundinum, voru: Fjárhagsáætlun
fyrir árið 1983, nefndarálit um drög
að stefnuskrá fyrir L.H.S., fjallað
var um starfsemi og áætlanir Björg-
unarskóla L.H.S. og starfsáætlun
ársins 1983 ákveðin.
í fundarlok var eftirfarandi á-
lyktun samþ. samhljóða: Fundur-
inn....“beinir þeim eindregnu til-
mælum til Almannavarnarráðs
ríkisins að áfram verið haldið vinnu
við gerð leitar- og björgunarskipu-
lags íslands. - Fundurinn telur að
samræmt skipulag á leitar- og
björgunarmálum, þar sem farið sé
eftir gildandi lögum og reglugerð-
um, svo og þeim samstarfssamn-
ingum, sem Almannavarnir hafa
þegar gert við björgunaraðila í
landinu, muni verða til góðs og
gera öli viðbrögð við slysum og
áföllum öruggari“. -mhg
í bráðabirgðaskýrsiu um niður-
stöður borunarinnar í haust, sem er
nýlega komin út, er talið líklegast
að setlagastaflinn undir eynni sé frá
ísöld, gróft áætlað 1-2 miljóna ára
gamall. í staflanum skiptast, ofan á
fín- og grófkornótt setlög, slit-
steinn og sandsteinn, en það bendir
til þess að sjávarmál hafi verið ó-
stöðugt a myndunartímanum.
Lífræn efni safnast helst í
leirstein, en eiginlegur olíuleir-
steinn finnst ekki í kjarnanum frá
Flatey. Þau Karl Gunnarsson og
Margrét Kjartansdóttir hjá Orku-
stofnun sem höfðu umsjón með
rannsókninni í Flatey, benda hins
'vegar á, að myndun olíu verður
aðeins á ákveðnu dýptarbili, sem
ræðst af hitastigi í jarðlögunum og
samsöfnun olíu er algengust þar í
nánd. Ef marka má hitastigulinn
eins og hann er í dag, þarf að þeirra
áliti að bora vel niður fyrir tvo km
til að komast í olíumyndunarbilið.
Holan sem boruð var í Flatey í
fyrrahaust var hins vegar ekki
nema rúmur hálfur km á dýpt. Ig.
„Það má aldrei verða markmið að
ríghalda í ítök í flokknum ef
breytinga er þörf til að efla
samstöðu vinstri manna í landinu.
Nú er slíkra breytinga ekki bara
þörf ;þœr eru nauðsyn.“
Órói
í flokkakerfinu
Að undanförnu hefur gætt þró-
unar í íslenskum stjórnmálum
sem gjarnan hefur verið kölluð
upplausn flokkakerfisins. Þau
dæmi sem nefnd hafa verið um
þessa þróun eru flest til komin
vegna áhuga ýmissa hópa um ný
framboð til kosninga - og þá
væntanlega til þess að tryggja sín-
um sérstöku áhugamálum fram-
gang.
Þannig hafa konur boðið sér-
staklega fram til sveitarstjórna;
Bandalag jafnaðarmanna mun
bjóða fram til þings, og heyrst
hefur að rædd hafi verið sérstök
framboð umhverfisverndarsinna,
fatlaðra, „verkamanna" ogfleiri.
Einnig hefur verið nefnt þessu til
stuðnings,að í skoðanakönnun-
um hefur stór hluti væntaniegra
kjósenda neitað að gefa upp af-
stöðu sína eða sagst vera ó-
ákveðinn.
Það er hins vegar ekkert nýtt
að órói sé í flokkakerfinu, því svo
lengi sem höfundur þessara lína
man, hefur það gerst að menn
kljúfi flokka og bjóði fram, m.a.
vegna þess að ekki hefur tekist að
jafna ágreining um menn og mál-
efni. Þetta stafar af því, að í
stjórnmálaflokkunum hljóta allt-
af að vera uppi mismunandi
skoðanir, áherslur, og jafnvei
koma upp andstæðar fylkingar í
ákveðnum málum. Það er því
bara rökrétt afleiðing að úr flokk-
unum brjótist öðru hverju óá-
nægðir hópar sem finnst að þeir
hafi orðið undir í baráttunni og
að til sjónarmiða þeirra hafi ekki
verið tekið nægilegt tillit.
Tímabundin afglöp
flokksmanna
Það er hins vegar í engu sam-
hengi við þetta þegar Gunnar
Thoroddsen klýfur Sjálfstæðis-
flokkinn til að mynda núverandi
ríkisstjórn (eða klýfur hann
ekki). Þar er gengið í berhögg við
vilja allra stofnana þess flokks á
óheiðarlegan hátt og það er erfitt
að ímynda sér nokkur samtök þar
sem ekki yrði litið á slíkt sem
formlega úrsagnarbeiðni úr
viðkomandi samtökum. En þetta
sýnir kannski hve
Sjálfstæðisflokkurinn er öflugt
borgaralegt bandalag sem setur
heildarhgsmuni sína ofar svona
tímabundnum afglöpum hóps
flokksmanna.
Greiðari aðgangur
að upplýsingum
Sú breyting hefur einnig al-
mennt orðið í þjóðfélaginu
undanfarna áratugi, að það hefur
orðið opnara, þannig að fólk hef-
ur greiðari aðgang að upplýsing-
um og skoðanaskipti og á-
greiningur er gerður opinber.
Slíkt er af hinu góða, því það gef-
ur fólki meiri möguleika á að
mynda sér sjálfstæða skoðun á
málefnum en taka ekki eingöngu
afstöðu vegna þess að séra Jón
heldur henni fram. Hér er um að
ræða þróun í lýðræðisátt.
/
Agreining upp
á yfirborðið
Stjórnmálaflokkarnir hafa að
ýmsu leyti átt erfitt með að laga
sig að þessum breytingum. Þar
hefur yfirleitt gilt sú regla að á-
greiningur fái ekki að koma upp á
yfirborðið nema í undantekning-
artilvikum. Meira að segja hafa
flokkarnir tíðkað þessi vinnu-
brögð þegar þeir eru í samstarfi
hver við annan hvort sem um hef-
ur verið að ræða samstarf í ríkis-
stjórn eða sveitarstjórnum. Það
hefur þá litið út sem allt sé í góðu
lagi og samstarfið ágætt og á-
greiningur lítill. Þannig hafa
flokkarnir svikist um að skýra
það út fyrir stuðningsmönnum
sínum hvaða málamiðlanir hafa
verið gerðar, hvernig og til hvers.
Þess vegna fá flokkarnir það orð
á sig að þeir séu allir eins, að það
sé sami rassinn undir þeim öllum
og þeir svíki allt sem þeir lofa.
Opnari flokkur -
lifandi hreyfing
Nú má segja að tilhneigingar sé
farið að gæta í þá átt að opna
(Stjórnmálaflokkana meira en
Rétur
Reim
arsson
skrifar
áður, og verður áhugavert að
fylgjast með því hvernig slíkar til-
raunir ganga. Alþýðuflokkurinn
hafði fyrir ekki löngu forystu um
að gera breytingu á lögum flokks-
ins, þannig að unnt átti m.a. að
vera að mynda sérstök félög
innan flokksins og þau gætu þá
beitt sér sérstaklega fyrir á-
kveðnum málum eða mála-
flokkum.
Hins vegar hefur ekki orðið
breyting á starfi þess flokks, og
eftir því sem greinarhöfundur
veit best þá hefur ekkert nýtt fé-
lag verið stofnað. Það er þess
vegna ljóst að breytingar á skipu-
lagi eða lögum flokks eða hreyf-
ingar er engin trygging fyrir því,
að hópar með ákveðnar skoðanir
gangi til liðs við þennan sama
flokk. Þar verða að koma til á-
kveðnar breytingar í skipulagi og
ekki síður starfsháttum flokksins.
Takist þær breytingar vel, fjölgi
því fólki sem kemur til liðs við
flokkinn, þá kunna ýmis stefnu-
mál hans og áherslur að breytast.
Þannig verður stöðug víxlverkun
milli nýrra og eldri viðhorfa sem
endurspeglast bæði út á við og inn
á við í flokknum. Hreyfingin
verður lifandi.
Slakað á klónni -
valddreifing
Alþýðubandalagið hefur á-
kveðið að reyna að stefna inn á þá
braut sem hefur verið lýst hér að
ofan. Það fer líka mun gæfulegar
af stað en Alþýðuflokkurinn á
sínum tíma með því að ræða við
hugsanlega áhugamenn áður en
til breytinganna er efnt. Þannig
er hægt að gera sér grein fyrir því,
hvaða kröfur hinir ótalmörgu
vinstri menn sem nú standa til
hliðar við bandalagið gera til
stefnu þess, skipulags og starfs-
hátta áður en nauðsynlegar lag-
færingar og breytingar eru
gerðar. Þetta er í anda þess
lýðræðis sem stefnt er að. Um
leið verða þær breytingar sem
gerðar verða óhjákvæmilega að
leiða til þess að það dragi úr
ítökum einhverra stofnana eða
einstaklinga í flokknum.
Það getur aldrei og má aldrei
verða markmið að ríghalda í slík
ítök ef breytinga er þörf til að efla
samstöðu vinstri manna í
landinu. Nú er slíkra breytinga
ekki bara þörf; þær eru nauðsyn.
1. febrúar 1983
Pétur Reimarsson.