Þjóðviljinn - 16.02.1983, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 16. febrúar 1983 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7
Byltmgln étur
börnin sín í lran
Stjórnarandstæðingar teknir af lífi í íran. íranskt réttarfar er byggt á
trúarlegum kennisetningum klerkavaldsins.
- Við viljum skapa þjóðfélag án
fangelsa. Hvers vegna skyldi
heiðarlegum og guðhræddum mús-
limum vera gert að þurfa að fæða
glæpamenn, sem ekki eiga annað
skilið en að verða sendir til
helvítis? -
Ofangreind setning er höfð eftir
ajatolla Abdel-Karim Mussawi
Ardabili, æðstadómara í réttarríki
Kohmeinis í fran. í því skyni að
létta á hinum yfirfullu fangelsum í
landinu hefur klerkavaldið í íran
nú látið 1200 guðfræðinga ganga í
gegnum skyndinámskeið í hinni
guðdómlegu réttvísi, og er þeim
síðan gefið dómstólavald hverjum
fyrir sig og verður ekki hægt að
áfrýja dómum þeirra.
Samkvæmt nýlegri skýrslu Amn-
esty International um réttarfar,
dauðarefsingar og aðbúð fanga í ír-
an gáfu írönsk yfirvöld upp að 2444
dauðarefsingum hefði verið fram-
fylgt í landinu á seinni helmingi árs-
ins 1981. Þeir sem til þekkja í
landinu telja að hin raunverulega
tala hafi verið um það bil tífalt
hærri.
Talið er að í írönskum fangelsum
séu geymdir um 120.000 fangar, og
af þeim sé um það bil þriðjungur í
haldi fyrir pólitískar sakir.
Afmeyjun í
þágu Allah
Aðbúnaður í fangelsum landsins
er sagður nánast ólýsanlegur, og
grimmd sú sem þar viðgengst er
talin taka fólskuverkum hinnar
hötuðu Savak-lögreglu keisaratím-
ans langt fram.
Kohmeini æðstiklerkur er kominn
á níræðisaldurinn og kunnugir segja
að hann hafi ekki lengur yfirsýn
yfir það semerað gerast í landinu.
Meðal tilgreindra pyntingarað-
ferða er þar viðgangast er að
brenna menn með straubolta á ilj-
arnar og rasskinnarnar. Svipu-
höggum er útdeilt í hundruðum
eftir duttlungum dómara og eðli
meintra afbrota og ekki óalgengt
að menn og konur séu dæmd til að
líða allt að 700 slík vandarhögg.
Séu mæður dæmdar eru börn
þeirra gjarnan dæmd til að vera
viðstödd refsinguna. Það er refsi-
vert að biðja sakborningum griða
og yfirlýst samúð með stjórnarand-
stöðunni getur kostað líflát. Heim-
ildarmenn Amnesty segjast vita til
þess að ungum stúlkum hafi verið
nauðgað fyrir aftöku þar sem hin
íslamska guðfræði leyfi ekki að
hreinar meyjar séu teknar af lífi.
Ein helsta orsök slæms aðbún-
aðar í fangelsum Kohmeinis er
hversu yfirfull þau eru. Þannig eru
færð dæmi þess að í Salehabad-
fangelsinu, sem er fyrrverandi kúa-
bú sem breytt var í fangabúðir, er
einn bás notaður fyrir 5 fanga.
Sagt er frá menntamanni að
nafni Ali Attai, en hann sagði í
„London Times“ frá því að honum
var haldið í 82 daga í 6x6 metra
klefa ásamt með 60-80 öðrum
föngum eða 2 á fermetra. Sakar-
giftin var að hjá honum fundust
dreifiblöð stjórnarandstæðinga.
Attai sagði að þrengslin í einangr-
unarklefunum hefðu verið enn
meiri, en þar er mönnum haldið í
gluggalausum og salernislausum
klefum stundum vikum saman. Þá
sagði hann að kvalaópin úr pynt-
ingaklefunum hefðu verið algeng,
en pyntingatækin hefðu verið svip-
ur, rafvírar og vatnsrör. Sjálfur
fékk Attai að kenna á svipunni
fyrir að hafa leyst augnbindið sem
sett var fyrir augu hans.
Aftökur fara ýmist þannig fram
að menn eru skotnir eða hengdir.
Þær eru nú ekki auglýstar eins og
áður, og þær eru ekki lengur sýnd-
ar í sjónvarpinu eins og átti sér stað
skömmu eftir byltinguna. Auk
hefðbundinna líflátsdóma fara
einnig fram táknrænar aftökur
mönnum til hrellingar. Þeir eru þá
dæmdir til dauða, látnir þvo sér
hinum hinsta þvotti samkvæmt trú-
arsiðum og síðan bundnir upp við
staur fyrir framan afstökusveit sem
skýtur að viðkomandi án þess að
hæfa.
Amnesty International hefur
rakið dæmi um dauðasakir eins og
þá sem háskólaborgarinn Omid
Gharib var borinn, en hann var
tekinn af lífi fyrir að vera „vestrænt
sinnaður og reykja Winston síga-
rettur". Þá er einnig rakið dænri at'
11 ára dreng sem tekinn var gísl
fyrir föður sinn og síðan tekinn af
lífi fyrir að vera ókurteis við dóma-
rann.
Satanískar tilhneigingar
Dómar sem þessir eru byggðir á
æfafornri guðfræði sem kennd er
við „Kisas“ og er réttarbálkurinn
frá því fyrir daga Múhameðs. Með-
al 109 dauðasynda samkvæmt þess-
u,m réttarbálki eru nefndar sakir
eins og þær „að sýna satanískar til-
hneigingar", „að bera út ósannar
fullyrðingar" um stjórnvöld, að
sýna merki kynvillu og hvað konur
varðar að sýna ótryggð í hjóna-
bandi.
Á sama hátt og guðfræðin helgar
hið sjúka réttarfar í íran helgar hún
einnig það „heilaga stríð“ sem Ko-
hmeini heyr nú gegn nágrönnum
sínum í írak; þar sem börn og gam-
almenni eru þúsundum saman send
út í opinn dauðann með uppáskrif-
uð loforð um eilífa himnavist að
launum. Það hefur stundum verið
haft að orði að byltingin éti börnin
sín. Á fáum stöðum virðist það
hafa sannast jafn áþreifanlega og í
íran. ólg./Spiegel
HöfuS MX-eldfiaugar, sem inniheldur 10 kjarnorkusprengjur.
Söguleg stefnu-
breyting
jafnaðarmanna
Vigbúnaðar-
kapphlaupið:
Ný
eldflaug
bjargar
MX-áætlun
Reagans
Nefnd sú sem Reagan Banda-
ríkjaforseti skipaði til þess að
bj arga MX-eldflaugaáætluninni
eftir að Bandaríkjaþing hafði hafn-
að ’ienni í desember s.l. hefur að
sögn New York Tintes komist að
þeirri niðurstöðu, að Bandaríkin
eigi að koma sér upp nýrri lang-
drægri eldflaug, sem sé um helm-
ingi minni en MX og beri aðeins
eina sprengju í stað 10. Eldflaug
þessi á að vera átta sinnum léttari
og auðveld í flutningum. Sérstakt
farartæki á auðveldlega að geta
flutt eldflaug þessa á milli staða, og
hefur farartæki þetta hlotið nafnið
„Armadillo". Segir blaðið að tæki
þetta sé tæknilegt furðuverk sem
eigi að geta flutt eldflaugarnar í
mikilli skyndingu frá einum stað til
annars þannig að illmögulegt verði
fyrir Sovétríkin að eyða öllum eld-
flaugunum í einu nema með því að
ganga svo á vopnaforða sinn að lít-
iðeinnig komið fyrir í þeim neðan-
jarðarsílóum sem fyrir hendi eru.
„dense-pack“ hugmyndin um eld-
flaugagarðinn í Wyoming lögð í
salt.
Reagan segir að þessi aukning
kjarnorkueldflauga á landi sé
Bandaríkjunum nauðsynleg til
þess aðþess að koma á jafnvægi í
eld-
flaugaforða á landi. Sem kunnugt er
vegar 72% af sínum 8800 kjarn-
orkusprengjum á landi. Eigi slíkur
jöfnuður að nást á landi þýðir það
umtalsverða fjölgun kjarnorku-
vopna í heild. Síðan kæmi þá vænt-
anlega að Sovétríkjunum að fjölga
í kjarnorkuvopnaflota sínum á sjó
og í lofti í samræmi við birgðir
Bandaríkjanna.
- ólg.
Miklar umræður hafa farið fram
í Noregi um afstöðu Norðmanna til
hinnar svokölluðu tvíhliða ákvörð-
unar Nato um uppsetningu nýrra
kjarnorkueldflauga í Evrópu. Eins
og áður hefur verið skýrt frá í Þjóð-
viljanum gerði landsstjórn norska
verkamannaflokksins sögulega
samþykkt um afvopnunarmálin í
byrjun þessa mánaðar, þar sem
fiokkurinn tók afstöðu gegn stefnu
Nato í afvopnunarmálum og boðaði
„frystingu“ á framleiðslu kjarn-
orkuvopna og að ekki skyldi hafinn
undirbúningur að uppsetningu
nýrra eldflauga í Evrópu á meðan
viðræður um takmörkun kjarn-
orkuvopna færu fram í Genf.
Þessi ákvörðun er að því leyti
söguleg að þetta er í fyrsta skipti
sem Verkamannaflokkurinn gerir
formlega samþykkt er gengur gegn
yfirlýstri stefnu Nato. Norski
verkamannaflokkurinn hefur átt
mestan þátt í að móta norska utan-
ríkisstefnu undanfarna áratugi og
hann átti m.a. hlut að því að móta
hina svokölluðu tvíhliða ákvörðun
Nato frá því í desember 1979.
Þessi stefnubreyting flokksins
hefur valdið miklum úlfaþyt innan
Hægri-flokksins og meðal ráðandi
afla innan Nato. Bandaríski sendi-
herrann í Noregi lýsti áhyggjunt
sínum vegna þessarar stefnu-
breytingar, og sama gerði erind-
reki Bandaríkjastjórnar, Robert
K. German, á blaðamannafundi í
bandarísku menningarmiðstöðinni
í Reykjavík í síðustu viku.
Gro Harlem Brundtland for-
maður flokksins lýsti því yfir af
þessu tilefni, að Ronald Reagan
væri ekki treystandi í samninga-
viðræðunum í Genf.
Enn meiri átti úlfaþyturinn þó
eftir að verða í Noregi þegar utan-
ríkisnefnd norska stórþingsins
lagði fram skýrslu sína urn af-
stöðuna til trfvopnunarviðræðn-
anna í Genf og hinna nýju „Evröp-
ueldflauga". Þetta gerðist fáum
dögum eftir að landsstjórn Verka-
mannaflokksins hafði gert sam-
þykkt sína. í yfirlýsingu utanríkisn-
efndar þingsins, sem m.a. var
undirrituð af Gro Harlem Brundt-
land og fleiri forystumönnum
Verkamannaflokksins, er lýst yfir
þveröfugri stefnu. Þar segir meðal
annars að „nauðsynlegt sé fyrir
bandalagið (Nato) að standa fast
við samþykktina sem þá var gerð“
(þ.e. samþykkt Nato frá 12/12
1979). Þegar skýrsla þessi var lögð
fram skapaðist algjört öngþveiti á
norska stórþinginu og var Gro
Harlem Brundtland krafin svara af
flokksmönnum sínum um það,
hver væri stefna flokksins í þessu
máli.
Gro Harlem Brundtland gaf þá
skýringu, að skýrsla utanríkis-
nefndarinnar væri gömul (frá 15.
desember) og þau sjónarmið sem
þar kæmu fram væru ekki lengur í
samræmi við stefnu flokksins.
Sagði hún að hér hefði verið um
„vinnuslys“ að ræða, og að tilviljun
hefði ráðið að skýrslan kom fyrst
fram daginn eftir samþykkt lands-
stjórnar Verkamannaflokksins.
Fagnaðarefni
Vinstrimenn í Noregi hafa gagn-
rýnt Verkamannaflokkinn fyrirtví-
ræðni í eldflaugamálinu, en í nýj-
asta tölublaði Ny tid, sem er mál-
gagn SV í Noregi, segir Fin Gust-
avsen formaður flokksins að sósíal-
istum beri að fagna þessari stefnu-
breytingu Verkamannaflokksins.
„Við eigum ekki að kalla samþykkt
landsstjórnar flokksins bómullar-
hnoðra, þegar það kann að sýna sig
að hún jafngildi anti-kjarnorku-
sprengingu", segir formaðurinn.
- ólg.