Þjóðviljinn - 23.02.1983, Side 7

Miðvikudagur 23. febrúar 1983 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7
Aðhaldsaðgeröa
segir formaður
verkalýðs-
sambandsins
CFDT
Um leið og efnahagsaðgerðir
ríkisstjórnar Mitterrands hafa að
mörgu leyti bætt stöðu launþega og
þeirra lægst settu verulega, þá eru
nú ýmsar blikur í frönsku efna-
hagslífi og raddir heyrast um nauð-
syn nýrra aðhaldsaðgerða til þess
að halda aftur af verðbólgunni,
rétta viðskiptajöfnuðinn við útlönd
og styrkja stöðu frankans. Óvænt
hafa slíkar raddir nú einnig komið
úr röðum verkalýðsforystunnar.
Frá því Mitterrand komsi tii
valda í maí 1981 hefur kaupmáttur
lögbundinna lágmarkslaunaaukist í
Frakklandi um 14%. Þá hafa eftir-
launagreiðslur stóraukist og gagn-
stætt þvísem gerst hefur t.d. í Bret-
landi, þá hefur ríkisstjórninni tek-
ist að halda atvinnuleysinu í
skefjum (8-9%). Orlof hefur verið
aukið í 4 vikur og vinnutíminn
styttur í 39 klst. á viku án
kaupskerðingar.
Þá hafa verið sett ýmis lög er
takmarka það alræðisvald sem
atvinnurekendur hafa til þessa haft
á frönskum vinnustöðum.
Launamisrétti gagnvart konum
hefur verið bannað með lögum og
umbætur gerðar í menntun 16-18
ára aldurshópsins. Þá eru fóstur-
eyðingar nú kostaðar af
heilbrigðisþjónustunni.
Aðhaldsaðgerðir
Síðastliðið sumar framkvæmdi
stjórnin aðhaldsaðgerðir er áttu að
styrkja gengi frankans og rétta við
óhagstæðan viðskiptajöfnuð. Þær
fólu meðal annars í sér bindingu
launa og verðlags og niðurskurð
fjárlaga ríkisins. Á hálfu ári höfðu
þessar aðgerðir í för með sér að
verðbólgan á árinu 1982 varð rétt
innan við 10%. Á árinu 1982 var
Viðskiptahallinn og atvinnuleysið
gera styttingu vinnuvikunnar með
skertum launum og þak á launa-
hækkanir nauðsynleg, segir Ed-
mond Maire formaður verka-
lýðssambandsins CFDT.
vöxtur þjóðartekna í Frakklandi
um 1% og kaupmáttur launa jókst
að jafnaði um 2%. Á árunum
1981-82 jókst neysla almennings í
Frakklandi um 5,3% á meðan sam-
dráttur varð í Efnahagsbanda-
laginu um sem samsvarar 1,3% að
meðaltali. Aukinn kaupmáttur og
aukin neysla hafa svo leitt til þess
að viðskiptahallinn við útlönd hef-
ur tvöfaldast á einu ári og nemur nú
70 miljörðum franka. Og það er
fyrst og fremst þessi þróun sem
veldur því að kröfur um aðhalds-
aðgerðir verða nú háværar enn á
ný.
Verkalýðs-
forystan vill
aðhald
Það hefur hins vegar vakið furðu
margra að nú á síðustu tímum hafa
þessar kröfur komið úr ólíklegustu
átt, það er að segja frá verka-
lýðssambandi sósíalista, CFDT, og
formanni þess, Edmond Maire.
í nýlegri grein í Information
segir fréttaskýrandi að löngum hafi
verið deilt um það innan raða
franskra vinstrimanna, hvort gripið
skyldi til verndaraðgerða til efling-
ar frönsku atvinnulífi. Formaður
verkalýðssambands franskra sósí-
alista er einarður andstæðingur
slíkra aðgerða, og segir þær ekki
annað en ávísun upp á atvinnuleysi
í framtíðinni. í stað þess að grípa til
slíkra aðgerða, m.a. til að rétta
viðskiptahallann, hefur hann ný-
lega vakið úlfaþyt innan verkalýðs-
hreyfingarinnar með því að lýsa því
yfir að menn verði nú að búa sig
undir enn nýjar aðhaldsaðgerðir.
Hefur CFDT lýst því yfir að
Frakkar geti ekki búist við neinum
verulegum hagvexti í nánustu
framtíð. Því þurfi að leggja megin-
áherslu á sem réttlátasta skiptingu
þess fyrir hendi er með sér-
stöku tilliti til hinna verst settu. Þar
sem litlar líkur séu á að hægt verði
að skapa fleiri atvinnutækifæri á
næstunni þurfi að skipta þeirri
atvinnu sem fyrir hendi er með
réttlátari hætti. Þannig eigi að
stytta vinnuvikuna enn meira en
þegar hefur verið gert (39 klst.
vinnuvika), og eigi aðeins þeir
lægst launuðu að halda óbreyttum
launum, því án slíks sparnaðar í
launum myndu aðgerðirnar ekki
skapa meiri atvinnu. Þá vilja þeir
að settar verði hömlur á
kauphækkanir, en í staðinn verði
tekin upp launamálastefna er taki
mið af þeim lægst launuðu auk þess
sem skattalögunum verði beitt í
sama tilgangi.
Andstaða gegn þessum hug-
myndum verkalýðsleiðtogans Ed-
mond Maire mun vera allsterk í
röðum vinstri manna og þá ekki síst
innan kommúnistaflokksins. Hins
vegar munu margir af ráðherrum
sósíalista hafa svipaðar hugmynd-
ir, þótt ríkisstjórn Mitterrands hafi
ekki haft hátt um slík áform að
undanförnu, þar sem mikilvægar
sveitastjórnakosningar eru nú í að-
sigi.
Afstaða Mitterránds, sem skiptir
sköpum, er ekki ljóst í þessum efn-
um. En margir telja hann hlynntan
enn frekari niðurskurði og aðhalds-
aðgerðum. Fréttaskýrandi In-
formation segir að endanlega
standi umræðan um það, hversu
lengi Frakkland geti haldið sjálfu
sér uppi á hárinu í heimi, sem ein-
kennist af efnahagslegri stöðnun
og samdráttaraðgerðum. ólg.
Lisa Hugoson, Siguröur Sigurjónsson og Kim Anderzon í hlutvcrkum
sínum í „Andra dansen“ eftir Lárus Ými Óskarsson.
Andra Dansen
— „frelsandi ferðalag í tvennum skilningi”
segir gagnrýnandi Dagens Nyheter
Kvikmyndin „Andra dansen",
sem Lárus Ýmir Óskarson
leikstýrði í Svíþjóð eftir handriti
Svíans Lars Lundholm, hefur verið
frumsýnd í Svíþjóð.
Kvikmyndagagnrýnandi Dagens
Nyheter, Eva af Gejerstam, segir í
grein um myndina, að þessi lýsing á
ferðalagi Önnu og Jo hafi til að
bera stórar gloppur, en einnig
„kafla sem tilheyri því besta og
markvissasta sem sést hafi í sænskri
kvikmyndalist um langan tíma“.
Gagnrýnandinn segir að þrátt
fyrir að finna megi ýmsar hliðstæð-
ur við bandaríska kvikmyndgerð
frá Suðurríkjunum sviðsetta í
sænsku sveitaumhverfi, og þótt hlið
stæður megi einnig finna við mynd-
ir Wim Wenders þess þýska og
Antonioni þess ítalska, þá hafi
myndin til að bera sérstæð og upp-
runaleg áhrif. Nefnir hún í því
sambandi náttúrumyndirnar sem
séu blessunarlega lausar við þá
rómantísku norrænu sumargrænku
sem lengi hafi fylgt sænskum kvik-
myndum. Landslagið býður ekki
bara upp á myndrænar andstæður
og grafíska áferð, það verður að
meðleikara í þeirri sálrænu aðferð
sem Anna og Jo hafa tekist á hend-
ur: burt frá hinni kæfandi innilok-
un til hins víða sjóndeildarhrings
norðursins.
Kosti myndarinnar sér gagnrýn-
andinn ennfremur í leik þeirra Kim
Anderzon og Lisu Hugoson, sem
leika Önnu og Jo, ferðafélaga
hennar.
„Þetta hvort tveggja ber áhuga
áhorfandans og ljóðrænan styrk
myndarinnar yfir þær gloppur sem
á myndinni eru, og gera hana að
frelsandi ferðalagi í tvennum skiln-
ingi,“ segir kvikmyndagagnrýn-
andi Dagens Nyheter að lokum.
- ólg.
Gunnar Kvaran
Hádegistónleikar í dag
Þrettándu hádegistónleikar Há-
skólans sem haldnir eru í Norræna
húsinu, eru í dag og hefjast þeir kl.
12.30. Gunnar Kvaran mun leika á
knéfiðlu verk eftir Johan Sebastian
Bach. Eru það knéfiðlusamstæður
nr. 1 í G-dúr og nr. 2 í d-moll.
Gunnar Kvaran er Reykvíking-
ur. Hann stundaði nám við Tónlist-
arskólann hjá Einari Vigfússyni,
síðan framhaldsnám í Kaupmanna-
höfn hjá Erling Blöndal Bengtson.
Að loknu námi dvaldist Gunnar
um árabil í Kaupmannahöfn en
settist aftur að á íslandi fyrir um
það bil tveimur árum
Mér hefur alltaf fundist óþarflega bindandi að míða
við fastar mánaðargreiðslur þegar ég er að safna fyrir
sumarferðínní. Ég vil bara leggja fyrír þann pening
sem ég á aflögu hvetju sínni. Þess vegna ákvað ég
hiklaust að nýta mér FerðalánAIþýðubankans.
Ég legg bara inn pening þegar ég á hann til
og fjárhæðin er færð jafnóðum ínn á
sérstakt orlofsskírteíní. Þegar svo líður
að brottfarardegi fæ ég lán frá bankanum
sem nemur tvöfaldrí spamaðarupphæð
minni, en hún stendur áfram óhögguð
inni á orlofsreikníngnum. Þá er allt
klappað og klárt fyrir ferðína.
Lánið þarf ég svo ekki að borga
fyrr en þremur mánuðum eftír
lántökudag, aðeins með
venjulegum bankavöxtum
en ínnistæða mín er híns vegar verðtryggð allan tlmann og gengur með hærri
vöxtum en Iánið beint upp í greiðsluna.
Ferðalánið gerir svo sannarlega gæfumuninn
Þú ættír að kynna þér ferðalán Alþýðubankans. Það er ekkí
aðeíns fijálslegra en þú átt að venjast, - það er Iíka hagstæðara.
Alþýðubankinn hf.
Laugavegi 3f-sími 28700 — Útibú Suðurlandsbraut 30 -sími 82911
It