Þjóðviljinn - 08.03.1983, Qupperneq 16

MOOVIUINN
Þriðjudagur 8. mars 1983
Aðalsími Þjóðviljans er 81333 kl. 9 - 20 mánudag til föstudags. Utan þess tíma er hægt að ná í blaðamenn og aðra starfsmenn blaðsins í þessum sínum: Ritstjórn 81382, 81482 og 81527, umbrot 81285. Ijósmyndir 81257. Aðalsími Kvöldsími Helgarsími afgreiðslu 81663
Laugardaga kl. 9 - 12 er hægt að ná í afgreiðslu blaðsins í síma 81663. Prentsmiðjan Prent hefur síma 81348 og eru blaðamenn þar á vakt öll kvöld. 81333 81348
Fimbulvetur á Grænlandi
Samgöngur á milli íslands og Grænlands
verða bættar segja landsstjórnarmenn
- Grænland lítur nú út eins og gaddfreðinn ísklumpur og þessi vetur er
með þeim harðari sem við höfum haft í langan tíma, - sögðu þeir
Jonathan Motzfeldt, Lars Emil Johansson og Moses Olsen á blaðamanna-
fundi í gær, sem boðað var til af samgönguráðuneytinu í tilefni viðræðna
sem farið hafa fram undanfarið um bættar samgöngur á milli landanna.
Jonathan Motzfeldt, formaður
heimastjórnarinnar á Grænlandi,
sagði að hann hefði þurft að greiða
4000 danskar krónur á mánuði í
vetur fyrir að kynda embættisbúst-
að sinn, sem væri þó ekki ýkja stór.
Lars Emil Johansson sjávarút-
vegsráðherra sagði að vetrarkuld-
arnir hefðu gert það að verkum að
olían yrði of þykk til þess að hægt
væri að láta hana á kynditækin
óupphitaða. Þá sagði hann að haf-
ísinn við Grænland væri nú óvenju-
mikill og hefði hann tafið fyrir
veiðum, einkum rækjuveiðum.
Hefði það gerst í fyrsta skiptið í
vetur að Grænlendingar hefðu
leitað á fjarlægari mið við Sval-
barða til rækjuveiða.
Aðspurður um hvernig kuldarn-
ir hefðu komið við fjárbúskapinn
sagði Lars Eniil að fjárbændur
væru nú betur í stakk búnir að
mæta kuldum en áður. Fyrir
nokkrum árum hefðu kuldar sem
þessir höggvið stórt skarð í fjár-
stofninn, en á síðustu árum höfum
við gert átak í byggingu fjárhúsa og
fóðuröflun og stöndum því mun
betur að vígi.
Jonathan Motzfeldt sagði að
Grænlendingar flyttu nú inn lamba-
kjöt frá íslandi og Nýja Sjálandi,
en markmiðið væri að þeir yrðu
sjálfum sér nógir með lambakjöt. -
Rannsóknir þærsem Rannsóknast-
ofnun Landbúnaðarins á Keldna-
holti hefur gert á grænlenskum
beitilöndum hafa sýnt að við ættum
að geta tvöfaldað fjárstofninn og
fjölgað upp í 50 þúsund fjár. Er
stefnt að þeirri fjölgun á næstu
árum. -
Þeir Steingrímur Hermannsson
samgönguráðherra og Jonathan
Motzfeldt sögðu að þeir hefðu
ræðst við um bættar samgöngur á
milli landanna með tilliti til þess að
SAS hefði nú hætt að millilenda á
íslandi. Sögðust þeir ætla að leysa
þessi mál með samningi fyrir árs-
lok, og yrði annað hvort Flug-
leiðum eða Grænlandsflugfélaginu
falið að sjá um þessar samgöngur.
Þá töldu þeir koma til greina að
halda uppi ferðum með minni vél-
Frá fundi samgönguráðherra með grænlensku sendinefndinni í gær. Jonathan Mosfeldt formaður græn-
lensku landsstjórnarinnar er lcngst til hægri á myndinni. Ljósm. Atli.
um til Kulusuk á veturna, en Kul-
usuk er í flúgsambandi við Nuuk og
Nassarsuaq.
Aðspurðir um Evrópuferð sína
til að kynna selaskinn Grænlend-
inga sögðu þeir félagar að hún
hefði gengið vel, og væntu þeir að
hún myndi bera árangur.
- Það eru um 10.000 manns eða
fimmtungur þjóðarinnar sem á af-
komu sína undir sölu á sela-
skinnum, sagði Lars Emil Johans-
son, og margir Evrópubúar gera
sér ekki grein fyrir eðli þessa máls.
Við veiðum ekki kópa, heldur ein-
göngu fullorðinn sel, og notum
kjötið til manneldis. Þeir félagar
voru klæddir jökkum úr silfurgljá-
andi selskinni eins og til að undir-
strika málstað grænlenskra selveiði-
manna.
Aðspurður um þá áætlun Kan-
adamanna að flytja gas og olíu með
risatankskipum um Norður-
skautshafísinn sögðu þeir að flutn-
ingar þessir gætu haft alvarlegar af-
leiðingar fyrir dýralíf á þessum
slóðum. Hefði Kanadastjórn
stundið þessum áætlunum undir
stól í bili, en þeir væntu þess að
málið yrði viðrað á ný innan eins
eða tveggja ára.
Jonathan Motzfeldt sagði að
Grænlendingar gerðu sér vonir um
að finna olíu á grænlensku landi og
hefðu þeir gert samning við erlend
fyrirtæki um slíka leit.
Grænlensku heimastjómarmenn-
irnir lögðu áherslu á mikilvægi
góðra samskipta Grænlands og Is-
lands bæði í menningarlegu og
atvinnulegu tilliti. Sögðu þeir að í
maí n.k. yrði haldin á Grænlandi
ráðstefna um nýtingu auðlinda
hafsins og yrði hún með þátttöku
íslendinga. Þeir Jonathan Motzfeld,
Lars Emil Johansson og Moses Ols-
en héldu heim til Grænlands í gær.
Kvennaathvarf hefur
starfað 1 3 mánuði:
í gær voru þrír mánuðir liðnir
frá því að Kvennaathvarf tók til
starfa í Reykjavík. I tilcfni þess
boðuðu forráðamenn athvarfsins
blaðamenn á sinn fund og kynntu
starfsemina og hve mikið væri
leitað í athvarfið. Kom fram í máli
þeirra sem stóðu að fundinum að
aðsóknin virðist heldur meiri en
upphaflega var ráð fyrir gcrt. AIIs
hafa 34 konur dvalið í Kvennaat-
hvarfinu og 31 barn. Þá hafa 42
konur lcitað aðstoðar Kvennaat-
hvarfsins símleiðis eða alls 107 ein-
staklingar.
Meðaldvalartími kvenna er ein
vika, en iengstur dvalartími eru
þrjár vikur og alls hafa dvalardag-
Talsmenn Kvennaathvarfs á blaðamannafundinum í gær: Frá vinstri:
Hildigunnur Ólafsdóttir, afbrotafræðingur, Elísabet Gunnarsdóttir,
kennari, Anna Magnea Hreinsdóttir og Steinunn Bjarnadóttir, starfsmenn
athvarfsins og Ásdís J. Rafnar, lögfræðingur. Ljósm. - eik.
107 leituðu athvarfs
Langvarandi ofbeldi á heimilum er aðalorsökin
ar kvenna verið 255 og barna 348.
Þá kom einnig fram að meirihluti
þeirra kvenna sem i athvarfið leita
eru yfir 35 ára. Þær koma vegna
langvarandi ofbeldis á heimilum
sínum.
Það kom fram á fundinum að
langflest þau tilvik sem verða til
þess að konur leita til athvarfsins
má rekja til drykkjuvandamála
eiginmanns eða sambýlismanns, þó
það sé ekki algild regla.
„Flestar þær konur sem til okkar
leita eru mjög illa á vegi staddar
eftir langvarandi ofbeldi", sagði
Hildigunnur Ólafsdóttir, afbrota-
fræðingur, sem tók saman tölu-
legar upplýsingar um starfemi
Kvennaathvarfsins þessa fyrstu
þrjá mánuði. „Þegar þær fara
aftur, hverfa þær ýmist til síns
heima, skilja við eiginmann sinn
eða eru alls óráðnar í hvað gera
skuli. t mörgum tilvikum veitum
við þeim lögfræðilega ráðgjöf,
enda hefur komið í ljós að þær vita
margar hverjar lítið um réttarstöðu
sína. Hvort aðstæður þeirra
breytist svo mjög til batnaðar, snúi
þær heim aftur, er ekki gott að
segja, en ætla má að það sé visst
áfall fyrir eiginmann/sambýling að
þær skuli hafa stigið þetta skref,“
sagði Hildigunnur ennfremur.
Hildigunnur sagði að athvarfið
tæki einnig á móti konum sem
hefði verið nauðgað og starfsmenn
athvarfsins, sem eru tveir í fullu
starfi og aðstandendur þess, fylgdu
þeim til að gefa skýrslur o.þ.h.
Hyggjast kaupa
eigið húsnæði
Rekstur Kvennaathvarfsins er
æði kostnaðarsamur og lætur nærri
að kostnaður hvern mánuð sé um
60 þúsund krónur. Athvarfið er nú
í leiguhúsnæði og rennur leigu-
samningurinn út 14. maí, nk. Hyggj-
ast SAmtök um kvennaathvarf
efna til fjársöfnunar til að standa
straum af kaupum á eigin húsnæði
og verða þau með merkjasölu dag-
ana 8. og 9. apríl. Á fundinum kom
fram að þá tvo daga þurfa að safn-
ast 1,5 miljón króna svo unnt sé að
kaupa nógu stórt húsnæði. Kvenna-
athvarfinu hafa borist allmargir
styrkir vegna starfsemi sinnar. Ríki
og borg veita á þessu ári samtals
900 þúsundum króna og er ætlunin
að sú upphæð fari beint í húsnæðis-
sjóð. Þá hafa fjölmargir einstak-
lingar og félög stutt starfssemina.
Gírónúmer Samtaka um Kvenna-
athvarf er 44442-1 en skrifstofa
samtakanna er að Gnoðarvogi 44-
46, sími 31575.
Deilan um félagsmálastjórann á Selfossi
Til ráðuneytis
Á aukafundi bæjarstjórnar Sel- Að sögn Sigurjóns Erlingssonar
foss fyrir helgi, var samþykkt með bæjarfulltrúa vill bæjarráðið ekki
5 atkvæðum að vísa dcilumáli þvf sættast á það að vald bæjarstjórnar
sem upp er risið milli bæjarfulltrúa gangi lengra í þessu máli en bæjar-
á Sclfossi um ráðningu í stöðu fé- ráðs og óskaði eftir fresti málsins
lagsmálastjóra til félagsmála- þar til félagsmáiaráðuneyti hefði
ráðuneytisins. kveðið upp sinn úrskurð. -Ig.
Albert og félagar
___
I vaxandi mdi
farið að lögum
Segir í greinargerð með tillögu á þingi
„I trausti þess að almcnnur skiln-
ingur væri til staðar og viðurkennt
að þróun kapalkerfa og notkun
þeirra yrði ekki stöðvuð, hafa ein-
staklingar, félög og fyrirtæki lagt í
verulegar fjárfestingar og gert sér
far um að bæta þjónustu og gæði
þess efnis sem sýnt er. Til dæmis
hefur í vaxandi mæli verið gætt
þess, að efni sé sýnt án þess að rétt-
ur sé brotinn á höfundum, fram-
leiðendum eða eigendum“. Þetta
eru staðhæfingar úr greinargerð
með þingsályktunartillögu Alberts
Guðmundssonar og fleiri um að
ríkisstjórnin beiti sér fyrir því að
„kapalkerfi“ fái leyfi til áframhald-
andi starfsemi.
Auk Alberts Guðmundssonar
leiðtoga Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík skrifa ellefu flokks-
bræður hans upp á tillöguna, einn
framsóknarmaður (Guðmundur
G. Þórarinsson) og Alþýðuflokks-
maðurinn Karl Steinar Guðnason.
Valdið umróti
í greinargerð segir m.a. frá starf-
semi fyrirtækisins Videoson. Segir
að fyrirtækið hafi „verið rekið í
þeirri góðu trú, að þjónusta þess
væri virt og metin“. Þá segir að
fyrirtækið hafi stöðvað útsendingar
vegna kæru ríkissaksóknara á dög-
unum. „Videoson hf. stöðvaði þeg-
ar í stað allar útsendingar þegar
kæran var gefin út og hefur það
valdið umróti meðal viðskiptavina
fyrirtækisins"'.
Tillagan var lögð fram á þingi í
gær. Fyrirtækið Videoson hf. er í
eigu Frjálsrar Fjölmiðlunar, sem
gefur einnig út síðdegisblaðið.
—óg
Samtök blindra mótmæla
frávísun Arnþórs Helgasonar:
Ráðherra hnekki
ákvörðuninni
Stjórn Blindrafélagsins hefur
sent menntamálaráðherra bréf þar
sem harðlega er mótmælt og hörm-
uð sú afstaða meirihluta stjórnar
Blindrabókasafnsins að hafna Arn-
þóri Helgasyni í stöðu deildarstjóra
Námsbókadeildar safnsins vegna
blindu.
Þá hefur stjórn Blindrafélagsins
tekið einhuga undir ákvörðun fé-
lagsformanns, Halldórs Rafnars,
að segja af sér sem formaður
Blindrabókasafnsins vegna deilu
við meirihluta stjórnar safnstjórn-
ar um umrætt mál.
Farið er fram á það við mennta-
málaráðherra að hann hnekki á-
kvörðun meirihluta bókasafns-
stjórnarinnar.
Þá hefur Starfsmannafélag
Blindrafélagsins átalið vinnubrögð
áðurnefnds meirihluta og telur að
með ákvörðun sinni hafi verið
skapað hættulegt fordæmi, þar sem
stofnun sem á að stuðla að hags-
munamálum blindra hafni blindum
einstaklingi til starfa án þess að
hafa gert sér nokkra grein fyrir
hæfni hans.
-•g-
- hól.