Þjóðviljinn - 30.08.1983, Síða 11

Þriðjudagur 30. ágúst 1983 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 15
Norræn ráðstefna í
Borgarnesi:
Iðnþróun
í strjálbýli
Iðnþróun í strjálbýli er verkefni
norrænnar ráðstefnu, sem haldin
er í Borgarnesi dagana 29.-31. ág-
úst. Þar hittast í fyrsta sinn og bera
saman reynslu sína þeir aðilar á
Norðurlöndum, sem af opinberri
hálfu vinna að eflingu iðnaðar og
sjá um tækniþjónustu og ráðgjöl
utan stórborgasvæðanna.
Á Norðurlöndunum öllum er nú
unnið að því og talið aðkallandi að
auka fjölbreytni atvinnulífsins í
strjálbýli og þá fyrst og fremst með
því að efla iðnað og fjölga smáfyr-
irtækjum. Mikilvægur liður í þess-
ari viðleitni er að veita hagræna og
tæknilega ráðgjöf og upplýsingar á
sviði framleiðslu og rekstrar.
Þótt vissir þættir séu sameigin-
legir er samt mjög ólíkt eftir lönd-
unum hvernig staðið er að iðnþró-
un og tækniþjónustu á lands-
byggðinni, hver annast hana og á
hvaða verkefni mest áhersla hefur
verið lögð. Er þess því vænst, að
samanburður, skoðanaskipti og
e.t.v. áframhaldandi samvinna á
þessu sviði verði öllum að gagni.
Samstarfsnefnd um iðnráðgjöf í
landshlutunum (SIL) stendur að
ráðstefnunni af íslands hálfu og
skipuleggur hana, en formaður SIL
er Hörður Jónsson, framkvæmda-
stjóri Þróunardeildar Iðntækni-
stofnunar fslands. Á ráðstefnunni
verða flutt nokkur erindi frá hverju
landi,en síðan unnið í hópum.
Hópverkefni verða um tækniþjón-
ustu við smáfyrirtæki, atvinnuþró-
un og stofnun fyrirtækja, nýsköpun
og dreifingu tækniþekkingar og um
iðnvæðingu í dreifbýli. Einn hóp-
urinn mun sérstaklega taka fundar,-
staðinn, Borgarnes, fyrir sem dæmi
og ræða skilyrði til iðnvæðingar í
bæ af þeirri stærð.
Strengja-
sveitin
á snældu
Út er komin 60 mínútna króm-
snælda í dolby með Strengjasveit
Tónlistarskólans í Reykjavík.
Stjórnandi er Mark Reedman.
Helstu verk á snældunni eru „Ant-
ice Danze ed Arie“ eftir Respighi og
„Simple Symphony“ eftir Britten,
einnig verk eftir Hindemith og
Purcell.
Verkin eru flest þau sömu og
sveitin lék í alþjóðlegri tónlistar-
keppni strengjasveita í Belgrad í
Júgóslavíu sl. sumar en þá hafnaði
Strengjasveitin í 4. sæti og vakti
mikla athygli fyrir frammistöðuna.
Grænlands-
sýning
framlengd
Sýningin Norrænt landnám og
búseta til forna á Grænlandi, sem
staðið hefur yfir í Norræna húsinu,
hefur verið framlengd um þrjá
daga. Henni átti að ljúka sl.
helgi en vegna gífurlegrar aðsókn-
ar hefur verið ákveðið að hún fái að
vera uppi í sýningarsölum hússins
til miðvikudagsins 31. ágúst. Sýn-
ingin er opin daglega frá kl. 14-19.
- BELTIÐ
SPENNT
UíZF
FERÐAR
Ljóðrænt ferðalag
Ingibjörg Haraldsd.
skrifar um
kvikmyndir
Annar dans
(Andradansen)
Svíþjóð 1982
Stjórn: Lárus Ýmir Óskarsson
Handrit: Lars Lundholm
Kvikmyndun: Göran Nilsson,
Jan Pehrsson
Tónlist: Jan Bandell
Aðalhlutverk: Kim Anderzon,
Lisa Hugoson.
Sá sem hvorki syndir né dansar
getur ekki elskað - eitthvað á
þessa leið mælir Jo, önnur aðal-
persónan í mynd Lárusar Ýmis
Óskarssonar, Annar dans. Anna
- hin aðalpersónan - dansar ekki
fyrren undir lok myndarinnar, en
þá dansar hún á eftirminnilegan
hátt við mállausan föðurbróður
sinn úti fyrir bernskuheimili sínu í
Norður-Svíþjóð. Þar lýkur sam-
fylgd þeirra Jo og Önnu eftir við-
burðaríkt ferðalag.
Myndin segir frá þessu ferða-
lagi og lýsir samskiptum þessara
tveggja ólíku kvenna innbyrðis
og viðureign þeirra við karlpen-
ing ýmsan sem á vegi þeirra verð-
ur.
Ólíkar eru þær svo sannarlega.
Anna er kona sem víða hefur
flækst og margan skellinn hlotið,
hún fyrirlítur sjálfa sig innilega og
hefur komið sér upp harðri skel
til að sigla á í lífsins ólgusjó. Jo er
yngri en Anna og uppfull af
„ljóðrænum grillum" - hún
skoðar lífið, yrkir unt það, ljós-
myndar það og tekur það upp á
snældu. Hún er semsé á andlega,
listræna sviðinu, en Anna er á því
holdlega og hversdagslega. Jo er
heiðarleg og hreinskiptin; Anna
er þjófóttur klækjarefur. Jo
skoðar veruleikann einsog gestur
á sýningu; Anna er partur af
veruleikanum.
Kannski sést þetta best í einu
atriði myndarinnar þar sem þær
aka fram á dýr sem liggur helsært
á veginum. Jo þjáist með dýrinu
og fílósoferar um þjáninguna, en
Anna nær sér í verkfæri og bindur
endi á þjáningar dýrsins í eitt
skipti fyrir öll, án þess að fjölyrða
um það.
Tilgangur þeirra með ferðinni
er einnig ólíkur. Jo ætlar „eins
langt norður og hægt er að kom-
ast“, hún er að safna í reynslusjóð
sinn. Anna er hinsvegar á leið
heim til föður síns, sem býr á
eyðilegum stað í Norrland. Þar
virðist hún eiga von á peningum,
en auk þess má af ýmsu ráða að
hún sé að leita að sjálfri sér, upp-
runa sínum, einhverri haldfestu í
lífinu. Á leiðarenda kemur í ljós
að faðir hennar er dáinn og
bernskuheimilið þakið kóngu-
lóarvef - og Anna dansar. Það
virðist liggja beint við að ætla að
þarmeð sé Anna frjáls, laus úr
viðjum fortíðarinnar, ný mann -
eskja.Endirinn sjálfur gefur þó
annað til kynná: eftir að hafa
kvatt Jo, sem heldur áfram
norður í bílnum sínum, dregur
Anna upp kveikjara sem hún stal
af vinkonu sinni, kveikir sér í
sígarettu með skelmislegu glotti
og húkkar sér svo far suður á bóg-
inn aftur. Kannski verður henni
ekki við bjargað.
Þessi endir er tíundaður hér
vegna þess að í mínum huga er
hann dæmigerður fyrir margt sem
gengur einhvernveginn ekki upp í
þessari mynd. Það er einsog sam-
henginu sé stundum fórnað fyrir
skemmtileg atriði - þetta með
kveikjarann er t.d. óneitanlega
fyndið, eftir það sem á undan var
gengið. En það ruglaði mig í rím-
inu. Kannski var það einmitt ætl-
unin? Kannski var ætlunin að
segja sem svo í lokin: ekki er allt
sem sýnist, og dansinn skipti
engu máli. Samt er nafn myndar-
innar einmitt dregið af þessum
dansi.
Ég hika ekki við að skrifa það
sem að mínu viti er skortur á sam-
hengi í sjálfri frásögninni á
reikning handritshöfundarins.
Mér finnst það líka vera honum
að kenna að myndin er ekki
frumlegri en hún er. Það hafa satt
að segja verið gerðar afskaplega
margar kvikmyndir um svipað
efni - þær eru kallaðar „road mo-
vies“ í Ameríku og fjalla yfirleitt
alltaf um rótlaust fólk sem flækist
unt þjóðvegina í leit að sjálfu sér.
Fyrir nokkrum árurn var gerð
heimsfræg mynd í Sviss um tvær
konur sem hittast af tilviljun og
ferðast saman í bíl og lenda í æv-
intýrum - myndin heitir Messidor
og er eftir Álain Tanner.
Nú er að sjálfsögðu lítil sann-
girni fólgin í því að heimta að
hver ný kvikmynd fjalli um
eitthvað sem aldrei hefur verið
fjallað um áður - þá væru senni-
lega ekki framleiddar margar
kvikmyndir í veröldinni. Ég nefni
þetta hér aðeins vegna þess að
mér fannst eitt og annað í mynd-
inni minna mig alltof mikið á
eitthvað sem ég hafði séð áður, í
öðrum myndum. Og það skrifa
ég, sem fyrr segir, á reikning Lars
Lundholm, sem samdi handritið.
Þegar hugað er að úrvinnslu
handritsins verður annað uppi á
teningnum. Lárus Ýmir-Óskars-
son hefur áður sýnt að hann kann
fyrir sér í leikstjórn, og Annar
dans ber vott um kunnáttu og
hæfileika sem mesta goðgá væri
fyrir okkur að missa í hendurnar
á Svíum. Hér er greinilega kom-
inn maður sem kann þetta fræga
myndmál sem allir eru að tala
um, þennan galdur að láta
myndavélina tala, búa til nýjan
veruleika úr ljósi og skuggum,
tali og tónum. Til liðs við sig hef-
ur hann fengið mjög góða kvik-
myndatökumenn og tvær önd-
vegisleikkonur - og ekki má
gleyma hljóðmönnunum.
Margir hafa sagt um þessa
mynd að hún sé ljóðræn, og undir
það tek ég heils hugar. Ljóðræn-
an finnst mér fyrst og fremst
koma fram í samspili kvikmynda-
vélar, leiks og leikhljóða, en mun
síður í því sem sagt er í myndinni.
Samtölin virðast eiga að vera
ljóðræn, stundum minna þau dá-
lítið á leikhús fáránleikans, en
mér fundust þau oft á tíðum
þvinguð og klaufaleg og ansi mik-
ið út í hött í því ljóðræna and-
rúmsíofti sem skapað hafði verið
eftir öðrum leiðum. Þetta kemur
þó ekki eins ntikið að sök og ætla
mætti vegna þess að samtölum er
stillt í hóf, það er ekki mikið talað
í myndinni.
Kint Anderzon gerir Önnu á-
kaflega góð skil og skapar eftir-
minnilega persónu, þrátt fyrir
vankanta handritsins. Lisa Hugo-
son er líka sannfærandi í hlut-
verki Jo, og samleikur þeirra oft
frábær. Það hvarflar að manni
hvort þær séu ekki í rauninni að
leika tvær hliðar á sömu konunni
- en þann túlkunarmöguleika læt
ég væntanlegum áhorfendum
eftir að glíma við.
Þrátt fyrir nokkra augljósa
hnökra sem hér hefur verið tæpt
á, er Annar dans kvikmynd sem
gaman er að sjá. Hún er notalega
fyndin á köflum og sum atriðin
reyndar sprenghlægileg - og svo
er hún einstaklega fallega tekin á
svart-hvíta filmu. Full ástæða er
til að óska Lárusi Ými til ham-
ingju með hans hlut í þessari
ntynd, og jafnframt skal látin í
ljós sú von að hann fái sent fyrst
tækifæri til að gera kvikmynd hér
heima. ih.
Lisa Hugoson og Kim Anderzon í hlutvcrkum kvennanna. í aftursæt-
inu rövlar íslenska fyllibyttan, leikin af Sigurði Sigurjónssyni.