Þjóðviljinn - 29.11.1983, Qupperneq 5

Þjóðviljinn - 29.11.1983, Qupperneq 5
Þriðjudagur 29. nóvember 1983 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 5 Hér sýnir Arafat sigri hrósandi mynd af 5 af þeim 6 ísraelsku föngum sem hann skipti á og nærri 5000 Palestínumönnum í fangabúðum ísraels- manna. Fangaskipti PLO og ísraels Sigur fyrir Arafat Fangaskiptin í Israel fyrir helg- ina, þar sem nærri 5000 Palestínu- menn voru látnir lausir í staðinn fyrir 6 ísraclska fanga eru talin vera mikill pólitískur sigur fyrir Jassir Arafat um leið og þau marka þátta- skil í samskiptum PLO og ísraels- stjórnar. Hafa fangaskiptin meðal annars orðið til þess að styrkja pól- itíska stöðu Arafats gagnvart upp- reisnarmönnum innan Al Fatah og stjórnvöldum í Sýrlandi. Viðbrögðin við fangaskiptunum í ísrael voru blönduð. Annars veg- ar voru þeir sem fordæmdu fanga- skiptin sem „uppgjöf gagnvart hryðjuverkamönnunum“ en hins vegar voru þeir sem túlkuðu fanga- skiptin sem upphafið að nýjum samskiptum ísraels og PLO. Fangarnir sem hér um ræðir voru annars vegar 6 ísraelskir fangar sem voru í haldi PLO-manna Araf- ats í Tripoli. Hins vegar er um að ræða hátt í 5000 Palestínuaraba sem sátu í fangabúðum ísraels- manna í Ansar í S-L.íbanon frá því í stríðinu í september í fyrra og þá voru einnig látnir lausir 98 Palest- ínumenn úr fangelsum í Tel Aviv, en fangar þessir höfðu setið mun lengur inni og höfðu margir hverjir hlotið lífstíðardóm. Er talið að í hópi þeirra hafi verið margir hátt- settir menn innan PLO. Þrjúþús- und fanganna fóru til heimabyggða sinna í S-Líbanon en hinum var flogið til Alsír frá Tel Aviv með þotum sem Rauði krossinn hafði tekið á leigu frá Air France, á með- an ísraelsku föngunum 6 var sleppt um borð í skip Rauða krossins fyrir utan Trípolí. í fréttatilkynningum er sagt að Rauði krossinn og franska ríkis- stjórnin hafi haft milligöngu um samninga um fangaskiptin, en þeir sem sömdu um fangaskiptin voru A1 Fatah-foringinn Salah Ta’am- ari, sem sjálfur sat í fangabúðunum í Ansar og lögfræðingurinn Arye Marinskty, sem er gamall barátt- ufélagi Menachem Begins úr hryðjuverkasamtökunum Irgun. Haft var eftir forystumönnum vinstri-aflanna í fsrael að samning- arnir um fangaskiptin væru sögu- legt fordæmi, þar sem ríkisstjórnin hefði með þessu kastað þeirri kenningu sinni fyrir róða, að ekki væri hægt að semja við PLO. Þegar yfirmaður sá í ísraelsher, sem gætt hafði fangabúðanna í Ansar sá þær tæmdar sagði hann: „Það er ekki auðvelt að sleppa þessu fólki lausu þegar maður hugsar til þess hversu mikið það hefur kostað ísrael að fanga það inni.“ Ríkisstjórnin í ísrael hefur lýst því yfir að fangaskiptin breyti í engu afstöðu hennar til PLO og sagði Arens varnarmálaráðherra að PLO yrði áfram „samsafn rán- dýrra sem að ástæðulausu drepa hvert annað og hundruð saklausra borgara í Tripoli“. Hins vegar var ástæðan fyrir fangaskiptunum nú sögð sú að öryggi fanganna 6 í Tríp- oli hafi verið ógnað vegna átak- anna þar. Vopnahlé rofið Vopnahléð, sem samið var um í Trípolí fyrir helgina, var aftur rofið á sunnudag, þegar menn Arafats neituðu að víkja úr flóttamanna- búðunum í Baddawi, og upp- reisnarmenn neituðu sömuleiðis að hörfa þaðan. Ekki er vitað hvort vopnahléssamkomulag það sem náðist fyrir milligöngu Saudi Ara- bíu fól í sér brottflutning Arafats og liðsmanna hans frá búðunum eða Trípolí, en hitt er víst að fanga- skiptin hafa styrkt mjög stöðu Ar- afats þannig að vafasamt er hvort Assad Sýrlandsforseti geti nú séð sér hag í því að þvinga Arafat til endanlegs hernaðarlegs og stjórnmálalegs ósigurs í Trípolí með beitingu hervalds. En væntan- lega mun hann eftir sem áður halda áfram að beita sér gegn frekara samstarfi PLO og Jórdaníukon- ungs um stofnun sjálfstæðs ríkis Palestínumanna í tengslum við Jór- daníu. —ólg. Júrí Andropov: Frekari samningavið- ræður grafa undan öryggi Júrí Andropov: Gerum okkar gagnráðstafanir. í yfirlýsingu sem Júrí Andropov gaf út vegna slita samningavið- ræðnanna í Genf um takmörkun kjarnorkuvígbúnaðar í Evrópu sagði hann að áframhaldandi við- ræður yrðu aðeins yfirskin sem Bandaríkin og önnur Nato-ríki myndu nota til þess að grafa undan öryggi í Evrópu og heiminum, og því sagði hann að áframhaldandi þátttaka Sovétríkjanna í þessum viðræðum væri ómöguleg. í yfirlýsingu Andropovs gætir mikils biturleika. Segir hann að hvorki Sovétríkin né „önnur ríki hins sósíalíska samfélags“ geti lok- að augunum fyrir þeirri staðreynd að Washington hafi boðað til „krossferðar“ gegn sósíalismanum og sósíalískum hagkerfum, svo að þeir sem nú setja upp ný kjarnork- uvopn við þröskuld okkar „eru að framfylgja þessari glæfrastefnu og leggja hana til grundvallar aðgerð- um sínum.“ Án þess að minnast á núverandi vopnaforða Sovétríkjanna og þær SS-20 eldflaugar sem nú er beint gegn Evrópu segir Andropov að kjarnorkueldflaugar sem settar hafi verið upp við landamæri So- vétríkjanna og bandalagsríkja þeirra séu alls ekki ætlaðar til þess að verja Vestur-Evrópu þar sem „enginn ógni henni“. Því segir hann að uppsetning Evrópueld- flauganna muni ekki auka öryggi Evrópu, heldur hættuna á því að Bandaríkin leiði tortímingu yfir þjóðir Evrópu. Segir Andropov í yfirlýsingunni að Sovétríkin muni gera viðeigandi gagnráðstafanir með uppsetnmgu meðaldrægra kjarnorkuvopna í A- Þýskalandi og Tékkóslóvakíu og með uppsetningu eldflaugakerfa á höfunum er verði í samræmi við þá auknu hættu sem Bandaríkin veita Sovétríkjunum og banda- lagsríkjum þeirra með Evrópueld- flaugunum. Síðan segir Andropov: Við lifum í brothættum heimi. Það er því mikilvægt að ábyrgir þjóðarleið- togar meti þróun ástandsins rétt og taki viðeigandi ákvarðanir. Og það eru mannlegar ástæður einar, sem geta og verða að bjarga mannkyninu frá þeirri hættu sem því er nú búin. Við heitum því á þá sem hrinda heiminum æ lengra á braut hættulegs vígbúnaðar að gefa upp hinar óraunhæfu vonir sínar um hernaðaryfirburði, til að geta þröngvað yfirráðum sínum upp á aðrar þjóðir og ríki.“ ólg. Sókn með kj amorku- vopnum besta vömin Manfred Wörner varnarmálaráðherra V-Þýskalands og Caspar Weinberger varnarmálaráðherra Bandaríkjanna. Bandaríkin nota kjarnorkuvopnacinokun sína í Evrópu til þess að þvinga stefnu- breytingu í varnarmálum upp á Nato-löndin í Evrópu, segir Der Spieg- el. segir í leið- beiningarbæklingi til bandarískra hermanna í V-Þýskalandi „Kjarnorkuvopn eða eiturefna- vopn geta komið að gagni við það að eyða fótgönguliði eða varaliði óvinarins. Með nægilegum stuðn- ingi kjarnorkuvopna eða eitur- efnavopna er hægt að hefja gagn- sókn skömmu eftir að árás er haf- in“. Þannig segir í kennslubók bandarískra hermanna í Evrópu sem hefur verið í gildi frá því í ágúst og kallast „Field Manual 100-5“. I bæklingi þessum stend- ur jafnframt að til þess að geta unnið stríðið verði yfirmenn bandaríska hersins ávallt að geta „breytt yfir í kjarnorku- og eitur- efnahernað án þess að missa móð- inn eða áttina í sókninni". Það er þýska vikuritið Der Spi- egel sem segir frá þessu, og segir blaðið að kennslubæklingur þessi staðfesti þá hernaðarkenningu valdhafanna í Washington að kjarnorkuvopn séu ekki ein- göngu til þess fallin að koma í veg fyrir kjarnorkustríð, heldur megi einnig nota þau til þess að sigra í slíku stríði. í þessu sambandi bendir blaðið á að þau nýju kjarnorkuvopn sem nú er verið að koma fyrir í V-Þýskalandi séu að öllu leyti undir stjórn banda- ríska hersins. Hins vegar stangist þessi skilningur Bandaríkja- manna á við yfirlýsta stefnu vést- urþýsku stjórnarinnar. Segir blaðið að Þjóðverjar hafi enga tryggingu fyrir því að ekki verði gripið til þessara vopna, og vitnar í því sambandi til orða Hel- mut Schmidt, fyrrverandi kansl- ara, sem lýsti því nýlega yfir að Bandaríkin hefðu brugðist skyldu sinni að ráðfæra sig við bandamenn sína sumarið 1982, þegar þeir Paul Nitze og Julij Kwizinski, samningamenn stór- veldanna í Genf höfðu náð samkomulagi um takmörkun meðaldrægra eldflauga í frægri gönguferð út í skógi. Bandaríkja- stjórn hafnaði þessari málamiðl- un án þess að ráðfæra sig við Schmidt, sem sagðist fyrst hafa lesið um þetta í Washington Post. Segir Spiegel að hernaðaratt- aché vesturþýska sendiráðsins í Washington hafi þegar á árinu 1982 varað utanríkisráðuneytið við því að þessi fyrirmæli til bandarískra hermanna stönguð- ust á við grundvallarstefnu Nato í ákveðnum atriðum. Þá hafði yfir- leutinant í v-þýska hernum sícrif- að skýrslu til yfirmanna sinna hinn 29. október 1982 þar sem hann gagnrýndi tvö atriði í „Field Maual 100-5“: að gert væri ráð fyrir því að „of snemma yrði grip- ið til kjarnorkuvopna, og til of margra vopna í einu í stuðningi við landhernað" og að „án greinarmuns væri gert ráð fyrir sókn gegn öllum landherssveitum í Miðevrópu." Segir blaðið að Han Apel, þá- verandi utanríkisráðherra jafn- aðarmanna og Manfred Wörner núverandi varnarmálaráðherra hafi leitt þetta mál hjá sér, en hins vegar sé ljóst að með þessu séu bandarísk stjórnvöld að hafa áhrif á og breyta stefnu vestur- þýskra stjórnvalda með afger- andi hætti án þess að málið komi til lýðræðislegrar umfjöllunar. Segir blaðið að þetta komi til með að verða eitt meginatriðið í um- ræðu um varnarmál i V- Þýskalandi á næstunni. ólg/Der Spiegel

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.