Þjóðviljinn - 04.01.1984, Qupperneq 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINNj Migvikudagur 4. janúar 1984
DIOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Umsjónarmaöur Sunnudagsblaös: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðstustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsia: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi ólafsson, Lúðvík Geirsson,
Magnús H. Gíslason, ólafur Gíslason, óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Valþór Hlöðversson.
íþróttafróttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Þröstur Haraldsson.
Ljósmyndlr: Einar Karlsson, Magnús Bergmann.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Margrét Guðmundsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og augiýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent hf.
Nýr landsmála-
grundvöllur -
Öflug lýðhreyfing
í áramótagrein Svavars Gestssonar formanns Al-
þýðubandalagsins var lýst fimm meginatriðum sem
yfirgnæfandi meirihluti íslensku þjóðarinnar gæti sam-
einast um:
• Meiri hluti þjóðarinnar er andvígur þeirri áherslu á
hernaðarstefnu sem felst í afstöðu núverandi utanríkis-
ráðherra og fram kom á ráðherrafundi Atlantshafs-
bandalagsins nýlega.
• Meiri hluti þjóðarinnar styður málstað friðarhreyf-
inga eins og kom í ljós í friðargöngunum á Þorláks-
messu.
• Meiri hluti þjóðarinnar vill leggja aukna áherslu á
varðveislu sjálfstæðis þjóðarinnar.
• Meiri hluti þjóðarinnar vill aukinn jöfnuð lífskjara
og mannúðarstefnu í verki, en hafnar ógnarvaldi pen-
ingahyggjunnar.
• Meiri hluti þjóðarinnar leggur áherslu á varðveislu
lýðræðis og frelsis jafnvel þó það kosti reglur sem
þrengja að fjármagni hinna fáu.
Síðan segir Svavar Gestsson í grein sinni: „Hér er því
samstaða um öll þau grundvallaratriði sem mestu máli
skipta þegar allt kemur til alls eins og sakir standa.
Alþýðubandalagið tekur undir öll þessi grundvallarat-
riði, en samt eru hér sex þingflokkar.
Brýnasta verkefni komandi mánaða er að gera fólki
úr öllum þessum flokkum ljóst að það er lífsnauðsyn að
brjóta niður múra vanans, að opna fyrir viðleitni til
samstöðu þjóðlegra félagshyggjuafla. Það má ekki láta
gömul viðhorf fortíðar stía þeim í sundur sem saman
eiga.
Það er lífsnauðsyn fyrir ísland og íslendinga að
eignast nú stjórnmálaafl sem getur sótt fram til nýrra
tíma þar sem bjartsýni samstöðunnar hefur bægt frá
svartsýni sérhyggjunnar. Alþýðubandalagið hefur lýst
því yfir að það vilji kosta hér öllu til þess að ná þessari
samstöðu. Hvað um aðra?
Undanfarna mánuði höfum við oft kallað á einingu, á
samstöðu gegn alræðisvaldi fjármagnsins. Svörin hafa
ekki látið á sér standa, en þau hafa borist í samtölum frá
manni til manns.
Nú þurfa þau svör að breytast í öfluga lýðhreyfíngu
sem ber ávöxt þegar á árinu 1984. Það væri besta af-
mælisgjöfín á 40 ára afmæli lýðveldisins að slík hreyfing
skjóti rótum svo að hún geti á næstu 40 árum íslenska
lýðveldisins orðið meginstjórnmálaafl þess.
Það þarf að skapa nýjan Iandsmálagrundvöll nú eins
og gert var fyrir 60 árum. Efniviðurinn er til. Spurning-
in er aðeins sú hver ber gæfu til að vinna verkið.
Sá grundvöllur sem lagður var hefur dugað vel, en
hann endist ekki í 100 ár. Hér þarf að vinna nýsköp-
unarstarf með opnum huga þar sem þjóðmálasamtök
leggja allt kapp á að skynja og skilja röksemdir hvers
annars. Það má ekki láta þverslár fortíðarinnar loka
fyrir gagnvegi skynseminnar.“
Þessar yfirlýsingar Svavars Gestssonar formanns Al-
þýðubandalagsins fela í sér skýra afstöðu flokksins til
þess mikla verks að efla stefnulega og skipulagslega
samstöðu félagshyggjuaflanna í landinu. Þegar fjár-
magnshyggjan sækir fram með þungum höggum í garð
launafólks, jafnréttis og velferðar er nauðsynlegt að
ýtarlegar umræður fari fram um bestu leiðir til að snúa
vörn í gagnsókn.
Alþýðubandalagið hefur með skipulagsbreytingum
og yfirlýsingum formanns flokksins sýnt afdráttar-
lausan vilja til að mynda öfluga lýðhreyfingu á nýjum
landsmálagrundvelli.
klippt
1984
Um áramótin bar nokkuð á
beyg og ótta sem stafar af ártalinu
1984. Að sjálfsögðu vekur saga
Orwells að nokkru leyti þennan
óhug en því miður kemur fleira
til.
Víða mátti sjá í blöðum í skrif-
um um hin ýmsu efni um ára-
mótin, að þessi ótti hvarflaði að
fólki. Þannig mátti glöggt sjá af
ýmsum skrifum áhyggjur manna
um tvennt: hættuna af tortímingu
mannkyns og hættuna á að ísland
glati því sem eftir er af sjálfstæði
sínu.
Hermangið
„Vissulega kostaði það þjóðina
harða baráttu að endurheimta
sjálfstæði sitt“, segir Pórarinn
Þórarinsson í Ieiðara Tímans á
gamlársdag. Bendir hann á að á
tímum efnahagsþrenginga sé
nærtækara að Ieita ásjár erlendra
aðila undir ýmsum formerkjum
og sjálfstæðinu stefnt í voða: „Þá
er mikil hætta á að farið verði að
leita um of aðstoðar erlendra að-
ila á einn eða annan hátt. Það
getur verið freistandi ef slík að-
stoð stendur ti) boða, annað hvort
af hernaðarástæðum eða því að
viss öfl vilja ná undir sig auð-
lindum landsins“.
Þórarinn þarf auðvitað ekkert
frekar að segja hver hin „vissu
öfl“ eru. Hann þarf heldur ekki
að tíunda hverjir það eru sem
ekkert eru annað en hnjáliða-
mýktin andspænis stórveldinu í
vestri. Þórarinn þarf ekki að staf-
setja rfkisstjórn íslands.
Forðast örlög
Grenada
í þessum merka leiðara Þórar-
ins er varað við „freistandi gylli-
boðum“ og minnt á örlög eyríkis-
ins Grenada. Þórarinn segir mörg
dæmi þjóða „sem hafa vegna að-
gæsluleysis, værðar og sundrung-
ar glatað sjálfstæði sínu“.
„Sjálfstæð þjóð verður stöðugt
að hafa hugfast, að sjálfstæðis-
baráttunni lýkur aldrei, ef sjálf-
stæðið á að varðveitast. Það
verður aldrei unnið til varan- -
legrar eignar, heldur þarf þrot-
laust starf til að missa það ekki úr
höndum sér“.
Stöðvum risaveldin
Jón Þ. Þór sem skrifar um
bækur í Tímann segir frá nýút-
kominni bók eftir þrjá raun-
vísindamenn. Þar segir frá
vopnabúnaði stórveldanna og
nefndar hugsanlegar afleiðingar
kjarnorkustyrjaldar. 1.5 miljarð-
ur manna myndu farast tiltölu-
lega fljótt samkvæmt þessum út-
reikningum, miljarður myndi
særast hættulega og sýkjast af
geislun og 150 miljónir myndu
veslast upp og deyja af afleiðing-
um geislunarinnar.
„Þetta eru þó aðeins lágmarks-
tölur, afleiðingarnar gætu orðið
margfalt alvarlegri, ef hugsandi
mönnum tekst ekki að halda í
skefjum orðhákunum, sem fara
með stjórn öflugustu stórvelda
sem mannkynið hefur þckkt“
skrifar Jón Þ. Þór.
Heimsmenningin
á bágt
Auðvitað vilja allir á íslandi
nema hinn fámenni hópur of-
stækismanna, sem ræður utan-
nkisstefnu ríkisstjórnarinnar, að
ísland leggi sitthvað á sig til þess
að varðveita sjálfstæðið og leggi á
alþjóðavettvangi sitt lóð á vogar-
skálar friðarins.
Þórarinn á Tímanum spjallar í
áramótagrein um menn og mál-
efni. Þar vitnar hann í kvæðabálk
eftir Matthías Johannessen „End
the bloody war“. Og í tilvitnuð-
um ljóðlínum má sjá einsog oft
áður að skáldið í Matthíasi er
bæði kritiskari mannvera og ær-
legri en árans pólitíkusinn í Aðal-
stræti:
„Enn eitt finnst mér
undarleg staðreynd
að enginn þar vestra súst
sem vildi af alefli vernda
okkar viðleitni í menningarátt
Þeir hafa ekki hugmynd um það,
hve heimsmenningin á bágt“.
-óg
og skorið
Þorsteinn rœðst
á Albert
í grautnum sem Þorsteinn
Pálsson sauð lesendum Morgun-
blaðsins um áramótin, hafa kekk-
irnir og saltflákarnir fyrir Albert
Guðmundsson vakið einna mesta
athygli. Allir vita að flokks-
eigendaklíka Geirs og félaga
lætur einskis ófreistað til að
sparka í Albert - og allir vita að
hefndarþorstinn er óslökkvandi.
Kárínur Alberts og hinna nýríku
eru geymdar en ekki gleymdar.
í því Ijósi ber einnig að skoða
föst skot og laus frá Þorsteini
Pálssyni, hinni kórónuðu pútu
flokkseigendaklíkunnar, í ára-
mótagreininni í Mogganum.
/ fyrsta sinn erlend
lán í A-hluta
„Fram hjá hinu er ekki unnt að
líta að fjárlög eru nú afgreidd
með rekstrarhalla“, skrifar Þor-
steinn og getur ekki farið vægar í
sakirnar við Albert Guðmunds-
son. Þessi ummæli eru innan
marka drengskaparins og sam-
tryggingarinnar í báðum deildum
flokkseigendaklíkunnar.
Síðan segir Þorsteinn Pálsson:
,^>rátt fyrir umfangsmestu að-
haldsaðgerðir sem um getur í
langan tíma, neyðumst við til þess
í fyrsta skipti að taka erlend lán til
þess að mæta útgjöldum A-hluta
ríkissjóðs“. f fyrsta skipti, sem
Albert Guðmundsson er sem
fjármálaráðherra að búa fjárlög
úr garði, gerir hann það þannig
að þarf að taka erlend lán til að
mæta útgjöldum á A-hluta ríkis-
sjóðs.
-óg
ór