Þjóðviljinn - 22.05.1984, Blaðsíða 4

4 SÍÐA - Þ.IÓÐVILJINN Föstudagur 18. maí 1984
DJOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýös-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Utgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Guörún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Auglýsingastjóri: ólafur Þ. Jónsson.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir.Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gísla-
son, Ólafur Gíslason, Oskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Haukur Már Haraldsson, Þröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Atli Arason, Einar Karlsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Már.
Auglýsingar: Sigríður Þorsteinsdóttir, Margrét Guðmundsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir.
Símavarsla: Sigriður Kristjánsdóttir og Aðalbjörg Óskarsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtum.: Brynjólfur Vilhjálmsson
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent hf.
Stjórnstöð í stríði
Bandaríska herráðið gerði meiriháttar endurskoðun
á hernaðarumsvifum Bandaríkjahers á íslandi árið
1981. í framhaldi af því var gerð áætlun sem gengur
undir heitinu „North Atlantic Defence System“. Hún
er miðuð við sjóher og flota og felur í sér endurbætur „á
yfirstjórn, stýringu, fjarskiptum og eftirlitsbúnaði“ á
íslandi. Eftir þessari áætlun er nú unnið, án þess að
íslendingar hafi nokkurntíman verðið beðnir um að
samþykkja hana í heild eða meta afleiðingar hennar
fyrir tengsl hernaðaraðstöðunnar í landinu við kjarn-
orkuvopnakerfið.
Hér er verið að margfalda geymarými fyrir eldsneyti,
koma á upp nýju ratsjárkerfi í öllum landshlutum,
AWACS-vélar og eldsneytisvélar gegna mikilvægu
hlutverki, byggja á sprengjuheld flugskýli fyrir nýja
gerð af orrustuþotum, F-15, og grafa niður stjórnstöð
sem á að geta stýrt héðan hernaðarátökum á Norður-
Atlantshafi í sjö daga eftir að fullt stríð hefur skollið á.
Allt þetta og meira til er í undirbúningi, er verið að
framkvæma eða er komið á dagskrá.
Þetta var staðfest á Alþingi sl. laugardag er Ólafur G.
Einarsson svaraði í fjarveru utanríkisráðherra fyrir-
spurnum um ratsjárstöðvar og stjórnstöð frá Svavari
Gestssyni. Ólafur kvað utanríkisráðherra hafa beðið
sendiherra Bandaríkjanna á íslandi að fresta formlegri
beiðni um byggingu ratsjárstöðva vegna athugana á
málinu hér heima. Um það sagði Svavar Gestsson að
ráðherra vildi auðsjáanlega kanna betur hvernig hægt
væri að ná saman hernaðarlegu hlutverki þessara rat-
sjárstöðva og almennri starfsemi landhelgisgæslunnar
og Pósts- og síma. Það breytti engu á hvaða stigi þessi
beiðni kæmi formlega fram. Þegar væri farið að undir-
búa málið í smáatriðum.
Ólafur G. Einarson sagði að ekki væri komin fram
formleg beiðni um stjórnstöð, en kunnugt væri um
áhuga Bandaríkjamanna á þessu máli og það hefði
verið sótt um fjárveitingar til byggingar á slíkri stöð.
Um þetta atriði sagði Svavar Gestsson:
„Ráðuneytinu er kunnugt um neðanjarðarstjórn-
stöð. Samt minntist ráðherra hvergi á þetta mál í
skýrslu sinni til Alþingis. Það kemur fram núna með
eftirgangsmunum. Það er staðfest að stjórnstöð er á
dagskrá. Þetta er stöð sem á að geta staðist fullt stríð í
sjö daga. Þetta er stöð sem á að geta haldið út í kjarn-
orkustríði í sjö daga. Og utanríkisráðuneytið á íslandi
er farið að gefa sig út í bollalengingar um það hvernig
megi stjórna hernaðinum héðan frá íslandi í sjö daga
eftir að hafin er kjarnorkustyrjöld. Svona lagað hefur
aldrei nokkurn tíma komið á dagskrá hérlendis. Þetta
eru kaflaskipti í sögu herstöðvarinnar. Þetta er viður-
kenning á því að reisa eigi stjórnstöð sem notuð er í
kjarnorkustríði“.
Af pólitískum og hernaðarlegum ástæðum er það nú
meginlína frá Pentagon að auka hernaðarumsvif á
Norður-Atlantshafi og norðanverðu Kyrrahafi. Með
því hyggjast bandarísk hernaðaryfirvöld þrýsta á
veikustu punktana hjá Sovétmönnum og neyða þá til
þess að létta þrýstingi af miðjusvæðum heimsins. Þetta
hefur í för með sér að ætlunin er að stöðva framrás
sovéskra stríðstóla eins nálægt heimahöfnum og hægt
er. Það er einungis hægt með sóknaraðgerðum, sem
m.a. verða skipulagðar og stjórnað frá íslandi. Varnar-
og eftirlitsstöðin hefur sitt gamla hlutverk á yfirborð-
inu, en meginhlutverk hennar er að verða samhæfing
og stjórnun árásaraðgerða flughers og flota. Og ekki
mun líða á löngu par til ísland verður þjónustumiðstöð
fyrir B-52 sprengjuvirki með kjarnorkuvopn. þetta er
sú framtíð sem þegar er á dagskrá.
Það var því síst of vægt til orða tekið hjá Svavari
Gestssyni er hann spurði hvort hér væri ekki tímabært
fyrir íslendinga að staldra við og athuga vel sinn gang.
klippt
Skuggi hefur
áhyggjur
Skuggi heitir greinahöfundur
sem NT hefur komið sér upp.
Hann dregur dám af frændum
sínum Svarthöfða og Dagfara á
DV í nokkrum greinum. Ekki síst
í því að þykja kommar viðsjár-
verðir og sjá fólsku þeirra og
háska af þeim í hverju horni. Til
dæmis tók Skuggi daginn sem fé-
Iagið Búseti var selt fyrir mangó-
sopa harkalega afstöðu gegn
bættri stöðu húsnæðisleysingja-
samtakanna með því að brýna
það fyrir Nýjum Tímum að marx-
istar hefðu fundið það félag upp.
Nú er röðin komin að kennur-
um. Skuggi skrifar á dögunum
pistil þar sem hann tekur réttlega
fram að kennarar eru „ný ör-
eigastétt“ sem búi við með öllu
óviðunandi launakjör. Þessi kjör
leiði m.a. til þess að menn flýi úr
kennrastörfum í stórum stíl og
bíði menntun ungu kynslóðarinn-
ar mikinn skaða af. Annað er það
þó sem veldur Skugga mestum
áhyggjum: að óánægja kennara
leiði til þess að þeir verði „einn
stærsti stuðningshópur Alþýðu-
bandalagsins". Skuggi segir:
Kennarar
í hœttu
„Grefur nú óánægja og andóf
um sig í þeirra röðum... í öðru
lagi er það afleiðing af því síð-
astnefnda, er allt of mörgum
kennurum nú ýtt út í
kommúnismann. Vel meinandi
og greindir kennarar, sem sætta
sig illa við kjör sín og þann lækk-
andi sess sem menntun barna hef-
ur í þjóðfélaginu, snúa í æ ríkari
mæli baki við þessu sama þjóðfé-
lagi og gerast talsmenn andó-
fsins. Þetta mótar sífellt meira
það andrúmsloft sem böm okkar
alast upp í innan veggja skóla-
nna“.
Með öðmm orðum: hækkið
laun kennara, annars gera þau
börnin byltingarsinnuð.
Það er reyndar alveg sérstak-
lega gamalkunnugt og framsókn-
arlegt að setja málin upp með
þessum hætti: því er hvíslað að
ráðamönnum að það sé sniðugust
leið til að fækka atkvæðum sósíal-
ista að fremja smágaldur í kjara-
málapólitík og sýna vissum
mönnum nokkum sóma. Jónas
frá Hriflu var mikill meistari í
slíku eins og suma mun reka
minni til.
Staða kennara
Hitt er svo líklegt að reiknings-
dæmið gangi ekki sérlega ljúflega
upp hjá Skugga. Hann segir á ein-
um stað að bamakennarar hafi
áður verið „vel virtir menn með
þokkaleg millistéttarlaun“ og er
hætt við að sú mynd sé fegmð. Á
íslandi hefur sá búraskapur lengi
verið sterkur, að kennarar væru
vanmetaskepnur sem ekki væm
brúklegar til annars en segja
krökkum til lítillega og fór mat á
starfa þeirra og umbunum eftir
því. Þessi búraskapur lifir enn -
um leið og kröfur til kennara, til-
ætlunarsemi í garð skóla hefur
vaxið stórlega. Nú era það ein-
mitt kennarar sem eiga að leysa
allan þann vanda sem aðrir gefast
upp við og vísa frá sér - f oreldrar
og verkstjórar og ráðamenn. Þeir
eiga að skapa góða verkmenn,
góða íslenskumenn, bæði sjálf-
stætt fólk og hlýðið í senn og svo
mætti lengi áfram halda - án þess
að allir þessir kröfuhafar ætli sér
að virða í einu eða neinu viðleitni
þeirra. Sem erþeim mun erfiðari,
sem afli peninganna í þjóðfé-
laginu er fyrst og síðast beitt til
þess að gera böm sem allra fyrst
að þurftafrekum neytendum sem
hægt sé að græða á.
Það væri reyndar mjög skrýtið,
ef þeir menn væm ekki margir
einmitt meðal kennara, sem hafa
sitthvað að athuga við það
þjóðfélag sem verðlaunar auglýs-
ingaskmm, valdhroka og alls-
konar ljósfælin gróðaspil, en
lætur sem uppeldi barna sem hið
ómerkilegasta og allavega fárra
fiska virði.
-áb
Málverk
bankastjórans
Endur fyrir löngu var á dögum
Jóhannes sá sem dvaldi á eyði-
mörkum, snæddi engisprettur og
spáði komu nýs meistara. Að
sönnu náði hann að boða komu
þess sem sagði að sitt ríki væri
ekki af þessum heimi, en það er
til marks um að löndin hafna spá-
mönnum sínum að hrópandinn í
eyðimörkinni galt fyrir skyggni
sína með því að höfuð hans var
fært Heródesi á silfurfati.
í Seðlabanka íslands situr ann-
ar Jóhannes og sinnir þörfum
annars meistara, sem sannanlega
er af þessum heimi, Mammons -
guðs peningavaldsins. Hann þarf
ekki að óttast höfuðmissi af völd-
um vina sinna á valdastólum, hið
eina sem hann þarf að óttast af
þeirra hálfu er að þeir gefi honum
svo mörg málverk fyrir opinbert
fé að hann þurfi að kaupa sér
stærra hús!
Siðleysi
Málverkagjafír Landsvirkjun-
ar og Sðlabankans á sextugsaf-
mæli Jóhannesar Nordal hafa
vakið almenna fordæmingu,
undirskriftasafnanir em famar af
stað gegn þeim, og
Rannsóknarlögreglunni hefur
borist ósk um að rannsaka hvort
þeir sem gjafirnar gefa séu ekki
að nota á óleyfilegan hátt fjárm-
uni almennings í landinu.
Athygli á málinu var meðal
annars vakin í leiðara D V á föstu-
dag, sem bar heitið Flottræfils-
háttur. Þar sagði meðal annars:
„Þessar afmælisgjafir eru milli
tannanna á fólki vegna þess, að
almenningi biöskrar sá flottræf-
ilsháttur og ósmekkvísi', sem gj af-
ir af þessu tagi lýsa. Ekki það að
Jóhannesi Nordal sé sómi sýnd-
ur, heldur hitt að ábyrgir sam-
starfsmenn hans í opinberum og
hálfopinbemm stofnunum skuli
láta sér detta í hug að eyða hálfri
milljón króna í afmælisgjöf til
eins manns. Slík ákvörðun ber
vott um dæmalaust dómgreindar-
leysi.“
Síðan segir í leiðaranum:
„Með misskildum höfðings-
skap gagnvart Jóhannesi Nordal
em þessir stjómendur að storka
almenningsálitinu og vekja efa-
semdir um að þeir séu starfi sínu
vaxnir. Menn sem ekki kunna sér
takmörk í flottræfilshætti á ann-
arra kostnað, eru varla færir um
að bera ábyrgð í æðstu trúnaðar-
stöðum. Þetta á ekki síst við um
þessar mundir, þegar Seðlabanki
og aðrir, sem telja sig bera
ábyrgð á efnahags- peningamál-
um, em að brýna fyrir fólki að-
hald og spamað.“
Og hér með er sú fróma ósk
sett fram í fullri vinsemd að Jó-
hannes Nordal sjái sóma sinn í að
skila málverkunum.
-ÖS