Þjóðviljinn - 11.08.1984, Qupperneq 6

Viðl
Forsetakosninc
\
eysa ekki vandc
Viðtal við róttœkan ba
Viðmælandi minn í þessari
umfjöllun um forsetakosningarn-
ar í Bandaríkjunum er banda-
ríkjamaður, Malik að nafni. Hann
var unglingur í tækniskóla
skömmu fyrir 1970 þegar Banda-
ríkin voru í stríði í Víet Nam. For-
eldrar hans voru ættaðir úr sitt
hvorri heimsálfunni, Asíu og Afr-
íku, en slíkt gefur ekki tilefni til
glæstrar famtíðar í Bandaríkjun-
um.
Malik barðist svo ötullega
gegn Víet Nam stríðinu að hon-
um gafst ekki tími til að Ijúka
námi, fremur en mörgum fé-
lögum hans. Það var einmitt á
þeim vettvangi að hann kynntist
Sósíalíska verkalýðsflokknum,
sem hann er félagi í.
Flokkur þessi á sér áratuga
langa samfellda hefð sem máls-
vari verkalýöshreyfingarinnar,
undirokaðra þjóðfélagshópa og
fórnarlamba heimsvaldastefnu
Bandaríkjanna. í forsetakosning-
um hefur hann löngum átt fram-
bjóðendur, og svo er einnig nú.
Þar sem ég taldi að lesendur
Þjóðviljans mundu hafa áhuga á
að lesa um skoðanir sósíalista á
bandaríska kosningabrjálæðinu,
eins og viðmælandi minn kallar
það, óskaði ég eftir að blaðiö birti
eftirfarandi viðtal.
- Hér eru forsetakosningarnar
í Bandaríkjunum næstum því
daglegt fréttaefni í öllum fjölmiðl-
um. I tímariti ykkar, Intercont-
inental Press (IP) er varla skrifað
um þær. Finnst ykkur þær ekkert
merkilegar?
- IP er alþjóðlegt tímarit. Þai
er áhersla lögð á baráttuna í hin-
um ólíku heimshlutum.. Heima
fyrir skrifum við í hverri viku um
ýmsar hliðar kosninganna í Mili-
tant, sem er vikublað okkar.
Við erum reyndar þátttakend-
ur, því við stöndum að framboði
Mel Masons (blökkumaður frá
Kaliforníu, höf.) og Andreu
Conzáles (dóttir innflytjenda frá
Puerto Rico, höf.). Þau ferðast
um gervöll Bandaríkin og víðar
til að ræða og skýra sósíalísk við-
horf, sósíalískar lausnir á vanda
verkalýðshreyfingarinnar.
Þau leggja áherslu á að skýra
að atvinnuleysi, verðbólga, léleg
menntun og heilsugæsla, hús-
næðisskortur o.m.fl. er vandi
sem grundvallast á kapítalisman-
um. Leiðin til lausnar þessum
vanda er að skipuleggja baráttu
gegn stjórninni og gegn atvinnu-
rekendum, að berjast fyrir
hagsmunamálum sínum.
Viðhorf til
kosninga
Þessi vandi verður ekki leystur
í kosningum. Það verður að berj-
ast. Þetta reyna frambjóðendur
okkar að skýra.
Við leggjum áherslu á það
vegna þess að flest vinnandi fólk
og margir á vinstri vængnum líta
svo á að það sem gerist í kosning-
unum í nóvember muni hafa áhrif
á lífsafkomu þeirra. Að það yrði
stórkostlegt ef Reagan biði
ósigur...
- Er það ekki rétt?
- Það væri rétt ef Reagan biði
ósigur gagnvart frambjóðendum
okkar eða gagnvart fulltrúa
verkalýðshreyfingarinnar.
staðreynd fyrr en sigur hafði unn-
ist í verkfalli eða ámóta.
Við segjum að fólk verði að
berjast. Þetta er ekki ný hug-
mynd. Það hefur verið skoðun
lækka launin. Hér eftir þurfið þið
að greiða heilsugæslu og ýmislegt
annað sjálf. Annars verðið þið
atvinnulaus“.
Það var ekki um margt að
Frambjó&endur Sósfalíska verkalýðsfiokksins f Bandaríkjunum til forsetaembættislns. Mel Manson og Andrea
Conzález.
Ef Reagan bíður ósigur verður
það gagnvart Mondale, fulltrúa
Demókrataflokksins. Líkt og
Repúblikanar, grundvalla
Demókratar tilveru sína á kapít-
alismanum. Þeir verja heims-
valdastefnuna. í nærri öllum
stærri stríðum sem Bandaríkin
hafa farið út í, var forsetinn Dem-
ókrati.
Ósigur Reagans mun því ekki
leiða til batnandi kjara verka-
fólks eða svartra, né heldur
kvenna eða bændastéttarinnar í
Bandaríkjunum.
Athugaðu það, að breytingar
til hins betra hafa ætíð orðið
vegna þess að fólk slóst fyrir þeim
í verkföllum eða öðrum aðgerð-
um. Það var ekki fyrr en eftir á,
e.t.v. í kosningum að stjórnin tók
eftir eða endurspeglaði slíkar
breytingar. Stefnubreyting eða
breytt löggjöf hefur ekki orðið að
hreyfingar kommúnista allt frá
dögum Marx og Engels, að
breytingar verði aðeins gerðar
með baráttu.
Verkafólk verst
- Hvaða barátta fer fram í
Bandaríkjunum í dag?
- Öll barátta verkafólks er erf-
ið í dag vegna þess að kosning-
arnar eru fyrirstandandi. Fólk
bíður átekta og væntir þess að
veður skipist í lofti. Þess vegna er
erfitt að skipuleggja baráttu gegn
atvinnuleysi, fyrir húsnæði, gegn
kynþáttastefnu og sexisma, og
gegn stríði.
Nú er um það að ræða að at-
vinnurekendur geri árásir á
verkafólk. Þess vegna eru verk-
föll í gangi. Arizona er eitt dæmi.
Þar hefur verkfall koparnámu-
manna staðið í ár. Eigandinn
kom og sagði: „Við ætlum að
ræða. Fólk varð að fara í verkfall.
- Eru atvinnurekendur þá í
sókn?
- Já. Það eru engin verkföll í
Bandaríkjunum í dag sem snúast
um kjarabætur. öll verkföll eru
til varnar kjörum og réttindum
sem fólk nýtur nú þegar.
Verkalýðsfélögin styðja þessi
verkföll. En hér kemur höfuð-
vandamálið, og þar með erum við
aftur komin að kosningabrjálæð-
inu. Því verkalýðsfélögin segja:
„Við styðjum ykkur. En lausnin
er að koma Reagan úr embætti".
í stað þess að skipuleggja
breiða samstöðu til þess að
VINNA verkfallið, benda þeir á
Reagan. Það er rangt. í sumum
fylkjum er verkafólk t.d. í
átökum við stjórn Demókrata.
Margt verkafólk skilur þetta.
Það er einkum verkafólk sem
hefur dregist inn í verkfall sem
veit að barátta borgar sig.
Vinstrihreyfingin
bíður
- Hvað með vinstrivænginn?
- Afstaða okkar er minnihluta-
afstaða, einnig innan vinstri-
hreyfingarinnar. Ef við tökum
t.d. þá sem eru andvígir stríði
Bandaríkjanna í Mið-Ameríku,
þá setja þeir alla sína krafta þetta
árið í að vinna sigur á Reagan í
kosningum.
í stað þess að skipuleggja
breiða einingarfylkingu verka-
lýðsfélaga og annarra sem eru
gegn stríði, líkt og gerðist í Víet
Nam stríðinu, - þá segja þeir eins
og verkalýðsleiðtogarnir: „Fólk
verður að skipuleggja sig í kosn-
ingunumgegn Reagan".
Þess vegna er lítið um mótmæli
gegn inngripum Bandaríkjanna í
Mið-Ameríku. Þrýstingurinn
heima fyrir er ekki eins og hann
ætti að vera. Þetta auðveldar
heimsvaldasinnum að fylgja
stefnu sinni eftir.
Stríð í
Mið-Ameríku
Það hafa verið nokkur mót-
mæli sem endurspegla tæpast þá
andstöðu gegn stríði, sem er fyrir
hendi meðal vinnandi fólks. Það
man enn Víet Nam og er fullt
grunsemda varðandi stefnu
Bandaríkjanna í Mið-Ameríku.
Sterk tilhneiging ríkir til skipu-
lagningar gegn henni.
Öfugt við marga í vinstrihreyf-
ingunni segjum við að kosning-
arnar skipti ekki sköpum í sam-
bandi við Mið-Ameríku.
- Telur þú þá ekki að það verði
erfiðara fyrir Mondale en Reagan
að ráðast inn í Mið-Ameríku?
- Ég held ekki. Það er ríkjandi
stétt fyrst og fremst sem skil-
greinir hvað sé nauðsynlegt til að
verja hagsmuni sína. Hvernig
Bandaríkin ráðast þar inn mun
fara eftir viðbrögðum vinnandi
stéttar í Bandaríkjunum og eftir
sjálfri baráttunni.
Það kann að verða mismun-
andi hjá Reagan og Mondale. En
við skulum rifja upp atriði úr sög-
unni. Árið 1964 þegar Johnson
var kjörinn forseti, var hann
„friðar“-frambjóðandi gegn
Barry Goldwater sem var álitinn
styðja stríð (í Víet Nam, höf.).
Skömmu eftir kjör sitt sendi
Johnson hálfa miljón hermanna
til Víet Nam. Það voru hagsmun-
ir heimsvaldasinna.
Mondale og aðrir Demókratar
kunna að segja að þeir geri hlut-
ina „öðruvísi". Einnig Jesse Jack-
son, sem er blökkumaður. En
þeir fylgja allir sömu stefnu.
Hlutverk forsetans
- Ertu að segja að Jackson
mundi senda hersveitir til Mið-
Ameríku?
- Grundvallarákvarðanir eru
ekki teknar af forsetanum, held-
ur af valdaaðilum ríkjandi stétt-
ar. Jesse Jackson dregur ekki
kapítalismann í efa. Hann leggur
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 12. ágúst 1984