Þjóðviljinn - 25.08.1984, Blaðsíða 13

KVIKMYNDIR
Góð hugmynd, léleg kvikmynd
Local Hero
Bretland, 1983
Handrit og stjórn: Bill Forsyth
Kvikmyndun:Chris Menges
Leikendur:Burt Lancaster, Peter Rie-
gert, Denis Lawson, Peter Capaldi.
Sýningarstaður: Regnboginn
Bresk kvikmyndalist virðist
ekki vera á ýkja háu plani um
þessar mundir og má muna sinn
fffíl fegri. Að vísu koma öðru
hverju myndir frá Bretlandi sem
gera það gott í bíóum heimsins,
og er skemmst að minnast mynda
eins og Candhi og Chariots of
Fire. En það er tímanna tákn að
sú mynd sem hér er til umfjöllun-
ar, Local Hero, skuli talin með
merkari afurðum breska kvik-
myndaiðnaðarins á síðasta ári.
Ég fæ ekki betur séð en að þessi
mynd hafi verið lofuð meira en
efni standa til.
Bill Forsyth er ungur kvik-
myndastjóri og hefur áður gert
myndirnar Gregory’s Girl og
That Sinking Feeling, sem báðar
hlutu mikið lof á sínum tíma, en
hvoruga þeirra hef ég séð, því
miður. Framleiðandi Local Hero
er David Puttnam, sem einnig
framleiddi Óskarsverðlauna-
myndina Chariots of Fire. Hann
mun hafa átt hugmyndina að Lo-
cal Hero, en Bill Forsyth samdi
handritið og stjórnaði myndinni.
Hugmyndin er góð: olíufyrir-
tæki í Texas fær áhuga á lítilli vík í
Skotlandi, og hyggst reisa þar
hreinsunarstöð og birgða-
geymslu. Við víkina stendur
gamalt þorp, og það fyrsta sem
olíufyrirtækið þarf að gera er að
kaupa landið af þorpsbúum og fá
þá til að flytja burt. Starfsmaður
fyrirtækisins er sendur á staðinn
til að kanna aðstæður og höndla
við heimamenn.
Þarna er semsé komið efni sem
býður upp á ýmsa möguleika.
Með hressilegum tilþrifum í
handriti og leik hefði mátt sýna
árekstur tveggja menningar-
heima, sem mun hafa verið ætl-
unin. En það er einhver
lognmolla yfir öllu saman, leikur-
inn er tilþrifalaus með öllu, nema
þegar gamla kempan Burt Lanc-
aster birtist, þá lifnar aðeins yfir
þessu í bili. Handritið er ein-
kennilega ómarkvisst, það er
uppfullt af útúrdúrum sem eiga
að vera fyndnir en eru það varla
nema rétt í meðallagi.
Eitt atriði þótti mér skemmti-
legt: það var ballið í þorpinu. Þar
tókst allt í einu að skapa góða
stemmningu, eitthvað sem mað-
ur gat ímyndað sér að væri skosk
sveitaballstemmning.
Eitt af því sem gerir myndina
svo óspennandi er sú staðreynd
að atburðarásin er ekki trúverð-
ug. Ekkert hefði þó verið einfald-
ara en að spinna þennan sögu-
þráð þannig að áhorfendur tryðu
sögunni - þetta er saga sem er
alltaf að gerast. En í viðleitni
sinni til að vera notalega fyndinn
og móðga engan missir Forsyth
allt úr höndum sér. Brandararnir
eru þreyttir og gamlir, mestan
part. Árekstur menningarheim-
anna er enginn árekstur, vegna
þess að það er sáralítill munur á
fulltrúum heimanna tveggja,
þegar allt kemur til alls. And-
stæður vantar. Afslappaður
leikur og það sem Bretar kalla
„understatement“ getur auðvitað
verið gott og blessað, en of mikið
af öllu má þó gera, og stundum
hafði maður beinlínis á tilfinning-
unni að Peter Riegert, sem leikur
sendimanninn frá Texas, væri al-
veg að sofna.
Burt Lancaster í hlutverki olíukóngsins herra Happers.
The Trouble With Harry - myndin sem gerði Shirley MacLaine fræga.
Hitchcock-hátíð
Nú geta kvikmyndaunnendur
farið að lyfta brúnum:
Hitchcock-hátíðin er hafin í
Laugarásbíói. Þar gefst kostur á
að sjá fimm kvikmyndir eftir
þennan meistara spennunnar á
næstu vikum. Myndirnar eru
gerðar á árunum 1948-58, sem
margir telja eitt besta tímabil í
langri starfsævi meistarans.
Rear Window, eða Glugginn á
bakhliðinni, sem nú er verið að
sýna, er frá árinu 1954. Aðalhlut-
verkin í henni eru leikin af James
Stewart og Grace Kelly. Næsta
mynd verður Rope, eða Reipið,
frá 1948, með James Stewart,
John Dall og Joan Chandler í að-
alhlutverkum. Ekki er víst hver
röðin verður á þeim þremur
myndum sem síðan verða sýndar,
en þær eru: The Man Who Knew
Too Much, Maðurinn sem vissi of
mikið, með James Stewart og
Doris Day, frá 1956; The Trouble
With Harry frá 1956, myndin sem
gerði Shirley MacLaine fræga, og
síðast en ekki síst Vertigo (1958)
með'James Stewart og Kim No-
vak.
Þetta framtak Laugarásbíós er
svo sannarlega lofsvert. Alfred
Hitchchock er einn stór-
kostlegasti leikstjóri sem kvik-
myndasagan kann frá að greina
og myndir hans eru alveg jafn-
spennandi núna og þær voru þeg-
ar þær komu fyrst á markaðinn.
Margir hafa reynt að stæla Hitch-
cock en engum tekist, hann er og
verður engum líkur. En framlag
hans til þróunar kvikmyndalistar-
innar var stórt og verður seint of-
metið.
Semsagt: allir í Laugarásbíó!!
Listmunahúsið:
Karl Kvaran sýnir
Karl Kvaran opnar sýningu í
Listmunahúsinu, Lækjargötu 2 í
dag, laugardag. Hann sýnir 20 ný
eða nýleg olfumálverk. Karl hef-
ur ekki haldið einkasýningu síðan
hann sýndi á Kjarvalsstöðum
1979, en hann hefur tekið þátt í
sýningum Septem-hópsins.
Þetta er fyrsta sýningin í
Listmunahúsinu eftir sumarleyfi í
rúman mánuð og sagði Svava Ar-
adóttir framkvæmdastjóri að nú
væri verið að vinna að skipulagn-
ingu sýninga í vetur. Nú f haust
eru tvær sýningar ákveðnar, sýn-
ing á verkum Braga Ásgeirssonar
og á verkum Guðnýjar Magnús-
dóttur, en hún hefur að undan-
förnu stundað nám í keramiki í
Finnlandi.
Sýning Karls er sölusýning,
lýkur 9. september. Opið er dag-
lega frá 10 -18, um helgar frá 14 -
18, en lokað mánudaga.
LEIKLIST
Um tilgang lífsins
„liruókaup við vegarbrún“
Útvarpsleikrit eftir Gunnar
Gunnarsson.
Leikstjóri: Benedikt Árnason.
Leikendur: Harald G. Haralds,
Margrét Guðmundsdóttir,
Sigurður Karlsson
og Steinunn Jóhannesdóttir.
Tvenn hjón eru á leið austur í
sveitir til að sækja brúðkaup
sonar annarra þeirra, sem þau
reyndar hafa ekki séð síðan þau
sendu hann frá sér barnungan.
Þau ferðast í bíl sem er nýjasta
tækniundrið frá Ameríku, tölv-
ustýrður og alfullkominn. Á
leiðinni tala þau saman um lífið
og tilveruna, spyrja spurninga
um tilgang lífsins, sem þau
reyndar kunna tæpast að orða,
hvað þá að svara. Þau eru að
nálgast leiðarenda þegar bíllinn
fer skyndilega útaf og lendir í
skurði. Hinn fullkomni tækni-
búnaður læsir þau inni og sérstak-
ur útbúnaður hreinsar smám
saman allan vökva úr líkömum
þeirra. Aðvífandi kemur fólk á
dráttarvél, prestur og brúðhjón,
og það fer fram brúðkaup við
vegarbrúnina. Þau rétt ná að
renna grun í hver brúðguminn sé
áður en bíllinn sekkur endanlega.
Þetta er atburðarásin í leikriti
Gunnars Gunnarssonar, sem nær
í stuttu máli að varpa fram ótal-
mörgum spurningum um gamlan
og nýjan tíma, breytt viðhorf
fólks á tækniöld, samskipti kynj-
við náttúruna, við tímann og við
sjálft sig. Konurnar hafa að vísu
enn óljósan grun um að ekki sé
allt með felldu um þau lífsgildi
sem þær hafa samið sig að, en láta
ævinlega undan belginslegum og
heimskulegum fullyrðingum
karlanna um að það séu breyttir
tímar og það þurfi að semja sig að
þeim og trúa á tækni og fram-
vindu. Lokamyndin af þessu fólki
læstu inní tækniviðundrinu og
einangrað frá lifandi fólki frá öðr-
um tíma er sterk og vel unnin.
Þetta er býsna vel skrifað
leikrit. Samtöl eru eðlileg og lif-
andi og höfundi hefur tekist vel
að ná klisjuþrungnu tali fólks sem
veit varla um hvað það er að tala.
Hann notar einnig með góðum
árangri þá aðferð að láta tvö
samtöl fara fram samtímis. Og
með hóflegri notkun aðferða vís-
indaskáidskapar tekst Gunnari
að lyfta þessu snotra verki upp
yfir hversdagsleikann.
Flutningur verksins, undir
Stjórn Benedikts Árnasonar,
einkenndist af hófstillingu og
vandvirkni og kom verkinu
þokkalega til skila, en kosið hefði
ég skýrari skil milli einstakra per-
sóna, einkum voru kvenraddirn-
ar helst til keimlíkar.
Hér var á ferðinni góð
skemmtun og þörf hugvekja sem
tókst með ágætum innan þess
ramma sem henni var settur.
Sverrir Hólmarsson
anna, hættuna af því að oftreysta
tækninni og þá firringu frá raun-
verulegum lífsgæðum sem
auðveldlega geta fylgt í kjölfar
lífsgæðakapphlaups. Fólkið sem
lýst er hefur rofnað úr tengslum
Gunnar Gunnarsson
SVERRIR
HÓLMARSSON
Laugardagur 25. ágúst 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13