Þjóðviljinn - 21.03.1985, Side 13

Rœtt við Jorge Jenkins,
nýskipaðan sendiherra
Nicaragua á Jslandi
Bandaríkin
vilja
hemaðarlega
lausn
Jorge Jenkins:
bygging Bandaríkjanna
Ameríku miöast við að
sé að gera innrás
hvenærsem er, en
ingsálitið hefur komið
fyrir að svo hafi verið gert.
Stjórnvöld í Nicaragua hafa áhuga á að koma á samvinnu á milli Þettasagði Jorge Jenkins, sendiherra Nicaraguaá íslandi í samtali við
íslands og Nicaragua um nýtingu jarðvarmans í Nicaragua og fiskimið- Þjóðviljann, en Jenkins var hér á landi í síðustu viku og afhenti Vigdísi
anna sem þar eru að finna bæði í Kyrrahafinu og Atlantshafinu við Finnbogadóttur forseta trúnaðarbréf sitt.
strendur Nicaragua.
Samtal okkar snérist þó fyrst
og fremst um möguleika á friði í
Nicaragua og Mið-Ameríku, og
það frumvkæði sem Daniel Or-
tega, forseti Nicaragua átti ný-
verið til þess að stuðla að
samkomulagi við Bandaríkin,
þar sem Nicaragua lofaði ein-
hliða að 100 kúbanskir hernaðar-
ráðgjafar yrðu sendir heim til
Kúbu fyrir mai næstkomandi og
stjórnin skuldbatt sig jafnframt
til þess að flytja ekki ný vopna-
kerfi inn í landið.
Bandaríkin hafna
samkomulagi
Jorge Jenkins sendiherra er
maður um fertugt, hefur aðsetur í
Stokkhólmi og gegnir sendi-
herraembætti fyrir öll Norður-
löndin fimm. Hann talar góða
ensku og segir okkur í byrjun að
friðarfrumkvæði Daniels Ortega
marki enga stefnubreytingu af
hálfu stjórnvalda íNicaragua, því
allt frá því stjórn Sandínista
komst til valda í júlí 1979 hafi hún
leitast við að ná samkomulagi við
stjórn Bandaríkjanna, sem
byggði á virðingu fyrir fullveldi
og sjálfsákvörðunarrétti Nicarag-
ua.
Bandarísk stjórnvöld hafa hins
vegar ekki viljað gangast undir
slíkt samkomulag og eru nú að
reyna að ná fram hernaðarlegri
lausn á deilum þjóðanna. Stjórn
okkar hefur hins vegar leitast við
að leysa málin á siðmenntaðan
hátt, og hefur í því skyni átt mörg
frumkvæði, meðan annars innan
Allsherjarþings Sameinuðu
þjóðanna, innan Öryggisráðs
Sameinuðu þjóðanna, þar sem
Nicaragua á nú fulltrúa, og innan
Alþjóðadómstólsins í Haag.
Þessi viðleitni hefur þó ekki borið
tilætlaðan árangur, og sem kunn-
ugt er hefur Bandaríkjastjórn op-
inberlega lýst því yfir að hún
muni virða umsögn Alþjóðadóm-
stólsins um deilur ríkjanna. Við
þekkjum ekki önnur dæmi þess
að ríki hafi hundsað Alþjóða-
dómstólinn með þessum hætti,
sagði Jenkins.
Contadora-
frumkvæðið
Ríkisstjórn okkar hefur einnig
veitt frumkvæði Contadora-
ríkjanna svokölluðu fullan stuðn-
ing, en það eru Mexíkó, Panama,
Venezuela og Colombia, sem
hafa unnið að gerð friðarsáttmála
fyrir Mið-Ameríku. Lokaniður-
staða Contadora-viðræðnanna
var lögð fram í september s.l. í
formi friðarsáttmála fyrir okkar
heimshluta, og stjórn okkar lýst
því þá yfir að hún væri reiðubúin
að undirrita sáttmálann tafar-
laust. Því miður neituðu hin rík-
in, sem hlut áttu að máli, það er
að segja Guatemala, E1 Salva-
dor, Honduras og Costa Rica, að
skrifa undir enda þótt þau hefðu
átt þátt í undirbúningi málsins í
nærri þrjú ár. Contadora-
frumkvæðið er því siglt í strand í
bili að minnsta kosti, og þar með
viðleitnin til þess að finna
heildarlausn á öryggismálum
þessum heimshluta. En við höf-
um einmitt álitið að hér væri um
vandamál að ræða sem snerti
ekki aðeins Nicaragua eða E1 Sal-
vador eða Guatemala, heldur að
hér sé um vandamál að ræða sem
leysa verði fyrir Mið-Ameríku í
heild. Þess vegna hafa
Contadora-ríkin lagt áherslu á að
gera verði friðarsáttmála sem öll
Mið-Ameríkuríkin gangist undir.
Vilji fyrir slíku virðist nú ekki
lengur fyrir hendi.
Viðræðum
slitið
Við þetta bætist að Banda-
ríkjastjórn lýsti því yfir í byrjun
þessa árs án nokkurrar skýringar,
að hún myndi slíta þeim tvíhliða
viðræðum sem verið höfðu í
gangi á milli Nicaragua og
Bandaríkjanna frá því í júní 1984.
Á þessum tíma höfðu þá farið
fram 9 fundir í Manzanillo í Mex-
íkó. Það var í ljósi þessarar þró-
unar sem Daniel Ortega lýsti því
yfir þegar hann hitti George
Shultz í Uruguay fyrir um hálfum
mánuði síðan, að hann tilkynnti
um þá einhliða ákvörðun stjórnar
Sandinista að senda heim 100 kú-
banska hernaðarráðgjafa, skuld-
binda sig til að flytja ekki ný
vopnakerfi inn í landið og lýsa því
jafnframt yfir að Nicaragua yrði
aldrei herstöð fyrir annað ríki.
Þetta frumkvæði stjórnar okk-
ar hlaut kuldalegar viðtökur í
Washington þar sem því var lýst
yfir með loðnu orðalagi að þetta
væru ekki nægar tilslakanir.
Jenkins sagði aðspurður um
fjölda kúbanskra hernaðarráð-
gjafa í Nicaragua að hann gæti
ekki gefið upp nákvæma tölu, þar
sem um leyndarmál væri að ræða,
en hins vegar sagðist hann geta
fullyrt að þeir væru innan við 700,
en ekki 2000 eins og Bandaríkja-
stjórn héldi fram. Við höfum
boðið bandarískri þingnefnd að
sannreyna þessar tölur.
Fundurinn með George Shultz
hefur ekki borið neinn sjáan-
legan árangur enn, en ein megin-
ósk stjórnar okkar var að viðræð-
urnar við Bandaríkin í Manzan-
illo yrðu teknar upp að nýju.
Um leið og umræddar tilslak-
anir voru tilkynntar bauð stjórn
Nicaragua fulltrúum beggja
flokka á Bandaríkjaþingi, sem og
fulltrúum heimspressunnar að
koma til Nicaragua til þess að
kynna sér það sem væri að gerast í
landinu.
12000
„contras“
Aðspurður um ástandið í
landinu núna sagði Jenkins að
það væri mjög alvarlegt þar sem
fyrir væru í landinu um 12000
gagnbyltingarsinnaðir skæruliðar
sem væru fjármagnaðir af banda-
rísku leyniþjónustunni, og hefðu
þeir drepið um 3000 manns á síð-
ast ári, mest óbreytta borgara. Þá
hefðu þeir valdið tjóni á
mannvirkjum sem metið væri til
350 miljóna Bandaríkjadala á
síðasta ári.
Jenkins sagði að bandaríska
leyniþjónustan leitaðist við að
kynna gagnbyltingarhópana sem
sameinaða fylkingu svokallaðra
„freedom fighters". Sú væri hins
vegar ekki raunin, þar sem þeir
skiptust í 5 flokka, sem berðust
innbyrðis, ekki hvað síst um þá
miklu peninga sem þeir fá frá
Leyniþjónustunni. Stærsti hóp-
urinn kallar sig FDN, sem er hóp-
ur fyrrverandi þjóðvarðarliða úr
þjónustu harðstjórans Somoza
og hafa aðsetur í Honduras. Auk
þessa hóps eru þrír hópar sem
njóta leiðsagnar fyrrverandi fé-
laga í flokki Sandinista og að síð-
ustu skæruliðasveitir miskító-
indíánanna, sem kallar sig Misur-
asata. Allir þessir hópar líta með
mikilli tortryggni til þjóðvarðlið-
anna í FDN og stuðningsmanna
þcirra.
Jenkins sagði að stjórnin óttað-
ist ekki að bíða hernaðarlegan
ósigur fyrir skæruliðunum.
Skaðinn sem þeir valdi sé fyrst og
fremst manntjón á óbreyttum
borgurum og skemmdarverk.
Þeim hefur ekki tekist að hertaka
nokkurt svæði eða þorp eða
vinna hernaðarlega sigra. Hins
vegar væru landfræðilegar að-
stæður hentugar fyrir skæruliða,
þar sem er mikið af veglausu fjall-
íendi og frumskógi, og skærulið-
arnir hefðu síðan bækistöðvar í
Honduras að norðaverðu og í
Costa Rica að sunnanverðu.
Fjöldamorð
á bændum
Skæruliðarnir nota þær aðferð-
ir, meðal annars til þess að eyði-
leggja kaffiræktina í norðurhluta
landsins, að sitja fyrir bændunum
þegar þeir eru að fara á kaffiekr-
urnar á flutningabílum og drepa
þá í hópum.
Þessar aðferðir minna okkur á
þá tíma þegar Somoza ríkti í Nic-
aragua, enda er það ekkert
leyndarmál að meirihluti
„contra“-skæruliðanna eru gaml-
ir hermenn úr hinu illræmda
þjóðvarðliði harðstjórans. Hern-
um, sem hefur verið að murka
lífið úr þjóðinni síðustu 50 árin.
Þeir ráða engum svæðum, en þeir
geta farið um fjalllendið og frum-
skógana og framið skemmdar-
Framhald á bls. 18
Fimmtudagur 21. mars 1985 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 13