Þjóðviljinn - 07.01.1986, Side 4

LEIÐARI
Þorsteinn bakar vandræði
Þaö eru mikil firn, hvernig hinn nýbakaði fjár-
málaráöherra stendur aö því aö skattleggja
neytendur á íslandi. í desembermánuöi tilkynnir
fjármálaráöherra aö hann sé fallinn frá hug-
myndum og skattlagningu í formi hækkunar á
vörugjaldi nokkurra vörutegunda, afþví hann
hafi svo mikinn áhugaá aö liöka til fyrir samn-
ingaviöræöur. Svo var að skilja aö fjármálaráö-
herrann vildi ekki ögra almenningi meö hærra
vöruverði svona rétt fyrir samningaviðræður.
Hann heföi jú skilning á kjörum neytenda á ís-
landi.
2. janúar sl. fá samtök bakarameistara til-
kynningu um aö þeir heföu daginn áöur átt aö
hefja innheimtu á 30% vörugjaldi af framleiðslu
á kökum og sætabrauðum ýmisskonar.
Landssamband bakarameistara sendi frá sér
ályktun þar sem segir m.a. „Vinnubiögö fjár-
málaráðherra eru óskiljanleg í þessu máli.“ Þau
benda á aö innheimtaþessagjalds sé gífurlega
flókin, og aö hvorki ráöuneytið né bakarar hafi
hugmynd um hvernig eigi aö innheimta þetta
gjald sem þýðir í raun 25% verðhækkun á fjöl-
mörgum vörutegundum.
Með þessu lagi ætlaöi Þorsteinn Pálsson aö
innheimta 100 miljónir króna, þ.e. einungis af
veröhækkunum á sætabrauði.
Þessi skattahækkun kallar á skriffinnsku í
brauösölunum og vinnu, sem einnig væri kostn-
aðarfrek og myndi um síðir einnig leggjast á
vöruverö.
Slík verðhækkun skeröir verulega sam-
keppnishæfni innlendrar brauögerðar viö inn-
flutta vöru, segja bakarameistarar í ályktun
sinni. Og hún þyngir aö sjálfsögöu rekstur
heimilanna einsog flest annað sem ríkisstjórn-
inni hefur flogið í hug aö framkvæma.
„Hann var búinn aö lofa að hætta við þessi
áform,“ sagöi Jóhannes Björnsson formaöur
Landssambands bakarameistara í viðtali viö
Þjóöviljann á dögunum. „Nú er alveg greinilegt
aö þaö var ekkert aö marka þessi loforö," segir
Jóhannes enn fremur.
Nú voru góö ráö dýr í herbúðum Sjálfstæðis-
flokksins og fjármálaráðuneytiö klóraði sér
lengi í skallanum. Fyrst ertekin ákvöröun um aö
setja á vörugjald, síöan er tilkynnt aö fallið sé frá
þeim áformum, - og þá loks tilkynnt aö staðiö
skuli viö yfirlýsingu númer eitt deilt meö tveimur.
Eftir allan þennan umhugsunartíma og hringl-
anda í málinu heföi mátt ætla að fjármálaráð-
herrann vissi hvernig ætti aö matbúa þessa
nýjársgjöf til bakara og neytenda. En þaö er nú
eitthvað annaö; Morgunblaðiögreinið frá því í
látleysi sínu, aö „ákveðið heföi verið aö fresta
gildistöku vörugjaldsins fram til 13. janúar á
Nálægð
Flugslysið á dögunum, þarsem maöur fórst
úr herliðinu á Keflavíkurflugvelli og orustuflug-
vél fór í sjóinn, minnir íslendinga illyrmislega á
návígiö viö herinn.
Orustuþotan var af geröinni F-15 og kostar
23 miljónir bandaríkjadala eða um 940 miljónir
króna. Þessi orustuvél var aö verðmæti til að-
meðan veriö væri aö fara betur ofan í saumana
á framkvæmdahliö málsins". Þetta þýöir aö eftir
að Þorsteinn Pálsson setti hugmyndina inní
hugsjónaofninn sem bakar þjóöinni nýja skatta,
-haföi honum láöst aö hugsa til framkvæmdar-
innar. Hann vissi ekki hvernig átti að innheimta
skattinn!
Nú er þaö svo aö fyrrverandi fjármálaráö-
herra var réttilega fundið þaö til foráttu aö vera
ófaglegur og aö ákvarðanir hans væru tilviljan-
akenndar. Þess vegna fékk Þorsteinn Pálsson
vissan meöbyr og traust ýmissa, því haldiö var
aö hann tæki „faglega" á málum. En nú hefur
komiö í Ijós aö hann kann ekki aö baka annað
en vandræði, - þaö er m.a. vegna þess aö
uppskriftin er sú sama og hjá fyrrverandi ráö-
herra og ríkisstjórninni allri. En enginn fjármála-
ráöherra hefur á jafn skömmum tíma lagt á jafn
marga neysluskatta og ráðherrann skattaglaöi,
Þorsteinn Pálsson formaöur Sjálfstæðisflokks-
ins.
dauðans
eins lítill hluti vígbúnaöar Bandaríkjamanna hér
á landi og var óvátryggö einsog öll hernaðar-
tæki. Leiöa má hugann aö því hversu miklum
fjárhæöir fara í vígbúnaðinn hér á landi og ann-
arsstaöar-ásamatímaog stórhluti mannkyns
á ekki málungi matar.
-óg
KUPPT OG SKORID
Viðkvæmt
sálarpostulín
Þeim sem lesa Morgunblaðið
er kunnugt um það, að það mál-
gagn hefur tiplað afar varlega yfir
Hafskipsmálið. í rauninni hefur
meira púðri verið varið í að ávíta
stranglega önnur blöð og svo
þingmenn og aðra, sem
hneykslan nokkra eða reiði hafa
látið uppi vegna þess máls fyrir
þeirra viðbrögð, en að fjallað
væri um ábyrgð hafskipsmanna
sjálfra. Engu líkara reyndar á
stundum en bisnessmenn á vafa-
sömum ævintýraslóðum muni alls
ekki í stórslysum lenda nema ef
einhver óþægur blaðsnápur taki
sig til og leiði að því rök og líkur,
að ekki sé allt með felldu í haf-
skipaveldi.
Reykjavíkurbréf Morgun-
blaðsins á sunnudaginn var er
gott dæmi um þá varúð í um-
gengni við viðkvæmt sálarpostul-
ín Hafskipsmanna sem blaðið
hefur tamið sér. Minnt er á það,
að þann 19. desember hafði blað-
ið hleypt í sig ögn af kjarki og birt
fréttaskýringu um Haf-
skipsmálið, sem stjórnarformað-
ur Hafskips síðan mótmælti í
sama blaði. Og eru þau mótmæli
ítrekuð skilvíslega í Reykjavíkur-
bréfinu. Um leið er það tíundað
með miklu bukki og beygingum í
allar áttir, hve vel og varlega
Morgunblaðið hafi farið með
þetta mál. Það er „haft orð á því“
að þótt fréttaskýringin hafi verið
undir nafni blaðamanns, þá sé
hún, sem aðrar slíkar „að sjálf-
sögðu unnin í nánu samráði við
ritstjóra Morgunblaðsins".
Ekki nóg með það:
„Morgunblaðið taldi frétta-
skýringu um Hafskipsmálið svo
viðkvœmt efni að eftir að blaða-
maður hafði lokið við greinina
var hún lögð undir dóm lögfrœð-
inga og leitad álit þeirra á efni
hennar í heild sinni og nokkrum
þáttum greinarinnar sérstaklega".
Allt er þetta tíundað í þeim
drembna sjálfshólsanda sem er
mjög dæmigerður fyrir Morgun-
blaðið. Sjáið þið bara hvað við
erum vandað blað! Og kannski
væri nokkur ástæða til að taka
undir sj álfshólið sumpart - ef pól-
itískir andstæðingar Morgun-
blaðsmanna vissu ekki sem er, að
slík yfirmáta varfærni og tillits-
semi við skýringar á flókinni at-
burðarás er hreint ekki viðhöfð
þegar þeir eiga í hlut. Þá er nú
ekki verið að móbilisera alla rit-
stjórnina og lögfræðiskrifstofur í
þokkabót. Nei takk - vinstra
pakkið skal svo sannarlega fá sín
kjaftshögg umhugsunarlaust- því
fyrr því betra.
Höfundur Reykjavíkurbréfs
segir reyndar að Hafskipsmál og
önnur slík séu miklu viðkvæmari
en önnur mál. Vegna þess, segir
hann „að miklir fjárhagslegir
hagsmunir geta verið í húfi“. Og
mikil gjaldþrotamál, segir hann,
hljóta að hafa í för með sér „per-
sónuleg sárindi", sem heimti sér -
s taka tilhtsemi.
Hér er mótuð eftirtektarverð
og skýr siðferðileg afstaða. Það
er allt í lagi að þjösnast og böðlast
áfram - nema þegar kemur að
„miklum fjárhagslegum hags-
munum". Þá gildir það skilyrðis-
laust í Morgunblaðshöllinni að
aðgát skal höfð í nærveru sálar.
Þá er gripið til þess ráðs aðátján
manns setjist á eina grein og dragi
úr henni hver sína tönn, eins og
sagt er að gert sé á Prövdu og
öðrum merkum málgögnum. Því
það er ekki almenningur sem á
bágt eða samtök hans. Nei, það
er einkaframtakið strákanna
dugmiklu úr Hafskip og fleiri
fyrirtækjum, sem allir eru vondir
við, og sem af mundi kala fram-
kvæmdatærnar, ef ekki ættu þeir
víst skjól og skilning hjá Stóra
Bróður við Aðalstræti.
Doktors
raunir
Hannes Hólmsteinn, nú orð-
inn doktor, á enn í útistöðum við
Þorstein Gylfason, sem kann
ekki hann að meta og John Kenn-
eth Galbraith, sem stundum gerir
gys að sjálfum Friedman. Ut er
komin hjá Hinu íslenska bók-
menntafélagi bók Galbraiths
„Iðnríki okkar daga" í þýðingu
Þorsteins. Dr. Hólmsteinn skrif-
ar um þessi tíðindi í DV og blæs
mikið.
Hannesi Hólmsteini þykja það
firn mikil, að Þorsteinn skuli
kalla rit Galbraiths „lærdómsrit“
og gefa út í þeim flokki bóka.
Þetta sé í rauninni áróðursrit fyrir
forræðisáráttu stjórnlyndra
menntamanna. Þar komi fram,
að Galbraith og aðrir slíkir hafi
litla trúa á þeim kapítalistum sem
doktorinn vill kalla „athafna-
skáld", og eiga með sínum hafs-
skipssiglingum að „brúa bilið á
milli hugsjónar og verulcika".
Það er í framhaldi af þessu að
Hannes Hólmsteinn segir:
„Pað er ekki ónýttfyrir þá fjöl-
mörgu framkvœmdamenn, sem
gefa Bókmenntafélaginu auglýs-
ingar í síðasta hefti Skírnis að sjá í
hvað auglýsingar þeirra fara".
Merkilegt reyndar með frjáls-
hyggjumennina hvað er stutt í
valdboðið hjá þeim. Þeir berja
sér mjög á brjóst og segjast vera á
móti boðum og bönnum - en þeir
eru jafnan snarir og fúsir til þess
að heimta ritskoðun þá, sem digr-
ir sjóðir ráða yfir, til þess að
koma í veg fyrir að sjónarmið
heyrist, sem þeim eru ekki að
skapi. Og því hvetur hinn ný-
bakaði doktor frjálshyggjunnar
„framkvæmdamenn“ til að refsa
Bókmenntafélaginu með auglýs-
ingabanni fyrir þá ósvinnu að
gefa út bók eftir þann skelfilega
mann John Kennth Galbraith!
Og er þó eitt ótalið sem er
þyngra en tárum taki. Þorsteinn
Gylfason reynist nefnilega svo
skelfing slóttugur, að hann hefur
fengið sjálfan Jóhannes Nordal
til að „gefa ritinu nokkurn virðu-
leikablœ" með því að skrifa inn-
gang að því. Nú sortnar doktorn-
um nýja fyrir augum og hann get-
ur ekki sagt annað en: þetta er
lygilegt.
DJOÐVIIJINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Utgefandi: Útgáfufólag Þjóðvíljans.
Ritstjórar: Árni Bergman. össur Skarphéðinsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Öskar Guðmundsson.
Fróttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaðamenn: Aðalbjörg Óskarsdóttir. Álfheiður Ingadóttir, Garðar
Guðjónsson. Ingólfur Hjörleifsson. Lúðvík Geirsson, Magnus H. Gísla-
son, Mörður Árnason, Sigurdór Sigurdórsson. Viðir Sigurðsson. Þór-
unn Sigurðardóttir, Þröstur Haraldsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Ljósmyndir: Einar ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlit: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Símvarsla: Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmæöur: Agústa Þórisdóttir, Olöf Húnfjörð.
Bilstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Útbreiðslustjóri: Sigríður Pótursdóttir.
Auglýsingastjóri: Ragnheiður Óladóttir.
Auglysingar: Ásdis Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson,
Olga Clausen.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Utkeyrsla, afgreiðsla, auglysingar, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð i lausasölu: 35 kr.
Sunnudagsblað: 40 kr.
Áskrift á mánuði: 400 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 7. janúar 1986