Þjóðviljinn - 25.01.1986, Blaðsíða 7

DJOÐVILJINN
Umsjón:
Mörður
Árnason
Tónlist
Gœti verið
beggja blands
Jóhanna Þórhallsdóttir syngur með
íslensku hljómsveitinni
íslenska hljómsveitin enn af
stað, með fimmtu áskriftar-
tónleika sína þennan vetur, í
Reykjavík og þremur höfuð-
Jóhanna í Langholtskirkju: hrikalega rómantískt. (Mynd: EÓI).
bólum næstu sveita: Akranesi
(ídag), Keflavíkog Selfossi.
Efnisskráin: Siegfried Idyll,
Ijóðrænt hljómsveitarverk eftir
Wagner, Alt-Rapsódía
Brahms, og Eins og skepnan
deyr, tónlist Hróðmars Sigur-
björnssonar við samnefnda
kvikmynd Hilmars Odds-
sonar.
Hér má sumsé hlusta á íslenskt
tónskáld ungt sem áður hefur
aðeins lítt komið við sögu
- en þessir tónleikar hljóm-
sveitarinnar eru líka fyrir annað
merkir: hér syngur í fyrsta sinn
opinberlega Jóhanna Þórhalls-
dóttir, - uppá klassískan nóta
bene, því að Jóhanna er að ágæt-
um kunn úr annarskonar tónlist.
Við náðum í skottið á Jóhönnu
eftir æfingu í Langholtskirkju og
spyrjum fyrst uin Brahms-
rapsódíuna sem hún syngur
ásamt karlakórnum Fóstbræðr-
um.
- Afskaplega fallegt verk,
hrikalega rómantískt, - Brahms
samdi þetta þegar hann frétti af
brúðkaupi Julie, dóttur Klöru
konu Schumanns. Hann mun
hafa elskað Julie, og verið
eitthvað skotinn í Klöru líka.
Brahms gaf svo Júlíu verkið sem
einskonar brúðkaupsgjöf.
Og hvernig liggur þetta til
söngs?
- Það er erfitt að syngja þetta
verk, - það finnst mér að minnsta
kosti; það krefst þess að maður sé
búinn að ná töluverðu valdi á
röddinni. En það er líka afskap-
lega gaman, ekki síst með þennan
fína karlakór á bak við sig. Þetta
er fyrir alt-rödd þótt messósópr-
anar syngi þetta líka, og hæfir
minni rödd vel held ég.
Alt, messósópran: hvað ertþú?
- Alt, finnst mér, en raddir
geta hækkað og lækkað og
hvorttveggja í senn. Þeir segja
allavega útí Manchester að ég sé
alt, þótt sumir haldi því fram hér
að ég sé bara messó! - sem
auðvitað skiptir að lokum litlu
máli.
- Svo syng ég í lokakaflanum í
verki Hróðmars. Það er kvik-
myndatónlist, en nýtur sín
Frábœrt Villihunang
Athugasemd við gagnrýni
Um daginn fór ég í Þjóðleikhúsið
að sjá Villihunang Tsékovs.
Skemmst er af að segja, að langt
er síðan ég hefi skemmti mér
einsvel íleikhúsi, og fæ égekki
orða um það bundist, því við fór-
um með hálfum huga, þar sem
gagnrýnin hafði verið mjög nei-
kvæð, sú sem við höfum séð, í
Þjóðviljanumog Mogganum.Hú
var ég nýbúinn að tvílesa leikritið,
mér til vaxandi ánægju, en samt
varð það fyrst verulega lifandi, að
sjá það á sviðinu. Aðsókn var
hinsvegarsvodræm, aöég vil
hvetja fólk til að láta ekki verkið
hjá sérfara. Um leið hlýt ég að
andmæla fyrrnefndri gagnrýni.
Jóhanna Kristjónsdóttir kvart-
aði undan því í Mogganum, hve
fáránlegt þetta væri. Sverrir
Hólmarsson sýnist mér nokkuð á
sömu bylgjulengd hér í málgagn-
inu, þegar hann átelur, „að
leikstjórinn hefur valið leið að
verkinu sem hlýtur að orka tví-
mælis, ýktan og ofstopafenginn
leikstíl sem er farsaættar og gerir
það að verkum að leikararnir fá
nánast ekki svigrúm til persónu-
sköpunar“. Hér sýnist mér birtast
grundvallaratriðið í gagnrýni
beggja. En því vil ég andmæla.
Að sönnu þekki ég leikrit Tsék-
ovs aðeins í gerð Freyn, en hún er
ótvírœtt farsi. Og það ætti ekki að
koma neinum á óvart, sem þekkir
Tsékov. Leikrithans eru farsar-í
bland við annað. Hlutföllin eru
að sönnu breytileg frá einu
leikriti til annars en ævinlega
þessir tveir pólar. Hér yfirgnæfir
farsinn, en á öldum hans bærist
eitthvað sem snertir menn djúpt.
Persónurnar eru vissulega fyrst
og fremst tegundareintök, týpur,
en það vill nú fylgja leiksviðinu -
jafnvel hjá Ibsen, og þær eru ekk-
ert grunnar þess vegna heldur
dœmigerðar. Jafnframt skapast
þeim dýpt vegna þess hve tvíbent
Íeikritið er, í senn farsi og harm-
leikur.
Mér sýnist því leikstjóri og
leikendur vera trúir grundvallar-
atriðum verksins, og ná á því að-
dáanlegum tökum. Það er verið
að kvarta yfir því að Platonov sé
ekki glæsimenni í túlkun Arnars.
En hann á alls ekki að vera það.
Þetta er niðurdrabbaður nöldr-
ari, sem áður var hugsjónamað-
ur, og það, að hann skuli hrífa
konurnar í sveitinni, það sýnir
best örvæntingu þeirra og þörf
fyrir draumaprins, sem gæti varp-
að ljóma á innihaldslaust líf
þeirra. Og Anna Petrovna, í túlk-
un Helgu, hún er einmitt rétt
svona ýkt skopfígúra, sem sann-
arlega er jafnframt töfrandi.
Sverrir segir: „en ástríðueldurinn
og tilfinningahitinn er víðs fjarri"
- sem betur fer, segi ég. Hvernig
ætti slíkt að samræmast t.d. at-
riðinu undir lokin, þegar Sofía
(Guðbjörg) reynir að skjóta Plat-
onov, hann volandi af sjálfsmeð-
aumkun út af verk í handlegg,
innan um fólk sem hann segist
sjálfur vera búinn að leggja líf
þess í rúst; eða þá öllum misskiln-
ingnum og eltingarleiknum fyrir
utan hús Platonov-hjóna í fyrri
hluta 2. atriðis? Þetta er í textan-
um, hann er farsi, og Tsékov átti
Örn Ólafsson
skrifar
fullan rétt á að skrifa slík leikrit
ekki síður en aðrir menn, enda
gerir hann það frábærlega, svo
fólki gefst kostur á að skellihlæja
að sjálfu sér og hvert að öðru,
með kannski tárin í augunum
stundum.
Sjálfsagt má deila um túlkun
verka sem þessa - en þá leyfi ég
mér það einmitt, að deila við
dómarann.
21.1.1986.
fullkomlega sem sjálfstætt verk.
Ég er hrifin af þessu verki hans
Hróðmars, en það er annars best
ég segi um það sem allra minnst.
Það er Brahms-fílingur þar líka,
og jafnvel soldill Wagner á
köflum ... en kannski minnir
hann mest á Mahler...?
Þetta er í fyrsta sinn sem þú
syngur með hljómsveit, - debútt í
fagslangri tónlistarmanna er það
ekki? - hvernig líður þér? - hvað
um taugarnar Jóhanna?
- Jú, einskonar debútt senni-
lega, - og taugarnar... bara vona
að ég muni eftir öllu sem manni
hefur verið kennt þegar kemur að
því að standa fyrir framan tón-
leikagesti. Manni líður nú svo-
sem ekki illa, en alltaf náttúrlega
best þegar maður er búinn. Eða
hvað? Þetta gæti verið soldið
beggja blands.
Þú ert enn í námi...
- Já, í Royal Northern College
of Music, í Manchester í Eng-
landi. Þetta er fjögurra ára nám
og ég er á miðju öðru ári, var fyrst
hjá Barböru Robotham en kenn-
ari minn núna er Iris dell’Acqua,
ítölsk, og leiðbeinir við Covent
Garden óperuna í London. Þetta
er góður skóli, - fyrir utan söng-
inn er manni sagt til í framsögn og
leiklist og svo framvegis, og lærir
aðaltungumál söngsins, þýsku,
frönsku og auðvitað ítölsku.
Einusinni söngstu á aðeins öðr-
um nótum en núna, - ertu alveg
hœtt í þeirri deild? - hvað á að
kalla það - léttan dœgurdjass á
síðkvöldum?
- Ég held þetta sé allt í fram-
haldi hvað af öðru. Ég söng í
hljómsveitinni Diabolus in mus-
ica, hafði gaman af að syngja og
koma fram, og svo kynntist mað-
ur klassískum söng í Hamrahlíð-
arkórnum hjá Þorgerði. Ég lærði
hjá John Speight í Tónskóla Sig-
ursveins - átti svo leið inní djass-
inn aðeins; þetta er beint fram-
hald af þessu ö'lu, maður er bara
ennþá að.
Og hvað svo?
- Svo bara aftur til Englands
að læra og halda áfram. Ég er
mjög þakklát íslensku hljóm-
sveitinni fyrir að fá þetta tæki-
færi, - í hljómsveitinni er unnið
mjög mikilvægt starf, og einn
mesti kostur hennar að þar getur
ungt fólk komið sér af stað í tón-
listinni. Vona að hljómsveitin fái
að lifa áfram.
- Svo vonar maður bara að það
sé hægt að halda áfram að læra, -
að Sverrir og þeir skeri ekki
Lánasjóðinn niðrí ekki neitt.
Tónleikar íslensku hljómsveitarinnar
verða í Safnaðarheimilinu á Akranesi
í dag, laugardag, kl. 15.00, í Selfoss-
kirkju á þriðjudag kl. 20.30, í Félags-
bíói í Keflavík miðvikudag kl. 20.30,
og loks í Langholtskirkju í Reykjavík á
fimmtudag kl. 20.30. Stjórnandi er
Ragnar Björnsson.
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7