Þjóðviljinn - 01.06.1986, Qupperneq 3

Samgöngur
Að fljúga til
Keflavíkur
Þjóðverjar eru að Ijúka smíði á einteinungi
sem vel mœtti setja á milli Reykjavíkur og
Keflavíkurog losna þarmeð við flugvöllinn
úr Vatnsmýrinni
Deilurnar um flugvöllinn í
Vatnsmýrinni hafa staðið lengi
og þótt búið sé að samþykkja í
borgarstjórn skipulag sem gerir
ráð fyrir framhaldslífi flugvallarins
má búast við að haldið verði
áfram að rífast um hann lengi
enn.
Það sem margir finna því til
foráttu að flytja völlinn eða
breyta Keflavíkurflugvelli í mið-
stöð innanlandsflugsins er að þá
verði svo langt frá borginni út á
flugvöll. Gegn þessu hafa aðrir
fært þau rök að við það megi
flestir þeir sem búa í höfuðborg-
um útlanda búa, hvergi í veröld-
Pablo og Jacqueline Picasso á góðri
stund.
Forsíðu-
myndin
Myndin sem prýðirforsíðu
Sunnudagsblaðsins að þessu
sinni er eins og flesta grunar eftir
spænska meistarann Pablo Pic-
asso og er máluð á svipuðum
tíma og þær myndir sem nú eru til
sýnisá Kjarvalsstöðum. Myndin
eraf Jacqueline konu Picassos
og henni fylgir stutt saga sem hér
verðursögð:
Myndina málaði Pablo Picasso
skömmu eftir að hann flutti
ásamt eiginkonu sinni Jacqueline
til Vauvenargue, skammt frá
Aix-en-Provence í Suður-
Frakklandi. Þar hafði málarinn
fest kaup á gömlum kastala fyrir
þau hjónin og þar býr ekkjan
Jacqueline enn þann dag í dag.
Saga myndarinnar er sú að Pi-
casso fannst, eftir að þau hjónin
voru búin að koma sér fyrir í kast-
alanum, sem ótækt væri að ný-
bakaður „riddari af Vauvenarg-
ue“, en svo nefndi hann konu
sína, fengi ekki verðugt skjaldar-
merki. Því snaraði hann út mynd-
inni í anda mannamynda frá
gotneska tímanum og gaf Jacque-
line. Myndin sýnir hana í prófíl
að hætti gotneskra miðalda-
manna á Ítalíu og með strúthúfu
samkvæmt tísku 14. og 15. aldar.
En dag nokkurn þegar Jacque-
line var að koma úr innkaupaferð
frá Aix, var Picasso búinn að
mála yfir myndina. Eiginkonan
brast í grát og meistarinn komst
einnig við þegar hann sá hve
mjög þetta fékk á hana. Hann
sótti því vasaklút vættan í terp-
entínu og þvoði burt myndina
sem hann hafði málað yfir vanga-
svip Jacquelinar. Smám saman
kom fyrri myndin í ljós, skýr og
óskemmd.
Seinna þegar Picasso var
inntur eftir myndinni, svaraði
hann því til að hann vissi ekki
hvar hana væri að finna. Jacque-
line hefði falið hana kyrfilega og
síst af öllu fengi hann að vita hvar
hún væri niðurkomin. HBR
inni sé til höfuðborg með flugvöll
í miðjunni.
Eitt sinn hreyfði Sigurjón Pét-
ursson borgarfulltrúi Alþýðu-
bandalagsins þeirri hugmynd
hvort ekki mætti leggja járn-
brautarteina milli Keflavíkur og
höfuðborgarsvæðisins og setja á
þá hraðskreiða lest sem flytti
farþega fljótt og vel á milli. Flest-
um þótti þessi hugmynd heldur
mikil framtíðarmúsík og hlaut
hún litla umfjöllun.
Nú eru þjóðverjar hins vegar
vel á veg komnir með að fram-
leiða lest sem gengur á ein-
teinungi og getur náð allt að 400
km hraða á klukkustund. Er búist
við að hún verði sett á markað
árið 1989.
Þessi nýja lest sem nefnist
Transrapid hefur marga kosti
umfram venjulegar lestir. Fyrir
utan hraðann tekur hún mun
minna pláss á jörðinni. Teinninn
sem hún fer eftir er reistur á fimm
metra háum stólpum sem taka
helmingi minna pláss en venju-
legir járnbrautarteinar og aðeins
þriðjung af því plássi sem fer
undir sex akreina hraðbraut.
Þess utan er Transrapid tals-
vert eyðslugrennri á eldsneyti en
venjulegar lestir. Á120 km hraða
er hávaðinn í venjulegum lestum
um 60 desibel en hávaðinn í bíl
sem ekur á 100 km hraða er 80-90
desibel. Hávaðinn í Transrapid
er 60 desibel á 400 km hraða.
Loks má nefna að viðhaldið á ein-
teinungnum er miklu minna en á
venjulegum brautarteinum.
Astæðan fyrir því er sú að
Transrapid svífur ofan á teininum
en rennur ekki eftir yfirborði
hans. Þjóðverjarnir hafa fundið
Einteinungurinn T ransrapid tekur aðeins þriðjung at því plássi sem fer undir sex akreina hraðbraut. Auk þess er hun svo
hljóðlát og hreinleg að beita má kúm á grasið milli stólpanna sem bera teininn uppi.
SegulmótorarnirdrífaTransrapid áfram og lestin svífur uþb. sentimetrayfir
teininum.
upp rafsegulmótora sem knýja
lestina áfram. Með því móti losna
farþegar einnig við alla skruðn-
inga og veltur sem fylgja venju-
legum lestarferðum. Þeim líður
næstum eins og í flugvél enda hef-
ur verið sagt að Transrapid brúi
bilið milli járnbrauta og flugvéla.
Eins og gefur að skilja nýtast
kostir Transrapid fyrst og fremst
á lengri vegalengdum enda hafa
þjóðverjar gert áætlun um að
tengja allar helstu borgir Evrópu
saman með einteinungum. Sé
vegalengdin milli tveggja borga
600 km er lestin raunar fljótari að
skila farþegum frá miðborg til
miðborgar en flugvél.
En þjóðverjarnir ætla líka að
nota Transrapid á styttri vega-
lengdum og í því sambandi er rætt
um bilið 50-250 km. Þótt þessar
vegalengdir séu of stuttar til þess
að hraðinn nýtist til fulls verður
Transrapid samt mun fljótari í
ferðum en venjulegar lestir. Hún
er fljót að taka við sér og við til-
raunir hefur hún náð 40 km hraða
á 100 metra Iangri braut.
En eitthvað hlýtur þetta að
kosta, hugsa víst margir. Jú, vita-
skuld kostar Transrapid sitt.
Þjóðverjarnir gera ráð fyrir að
heildarkostnaður við lagningu
tvöfaldrar brautar sé 180 miljónir
króna á kílómetra og er þá allt
innifalið, teinarnir, vagnarnir og
vinnulaun.
Ef við leikum okkur með tölur
komumst við að því að lagning
einteinungs til Keflavíkur frá
Umferðarmiðstöðinni myndi
kosta uþb. 9 miljarða. Þá er mið-
að við að lagðir séu teinar í báðar
áttir. En ef ferðatíminn er aðeins
10-15 mínútur hvora leið væri
óþarfi að leggja tvöfalda teina og
þá lækkar kostnaðurinn um
helming.
Hvað skyldi þessi kostnaður
vera lengi að koma inn aftur í
orkusparnaði, svo ekki sé talað
um sparnaðinn sem fælist í því að
byggja frekar á flugvallarsvæðinu
en flengja byggðinni upp í heiða-
löndin austur og norður af borg-
inni? Það ætti einhver töluglögg-
ur maður að reikna út.
—ÞH/Illustreret Videnskab
AUK hf. 3.154/SfA