Þjóðviljinn - 03.12.1986, Blaðsíða 7

Umsjón:
Ólafur
Gíslason
Stjórn Útgáfufélags framhaldsskólanna frá vinstri: Tómas Tómasson MH ritari, Hrafn Jökulsson Ari Gísli Bragason MR, meðstjórnandi og Eyþór Eðvarðsson Fjölbrautaskólanum í Breiðholti,
Kvennaskólanum, formaður, Haukur Guðmundsson Menntaskólanum í Kópavogi, meðstjórnandi, gjaldkeri. Myndin er tekin á fundarstað stjórnarinnar á Café Hressó. Ljósm. Sig.
Útgáfufélag framhaldsskólanna
Skáldfákurinn beislaður
Ljóða- og smásagnasamkeppni meðal framhaldsskólanema. Leitað eftir þátttöku allra framhaldsskóla á landinu
komast á endurminningastigið,
sem þetta verður þeim áleitið við-
fangsefni, en þá út frá allt öðrum
forsendum.
Skilafrestur í bókmenntasam-
keppni Útgáfufélags framhalds-
skólanna er til 1. febrúar, en
verkin skulu send undir dulnefni
á pósthólf 7094, 101 Reykjavík,
og skal umslagið merkt Útgáfufé-
laginu. Framlaginu skal síðan
fylgja nafn höfundar, skóli,
heimilisfang og sími í lokuðu
umslagi. Þriggja manna dóm-
nefnd mun velja bestu verkin, en
hún verður skipuð einum bók-
menntafræðingi, ljóðskáldi og
smásagnahöfundi. Þá er bara að
beisla skáldfákinn, gefa andagift-
inni lausan tauminn í framhalds-
skólum iandsins. ólg.
lug^, VU UlVilll VI uu pyi UV OVUl
flestir framhaldsskólar á landinu
gerist aðilar að félaginu, þannig
að skólamir geti í sameiningu
unnið að útgáfu og eflingu bók-
menntaáhuga í framhaldsskólun-
um.
Það er Hrafn Jökulsson nem-
andi í Kvennaskólanum sem er
formaður hins nýstofnaða félags.
Við náðum tali af Hrafni og
spurðum hann tíðinda af hinu
nýja félagi og bókmenntalífi í
framhaldsskólunum.
- Þetta félag var stofnað 18.
nóvember, og við höfum þegar
fengið mjög góðar undirtektir á
Reykjavíkursvæðinu. Við vinn-
um að því að fá sem flesta skóla
formlega inn í félagið, t.d. með
aðild nemendafélaga eða lista- og
málfundarfélaga skólanna. Aðild
að félaginu gerir ráð fyrir fjár-
hagslegum stuðningi við félagið
eftir efnum og aðstæðum, en hug-
myndin er að félagið standi fyrir
samfelldu útgáfustarfi. í ljóða- og
smásagnasamkeppninni, sem nú
er að hefjast verða veitt samtals
60.000 krónur í verðlaun, þrenn
fyrir bestu ljóðin og þrenn fyrir
bestu smásöguna. Við vonumst
til þess að samkeppni eins og
þessi verði til þess að örva bók-
menntaáhugann í skólunum, og
hún ætti líka að geta sýnt okkur
helstu vaxtarbroddana í bók-
menntaiðkun meðal þessa fjöl-
menna hóps, sem telur tugi þús-
unda. Það er enginn vafi á því að
það leynast margir hæfileika-
menn í þessum stóra hópi.
Er bókmenntaáhugi að aukast í
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7
Og næsta systir tók við...
Helga Einarsdóttir skrifar um barnabækur
Guörún Helgadóttlr
Saman í hrlng
Rv. Iðunn, 1986.
Hér segir frá sömu fjölskyldu
og í næst síðustu bók Guðrúnar
Helgadóttur, Sitji guðs englar. í
þeirri bók var Heiða, elsta systir-
in, aðalpersóna. Hér er það sú
næsta, Lóa Lóa, sem segir sögu
daglegra viðburða í rúmt ár, og
allir hlutir eru séðir með hennar
augum. Lóa Lóa er um það bil 9
ára.
Þegar sagan hefst er flest við
sama hversdagslega heygarðs-
hornið. Heiða situr inni í kamesi
og prjónar peysur á bræður sína,
því hún ætlar að láta taka mynd af
þeim til að hengja upp í stofunni.
Hún er alltaf að reyna að halda
fjölskyldunni upp úr skítnum og
vera eins og aðrir, og því fylgir
m.a. að láta skíra yngsta barnið
og taka fjölskyldumynd. Versta
skammaryrði hennar er: „Þið
eruð nú ekkert venjuleg hérna.“
Stórfjölskyldan er annars sem
hér segir: Mamma, uppgefin eftir
basl og barngeignir, sem samt
ennþá sæt og lifnar við þegar bet-
ur gengur í lífsbaráttunni. Pabbi,
svolítið drykkfelldur gallagripur
en glaðlyndur, vinnur mikið (er
til sjós) og horfir á allar konur
eins og honum finnist þær fal-
legar. Amma, glaðlynd, sívinn-
andi, huggar, eldar, snýtir, les
upphátt og borðar bara afganga
hinna. Hún þjónar öllum hinum
með jafnaðargeði, næstum í það
óendanlega, en þolir ekki þegar
afi, blindur og örvasa, minnir
hana á að hún sé 4 árum eldri en
hann. Afi örkumlaðist í slysi.
Hann er orðljótur en hjartahlýr
og skilur Lóu Lóu betur en flest-
ir.
Systkinin eru 7, Heiða, Lóa
Lóa og Abba hin, sem allar eru
áberandi persónur í bókinni, og
strákamir 4, þrír þeir eldri
feiknarlegir göslarar og hrakfall-
abálkar og hafa hvorki skyldum
að gegna innan fjölskyldunnar
(eins og stelpurnar) né eiginlega
annað hlutverk en að vera til að
hafa áhyggjur og armæðu af
(Skyldu ekki annars margir strák-
ar hafa verið þanr.ig í augum
systra sinna). Og svo er það sá
yngsti, sá sem þarf að skíra, sjald-
an kallaður annað en nýi strákur-
inn.
Sagan fylgir atburðum hvers-
dagslífsins í ár, en það gerist
margt á þessu ári. Maður drukkn-
ar, annar ferst í bruna, Heiða og
Abba verða fyrir mikilli sorg,
bam er skírt, annað er á leiðinni,
mynd tekin o.s.frv. Einnig fer
efnahagur fjölskyldunnar batn-
andi, og margt hefur breyst.

Lóa Lóa er ekki eins sterk per-
sóna og Heiða, en hugsar sitt.
Hún breiðir yfir og sléttar úr og er
í raun og vem í alveg einkennandi
kvenhlutverki. Nema hvað, hún
hatar handavinnu. Henni er
aldrei hrósað, aldrei spurð hvem-
ig henni hafi gengjð í skólanum
(það er Heiða sem er gáfnaljósið
og dugnaðarforkurinn í fjölskyld-
unni), en heldur aldrei skömmuð
nema þegar hún segir einu sinni
óþægilegan sannleik. Saga Lóu
Lóu er ekki eins litrík og saga
Heiðu, en þó ekki síður skemmti-
leg og áhugaverð, og höfundur er
laginn að koma fyrir ýmsum
lúmskum athugasemdum sem
koma upp í hugann löngu eftir
lestur bókarinnar. T.d. sé maður
vei muninn á viðhorfi til ríkra og
fátækra á þvf að ýmislegt fólk er
að kvarta yfir þessum krakka-
skara (systkinin í sögunni), eða
ógurlega fjölda af börnum, á
meðan fjölskyldan er fátæk. En
þegar pabbi þénar vel á sfldinni
eru þau allt í einu orðin myndar-
legur hópur. Athyglisverð em
líka viðbrögðin við því að Bárður
útgerðarmaður. hefur líklega
kveikt í bátnum sínum með alvar-
legum afleiðingum. Þá vegur
þyngra að pabbi missi etv. vinn-
una en að segja sannleikann og
láta Bárð gjalda gerða sinna.
Eins og í fyrri bókum Guðrún-
ar kemur gamansemi höfundar
víða fram og sum atvik eru alveg
bráðhlægileg, t.d. kjötbolluát
strákanna (s. 83).
Bókin er vönduð að frágangi
og prentuð á fallegan pappír.
Letrið er skýrt, en mætti vera
heldur stærra svo að yngri lesend-
ur ættu auðveldara með að lesa
bókina. Sigrún Eldjám mynd-
skreytir bókina og gerir það vel
og snyrtilega. Þó þykir mér
Heiða ekki nógu „sæt“, því að
það er oft sagt í sögunni að hún
eigi að vera það.
Bókin er fýrir 6-100 ára.
Helga Einarsdóttir
Nýlega var stofnað í Reykja-
vík Útgáfufélag framhalds-
skólanna, og hefur það boðað
til Ijóða og smásagnasam-
keppni meðal allraframhalds-
skólanema á landinu, sem
fæddir eru 1963 eða síðar.
Verða veitt þrenn verðlaun
fyrir bestu Ijóðin og þrenn
verðlaun fyrir bestu smásög-
urnar og er fyrirhugað að
verðlaunaverkin verði gefin út
á bók ásamt með öðru fram-
bærilegu efni sem berst í
keppnina.
Það voru nokkrir framhalds-
skólanemar í Reykjavík sem áttu
frumkvæðið að stofnun þessa fé-
framhaldsskólunum?
Það er sjálfsagt umdeilt hvort
svo sé, og hann er áreiðanlega
misjafn eftir skólum. Ég held að
það megi segja að bók-
menntaáhuginn hafí verið í nokk-
urri lægð undanfarin ár, ef miðað
er við þann fjölda sem verið hefur
að fást við skáldskapartilraunir.
Að minnsta kosti hefur efni
skólablaða ekki gefið tilefni til
stórra lýsingarorða á síðustu
árum. En ég held hins vegar að
þetta sé að breytast núna, og
þessi bókmenntasamkeppni út-
gáfufélagsins er hugsuð til þess að
örva fólk til dáða, og koma því á
fr amfæri og gefa mynd af því sem
er að gerast í framhaldsskólun-
um.
Ert þú ánœgður með bók-
menntakennsluna eins og henni er
háttað í framhaldsskólunum?
Mér hefur jafnan þótt ábóta-
vant að ungir höfundar væru
kynntir í skólunum, og þá sér í
lagi ungu ljóðskáldin. Það virðist
ríkja almenn tortryggni í garð
allra þeirra sem ekki eru komnir
á fímmtugsaldurinn. Ég held að
skólarnir ættu að gera meira af
því að fá ungu skáldin inn í
skólana og reyna að eyða þeim
útbreidda misskilningi að ljóð
séu aðeins fyrir sérvitringa.
Finnst þér að skólarnir œttu að
leggja meiri áherslu á að kenna
fólki að skrifa bókmenntatexta?
Tvímælalaust ættu skólarnir að
stuðla að sjálfstæðri sköpun í
skólunum, til dæmis með því að
láta menn spreyta sig í ljóðagerð
og skáldskap. Ég vonast til þess
að samkeppnin okkar verði til
þess að sem flestir setjist niður til
þess að semja sögur eða ljóð.
Hefur hugmynda- og reynslu-
heimi framhaldsskólanema ekki
verið gerð heldur lítil skil í íslensk-
um bókmenntum?
Jú, það er óhætt að segja það.
Ég man ekki eftir neinni bók sem
gefur raunsanna mynd af lífi og
hugmyndaheimi íslenskra fram-
haldsskólanema um þessar
mundir. Svokallaðar unglinga-
bækur sem hér koma út fyrir jólin
uppfylla ekki þessa kröfu, en í
alvörubókum er lítið um þetta
fjallað, nema þá helst Pétur
Gunnarsson, sem hefur gert
þessu dágóð skil í sínum sagna-
bálki. Það er helst þegar menn