Þjóðviljinn - 13.01.1987, Qupperneq 5

VKDHORF
Hver ógnar lífi manna
og heilsu, Davíð Oddsson?
Það er út af tveimur setningum
í dólgslegri áróðursgrein Davíðs
Oddssonar gegn meinatæknum í
Mogganum laugardaginn 3. janú-
ar s.l. sem ég ætla að leggja.
Davíð segir: „Erfiðleikarnir
eru eins og alltaf þegar fólk mis-
notar aðstöðu sína og notar stöðu
sjúklinga til að knýja fram hærri
laun en aðrir.“ Og enn fremur að
við lagagerð um kjarasamninga
opinberra starfsmanna hafi m.a.
verið lögð á það áhersla: „að litlir
hópar starfsmanna í lykilaðstöðu
myndu ekki misnota hana til þess
að ógna lífi manna og heilsu."
Hér er um að ræða einhverja
ógeðfelldustu árás á launþega-
hóp, sem sést hefur á prenti. En
hún vekur óneitanlega þá spurn-
ingu, hvort það sé ekki einmitt
Davíð sjálfur og forréttindaliðið í
kringum hann á Borgarspítalan-
um sem hafi verið að ógna lífi
manna og heilsu í prívatpoti sínu.
Uppsagnir meinatækna á
Borgarspítalanum voru fullkom-
lega eðlilegar og þeir féllust
meira að segja á kröfu borgar-
stjóra um að framlengja upp-
sagnarfrest sinn um 3 mánuði.
Þeir sinntu meira að segja
neyðarþjónustu í nokkra daga
eftir að forstjóri spítalans var bú-
inn að lýsa því yfir við fjölmiðla
að þetta fólk væri hætt og við það
væri því ekkert að ræða lengur.
Meinatæknar buðust til að
fresta uppsögnum sínum um tvo
til þrjá mánuði til viðbótar gegn
því að á því tímabili yrðu þeim
greidd sömu laun og meinatækn-
ar fá á Landspítalanum, og með
því skilyrði að borgarstjóri gæti
ekki enn einu sinni beitt fram-
lengingarákvæðum.
A löngu tímabili sem meina-
tæknar hafa þannig sýnt mikla
ábyrgðartilfinningu á meðferð
sjúklinga sýndu borgarstjórinn
og halelújakór hans ekki neitt af
sér annað en algert sinnuleysi og
kæruleysi, framan af, gagnvart
réttmætum krgfum meinatækna,
þangað til að lokum að þeir grípa
til aðgerða sem einkennast af
hroka og dólgshætti, algeru
Ragnar Stefánsson skrifar
ábyrgðarleysi gagnvart lífi og lim-
um sjúklinga í stað þess að reyna
af alvöru að komast að
samkomulagi við meinatækna. Jú
ég gleymdi einu: Nú átti að senda
forréttindakarlana í lúxusreisu út
um heiminn til „að kíkja á meina-
Mér virðist að meinatæknar
séu með kröfu sinni um hættuálag
að reyna að koma dagvinnutekj-
unum eitthvað í námunda við það
að unnt væri að skrimta af þeim.
Með því móti fengist fleira fólk til
starfans, og þörf fyrir yfirvinnu
lífvænleg laun fyrir dagvinnu eiga
fullan rétt á sér. Því þarf allt
launafólk að styðja meinatækna á
Borgarspítalanum núna og aðra
þá sem eiga í sambærilegri bar-
áttu, þótt kröfurnar séu eitthvað
hærri en þær 36 þúsund krónur
.. Húrrafyrir meinatœknum og
réttindabaráttu kvenna! Niður með
Davíð. Þetta er krafan semfólkþarfnú
að taka undir. Þið líka, listamenn, sem
studduð Davíð, MANNINN, til
stórsigurs í borgarstjórnarkosningunum
í vor... “
tækna“ og athuga hvort þeir séu
ekki tilkippilegir fyrir lítið, þarna
einhvers staðar í atvinnuleysinu.
Kröfur meinatækna
Lægstu laun meinatækna voru
um áramótin 31.100. Aðalkrafan
er tveggja flokka hækkun og svo
45% hættuálag ofan á launin eins
og þau voru fyrir hálfu ári. Mér
sýnist að þetta þýði að meina-
tæknar yrðu með 45-55 þúsund
krónur á mánuði eftir starfsaldri,
að hættuálaginu meðtöldu, ef
gengið yrði að kröfum þeirra.
Þetta er miðað við það hvernig
meinatæknar sjálfir útskýra sínar
kröfuropinberlega. Davíð Odds-
son kýs hins vegar að afsaka eigin
gjörðir með því að falsa kröfur
meinatækna og láta þær líta út
fyrir að vera miklu hærri en þær
eru. Mesta fals Davíðs er þó að
reikna 43 klst. yfirvinnu inn í
mánaðarkaupið.
yrði minni. Þannig væri dregið úr
álagi og þreytu, en þreyta eykur
auðvitað stórlega á þær hættur
sem þessu starfi fylgja.
Það er svo sem ekki erfitt að
skilja að margir meinatæknar
skuli vilja leggja lífsstarf sitt að
veði, við þær aðstæður sem þeir
nú búa við. Það er erfiðara að
skilja þá valdamenn sem standa
gegn kröfum þeirra. Meinatækn-
ar eru í þó nokkurri hættu vegna
smitsjúkdóma, ekki síst eftir að
eyðnin kom til sögunnar. Við
álag og ofþreytu eykst hættan á
banvænum mistökum, bæði fyrir
starfsfólk og sjuklinga. Aðferð
Davíðs Oddssonar að reikna yfir-
vinnuna inn í væntanlegt mánað-
arkaup er því ekki bara fals, held-
ur mikið ábyrgðarleysi af þessum
æðsta yfirmanni spítalans.
Auðvitað á stöðug yfirvinna
ekki að þekkjast hjá neinu launa-
fólki, 40 stunda vinnuvika á að
vera réttur allra. Allar kröfur um
sem alþýða manna setti fram sem
lágmarkskröfu s.l. haust.
Hræsni valdhafanna
Þeir sem núna eru að berjast
hatrammlega gegn meinatækn-
um eru sjálfsagt með 3svar sinn-
um hærri laun en þeir, svo ég fari
nú ekki að telja upp öll hlunnind-
in. Hræsnin verður enn þá yfir-
gengilegri þegar það er haft í
huga að ofan á launaskrið sem
fyrst og fremst hefur farið í topp-
stöðurnar, er kerfið morandi í
óunninni yfirvinnu og lestímum,
20-60% álagi, ekki vegna ein-
hverrar sérstakrar áhættu. Nei,
þetta er bara svona aukalegt sem
menn fá fyrir það eitt að vera í
sæmilega háum launum, og góð-
um stöðum. Þetta gildir líka um
hina æðri á spítölunum, þótt
formið á því að auka hagsæld
þeirra sé nokkuð annað en ann-
ars staðar í opinbera kerfinu.
Hroki valdstéttarinnar
Hroki valdstéttarinnar í þessu
máli og fleirum slíkum í seinni
tíð, gagnvart opinberum starfs-
mönnum, og reyndar fleirum, ég
minni á bannið á flugfreyjuverk-
fallinu, er yfirgengilegur. Hann
stafar ekki síst af langvarandi ves-
aldómi verkalýðsforystunnar.
Eftirlætisbörn kerfisins virðast
geta gert hvaða skammarstrik
sem er án þess að þurfa að óttast
viðbrögð þaðan. Sagt er að Davíð
hafi meira að segja verið farinn
að hóta meinatæknum með sak-
sóknara og málssóknum.
Davíð lyppast niður
Vegna staðfestu meinatækna
varð niðurstaða þessa áfanga
deilunnar að borgarstjóri féllst á
fyrrnefnt tilboð meinatækna um
frestun, þrátt fyrir belginginn og
stóru orðin.
í stað þess að borgarstjórinn
kynni nú að skammast sín og
þegði, segir hann í nýrri Mogga-
grein í eftirmála samninganna (í
anda Jóns sterka, sáuð þið hvern-
ig ég tók þá piltar); „Mín skoðun
er að meinatæknar hafi ákveðið
að falla frá uppsögnum eftir að
ljóst varð að þetta var ekki fær
leið til að ná árangri.“ „Það var
enda ekki frambærileg leið að
lama starfsemi spítalans eins og
þarna leit út fyrir“.
Viðbrögð meinatækna við
þessu oflæti Davíðs voru snögg
og einarðleg. Þeir sögðu nánast
allir með tölu upp aftur.
Húrra fyrir meinatæknum og
réttindabaráttu kvenna. Niður
með Davíð. Þetta er krafan sem
fólk þarf nú að taka undir. Þið
líka, listamenn, sem studduð Da-
víð, MANNINN, til stórsigurs í
borgarstjórnarkosningunum í
vor. Spyrjið hann nú hvort hann
vilji ekki hætta þessum ofsóknum
gegn láglaunafólki á stundinni.
Og ef ekki þá munið þið aldrei
skrifa undir slíkt plagg aftur fyrir
hann, eins og þið gerðuð þá.
7.1.’87, Ragnar Stefánsson
Bréfkom til Gyðu
Þóra Þórðardóttir skrifar
Sem framhald svargreinar
þinnar vil ég bæta við örfáum
orðum.
í fyrsta lagi er ég fegin að þú
hefur náð að lesa mína grein og
umfjöllun Guðmundar varðandi
Fóstruskólann. Vonandi ber það
einhvern árangur.
í öðru lagi kemur þar fram að
inntökuskilyrði eru þau sömu og
við ræddum um, nema að mig
undrar stórum að kennara-
menntun er þar nefnd án þess að
getið sé um styttri skólagöngu í
Fóstruskólanum. Þykir mér
kennaraskóla þar gert lágt undir
höfði en kannski vanrækir hann
sínar uppeldisskyldur. Hvað dön-
skukennsluna varðar er það
staðreynd að hún var gerð að ást-
eytingarsteini í því tilviki er ég til
þekki. Efa ég ekki að Guðmund-
ur hafi líka farið með rétt mál í því
dæmi er hann tiltók.
Hins vegar skal það aftur tekið
fram að í mínu tilfelli vantaði
hálfan vetur af tveimur undirbún-
ingsvetrum. Aftur á móti vantaði
allsstaðar lærðar fóstrur og
skólinn hálftómur. Spurningin
var því sú hvort meta ætti tveggja
og hálfs árs starfsreynslu og góð
meðmæli á við það sem vantaði.
En þá var það að dönsku-
einkunnin var látin taka af skarið
sem mér fannst alveg fráleitt; við
öllu öðru hafði ég nú búist.
í þriðja lagi er það einmitt
þetta hæfileikamat sem ég er ekki
sátt við í skólakerfinu. Þar finnst
mér að meta ætti mest þá þætti er
nýtast best í starfi. Fyndist mér
mjög athugandi eins og fram kom
á Alþingi að framhaldsskólar á
landsbyggðinni byðu upp á upp-
eldisbrautir þar sem stunda mætti
fóstrunám. Væri það bóklegt og
þá ekki síður verklegt nám með
lærðri fóstru í tengslum við
skólann. Eins mætti nýta
sumartímann þannig að nemend-
ur störfuðu að barnagæslu og
fengju þá sínar umsagnir.
Síðan hefðu þessir nemendur
forgang að Fóstruskólanum. Þar
gætu þeir lært einn, tvo eða þrjá
vetur er hver um sig veitti þeim
ákveðin réttindi. Gæti það komið
sér vel í ýmsum tilvikum að taka
námið í þannig áföngum og for-
stöðuréttindi og/eða sémám væri
þá lokamark þeirra er á það
stefndu. Mætti vel hugsa sér að
það væri ekki fyrr en eftir ein-
hverja lágmarksstarfsreynslu
sem lærð fóstra, t.d. 3-5 ár. Teldi
ég að með þessu væri langtum
tryggara að við fengjum hæfa ein-
staklinga til að annast um börnin
okkar heldur en að setja stúd-
entspróf sem inntökuskilyrði.
Því um það erum við Gyða
hjartanlega sammála að uppeld-
isstörf eru mikilvæg störf. Þau
eru mikilvægust af öllum, á þeim
byggist allt annað og mættu þau
svo sannarlega vera betur metin í
orði og á borði. Það er bara um
það hvaða hæfileika á að setja á
oddinn sem við virðumst ekki
vera sammála um, en vonandi er
bilið ekki eins breitt og sýnist.
Óska ég þér svo árs og friðar
sem og öllum mönnum, með
þökk fyrir tilskrifið.
Þóra Þórðardóttir
frá Súðavík
„Fyndist mér mjög athugandi eins og komfram á Alþingi að
framhaldsskólar á landsbyggðinni byðu upp á
uppeldisbrautir þarsem stunda mættifóstrunám“.
Þriðjudagur 13. janúar 1987 ÞJÓÐVILJINN - S(ÐA 5