Þjóðviljinn - 12.02.1987, Blaðsíða 7

Albert Guömundsson scetir
ennþá réttarstöðu grunaðs
manns í Hafskipshneykslinu,
umfangsmesta gjaldþrotamáli
síðari áratuga
j skoðanankönnun kom
l fram, aðyfir70afhundraði
íslendinga töldu að Albert
bceri siðferðileg skylda til að
segja afsér
/ þingi kvaðstAlbert Guð-
/Y. mundsson ekki hafa þegið
neitt af Hafskip. íviðtali við
Þjóðviljann viðurkenndi hann
síðarað Hafskip hafi borgað
fyrir hannferð til Nissa
-w-p fsti maðurinn á lista Sjálf-
tL stœðisflokksins í Reykja-
vík, stundum kallaður herra
Hafskip, fékk langt innan við
40prósent atkvœða íprófkjör-
inuífyrstasœtið
5taðhceft hefur verið aðAl-
berthafi verið til rannsókn-
ar hjá tveimur opinberum
embcettum vegna meintra
skattsvika. HP segir að málaf-
erli vofiyfir ráðherranum af
opinberri hálfu
jp nn síðar upplýstiAlbertað
th ríkissjóður hefði líkagreitt
honum Nissaferðina
Sjálfstœðisflokkurinn
Hafskipsflaggið við hún
Albert Guðmundsson hótaði sérframboði. Forystuna brast kjark og bœldi niður andófið gegn Albert.
Hafskip hefur endanlega bœstíflota Sjálfstæðisflokksins
Fyrir skömmu var sögulegur
fundur haldinn í Valhöli, flokks-
musteri Sjálfstæðisflokksins, sem
margir höfðu beðið eftir með
mikilli eftirvæntingu. Fulltrúa-
ráð flokksins í Reykjavík kom þar
saman til að samþykkja eftir
langa bið hinn endanlega fram-
boðslista í Reykjavík. Margir
höfðu beðið með öndina í hálsin-
um, - yrði Albert Guðmundsson
settur á, eða myndu flokksstoð-
irnar guggna á andófi sínu gegn
hinum umdeilda ráðherra.
Ungtyrkir á vígaslóö
Ungtyrkir Heimdallar höfðu
haft uppi ill hljóð í fjölmiðlum
vikurnar á undan, og kváðust í
engu myndu eira hinum
þrautseiga þingmanni í efsta sæti
listans, þar sem úrslit prófkjörs-
ins höfðu þó sett hann upphaf-
lega.
Mikill kurr var á meðal al-
mennra flokksmanna, sem vildu
ekki mann með Hafskipsferil Al-
berts í efsta sæti listans. Morgun-
blaðið hafði sömuleiðis farið
hamförum mánuðum saman og
barist mjög hatrammlega gegn
Albert, án þess þó nokkurn tíma
að hafa kjark til að segja upphátt
það sem lá milli línanna.
Það var því lítil furða, þó menn
biðu fundar fulltrúaráðsins með
eftirvæntingu, - myndi Sjálfstæð-
isflokkurinn sýna að enn hefði
hann rögg og reisn til að hreinsa
sig af óværu Hafskipshneykslis-
ins? -Eða myndi hann sýna enn
einu sinni að hið gamla siðferðis-
þrek, sem fyrrum forystmenn
flokksins sýndu oft á tíðum, væri
löngu horfið út í buskann?
Albert sat heima
Fundurinn í Valhöll varð stutt-
ur. Miklu styttri en nokkurn ór-
aði. Þorsteinn hélt ræðu. Friðrik
hélt ræðu. En Albert Guðmunds-
son talaði ekki. Hann lét ekki
einu sinni sjá sig á fundinum.
Hann sat bara heima. Honum
fannst lítil þörf á að mæta, því
hann var búinn að sjá til þess, að
forysta flokksins mokaði fyrir
hann flórinn, kæmi í kring að
engin andstaða yrði gegn honum
á fundinum.
Hótun um sérframboð
Bak við tjöldin hafði Albert
Guðmundsson hótað forystu
flokksins að yrði hróflað við hon-
um úr fyrsta sæti listans myndi
hann ekki hika við að fara í sér-
framboð.
Af hálfu forystumanna í Sjálf-
stæðisflokknum voru vinningslík-
ur sérframboðs Alberts taldar
góðar. Menn gerðu því skóna að
hann kæmist inn með 2 til 3 þing-
menn, sem ynnust á kostnað
þingmannahóps Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjavík.
Jafnframt gerðu menn sér
grein fyrir þeirri miklu óánægju
sem kraumaði undir yfirborði
flokksins með tilþrifalitla og
daufa forystu í - að ógleymdum
óvanalega bragðlausum fram-
boðslista í Reykjavík. Hinir
gömlu lappar úr liði sjóaðra
Sjálfstæðismanna töJdu að þetta
óróleikaástand skapaði fræði-
legan möguleika á því að fylgis-
skriða færi af stað úr hlíðum
Sjálfstæðisflokksins yfir á vænt-
anlegt sérframboð Alberts með
ófyrirséðum afleiðingum fyrir
flokkinn. Vitaskuld styrkti þetta
stöðu Alberts.
Styrjöld frestað
Þrátt fyrir að öflugir yngri
menn á borð við Davíð Oddsson
og aðra hauka vildu gjarnan sjá á
bak Albert varð það niðurstaðan
á meðal valdameiri forystu-
manna, Þorsteins Pálssonar og
ráðgjafa hans, að fresta stríðinu
við Albert. Þessi niðurstaða var
tekin með hliðsjón af tvennu:
-Sjálfstæðisflokkurinn í
Reykjavík virtist vera að styrkja
stöðu sína á nýjan leik, eftir nær
þrefalt meira tap þar í skoðana-
könnunum en úti á landi. Hinn
svokallaði “Albertseffekt" sýnd-
ist því genginn yfir.
-Þorsteinn Pálsson hafði jafn-
framt Styrkt stöðu sína mjög
verulega. í framhaldi af því var sú
viturlega ákvörðun tekin að
keyra alla kosningabaráttuna
fyrst og fremst á persónu hans.
Það varð með öðrum orðum
meira rúm fyrir Albert en áður.
Hótun hans um sérframboð, ítr-
ekuð opinberlega af dóttur hans
og herforingja, Helenu, varð svo
endanlega til að menn ákváðu að
freista þess ekki að hrófla við
honum úr efsta sæti listans í
Reykjavík.
Hafskip við hún
Þannig var í raun tekin pólitísk
ákvörðun á efstu stöðum innan
Sjálfstæðisflokksins að gera
tákngerving spillingarinnar í ís-
lensku viðskiptalífi, Albert Guð-
mundsson, að opinberum leið-
toga kosningabaráttu Sjálfstæðis-
flokksins í höfuðborginni.
Hafskip var dregið að hún.
Spillingartáknið gert að oddveifu
baráttunnar.
í sjálfu sér eru menn hættir að
undrast á Albert. Hann hefur
sýnt þolgæði og þrautseigju, en
um leið fullkomið virðingarleysi
fyrir þeim siðferðisreglum sem
þorri manna hefur í heiðri.
Ákvörðun fulltrúaráðsins um að
láta hann halda efsta sætinu -
þrátt fyrir nýjar ásakanir um
meint skattsvik - segir því ekkert
nýtt um Albert. En hún segir
mikið, mjög mikið, um Sjálfstæð-
isflokkinn.
Lánveitingar
Það er hins vegar vert að rifja
upp, að Albert Guðmundsson
hefur í engu hreinsað sig af Haf-
skipsmálinu. Til að sýna hvað
felst í rauninni í ákvörðun Sjálf-
stæðisflokksins um að gera hann
að foringja listans, er rétt að rifja
upp nokkur atriði sem tengjast
honum og Hafskipsmálinu.
Alþingismaðurinn Albert
Guðmundsson var forsvarsmað-
ur Útvegsbankans og Hafskips
samtímis um nokkurra ára skeið.
Á þessum tíma stórjukust lán-
veitingar bankans til Hafskiþs. í
sjálfu sér er ekkert sem segir, að
Álbert beri þar beina ábyrgð.
Sjálfur neitar hann nokkurri vitn-
eskju um útlánaukninguna. en
bara sú staðreynd að oddviti fyr-
irtækis er jafnframt oddviti
banka gerir það auðvitað að
verkum, að bankastjórar veita
fyrirtækinu betri þjónustu en
ella.
Þessvegna þarf ekki neinum
blöðum að fletta um að lánin til
Hafskips gengu liðlegar vegna til-
vistar Álberts Guðmundssonar í
stóli stjórnarformanns Útvegs-
bankans. Hann hlýtur því að bera
nokkra siðferðilega ábyrgð á því,
að við gjaldþrot Hafskips tapaði
Útvegsbankinn og þarmeð ís-
lenskir skattgreiðendur hund-
ruðum miljóna.
Ósannindi
Á sínum tíma tók fjármálaráð-
herrann Albert Guðmundsson
við tæpum árslaunum verka-
manns frá forstjórum tveggja
stórfyrirtækja og afhenti - án þess
að geta þess hvaðan féð kæmi -
einum þingmanna stjórnarand-
stöðu og áhrifamanni í verkalýðs-
forystu. Svona vinnubrögð eru
auðvitað fáheyrð, nema þar sem
félagsskapur af sikileyskum upp-
runa ræður ríkjum.
Þess er einnig vert að minnast,
að í þingræðu, þar sem tilfinning-
arnar flæddu einsog fljót í
leysingu, kvaðst Albert Guð-
mundsson alsaklaus af því að
hafa þegið nokkuð af Hafskip.
Nokkrum mánuðum síðar viður-
kenndi hann þó að Hafskip hefði
greitt fyrir hann ferð til Nissa.
Með öðrum orðum: hann skrökv-
aði að þjóð og þingheimi.
Albert átti þó eftir að bæta um
betur. Enn síðar var nefnilega
upplýst, að Nissaferðin hefði líka
verið greidd af ríkissjóði. Af ís-
lenskum skattgreiðendum!
Hvar gæti það gerst á byggðu
bóli, að fjármálaráðherra léti fyr-
irtæki greiða fyrir sig ferð, neitaði
því á þingi, játaði það svo í blaða-
viðtali, og staðfesti síðan að sömu
ferð hefði hann líka látið skatt-
greiðendur borga?
Meint skattsvik
Síðan hefur HP staðhæft að Al-
bert Guðmundsson, fyrrverandi
yfirmaður skattamála, hafi verið
til rannsóknar hjá tveimur opin-
berum embættum vegna meintra
skattsvika. Blaðið hefur jafn-
framt staðhæft að málaferli vofi
yfir honum af hálfu hins opin-
bera.
Menn skulu ekki heldur
gleyma því, að í tengslum við
Hafskipsmálið hefur Albert
Guðmundsson verið kvaddur
fyrir rannsóknarlögreglu með
réttarstöðu grunaðs manns.
Grunur er auðvitað allt annað en
ákærður. En það leiðir af sjálfu
sér, að grunaður maður kann að
verða ákærður.
Dómur fólksins
íslenskur almenningur hefur
þegar fellt sinn dóm yfir stöðu
efsta manns á lista Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjavik. í einni af
skoðanakönnunum HP kom
þannig fram, að 70 prósent ís-
lendinga töldu að ráðherranum
bæri siðferðileg skylda til að segja
af sér.
Dómur Sjálfstæðismanna í
prófkjörinu fyrir jólin var líka
ærið þungur. Albert náði að vísu
efsta sætinu. En með langt innan
við 40 prósent atkvæða. Einungis
vegna þess að Morgunblaðinu og
flokksforystunni tókst með ótrú-
legum klaufaskap að kljúfa þann
hóp sem andæfði Albert, náði
hann. En hinum almenna stuðn-
ingsmanni Sjálfstæðisflokksins
líkar það illa. Fólkið er á móti
honum. Það vill ekki tákngerving
Hafskips á þing.
Niðurstaða fundar fulltrúa-
ráðsins er því vissulega dapurleg.
Ekki bara fyrir réttsýna Sjálf-
stæðismenn, heldur fyrir alla þá
sem meta að einhverju pólitískt
siðferði. Með ákvörðun sinni um
að leiða Albert Guðmundsson til
öndvegis í Reykjavík hefur for-
ysta stærsta stjórnmálaflokks
þjóðarinnr nefnilega sýnt, að hún
ætlar að gera þann siðferðisbrest
sem birtist í Hafskipsmálinu að
varanlegu ástandi í íslenskum
stjórnmálum, -ÖS.
Flmmtudagur 12. febrúar 1987 ÞJÓÐVILJINN - SlÐA 7