Þjóðviljinn - 27.03.1987, Blaðsíða 11

VESTFIRÐIR
Umsjón:
Guðmundur Rúnar
Heiðarsson
Alþýðubandalagið á Vestfjörðum
Byggðastefna
á Vestfjörðum
Kristinn H.
Gunnarsson,
efstimaöurá
listaABáVest-
fjörðum. Undir
forystu hans
vann AB í Bol-
ungarvíkeftirm-
innilegan kosn-
ingasigurísíð-
ustu sveita-
stjórnarkosning-
umsem tekiö
vareftirútum
alltland.

„Byggðastefna á Vest-
fjörðum er það mál sem við
leggjum höfuðáherslu á í
þessari kosningabaráttu.
Ég tel að enginn landshluti
hafi farið jafn illa út úr
landsbyggðarpólitík núver-
andi stjórnarflokka eins og
Vestfirðirnir. Á þessu kjör-
tímabili, sem nú er að enda
hefur deyfð og kyrrstaða
einkennt málefni fjórð-
ungsins. Þessu ætlum við,
Alþýðubandalagsfólk á
Vestfjörðum, að snúa við.
Þessvegna setjum við
byggðastefnuna á oddinn,“
segir Kristinn H. Gunn-
arsson efsti maður á lista
Alþýðubandalagsins á
Vestfjörðum í komandi al-
þingiskosningum, en þær
fara fram eins og kunnugt
er þann 25. apríl n.k.
Að sögn Kristins leggja Al-
þýðubandalagsmenn á Vest-
fjörðum áherslu á eftirfarandi
þætti:
Samgöngumál:
Þau eru ein af þeim forsendum
til þess að byggð haldist á Vest-
fjörðum og jafnframt mundi hún
styrkjast ef samgöngur væru góð-
ar. Til þess að svo verði þarf að
opna leiðina frá ísafirði til Pat-
reksfjarðar allt árið sem þýðir að
gera þarf þrenn jarðgöng: Frá
Isafirði til Súgandafjarðar - frá
Súgandafirði til Önundarfjarðar
og jarðgöng gegnum Hrafnseyr-
arheiði. Þáþarf að byggja brú yfir
Dýrafjörð.
Samkvæmt núgildandi vega-
lögum vantar 600 milljónir til ný-
framkvæmda í vegamálum og
munar um minna á þessu ári.
Flugið:
Við þurfum að fá samræmda
samgönguáætlun fyrir Vestfirð-
ina þar sem stillt er saman sam-
göngum á lofti, láði og legi. Það
er nauðsynlegt að vinna að sam-
ræmdri áætlun í þessum mála-
flokki.
Það er mjög mikilvægt fyrir
samgöngumál Vestfirðinga að
flugfélagið Ernir h/f á ísafirði geti
haldið áfram á þeirri braut sem
það hefur þegar markað sér. Það
er í algjörri andstöðu við upp-
byggingu flugsins á Vestfjörðum
þegar tekið er af fjárlögum ársins
í ár styrkur ríkisins til sjúkraflugs
og sú ráðstöfun Iýsir algjörum
skilningsskorti á fluginu sem ör-
yggistæki.
Samgöngur á sjó:
Eins og ástand vegakerfisins á
Vestfjörðum er í dag leggjum við
áherslu á að þungavörur séu flutt-
ar sjóleiðis með Ríkisskip þar
sem það er mun ódýrara en með
vöruflutningabílum. Sérstaklega
með tilliti til þess að dýrir vöru-
flutningar leggjast á vöruverð í
búðum og nóg er dýrtíðinni þar
fyrir að fara.
Hvað rekstur m.a. Fagraness
snertir þá er hlutverk þess og
rekstur í endurskoðun í dag. En
hingað til hefur þjónusta Djúp-
bátsins verið í góðu lagi en íbúar
við innanvert Djúp leggja mikla
áherslu á rekstur hans sem ör-
yggistækis og það styðjum við að
sjálfsögðu.
Framhaldsskóla-
menntun íVest-
firðingafjórðungi:
Koma verður á fót samræmdri
framhaldsskólamenntun á Vest-
fjörðum sem tekur yfir alla þætti
bók- og verknáms. í því sam-
bandi má varpa fram þeirri hug-
mynd að stofna framhaldsskóla
sem yrði með deildir á t.d. Pat-
reksfirði, Þingeyri og ísafirði.
Inn í þetta kæmu svo héraðsskól-
arnir á Reykjanesi, þar sem
mætti t.d. nota jarðhitann sem
þar er til náms í fiskirækt, og hér-
aðsskólinn á Núpi í Dýrafirði.
Það er nauðsynlegt fyrir
Vestfirðina að skólamálin séu í
góðu lagi. Það er forsenda stöð-
ugrar byggðar að nemendur geti
gengið að námi og kennslu sem
nýtist þeim í fjórðungnum, en
ekki að þeir þurfi að leita burt
sem leiðir oftast til þess, því mið-
ur, að þeir koma ekki aftur til
baka. Hafa Vestfirðingar af þeim
sökum séð á bak mörgu ágætis-
fólki sem annars hefði komið að
góðu gagni fyrir Vestfirðinga.
Til að nemendur eigi jafnan
kost á námi þarf að eyða þeim
mun sem er á kostnaði við nám
eftir búsetu. Taka þarf upp styrki
fyrir þá nemendur sem þurfa að
fara að heiman og dvelja í heima-
vist fjarri sínum heimilum. Auka
þarf dreifbýlis- og ferðastyrk
handa nemendum innan
Vestfirðingafjórðungs. Við ger-
um þá kröfu á hendur ríkinu að
það jafni þennan aðstöðumun og
það strax.
Sjávarútvegur:
Kasta þarf kvótakerfinu út á
hafsauga með öllu sem því fylgir.
Núverandi kvótakerfi var sett á
stofn sem skömmtunarkerfi
vegna þess að talið var nauðsyn-
legt að takmarka ársafla á þorski
við 200 þúsund tonn. En á síðustu
árum hefur þorskaflinn verið
mun meiri. Kvótakerfið er í dag
við lýði á fölskum forsendum. A
því hefur orðið eðlisbreyting, úr
því að vera skömmtunarkerfi í
það að vera almennt stjórntæki
með gífurlegu valdi í höndum
eins manns, sjávarútvegsráð-
herra.
Þetta kerfi hefur svipt okkur
Vestfirðinga því forskoti sem við
höfum haft miðað við aðra lands-
fjórðunga vegna nálægðar okkar
við gjöful fiskimið. Þessi kerfis-
óskapnaður hefur ekkert tillit
tekið til þess hversu atvinnulíf og
byggð hér á Vestfjörðum er háð
fiskveiðum. Fiskurinn er eina
auðlind Vestfirðinga.
Kvótakerfið býr til fölsk verð-
mæti með því að aðgangur að
fiskimiðunum gengur kaupum og
sölum. í reynd er því búið að
skattleggja þessa auðlind með
þeim afleiðingum að þeir einir
geta hafið útgerð sem fjármagnið
eiga.
Dæmi: Bátur sem er metinn í
húftryggingu á 80 milljónir króna
og sem er seldur á mili staða
hækkar í verði um 80 milljónir
króna sem þýðir kaupverð upp á
160 milljónir einungis vegna þess
að kvóti bátsins er seldur með.
Dæmi: Eignaréttur kvótans er í
höndum eignaraðila skipsins.
Þegar skip er selt fylgir kvótinn
skipinu. Þetta atriði hefur þegar
haft afdrifaríkar afleiðingar fyrir
mörg sveitarfélög á Vestfjörðum
og má í því sambandi nefna Pat-
reksfjörð. Þar hefur samdráttur í
afla á botnlægum fisktegundum
dregist saman um 40% og vertíð-
arbátum fækkað úr 10 í 2. Sam-
kvæmt kvótakerfinu er ekki unnt
að fá meiri afla nema að menn
séu tilbúnir að greiða auðlinda-
skatt.
Fiskveiðistjómun sem byggir á
því aðalmarkmiði að setja kvóta
á skip leiðir ævinlega til þess að
útgerðin þarf að bera viðbótar-
kostnað vegna auðlindaskatts.
Hitt er rétt að fram komi að
fiskveiðistjórnun er nauðsynleg.
Vestfirðingar hafa lagt fram til-
lögu um fiskveiðistjórnun til 5 ára
sem tryggir æskilega sókn í botn-
lægar fisktegundir jafnframt því
að tryggja atvinnuöryggi fisk-
vinnslufólks og ennfremur að það
sé laust við galla núverandi kvót-
akerfis. Þetta mundi tryggja
stöðugleika hjá viðkomandi
sveitarfélögum.
Landbúnaður:
Útlitið fyrir bændur á Vest-
fjörðum er vægast sagt mjög
dökkt. Nýjustu ráðstafanir
stjórnvalda sem felast í
fullvirðisrétti í mjólkur- og kind-
akjötsframleiðslu koma ákaflega
illa við flesta bændur í fjórðungn-
um. Það ber að hafa í huga að bú
á Vestfjörðum eru yfirleitt smá.
Skerðingin sem felst í
fullvirðisréttinum veldur því að á
fjölmörgum jörðum er ekki unnt
að framfleyta fjölskyldum. Að
óbreyttu munu margir bændur
flosna upp af jörðum sínum sem
mun valda gífurlegri byggðarösk-
un í sveitunum. Það er rétt að
menn geri sér grein fyrir því, að á
meðan að það ástand varir sem
nú er, að annarsvegar er um að
ræða hefðbundinn landbúnað
sem lýtur framleiðslustjórnun og
hinsvegar hinar frjálsu búgreinar
sem eru stundaðar að miklu leyti í
verksmiðjubúskap í nágrenni
höfuðborgarsvæðisins, að þá
mun núverandi fullvirðisréttur í
mjólkur- og kindakjötsfram-
leiðslu verða talinn offramleiðsla
innan fárra ára. Það mun leiða til
enn frekari skerðingar á
fullvirðisrétti og meiri land-
auðnar í hinum dreifðu byggðum
landsins en nú er.
Menn verða að gera það upp
við sig hvort á að halda landinu í
byggð eða ekki. Þeir sem líta ein-
ungis á hagkvæmni verksmiðju-
búrekstrar styðja núverandi
stefnu stjórnvalda og eru andvíg-
ir því að byggð haldist um land
allt. Óbreytt stefna í landbúnað-
Snúum vörn í
sókn. Burtmeð
kyrrstöðu, deyfð
og drunga sem
einkennt hefur
Vestfirði á
valdatíma
núverandi
stjórnarflokka.
Kvótann burt.
Fiskurinn er okkar
eina auðlind
Föstudagur 27. mars 1987 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 11