Þjóðviljinn - 30.04.1987, Síða 9

Slæmt gengi í skoðana-
könnun segir ekkert
um málstaðinn
Þegar þú skoðar kosningabar-
áttuna, fínnst þér þá að skoðana-
kannanir og niðurstöður þeirra
hafí haft áhrif á málflutning
frambjóðenda?
Þeir sem slá sér mjög upp á
könnunum verða líka að taka
merk á þeim þegar niðurstöðurn-
ar eru þeim óhagstæðar. Það er út
í hött að halda að slæmt gengi í
könnun segi eitthvað um mál-
staðinn, það segir bara það að
færri fylgja honum. Málstaðurinn
hvorki batnar né versnar eftir því
hve margir fylgja honum. Þegar
menn fara að láta kannanimar
stjórna sér algjörlega þá bendir
það kannski til þess að málstað-
urinn sé ósköp léttvægur fyrir þá
sjálfa. Auðvitað er ástæða til að
skoða hug sinn vandlega ef
áhangendumir týna mjög töl-
unni, en það eitt að einhvr tiltek-
inn málstaður missi fylgi segir
ekkert út af fyrir sig um „vonsku“
þess málstaðar.
Pólitískar
áróðursauglýsingar
„Áróður á kjörstað“ er gamall
frasi um eitt af þvi sem ekki má.
Hvað með áróður á kjördag eða
þvi sem næst? Viltu sjá einhverjar
hömlur settar á auglýsingar í fjöl-
miðlum síðustu dagana fyrir
kosningar?
Mér finnst það óskapleg aftur-
för að pólitískar áróðursauglý-
singar séu komnar inn í ljósvaka-
fjölmiðlana. Mér finnst það aft-
urför vegna þess að auglýsingar
eru ekki vísbending um neitt
nema peningalegan styrk þess
sem auglýsir. Auglýsingamáttur
fer eftir peningamættinum og er
algerlega óskyldur lýðræðinu.
Með þessu er verið að gefa lýð-
ræðinu langt nef, og sárt að sjá
ljósvakafjölmiðlana elta blöðin í
þessum efnum.
HS
Fyrir og eflir
skoðanakannanir
Már Jóhannsson,
starfsmaður á skrif-
stofu Sjálfstœðis-
flokksins íáratuga-
vís, um gamla og nýja
tíma í kosningabar-
áttunni
Már Jóhannsson vinnur á
J skrifstofu Sjálfstæðisflokksins og
i hefur lengi þann steininn klapp-
| að; hann hefur verið starfsmaður
j þar í fjóra áratugi. Við spurðum
I hann undan og ofan af um
I breytingar þær sem hafa orðið á
kosningastarfinu síðustu áratug-
ina, sérstaklega með tilliti til ný-
móðins fyrirbæra eins og
skoðanakannana og prófkjara.
Skoðanakannanir og prófkjör
hafa nú verið nokkuð lengi við
lýði. Persónulega hef ég ekki ver-
ið hrifinn af þessum prófkjörum,
en kannski er allt í lagi að hafa
einhvers konarforval. Prófkjörin
hafa gengið sér til húðar og ég
1 vona að það verði samstaða milli
flokkanna að hætta við þau. Það
teldi ég æskilegt.
Finnst þér einhver prestskosn-
ingaeffekt í gangi í þeim?
Já, það er hætt við að þau verði
persónuleg og menn þola slíkt
misjafnlega. Það bar að vísu ekki
mikið á því síðast hjá okkur, en
ég held það verði að hvfla sig á
þessu formi um tíma.
Kjördæmisráðin fara með
æðsta valdið úti í kjördæmunum,
og þau gera út um framboðsmál-
in. Það er sjaldan breytt frá út-
komunni í kjördæmunum, enda
jafngilda 50% bindandi útnefn-
ingu. En hér á sínum tíma var
gerður listi innan fulltrúaráðs
Sjálfstæðisflokksins og það er
stór hópur - tólf til þrettán
hundruð manns. Þá var saminn
listi yfir 60 menn og síðan var
könnun hjá fulltrúaráðinu og val-
ið hverjir ættu að fara á listann,
og kjörnefnd gekk síðan frá því.
Það var reynt að fá breidd í þenn-
an hóp; starfsstéttasjónarmið
ríkjandi og fleira í þeim dúr. Má
vera að eitthvert þessháttar form
verði tekið upp aftur.
Vissi maður hvernig landið lá
fyrir kosningar hér áðurfyrr þótt
engar vœru skoðanakannanirn-
ar?
Jú, það var greinilegra þá en
nú. Eg hygg að fólk hafi verið
Már Jóhannsson: Ef útkoman er ekki hagstæð í skoðanakönnunum þá
kallar það á aukið starf. Mynd. Sig.
staðfastara í sinni skoðun og
minni hreyfing milli flokka - þeir
voru líka færri þá en nú - og miklu
afmarkaðri línur í stefnu og starfi
flokkanna þá en nú er. Nú er
þetta dálítið mikið breytt með til-
komu nýrra flokka; konurnar
hafa risið upp og ýmsir smáflokk-
ar eru uppi.
Hvað með kosningastarfið,
hefur það tekið miklum breyting-
um?
Það er miklu víðfeðmara og
meira nú en áður. Það er auðvit-
að miklu meiri fjöldi manna sem
tekur þátt í kosningastarfinu hér í
Reykjavík. Það eru kannski ekki
hlutfallslega fleiri; fólkinu hefur
fjölgað og borgin stækkað.
Skipulag kosningabaráttunnar er
með svipuðu móti og áður fyrr
nema hvað kosningaskrifstofun-
um hefur fjölgað. Áður var ein
allsherjarmiðstöð, en nú hefur
starfið dreifst meira um borgina
með hverfaskrifstofum og það
kallar á meiri mannafla.
Hefur kosningataktíkin breyst
mikið?
Kosningataktíkin er nokkuð
svipuð og áður. Eitt er þó breytt:
áróðurinn er orðinn allur annar
og meiri. Fjölmiðlarnir eru fleiri
og þeir eru allir nýttir. Þá eru
dreifiblöð og bæklingar í miklu
meira magni en áður fyrr. Ég
held að spennan sé ekkert sér-
staklega meiri nú en áður, að
öðru leyti en því að kosningarnar
núna eru að mörgu leyti spenn-
andi og tvísýnar vegna fjölda
flokkanna.
Finnst þér niðurstöður skoðan-
akannana hafa áhrif á málflutn-
ing frambjóðenda?
Ef útkoman er ekki hagstæð í
skoðanakönnunum þá kallar það
á aukið starf. Það sem snýr að
Sjálfstæðisflokknum: stofnun
Borgaraflokksins hefur kallað á
ennþá meira starf, og það, að út-
koma okkar í skoðanakönnunun-
um á rót að rekja til þessa nýja
flokks. HS
Fimmtudagur 30. apríl 1987 ÞJÓÐVILJINN - SlÐA 9