Þjóðviljinn - 17.06.1987, Síða 5

Þjóðviljinn - 17.06.1987, Síða 5
MALOG MENNING 50 ARA Halldór Guðmundsson: Ég tel Atlasinn sem er tiltölulega nýkominn út þyngstu bók með íslenskum texta sem út hefur komið hérlendis, en hún vegur 4.7 kíló. Án gríns, þá stefnum við að því að gefa út 70 titla á afmælisárinu. (Mynd Ari) Möriandinn les góðar bókmenntir Spjallað við Halldór Guðmundsson útgáfustjóra Máls og menningar í tilefni hálfrar aldar afmælis bókmenntafélagsins í dag Bókaútgáfa Máls og menn- ingar er fimmtíu ára á þessu ári og sérlegurafmælisdagur fyrirtækisins er í dag því fyrir fimm áratugum var fyrsti stofnfundurbók- menntafélagsins haldinn þann 17. júní. Af þessu tilefni þótti hæfa að taka hús á út- gáfustjóranum, Halldóri Guðmundssyni og biðja hann að segja lítillega frá félaginu í fortíð, nútíð og framtíð. Halldór segist hafa það eftir ekki ómerkari manni en Birni Th. Björnssyni að stofnfundur félagsins hafi verið haldinn í Þrastaskógi á núverandi þjóðhá- tíðardegi að frumkvæði Kristins E. Andréssonar. „Boðsbréf var síðan sent um land allt til að safna áskrifendum og kynna það mark- mið félagsins að gefa út ódýrar bækur handa almenningi. Um- boðsmannakerfi var komið á út um landið og þetta framtak fékk mjög góðar viðtökur. Markmiðið var sett á þrjú þúsund áskrifend- ur en eftir fyrsta árið voru þeir orðnir um fimm þúsund. Þetta var bókaklúbbur, menn fengu sendar félagsbækur Máls og menningar og fyrir útgáfuna var mikil hagræðing að klúbbfyrir- komulaginu þar eð þannig var hægt að gera sér grein fyrir upp- lagi og kostnaði fyrirfram. Fyrstu útgáfuárin Fyrstu tvær bækurnar komu út fyrir jólin 1937, og það voru fjórða hefti Rauðra Penna og bókin um Vatnajökul eftir Niels Nielsen. Það má segja að sú bók hafi verið fyrsta samprentsbókin sem kom út hérlendis því að myndirnar í hana voru prentaðar í Belgíu. Fyrsta metsölubók for- lagsins kom svo út vorið 1938 en það var Móðirin eftir Maxim Gorki. Hún kom út í tveim litlum bindum og var gífurlega mikið lesin. Stríðsárin voru erfið, sérstak- lega út af pappírsskorti. Það er sagt að Kristinn E. Andrésson hafi farið um hálfan heiminn til að finna pappír í íslenska menn- ingu eftir Sigurð Nordal sem kom út 1942. Pappírinn sem hann kom með var slíkur gæðapappír að þegar við fundum inni á lager fyrir tveim árum þessa bók í örk- um var pappírinn svo fínn að við gátum látið binda þetta inn og bókin var sem ný. Nú, síðan hefur róðurinn verið nokkuð stöðugur, fyrirtækið hef- ur vaxið og dafnað undir stjórn góðra manna og ég held ég megi segja að við höfum í fyrra náð því markmiði að selja nánast bók á hvern íslending ef kiljur og allt er meðtalið. íslendingar eru mjög áhugasamir um bækur. Tímaritið í litlu broti Stór þáttur í starfseminni hefur verið útgáfa Tímarits Máls og menningar en það kom fyrst út 1938 í tímaritsformi. Áður hafði það verið félagstíðindi. Tímaritið er í aðalatriðum bókmenntatíma- rit þó af og til hafi birst í því grein- ar um þjóðfélagsmál. Mér finnst mjög gaman að því að hægt sé að halda úti svona litlu og púkalegu tímariti, með fáum myndum, í litlu broti og löngum greinum um bókmenntir, ára- tugum saman og með um 3000 áskrifendur núna á þessari glansmyndapornóöld. En þegar sagt hefur verið við Silju Aðal- steinsdóttur, ritstjóra tímaritsins, að hún verði að fara að stækka brotið þá hefur hún svarað því til að það hafi orðið endalok er- lendra bókmenntatímarita að stækka brotið. Svo að við höldum áfram með litla brotið og alla á- skrifendurna." Ekki bara fyrir jólin Pið hafið í auknum mœli farið að gefa út bœkur á öðrum tímum árs en rétt fyrir jólin. „Já, bæði er kiljuútgáfan dreifð yfir allt árið og eins hefur kennslubókaútgáfa aukist á síðari árum. Allur almenningur kaupir sér líka bækur á öllum tím- um árs nú orðið ef hann á fyrir þeim, það er sama hvað er, ef kaupmáttur er enginn fyrir utan brýnustu nauðsynjar og varla það, þá getur fólk hvorki veitt sér bækur né annað. En ef verkalýðs- hreyfingunni tekst að tryggja launafólki þokkaleg laun þá kaupir fólk sér bækur. Það er forlaginu líka nauðsyn að dreifa útgáfunni yfir árið, og því höfum við reynt að renna fleiri stoðum undir útgáfuna, til dæmis með kennslubókunum. Það sást best hér um árið þegar fótanuddtækið var aðaljólagjöfin - þá sáu bókaforlög sína sæng út- breidda það árið. Arsdreifing út- gáfunnar er líka eina leiðin til að gera bókaforlag sæmilega starf- hæft. Það verður að geta haft starfsfólk árið um kring því að- eins þannig er hægt að sinna inn- lendum höfundum og eins að fylgjast með erlendri bókaútgáfu svo vel sé. Það hafa margir góðir höfundar lagt þessu forlagi lið gegnum árin en forlagið hefur ekki alltaf getað sinnt þeim sem skyldi, og það hefur að mestu leyti verið vegna þess að öll starf- semi þess hefur eingöngu verið bundin jólamarkaðnum. Hann er reyndar enn yfirgnæfandi og verður áfram en það þarf að vera samfella í forlagsstarfinu til lengri tíma.“ Afmælisárið Nýjungar í útgáfunni og þá líka það sem þið eruð að gera á afmæl- isárinu. „Við vorum með skemmtilega nýjung í fyrra þar sem við byrjuð- um á Stórbókum Máls og menn- ingar með Þórbergi Þórðarsyni. Það eru 700 síður af lesmáli á sama verði og venjuleg bók. Þetta eru endurbirtingar, en það form tel ég eiga mikla möguleika vegna þess að þarna er nýr mark- aður. Heimsbókmenntaröðina okkar seljum við líka sem ritsafn og það kemur í ljós að hún selst jafn vel og ritsafn Þórbergs. Það er ákaflega skemmtilegt að sjá hvað þýdd öndvegisrit hafa verið vinsæl, bæði Dostojevski og Marques hafa selst í yfir tvö þús- und eintökum. Einu vonbrigðin eru í rauninni þau hvað það virð- ist lítill almennur áhugi á ljóða- bókum, en þó er ómögulega hægt að sjá annað en að Islendingar hafi mikinn áhuga á ljóðum og ljóðagerð. Hvað afmælisárið varðar þá er ýmislegt uppi á teningnum. Við stefnum að því að gefa út um sjö- tíu titla á árinu. Við gefum út eina bók í mánuði sem er sérstaklega tileinkuð afmælinu og er boðin á vildarkjörum í útgáfumánuðin- um. Einnig verðum við með ýms- ar uppákomur í haust í tengslum við jólaútgáfuna. Eitt af því er að í tengslum við þýðingu Thors Vil- hjálmssonar á bók Isabellu Al- lende, Hús andanna, sem kemur út hjá okkur í haust, er frú Al- lende boðin hingað í tilefni af- mælisins í samvinnu við bók- menntahátíð sem verður haldin í september. Svo koma út nýjar íslenskar skáldsögur, - ung íslensk ljóð- skáld eru farin að prófa sig áfram með prósa og það er mikil gerjun í íslenskum bókmenntum og hef- ur verið síðustu ár. Allur áhugi mörlandans á bókmenntum er stór hvatning til skálda og það er greinilegur almennur áhugi á sagnalist, svo mikill að framboð á skáldsögum er langt frá því að mæta eftirspurninni, ef maður má tala markaðslega, Áfram veginn Og þið haldið sem sagt áfram á sömu braut, fram á við sem hing- að til. „Við gerum það tvímælalaust, vegna þess að það er engin leið að reikna bókamarkaðinn út, maður veit af hógværu hjarta að þó að hafi gengið vel undanfarið þá get- ur allt snúist við á augnabliki. Allar skýringar um bóksölu eru eftiráskýringar. Það er hægt að gefa út nýjar þýðingar á tískuhöf- undum með miklum auglýsingum og hávaða og selja í par hundrað eintökum en svo kemur fyrra bindið af Fávitanum eftir Dosto- jevski og selst fimm sinnum meira. Þannig að á meðan ekki finnst önnur betri skýring held ég mig við það að gæðin selji. -ing Mlðvlkudagur 17. júní 1987 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 5

x

Þjóðviljinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.