Þjóðviljinn - 20.10.1987, Qupperneq 3

Öryggismál
sjómanna
SigurðurGunnars-
son,sjómaðurfrá
Húsavík: Banndagar
smábáta til veiða eru
mannréttindabrot.
Viljumfá aðráða
okkar sóknardögum.
Fiskveiðistefnan
ágæt sem takmörkun
á hámarksveiðum. í
langflestum tilvika
verðaslys fyrir
mannleg mistök
Kapp er best með fbrsjá
Á nýafstaðinni ráðstefnu um
öryggismál sjómanna hélt
Sigurður Gunnarsson, sjó-
maður frá Húsavík erindi um
áhrif fiskveiðistjórnunar á ör-
yggi og aðbúnað sjómanna.
Tíðindamanni Þjóðviljans
þótti vel við hæfi að forvitnast að-
eins nánar um hvað erindi Sig-
urðar fjallaði og hvernig örygg-
ismál sjómanna væru í dag. Sig-
urður er starfandi sjómaður á
Húsavík á 7 tonna bát, Sólveigu
ÞH 226, sem er opinn bátur og
hefur verið sjómaður í þrjá ára-
tugi. Þá er hann stjórnarmaður í
Landssambandi smábáta-
eigenda.
Banndagakerfið
býður hættunni heim
Siguröur var fyrst spurður að
þvíhvaðþað vœri sem hann hefði í
erindi sínu aðallega fjallað um
„í erindi mínu fjallaði ég aðal-
lega um þrjá þætti sem tengjast
fiskveiðistjórnun og áhrifum
hennar á öryggismál sjómanna.
Það var fyrst og fremst um að
ræða áherslu á að breyta reglun-
um um fiskveiðistjórnun varð-
andi smábátana undir 10 tonn-
um. Þar lagði ég áherslu á að á
vertíðinni yfir vetrarmánuðina og
einnig á haustdögum þyrftum við
að fá að ráða sóknardögum okkar
í stað banndaganna, sem nú eru
65 dagar á ári, sem okkur er
bannað að veiða.
Það er staðreynd að þegar líða
tekur að banndögum vill það
brenna við að menn fara á sjó
meira af kappi en forsjá, til þess
að geta veitt eitthvað áður en bát-
urinn er bundinn við bryggju í svo
og svo langan tíma hverju sinni.
Þetta form í dag býður hættunni
heim og því þarf að breyta.
í öðru lagi ræddi ég um
menntun sjómanna. Þeir sem eru
á þessum smábátum þurfa að
kunna á nauðsynleg tæki og á
búnað bátsins til siglinga. Þar er
auðvitað siglingafræðin númer
eitt og kunna að fara með þessi
dýru tæki sem um borð eru. Þá er
eícki síður um vert að bátar séu
skoðaðir eins og bílar. Það er að
bátaskoðanir verði að vera í það
minnsta einu sinni á ári og þá sé
farið yfir allan öryggisútbúnað
bátsins og tækin prófuð. En eins
og menn vita eru mikil vanhöld á
því að það sé gert sem skyldi.
í þriðja lagi ræddi ég um æfing-
ar og kunnáttu á að notfæra sér
öryggisbúnað báta. Því það er al-
kunna að það er ekki nóg að hafa
bátana drekkhlaðna öryggisbún-
aði ef menn kunna ekki með þau
að fara. Og í því sambandi er það
fyrst og fremst æfing og ekkert
annað en æfing með þau sem
skapar meistarann. En í örygg-
ismálum sjómanna er víða pottur
brotinn, þó svo að menn séu af
fullum vilja gerðir til að reyna að
bæta úr þeim í orði. En þegar
kemur að verklega þættinum
virðast menn aldrei gefa sér nægi-
legan tíma til að æfa sig í björgun
og hvernig bregðast skuli við
háska út á sjó.“
Og hverjar urðu svo viðtökur
ráðstefnugesta?
„Mjög góðar. Það er kunnara
en frá því þurfi að segja að um
90-95% af þeim sjósköðum sem
verða hér við land eru tilkomin
vegna mistaka mannanna sjálfra.
Eða með öðrum orðum:
Mannleg mistök eru oftast nær
orsök slysanna og skaðanna sem
verða á sjónum. Hitt eru tilviljan-
ir sem ekki verða séðar fyrir og
ekki hægt að komast fyrir með
mannlegum aðgerðum. En til að
spyrna við fótum er fyrst og
fremst að auka fræðsluna og gera
meiri kröfur um að nauðsynlegar
æfingar fari fram með öryggis-
tækjum og björgunarbúnaðin-
um.
Er viðhorfið að ekkert komi fyrir
mig á undanhaldi?
„Já, þetta er að breytast í dag,
þó svo að á þessu viðhorfi bryddi
annað slagið, því miður. En það
er með okkur sjómenn eins og
aðrar stéttir vinnandi fólks að
það þarf alltaf ákveðinn tíma
þangað til það rennur upp fyrir
mönnum að hugarfarið verður að
breytast til þess að menn standi
sig í stykkinu: öryggismálunum".
Ertu sáttur við núverandi fisk-
veiðistefnu?
„Ég er ánægður með fisk-
veiðistefnuna að því marki sem
hún felur í sér ákveðna takmörk-
un á hámarksafla. En ég er ekki
sáttur við hana eins og hún kemur
okkur smábátaeigendum fyrir
sjónir og þar á ég við banndag-
ana, en ég fer ekkert í launkofa
með það að mér finnst það vera
skerðing á mannréttindum að-
okkur er bannað að veiða svo og
svo marga daga á ári.“
Aflabrögð
þokkaleg
Hvernig hafa aflabrögð verið
Jyrir norðan það sem af er árinu?
„Bara þokkaleg þegar gefið
hefur á sjóinn. Nú þegar höfum
við veitt um 90 tonn og hefur af
því um 90% farið í fyrsta flokk.
Mest af okkar afla er verkað í
salt, enda oft á tíðum alveg af-
bragsfiskur sem við veiðum. Allt
upp í 5-6 kílóa þorsk."
Veðurfregnir eru snar þáttur í
öryggismálum sjómanna. Hvernig
finnst þér sú þjónusta vera?
„Almennt um veðurfregnir frá
Veðurstofnunni má segja að þær
séu góðar og alveg ómissandi í
dag, þó svo að veðurglöggir sjó-
menn hafi átt sinn þátt í því í
gamla daga að spá fyrir um
veður. Hjá okkur á Húsavík er
ekki langt á miðin, oftast nær um
klukkutíma stím. Þegar farið er í
róður á smáum bátum yfir vetrar-
tímann verður alltaf að hafa það
hugfast hvernig heimleiðinni
háttar til, ef hann skyldi skella á
með norðan áhlaupi."
Hefur orðið fjölgun eða sam-
dráttur í smábátaflota Húsvík-
inga?
„Það hefur nokkurn veginn
staðið í stað hjá okkur. Við erum
ekki þátttakendur í þessari fjölg-
un sem gengið hefur yfir í smábá-
tum að undanförnu.“
Að lokum Sigurður: Ertu bjart-
sýnn á kornandi vertíð?
„Er nokkuð um annað að
ræða? í þessari atvinnugrein er
ómögulegt að sjá fyrir um hvern-
ig vertíðin verður hverju sinni.
Og eftir að hafa verið á sjónum í
þrjá áratugi er maður orðinn
ýmsu vanur og hættur að kippa
sér upp við svartsýnisraus þeirra
sem virðast hafa það að atvinnu
að bregða upp dökkum myndum
af framtíðinni. Hún verður bara
að koma í ljós og þangað til sjáum
við bara til,“ sagði Sigurður
Gunnarsson, sjómaður á Húsa-
vík.
- grh
Eigum nú á lager 33 Itr. rækjukassana, á góðu verði.
Getum nú skaffað, með fyrirvara
hina nýju rækjukassa m/járnum, 70 Itr.
sem stafla má tómum ofaní hvern annan
og spara þannig plássið,
- þessir kassar eru heppilegir fyrir úthafs-
rækjuveiðarnar...

yíf
Nýbýlaveg 8 (Dalbrekku megln)
200 Kópavogur
(WÖÐVILJINN - SÍÐA 3