Þjóðviljinn - 20.10.1987, Qupperneq 8

VEJÐAR:
BLÓÐGUN
SLÆGING
FLOKKUN
FRYSTING
UM BORD
Q
2
cc
<
2
*
MÓTTAKA:
FLOKKUN
ÍSING
VINNSLA:
FLÖKUN
SNYRTING
NIÐURSKURÐUR
VIGTUN
PÖKKUN
FRYSTING
GEYMSLA:
BRETTI
KÖSSUN
FLUTNINGAR:
SKIP .
GÁMAR
FLUGVÉLAR
o
VINNSLA
UPPLÝSINGAR

GEYMSLA
FLUTNINGAR
UPPLYSINGA-
MIÐLUN
Tvöföldu örvarnar tákna flæði hráefnisins (flsks) gegnum hin ýmsu vinnslustig.
Einfoldu örvarnar tákna upplýsingaflæði. Þríhyrningurinn sýnir stig stjórnun-
ar i fiskvinnslunni. Aukin tæknivæðing getur tengst bættri framleiðslustjórnun,
betra og öruggara upplýsingaflæði og allri meðhöndlun og vinnslu flsksins.
Úr Tæknibreytingar í flskiðnaði
AJItað 20% betri
afkoma frystingar
Starfshópur, sem
Rannsóknaráö ríkisins
skipaöi íapríl s.l., hefur lagt
mat á nauðsynlegar tækni-
breytingar í fiskiðnaði, þ.e.
frystingunni. Rannsóknaráð
hefur gefið út álit hópsins í rit-
inu Tæknibreytingar í f isk-
iðnaði og fylgir hér útdráttur
þar sem gerð er grein fyrir
meginhugmyndum hópsins.
Pær gætu orðið grundvöllur
að samhæföum aðgerðum
opinberra aðila og fyrirtækja
til að hraða tækniþróun í fisk-
vinnslu. Lagt ertil að næstu
þrjú árin verði árlega varið
150-200 miljónum krónatil
rannsókna- og þróunarverk-
efna. Þriðjungurfjárins komi
frá því opinbera.
Á undanförnum misserum
hafa orðið miklar breytingar á
skipulagi og starfsháttum í
sjávarútvegi landsmanna.
Þær hafa bætt mjög hag út-
gerðarinnaren hann varorð-
inn allbágborinn eftir nokkurra
áraerfiðleikatímabil. Helstu
breytingar hafa verið:
* Aflakvóti
* Frystitogarar
* Uppboðsmarkaðir
Aukin eftirspurn
eftir fiski
Auk þess hafa innbyrðis
breytingar á gengi gjaldmiðla í
viðskiptalöndum okkar hækkað
gjaldeyri Evrópulanda gagnvart
Bandaríkjadal. Sú hækkun hefur
ýtt undir sölu á hefðbundnum
ferskfiskmörkuðum íslendinga í
Þýskalandi og á Englandi.
Reiknað er með að tengsl út-
gerðar og fiskvinnslu muni
breytast verulega. Hvað viðvíkur
stjórnun munu tengslin minnka
að mun. Stærri hluti af vinnslunni
flyst um borð í fiskiskipin. Þessi
þróun mun ýta undir frekari kröf-
ur um nákvæmari flokkun á fiski
um borð í fiskiskipum og meiri
upplýsingar um hvaða afli er
dreginn úr sjó. Þær upplýsingar
gætu legið fyrir jafnóðum og fisk-
urinn kemur um borð.
Vandi fisk-
vinnslunnar
Aftur á móti á fiskverkunin í
erfiðleikum vegna aukinnar sam-
keppni um hráefnið sem leitt hef-
ur til stórhækkaðs fiskverðs.
Starfsfólk, sem á löngum tíma
hefur aflað sér ómetanlegrar sér-
þekkingar, leitar unnvörpum í
störf sem eru betur borguð og eru
ekki jafn einhæf og fiskvinnslan.
Fiskvinnslan þyrfti að geta boðið
upp á hærri laun og fjölbreyttari
störf.
En það hefur síður en svo ríkt
stöðnun í fískvinnslunni undan-
farna áratugi og því gera menn
sér góðar vonir um að hún geti nú
aðlagast breyttum aðstæðum.
Áður hefur verið brugðist við
nýjum aðstæðum með skipulags-
breytingum og tækninýjungum. í
því sambandi má nefna þær bylt-
ingarkenndu breytingar sem
urðu á sínum tíma með tilkomu
nýrra flökunarvéla sem stórjuku
nýtingu, afkastahvetjandi launa-
kerfí o.fl. Ein leið fiskvinnsl-
unnar til að bregðast við harðn-
andi samkeppni um hráefni og
fólkseklu er að innleiða tækninýj-
ungar með aukinni sjálfvirkni á
öllum stigum vinnslunnar.
Jafnt aðstreymi
hráefnis
Eitt stærsta vandamál fisk-
vinnslunnar hefur löngum verið
ójafnt aðstreymi hráefnis. Það
hefur löngum verið eitt megin-
einkenni allra veiða að fengurinn
fer eftir aðstæðum; veiðin er sýnd
en ekki gefin. í aflahrotum hefur
verið landburður af físki, oft það
mikill að ekki hefur hafst undan
að vinna hráefnið áður en það
skemmdist.
íslenskir sjómenn eru ákaflega
kappsfullir og vonin um góðan
túr og mikinn aflahlut er að-
dráttarafl sem beint hefur mörg-
um ungum manninum út í sjó-
mennsku. Árekstrar milli veiða
og vinnslu hafa því stundum orð-
ið harkalegir. í landi vantar
kannski hæfilegan skammt af ák-
veðinni fisktegund en skipstjórar
eru ekki par hrifnir af að sigla
skipi sínu hálfhlöðnu heim með-
an starfsbræpður þeirra á öðrum
skipum halda áfram að moka upp
fiski.
Starfshópur Rannsóknaráðs
telur að aukin sérhæfing sé einna
líklegust til að skapa nýtt fram-
faraskeið í vinnslunni. Ef fiskur-
inn bærist jafnt og þétt að landi
væru meiri líkur en ella til að upp
kæmi sérhæfíng við vinnslu ák-
veðinna tegunda og ákveðinna
stærðarflokka.
Lagtertilað
næstu þrjú
árin verði eytt
200 miljónum
króna í rann-
sóknir
SLÍPIBELTI
SKÍFUR OG
DISKAR
bæði fyrir málm og tré