Þjóðviljinn - 15.03.1988, Qupperneq 4

LEIÐARI
Er Alþýðuf lokkurí nn alþýðuflokkur?
í kjaradeilunum sem þessa daga eru mál mál-
anna er nú komin upp sú staöa að ráðherrar
Alþýðuflokksins eiga leik.
Svæðasambönd verkalýðsfélaganna hafa
krafist þess að samningaviðræðurnar verði
fluttar heim í hérað. Verði ekki orðið við þeirri
eðlilegu kröfu hefur verið farið fram á að sam-
böndin fái fjárhagslegan stuðning, annarsvegar
vegna beins kostnaðar af ferðum fjölmennra
samninganefnda til Reykjavíkur til funda við
skrifstofumenn VSÍ í Garðastrætinu, hinsvegar
vegna þess kostnaðar sem félögin þurfa að
standa straum af til að geta haldið uppi eðlilegu
samráði við félagsmenn sína á landsbyggðinni.
Það er mjög skiljanlegt að þessar kröfur komi
fram núna. Það hefur verið nefnt sem ein af
helstu ástæðum fyrir Garðastrætissamningum
VMSÍ og þeim viðtökum sem þeir hafa hlotið, að
bæði fundarstaður og vinnubrögð hafi hamlað
því að samningamenn launafólks hafi haft jafna
aðstöðu á við viðsemjendur, og hafi komið í veg
fyrir að viðhorf launamanna á vinnustöðunum
sjálfum hafi komist til skila í samningaviðræð-
unum.
Formaður Alþýðubandalagsins skrifaði um
helgina bréf til Jóhönnu Sigurðardóttur, félags-
málaráðherra og varaformanns Alþýðuflokks-
ins. í því bréfi heitir Ólafur Ragnar Grímsson
liðsinni Alþýðubandalagsins við ráðherra Al-
þýðuflokksins til að tryggja formlega jafnan rétt
samningsaðila. Koma þarf í veg fyrir að ríkis-
valdið skapi atvinnurekendum sterkari aðstöðu
við samningaborðið með því að halda í gamlar
reglur, segir í bréfi Ólafs Ragnars til Jóhönnu,
„við erum því reiðubúin að veita félagsmálaráð-
herra Alþýðuflokksins lið til að hægt sé að verða
við þeim óskum sem samtök launafólks hafa
sett fram.
Fyrstu viðbrögð ráðherrans hafa verið á þá
lund að ríkisstjórnin eigi ekki að skipta sér af
samningaviðræðunum þarsem sáttasemjari
skuli einráður. Þetta eru klén svör, meðal ann-
ars vegna þess að sáttasemjari er ekki sjálfráða
í einmitt þessum málum; hann hefur til dæmis
ekki yfir neinu fé að ráða til að verða við óskum
sambandanna. Það er ennfremur undarlegt að
heyra ráðherra ræða fjálglega um að ríkisstjórn
eigi ekki að skipta sér af samningum. Hefur
ríkisstjórnin verið að gera eitthvað annað en
skipta sér af samningum síðustu vikur og mán-
uði?
Því verður ekki trúað að félagsmálaráðherra
haldi við þessa afstöðu þegar hún hefur fengið
ráðrúm til að hugsa málið betur. Jóhanna á
leikinn, og klukkan gengur á hana.
En Alþýðuflokksráðherrarnir sitja víðar að
tafli við samningaborðið. Kennarar standa nú í
erfiðum samningum við viðsemjanda sinn, sjálft
ríkið, og enn gengur hvorki né rekur. Síðasta
tilboð samninganefndar ríkisins til kennara
verðskuldarvarla það nafn. í þvífelsttíu prósent
kjaraskerðing á árinu og ef ekki verður fallið frá
þeirri stefnu samninganefndarinnar er hætt við
að kennarar eigi ekki nema eitt svar. Röskun á
skólastarfi í vor væri þá ekki hægt að skrifa á
annan reikning en ríkisvaldsins.
Það hefur verið plagsiður ráðherra að beita
embættismönnum fyrir sig í samningum við op-
inbera starfsmenn, og sá sem talar fyrir hönd
ríkisins við fjölmiðla um þá samninga er oftar en
ekki embættismaðurinn Indriði H. Þorláksson.
Embættismaðurinn Indriði H. ræður hinsveg-
ar engu um kjaramálin hjá ríkinu. Hann er ein-
ungis fulltrúi ríkisstjórnarinnar, vinnumaður hjá
fjármálaráðherra. Fjármálaráðherra heitir Jón
Baldvin Hannibalsson, formaður Alþýðuflokks-
ins.
Jón Baldvin hefur haft í mörgu að snúast og
meðan ekki kemur annað í Ijós ber að líta svo á
að tilboð ríkisins til kennara um típrósent kjara-
skerðingu séu mistök embættismanna. Nú á
Jón Baldvin leikinn að leiðrétta þau mistök. En
klukkan gengur líka á Jón Baldvin.
Þannig er beðið eftir afstöðu Alþýðuflokksins
á hvorumtveggja þeim vígstöðvum þarsem nú
er tekist á um kjaramál. Félagshyggjumenn og
jafnaðarmenn eru reiðubúnir að taka höndum
saman við alþýðuflokksmenn ef þeir skipa sér
við hlið launamanna í þessum átökum. Beri
flokkurinn ekki gæfu til þess er hinsvegar kom-
inn tími til þess fyrir flokkinn að huga að nafna-
skiptum.
-m
KUPPT OG SKORIÐ
Minn eða þinn
tíkarsonur
Eins og menn vita vilja banda-
rísk stjórnvöld gjarna hafa það
orð á sér, að þau séu
mannréttindamegin í tilverunni,
andstæð harðstjórum og kúgun.
Hitt er svo jafnvíst, að fram-
kvæmdin á þeim frómu óskum
hefur oftar en ekki verið mjög í
skötulíki. Pegar á reynir beita
Bandaríkin sér ekki gegn harð-
stjóra vegna þess að hann hunsar
réttindi þegna sinna og sigar á þá
lögreglu eða dauðasveitum. Þau
segja sem svo: að vísu er mann-
fjandinn hinn versti tíkarsonur,
en hann er OKKAR tíkarsonur.
Með öðrum orðum: hann stendur
réttu megin í baráttu við
heimskommúnismann eða bar-
asta þá staðbundnu róttækni sem
Bandaríkin hafa eðlislægar
áhyggjur af.
Saga frá Panama
Pessir hlutir rifjast upp þegar
menn lesa dagsfréttir af fram-
vindu mála í Panama, þessu litla
ríki sem Bandaríkin bjuggu til á
sínum tíma með því að múta ein-
hverjum kújónum til að segja sig
úr lögum við Kólumbíu. (Til-
gangurinn var sá að hafa algjör-
lega í vasanum stjórn smáríkis sitt
hvoru megin við sjálfan Panam-
askurð.) Eins og menn muna
komust Bandaríkjamenn að
þeirri niðurstöðu í fyrra, að Nori-
ega, hershöfðingi af „górillu-
kyni,“ sem mestu ræður í Pan-
ama, væri stórlega meðsekur í
eiturlyfjasmygli til Bandaríkj-
anna - og einhverja léttúð hafði
hann þar að auki sýnt af sér í
utanríkismálum. Hann var sem-
sagt orðinn óþægilegur. Og um
leið fóru bandarískir fjölmiðlar
að koma augu á syndir hans
margar og stórar gegn lýðræði og
mannréttindum, sem til þessa
höfðu ekki beinlínis haldið fyrir
þeim vöku. Og fylgdu með marg-
ar og herfilegar upplýsingar bæði
um að Noriega hefði nauðgað
barnungum stúlkum og ætti
leynireikninga marga hér og þar í
heiminum.
Við mundum fá
lof í lófa
í nýlegri grein um Noriega í
bandaríska blaðinu Washington
Post, er það haft eftir háttsettum
embættismanni í bandaríska
utanríkisráðuneytinu, að Pa-
nama gæti reynst ákjósanlegur
vettvangur fyrir stjórn Reagans
ef hún vildi sýna fram á það að
hún kynni að spila hugvitsamlega
úr sínum stórveldistrompum.
Hann komst m.a. svo að orði:
„Þetta er agnarlítið land sem
hefur mikla hernaðarþýðingu
vegna skipaskurðarins. Þar situr
spilltur herstjóri og ræður öllu,
og hafa öll pólitísk öfl í Washing-
ton fengið leið á honum. Ef við
ýttum undir þá hugmynd, að við
værum að fylgja eftir í Panama
vel úthugsaðri herferð til að grafa
undan honum, þá mundum við fá
lof í lófa úr öllum áttum fyrir að
rétta lýðræðinu hjálparhönd og
greiða kókaínbröskurum gott
högg.“
En, segir þessi sami embættis-
maður - þetta gerðist ekki. Blátt
áfram vegna þess að bandarísk
stjórnvöld höfðu aldrei slíka
stefnu. Þau létu barasta berast
fyrir straumi þeirra tíðinda sem
komu frá Panama sjálfu. Reyndu
að klóra í bakkann eftir á. Og
eins og einn heimildarmaður
Washington Post segir; „Þegar
við ákváðum að flokka hann
(Noriega) opinberlega upp á nýtt
og skipa honum á bekk með
vondu strákunum" þá var það allt
í skötulíki, því enginn vissi hvað
var hvað eða ekki hvað í fyrirætl-
unum Bandaríkjamanna.
Ástæðan er næsta einföld.
Noriega var hinn versti skúrkur
og kókaínsmyglari í þokkabót -
en hann hafði líka gert banda-
rísku leyniþjónustunni CIA og
Bandaríkjaher margan greiða á
árum áður. Vikuritið Newsweek
skýrir frá því fyrir nokkru, að
Noriega hafi beinlínis verið á
mála hjá CIA. Hann hafði séð
leyniþjónustunni fyrir upplýsing-
um og leyft henni að reka hlust-
unarstöð í Panama og þegið fyrir
mánaðarlaun ríkuleg. Noriega
var og nytsamur á margan annan
hátt, ekki síst í hernaði þeim sem
Bandaríkin reka gegn Nicaragua
beint og óbeint. Að beiðni þess
fræga Olivers Norths leyfði hann
að bandarískir sérfræðingar
þjálfuðu kontraskæruliða í Pa-
nama fyrir stríðið í Nicaragua.
Hann lagði blessun sína yfir það,
að í gegnum gervifyrirtæki í Pa-
nama færu peningar til að reka
kontraskæruliðana. Þar að auki
hefur hann leyft bandaríska hern-
um að fara sínu fram í þeirri
bandarísku herstöð sem í Pa-
nama er samkvæmt samningi um
Panamaskurð - og hefur ekki
látið reyna á þann eftirlitsrétt
sem Panamastjórn hafði tryggt
sér. Og svo mætti áfram telja.
Noriega, segir Newsweek, vissi
vel hvers virði hann var Stóra
bróður í norðri. Hann ku hafa
stært sig mjög af því, að meðan
hann hjálpaði kontraskæruliðum
gegn Nicaragua þá gæti hann
teymt Amríkana á eftir sér „eins
og apa í bandi“. Það dæmi hefði
vafalaust haldið áfram að ganga
upp ef Noriega hefði ekki reynst
of frekur til fjörsins. Og því er
hann ekki lengur OKKAR tíkar-
sonur, svo enn sé vitnað til frægs
orðalags bandarísks dálkahöf-
undar.Og því verður honum nú
steypt út í ystu myrkur, þar sem
þeir gnísta tönnum Somoza og
Duvalier og þar sem þeir ættu
heima Stroessner og Pinochet og
fleiri. ÁB.
þlÓÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Rltatjórar: Árni Bergmann, Möröur Árnason, Óttar Proppé.
Frétta8tjórl: Lúövík Geirsson.
Blaöamenn: Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Ingibjörg Hinriksdóttir
(íþr.), Hjörleifur Sveinbjörnsson, Kristófer Svavarsson, Magnfríður
Júlíusdóttir, Magnús H. Gíslason, LiljaGunnarsdóttir, ÓlafurGíslason,
RagnarKarlsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Stefánsson(íþr.),
SævarGuðbjörnsson, TómasTómasson.
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, HildurFinnsdóttir.
Ljósmyndarar: Einarólason, SigurðurMar Halldórsson.
Útlitateiknarar: GarðarSigvaldason, Margrét Magnúsdóttir.
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrlf8tofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Olga Clausen, UnnurÁ-
gústsdóttir.
Símavarsla: Hanna Ólafsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu-og afgrelðalustjóri: Ðjörn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, HrefnaMagnúsdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ÓlafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgrelðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiöja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 60 kr.
Helgarblöð:70 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 700 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN' Þriðjudagur 15. mars 1988