Þjóðviljinn - 15.03.1988, Qupperneq 11

ERLENDAR FRETTIR
Afganistan
Sovétdátar verða kvaddir heim
Embœttismaður í Moskvu staðhœfir að sovéski herinn íAfganistan verði á brott úr landinu
þótt viðrœður ráðamanna í Kabúl og íslamabad hafi farið út um þúfur
Ungur Afgani á vappi nærri flóttamannabúðum í Pakistan. Hvenær linnir martröðinni?
Fulltrúar Pakistana í Genf
sögðu í gaer að stjórn sín
myndi hvergi hvika frá kröfu
sinni og afganskra uppreisnar-
manna um að þegar í stað yrði
mynduð hlutlaus bráðabirgða-
stjórn í Kabúl, stjórn sem hefði
yfirumsjón með brottflutningi
sovéskra hersveita.
Par með var ljóst að tilboði
Gorbatsjovs sovétleiðtoga um að
hefja heimkvaðningu dáta sinna
þann 15nda maí næstkomandi,
svo fremi semdist í Genf fyrir
15nda mars, hafði verið hafnað.
Þrátt fyrir viðræðuslitin fullyrti
háttsettur embættismaður í so-
véska utanríkisráðuneytinu að
sovésku hersveitirnar yrðu
kvaddar heim á næstunni. Tekin
hefði verið ákvörðun um
heimkvaðninguna og hún stæði
þótt ekki hefði verið áfráðið hve-
nær fyrstu dátarnir héldu frá Af-
ganistan.
Utanríkisráðherra Pakistana,
Zain Noorani, hafði forystu fyrir
sendisveit stjórnar sinnar í við-
ræðunum í gær. Þegar hann gekk
af fundi eftir viðræðuslitin ræddi
hann lítillega við fréttamenn og
voru yfirlýsingar hans allloðnar:
„Við leggjum áherslu á nokkur
afar brýn atriði sem ég greindi
ykkur frá fyrir tveim, þrem
dögum. Við munum undirrita
samninginn jafnskjótt og tekið
verður tillit til þeirra.“
Pakistönsku fulltrúarnir í Genf
útskýra afstöðu sína með því að
afgönsku skæruliðarnir, vinir
sínir, treysti Kabúlstjórninni ekki
og hafi fyrir því fullgildar ástæð-
ur. Najibullah, forseti Afganist-
an, hefur ítrekað boðið fjendum
sínum til viðræðna. Síðast í gær
gerði hann þeim nýtt tilboð um
myndun einhverskonar sam-
steypustjórnar en vísaði um leið á
bug tillögum Pakistana um hlut-
lausa bráðabirgðastjórn.
Pakistanir og Afganir eiga ekki
í styrjöld en þeir fyrrnefndu hafa
skotið skjólshúsi yfir miljónir
flóttamanna frá grannríkinu og
þar hafa ýmsir leiðtoga afganskra
skæruliða bækistöðvar.
Tillagan um hlutlausa bráða-
birgðastjórn er ekki eina bitbein
samninganefndanna í Genf. Af-
ganskir uppreisnarmenn og
bandamenn þeirra í Washington
hafa ennfremur krafist þess að
Sovétmenn láti af öllum hergagn-
aflutningum til Kabúl eftir að
hafa kvatt dáta sína heim. Segjast
Bandaríkjamenn munu draga úr
hernaðarstuðningi sínum við
uppreisnarmenn fallist Kreml-
verjar á þessa kröfu. Það hafa
þeir hinsvegar ekki gert. Fulltrú-
ar afganskra stjórnvalda hafa
brugðist ókvæða við þessum til-
lögum og segja þær því aðeins
lagðar fram að drepa eigi viðræð-
unum á dreif.
Viðræður fulltrúa Pakistana og
Afgana hafa staðið nær óslitið í
sex ár. A þeim tíma hafa hundruð
þúsunda Afgana látið lífið í hinni
blóðugu borgarastyrjöld. Full-
trúar Sovétmanna og Afgana í
viðræðunum segjast ætla að
halda kyrru fyrir í Genf þótt
óvissa ríki um framhald við-
ræðna.
Reuter/-ks.
/ /
Iran/Irak
„Borgastríð" brýst út á ný
Persar hefja sókn ínorðri og eldflaugum rigniryfir borgir beggja. íranir og írakar
hafa nú borist á banaspjót ísjö og hálft ár
Ráðamenn í Bagdað segjast
hafa sett fimm skilyrði fyrir því að
hætta eldflaugaárásum sínum á
íranskar borgir. Eitt þeirra var að
íranir létu algerlega af öllum
hernaðaraðgerðum við landa-
mæri ríkjanna. Sókn þeirra á
sunnudaginn hefði því gert sam-
komulag um að stemma stigu við
eldflaugaárásum að engu.
„Vestrænn sendifulltrúi í ó-
nefndu Persaflóaríki" kveður
eldflaugarnar helsta tromp íra-
skra valdahafa einsog sakir
standi. Þeir muni ekki veigra sér
við því að kaffæra persneska al-
þýðu í blóði ef kollegar þeirra í
Teheran sýni einhver merki þess
að þeir hyggi á stórsókn.
Stjórnir beggja ríkja sendu
Perez de Cuellar, aðalritara Sam-
einuðu þjóðanna, skilaboð um að
hann beitti sér fyrir nýju
samkomulagi í „borgastríðinu."
írakar segjast því aðeins úthella
blóði saklausra írana að leiðtogar
þeirra virða fyrirmæli Sameinuðu
þjóðanna um vopnahlé gersam-
lega að vettugi.
Reuter/-ks.
íranskir dátar marséra í Teheran.
Leiðtogar þeirra viljg.- ekki heyra
minnst á vopnahlé í sjö og hálfs árs .
gömlu striði sínu við írajýa.
Júgóslavía
Goitatsjov í Belgrað
Fyrsta heimsókn sovétleiðtoga til Júgóslavíu í áratylft
sts
Maraþonstyrjöld írana og ír-
aka stendur enn og lítur ekki
út fyrir að henni lykti í bráð.
Gengur á með sókn og gagnsókn
og miklu mannfalli á báða bóga.
Nú eru það einkum óbreyttir
borgarar sem falla í valinn því
báðir aðilar láta eldflaugum sín-
um rigna yfir borgir andstæð-
ingsins.
Irakar sögðust í gær hafa skotið
sex eldflaugum á Teheran og ír-
anir kváðust hafa goldið líku líkt,
þeir hefðu dúndrað tveim stórum
sprengiskeytum á Bagdað. Þar
með mátti vera ljóst að tveggja
daga gamalt vopnahlé í „borga-
stríðinu" var runnið útí sandinn.
Frá 27unda febrúar hafa stríðs-
aðilar skotið eldflaugum sínum á
byggðir hvors annars. Persar riðu
á vaðið en komust skjótt að því
fullkeyptu því engu er líkara en
að írakar eigi óþrjótandi birgðir
af langdrægum vítisvélum.
Ríkisútvarpið í Teheran
greindi ennfremur frá því að sínir
menn hefðu sótt fram af miklum
krafti í norðri og drepið um þús-
und óvinahermenn. Sóknin héti
„Þriðja Jerúsalem" og hefði þeg-
ar borið fagran ávöxt; íranir
hefðu náð að minnsta kosti 7 ír-
ökskum hólum á sitt vald!
íranir greindu ennfremur frá
því að þeir hefðu fellt um 450
fjendur í „Zafar sjö“ sókninni á
sunnudaginn. Um kvöldið hefðu
írakar rofið samkomulagið um
að hlffa borgum og saklausu
fólki.
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 15
Mikhael Gorbatsjov kom í gær
til Júgóslavíu í opinbera
heimsókn, fyrstur sovétleiðtoga í
12 ár. I för með honum er eigin-
konan Raísa. í höfuðborginni
Belgrað safnaðist saman múgur
og margmenni og fagnaði fólkið
gífurlega þegar hann ávarpaði
það og sagði: „Við getum verið
stolt vegna alls þess sem við eigum
sameiginlegt.“
Gorbatsjov lét það verða sitt
fyrsta verk eftir komuna til Bel-
grað að fara að minnismerkinu
um hermenn sem féllu við frelsun
borgarinnar úr klóm nasista árið
1944. Þar voru fjölmargir aðdá-
enda hans samankomnir og hróp-
uðu þeir í síbylju; „Mikhael,
Mikhael." Lífvörðum sínum til
sárrar gremju gekk Gorbatsjov
inní hópinn og gaf sig á tal við
fólkið.
Þvínæst flutti hann ávarp: „Við
vitum að á öllum tímum hefur
vinátta ríkt í milli þjóða vorra.
Það gleður mig að samskipti ríkja
okkar og þjóða eru nú mjög góð
og þau munu batna. Við megum
vera hreykin af sameiginlegri arf-
leifð okkar og okkar bíða fjöl-
mörg sameiginleg verkefni.“
Aðalritaranum var klappað lof
í lófa fyrir ræðu sína. Júgóslav-
neskur almenningur fagnar Gor-
batsjov vegna þess að hann von-
ast til þess að ráðamenn í Belgrað
taki hann sér til fyrirmyndar og
bryddi up á nýmælum í anda
„glasnost" og „perestrojku".
Síðar í gær hóf Gorbatsjov við-
ræður við forseta Júgóslavíu,
Lazar Mojsov, og formann
kommúnistaflokksins, Bosko
Krinic, um bætt tengsl ríkjanna
tveggja. Alkunna er að grunnt
hefur verið á því góða í skiptum
Júgóslavíu og Sovétríkjanna allar
götur frá því á ofanverðum
fimmta áratugnum eða í fjóra
áratugi. Þáverandi forseta Júg-
óslavíu, Jósef Broz Tító, sinnað-
ist heiftarlega við þáverandi ein-
ræðisherra Sovétríkjanna, nafna
sinn Stalín. Þótt Júgóslavar búi í
sósíalísku ríki í austanverðri Evr-
ópu hafa þeir aldrei gengið í Var-
sjárbandalagið.
„Við gerum okkur miklar von-
ir um að heimsóknin verði árang-
ursrík," sagði frú Milijana Dim-
itrijvic í gær. Hún er fyrrum
rússneskukennari og sagðist hafa
séð Gorbatsjov þegar hún var á
ferðalagi í Leníngrað fyrir
nokkru. „Við óskum honum alls
góðs en umfram allt árangurs í
því sem hann hefur tekið sér fyrir
hendur. Nái hann settu marki
mun það verða til góðs fyrir þá,
fyrir okkur og fyrir mannkyn
Reuter/-ks.