Þjóðviljinn - 16.03.1988, Page 5

Þjóðviljinn - 16.03.1988, Page 5
VIÐHORF Öiyggismál, Nató, ísland og Þjóðviljinn Brynjólfur Eyjólfsson skrifar Undanfarna daga hefur Þjóð- viljinn birt greinar eftir Ólaf Gíslason blaðamann um heim- sókn hans til höfuðstöðva Nató. Þessar greinar og athugasemdir Ólafs eru þess eðlis að maður verður dálítið sleginn. Það er mér undrunarefni að sjá að skýrustu kreddur hernámssinna eru tug- gnar upp og gefið nýtt nafn. Hér á ég við eftirlitsstöðvadrauginn sem virðist svo vinsæll núna. Það er staðreynd að nú í fyrstu viku mars var leiðtogafundur Nató að setja sér það markmið að endurnýja kjarnavopnabúr sitt. í ljósi gleðinnar yfir sáttmálanum frá því í desember hjá fjölmiðlum og stjórnmálamönnum er það væntanlega sárt að sjá að þar var aðeins um að ræða enn eina gerviaðgerðina í þeim tilgangi að friðþægja smáfólkinu, það er óþægum þingmönnum og fjöl- miðlagösprurum. Staðreyndir eru þær að ef tryggja á frið í heimi þessum þá gerist það ekki með þeim hætti sem Ólafur virðist trúa á, það er með virku eftirliti með vopna- búnaði óvinarins, heldur með því að reynt verði að byggja upp traust milli manna. Slíkt veikti þann grunn sem fjármagnið í hernaðarvélinni getur notað til að halda gangandi hernaðartóla- framleiðslunni. Ef eftirlits- stöðvakerfið yrði ofan á væri það bara ný leið fyrir fjármagnsaust- urinn í hernaðarbröltið. Það er einnig staðreynd að ef hernaðar- kerfið breytist í Evrópu þá mun hægt að auka framleiðni í stríðsrekstri í öðrum heimshlut- um. Það er í raun aðeins ein fær leið til að tryggja frið í víðara sam- hengi og hún er sú að reka alla atvinnufnðarviðræðnasérfræð- ingana og reyna að snúa sér að því að vinna traust fólks hvers á öðru en ekki ala á tortryggni milli þjóða og þjóðarbrota. Þetta krefst þess að einstaklingar jafnt og hópar viðurkenni rétt annarra til að fara sínu fram, en krefst þess jafnframt að stuðningur við þá sem kunna að vera kúgaðir máta en ég held að einfaldast sé að segja það svona: Það eina sem við gætum tapað á slíku skrefi er að við fengjum ekki að vita í Mogganum hvenær flugvélar frá Rússunum koma í nánd við landið. Mér er ekki kunnugt um að kafbátaeftirlit Kananna hafi komið í veg fyrir ferðir kafbáta um hafið í kringum okkur. Hvað ljóst að brotthvarf okkar gæti beinlínis létt á stöðu þriðja heimsins, ef menn meina eitthvað með mikilvægi þeirra upplýsinga sem þeir afla með okkar hjálp, það myndi kosta meira að afla þeirra og því yrði minna fé til að berja á þriðja heiminum með. Þetta með að vera gleypt af einum eða öðrum „Það er í raun aðeins ein leiðfœr til að tryggjafrið í víðara samhengi og hún er sú að reka alla atvinnufriðarviðrœðnasérfrœðingana og reyna að snúa sér aðþvíað vinna traustfólks hvers á öðru en ekki ala á tortryggni milli þjóða og þjóðarbrota. “ mótist af öðru en viðskiptahags- munum og öðrum illa skil- greindum hagsmunatengslum. Síðustu vikur höfum við haft fyrir augunum eitt dæmi um það, sem kalla mætti þverstöðu eftir lengri tíma öfgakenndan stuðn- ing við stjórn, sem fer fram með offorsi gegn öðrum þjóðum og undirokuðum í eigin landi. Hér á ég við ástandið í Israel og vanda ríkisstjórna víða um heim af því tilefni. í mínum huga er í raun aðeins eitt sem við íslendingar getum lagt til þessara mála sem skiptir máli og það er að við los- um okkur við herinn og hans eftirlitsstöðvar og hverfum úr Nató. Þetta má rökfæra á ýmsan gætum við grætt á þessu? Við gætum í það minnsta talað óbundið við aðrar þjóðir, án þess að á okkur yrði borið að við gengjum erinda eins eða neins nema sjálfra okkar. Nú heyri ég úr hornum að þetta myndi kollvarpa öllu jafnvægi og að við kölluðum yfir okkur möguleikana á að við yrðum gleypt af Rússum eða Banda- ríkjamönnum eða jafnvel Efna- hagsbandalagi Evrópu. Þetta með jafnvægið finnst mér létt- vægt, jafnvægið svokallaða er lítið annað en samkomulag hern- aðarvélanna um hvernig skuli unnið að aukinni framleiðslu og auknum ágóða. Það er einnig er í mínum huga lítt frábrugðið ástandinu í dag. Staðreyndir eru nefnilega þær að ansi stór hluti þjóðarinnar er þegar gleyptur og hefur sætt sig við það. Þetta gerir þörfina á að losa sig sem fyrst brýnni. Um leiðir að því marki sem hér er talað um er það að segja að ég get sætt mig við ýmsar leiðir til að ná því og stóð að framsetningu nokkurra skrefa í utanríkismála- hóp Alþýðubandalagsins. Annað sem hryggir mig við greinar Ólafs er að hann er að segja okkur að hjá Nató vinni menn með góða menntun og mikla þekkingu. Hér finnst mér sem Ólafur geri sig beran að miklu þekkingarleysi á eðli þess hvernig hernaðarvélarnar vinna. Hefur Ólafi yfirsést leikurinn með Nató-styrkina, sem leikinn hefur verið í áratugi? Stað- reyndin er sú að það hefur aldrei verið skortur á staðreyndaþekk- ingu hjá hernaðarsinnum í heiminum heldur hefur þar yfir- leitt skort víðsýni og getu hins raunmenntaða manns til að geta skilið gerðir annarra og sætt sig við fjölbreytileika mannlegrar náttúru. Ég vona að Þjóðviljinn sjái að sér og sendi ekki framar blaða- menn í beinar áróðursferðir til Nató eða nokkurra annarra þeirra stofnana sem gegna svip- uðu hlutverki. En mér þætti akk- ur í því að blaðið gerði út fólk til að skoða slíka hluti á eigin spýt- ur, því að ekki er nú allt slétt og fellt í löndum Evrópu og Amer- íku. Hvað með nágranna okkar í vestri og austri, Grænlendinga og Færeyinga? Eru þeir að springa úr stolti yfir tengslum sínum við hernaðarvélina? Hvað með sögur af heræfingum, þar sem getulitlir stjórnendur senda hermenn sína út í alls kyns vitlausar æfingar og eru þess dæmi að fleiri hafi látist í slíkum aðgerðum en hryðju- verkaöldur áttunda áratugarins hafa valdið dauða. Er þar í eitthvað sem hefði upplýsinga- gildi fyrir lesendur? Það er sem sagt ekki einfalt að fjalla um þessi mál en beinar áróðursferðir til Nató eru síst til að auka víðsýni og getu biaðamanns til að koma til skila til lesanda síns upplýsing- um um innihald hernaðarvélar- innar. Brynjólfur Eyjólfsson er eðlisfræðingur. Um vopnað harðræði og sitthvað fleira Olafur Grétar Kristjánsson skrifar Morgunblaðið er fullt vandlæt- ingar yfir því að einhver andstæð- ingur ráðhúsbyggingarinnar skuli hafa látið sér detta í hug að Davíð Oddsson væri harðstjóri, sem Fi- del Castro kæmist ekki í hálf- kvisti við. Ríður svo mikið á að hreinsa mannorð Davíðs, að leiðara er eytt í að skýra út mun- inn á Fidel og honum í Mbl. hinn 8. mars sl. Kemur þar fram að Davíð Oddsson hafi verið „ko- sinn í lýðræðislegum kosning- um“, en hins vegar sé „Kastró... vopnaður harðstjóri, sem hefur aldrei þorað að láta kjósa um eitt né neitt“. Rétt mun það vera að Fidel er vopnaður. Orsökin er sú að lög- regla ráðastéttarinnar í Washing- ton, CIA, hefur gert svo margar áætlanir um að ráða hann af dögum að tölu verður vart komið á þær lengur. Er það varla nema sjálfsagt mál að maðurinn hafi alla vega góða möguleika á að verjast ef nauðsyn krefur. Hitt er aftur athyglisvert, og er ekki minnst orði á það í leiðara Morg- unblaðsins, að öll kúbanska þjóð- in er vopnuð líka. Vopn Fidels beinist ekki gegn henni, heldur gegn fjandmönnum hennar, bandarísku heimsvaldastefn- unni. Alþýðan á Kúbu er undir vopnum vegna stöðugra hótana ráðamanna í Washington sl. 30 ár um að ráða niðurlögum bylting- arinnar. Hér má bæta við að ef almenn andstaða myndaðist gegn Fidel Castro á Kúbu tæki það ekki meira en 3 daga (að hans eigin mati) fyrir vopnaða alþýð- una að losa sig við hann. Kosn- inga væri ekki þörf. Kúba er lýðræðislegt ríki. Þar er alþýðan við völd. Þar er annar skilningur lagður í orðið „lýð- ræði“ en t.d. hér á íslandi. Þegar málpípur auðvaldsins á íslandi nefna orðið lýðræði meina þeir alræði burgeisanna, þar sem kosningar eru ekki annað en hluti af skrípasýningu og hafa afskap- lega lítið með raunveruleg völd í samfélaginu að gera. Það er ekki af umhyggju fyrir hag almennings á Kúbu sem Reagan og Mogginn hata Fidel. Ástæðan er sú að búið er að koma leppum Bandaríkja- manna frá völdum þar. Enda varð uppi grátur og gnístran tanna í Washington þegar farið var að kenna fólki að lesa á Kúbu, vændi, spilabúllum og eiturlyfjum var útrýmt, skólar, sjúkrahús og dagheimili byggð. Á íslandi er borgarastéttin við völd. Ekki „þjóðin", ekki „al- menningur", ekki Sjálfstæðis- flokkurinn, ekki „litli maður- inn“; borgarastéttin. Ríkisstjórn þessarar stéttar fer með fram- kvæmdavaldið. Þegar útgerðar- auðvaldið fer að væla um að það sé að fara á hausinn, bregður ríkisstjórnin hart við og leiðréttir hag þess. Ríkisstjórnin er verk- færi þessarar stéttar. Við verka- fólk eigum bara kalla eins og Gvend Jaka og Karvel. Þótt þeir hafi kannski einhvern tíma verið harðir í horn að taka fer því fjarri að svo sé í dag. Bendi ég bara á nýgerða kjarasamninga VMSÍ í því sambandi. Hvenær hefur ís- lensk ríkisstjórn gripið inn í og leiðrétt kjör verkafólks? Aldrei. Verkafólíc á íslandi hefur aldrei átt sína ríkisstjórn. Kúbanskir verkamenn og bændur ráða yfir eigin ríkisvaldi. Þess vegna er lýðræði á Kúbu. Morgunblaðið minnist í leiðara sínum á grein Sigurlaugar Gunnlaugsdóttur um Valladares, sem birtist í Þjóðviljanum 4. mars sl. Svo sem eðlilegt er hefur blað- ið mesta samúð með þessari gömlu löggu Batista-veldisins. Á Kúbu sitja engir menn í fangelsi fyrir hugsanir sínar eða skoðanir, aðeins fyrir raunverulega glæpi. Valladares er gamall glæpamað- ur. Hann var dæmdur fyrir að vera viðriðinn að koma fyrir sprengjum á almannafæri. Hér breytir það engu þótt hann hafi hin síðari ár tekið til við að yrkja ljóð. Hann ku ekki hafa gert mikið af því meðan hann var í sprengingunum. Þetta er kannski hægt að skýra örlítið betur ef við tökum dæmi af íslenskri réttvísi. Fyrir skömmu tóku nokkrir lögreglumenn í Reykjavík sér það einræðisvald að fara heim til ungs Austfirð- ings, handtaka hann og fara með hann í fangageymslur, án þess að fyrr gengi úrskurður dómara. Þar tókst ekki betur til en svo að ungi maðurinn handleggsbrotnaði af óblíðum vinafagnaði löggunnar. Handtakan er augljóslega lög- brot, þar eð búið er að afnema lénsskipulagið á íslandi og menn (þótt þeir starfi í lögreglunni) geta ekki bara vaðið heim til Pét- urs og Páls og numið þá á b rott að eigin geðþótta. Ekki er mér held- ur kunnugt um að löglegt sé að handleggsbrjóta fólk. Ef réttvísin nær fram að ganga hljóta menn þeir, er hér eiga í hlut, dóm fyrir verknað sinn. Þeir hafa brotið lög. Þeim er refsað. Þá skiptir það engu máli þótt þeir hefji ljóðayrkingar eða aðra skylda menningarviðleitni. Ekki heldur ef lögreglustjóra dettur í hug að skipa þá í Mannréttindanefnd lögreglunnar. Þeir hafa gerst sek- ir um yfirgang, og ef réttarríki er á íslandi hefur það einhverjar af- leiðingar í för með sér fyrir þá. Ólafur Grétar Kristjánsson er járniðn- aðarmaður og félagi í Dagsbrún. ,yÁ íslandi er borgarastéttin við völd. Ekki „þjóðin“, ekki „almenningur“, ekki Sjálfstœðisflokkurinn, ekki „litli maðurinn“; borgarastéttin. “ Miðvikudagur 16. mars 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5

x

Þjóðviljinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.