Þjóðviljinn - 13.07.1988, Blaðsíða 2

FRETTIR
Ferðalangar
wL Betra en á horföist
Breytafarseðlum vegna
fœðiskostnaðar.
Ferðalangur: Bjóst ekki
við að maturinn vœri
svona dýr. Lifa á súpu og
spaghetti
Talsvert hefur borið á því að
erlendir ferðamenn breyti ferða-
áætlun sinni og fari fyrr frá
landinu en þeir ætluðu vegna þess
hve matvara er dýr á íslandi. Hjá
Flugleiðum og Kynnisferðum
fengust þær upplýsingar að meira
bæri á þessu en áður. Bandarísk
kona sagði Þjóðviljanum að hún
væri nýkomin frá Brasilíu þar
sem verðlag væri hátt en matvara
væri þó ódýrari þar en hér.
Margrét Sigurgeirsdóttir hjá
Kynnisferðum sagði Þjóðviljan-
um að mál sem þessi kæmu upp í
hverri viku. Hún sagði ferða-
menn kvarta mikið undan dýrtíð-
inni í landinu og virtist hún koma
ferðamönnum á óvart.
Ólafur Briem hjá Flugleiðum
sagði Flugleiðir verða meira vara
við það í ár en i fyrra að erlendir
ferðamenn vildu breyta farseðl-
um sínum og fara fyrr en þeir
áætluðu. Oftast væri um „bak-
pokafólk" að ræða sem væri orð-
ið auralaust vegna þess að það
hefði gert ráð fyrir svipuðu verð-
lagi hér og heima hjá sér. Mikið
af þessu fólki væri með fasta far-
seðla sem ekki væri gert ráð fyrir
að hægt væri að breyta. Þjóð-
viljinn fór á stúfana og gaf sig á tal
við ferðamenn. Þeim bar al-
mennt saman um að verðlag hér
væri hátt. Það var þó misjafnt
hvort fólk vissi af því áður en það
kom eða ekki. Bandarísk kona
sem var að yfirgefa landið með
vinkonum sínum sagði að sér
hefði komið verðlagið á óvart.
Hún væri nýkomin frá Brasilíu
þar sem verðlag væri hátt en mat-
vara væri þó ódýrari þar en hér.
Þær stöllur virtust þó ekki á von-
arvöl og sýndu blaðamanni stolt-
ar hluta þess sem þær höfðu
keypt hér á landi. „Þetta var allt
auranna virði,“ sagði ein þeirra.
Aðrir voru ekki eins vel stadd-
ir. Danskt par á tjaldstæðinu í
Laugardal sagðist hafa lifað á
súpu og spaghettíi síðustu þrjár
vikur. Þau kvörtuðu þó ekki og
sögðust ekki ætla fyrr heim en
ákveðið hefði verið.
-hmp
Þjóðhagsspá
Ný þjóðhagsspá gerir ráðfyrirll miljarða viðskiptahalla. Halli á ríkissjóðifyrstu
5 mánuði ársins 3,2 miljörðum meiri en stefnt er að í árslok.
Þórður Friðjónsson: Þjóðarbúið mittá milli kreppu oggóðæris
Landsframleiðsla mun að lík-
indum aukast um 0,2% á ár-
inu. Aftur á móti munu þjóðar-
tekjur dragast saman um 1/2%,
sem stafar að nokkru af verð-
lækkun sjávarafurða. Verðbólga
gætiorðið 25% á ársgrundvelli og
viðskiptahallinn kann að nema á
árinu 11 miljörðum króna. Þetta
kemur m.a. fram í endurskoðaðri
þjóðhagsspá sem Þjóðhagsstofn-
un lét frá sér fara í gær.
- Það má segja að þjóðarbúið
sé einhversstaðar mitt á milli
kreppu og góðæris, sagði Þórður
Friðjónsson, forstöðumaður
Þjóðhagsstofnunar.
Samkvæmt spánni eru horfurn-
ar í efnahagsmálum bjartari hvað
ýmsa þætti efnahagsmála varðar
en Þjóðhagsstofnun spáði í mars
sl. Kemur það m.a. til af því að
búast má við meiri sjávarafla en
ráð var fyrir gert í mars sl. og að
áhrif verðlækkunar sjávarafurða
eru minni á þjóðartekjur vegna
verðhækkunar á áli og kísilgúri.
Reiknað er með að verðmæti
heildarafla á föstu verðlagi aukist
um tæplega 1% miðað við síðasta
ár. Gert er ráð fyrir að botnfisk-
aflinn verði 365 þús. tonn sem er
all nokkru meira magn en spáð
hefur verið til þessa. Einnig er
gert ráð fyrir umtalsverðri
aukningu loðnu- og síldarafla.
Þjóðhagsstofnun ráðgerir að
sjávarútvegurinn hafi verið rek-
inn með hagnaði í fyrra annað
árið í röð. Hins vegar hafi tekið
að halla undan fæti á síðari hluta
ársins og gera megi ráð fyrir að
botnfiskveiðar og vinnsla sé rekin
með 6% halla um þessar mundir
þó einsýnt sé að rekstrarstaða
milli fyrirtækja í sjávarútvegi sé
þó mjög misjöfn.
Þrátt fyrir að Þjóðhagsstofnun
spái að kaupmáttur atvinnutekna
verði nær óbreyttur milli 1987 og
1988, er áætlað að ráðstöfunar-
tekjur á mann rýrni um 1%, sem
rekja má til aukinnar skatt-
heimtu.
Að sögn Þórðar er br.ýnasta
verkefnið á sviði hagsstjórnar
sem nú bíður stjórnvalda að
draga úr þjóðarútgjöldum til að
jafnvægi náist í þjóðarbú-
skapnum. - Það þarf að beina
sjónum að því á næstunni að ná
jafnvægi á milli þjóðarútgjalda
og tekna, segir Þórður.
Halli ríkisssjóðs er eftir fyrstu
fimm mánuði ársins 3,2 miljarðar
króna umfram það sem ríkis-
stjórnin hafði áætlað að hann yrði
í árslok. Þórður sagði að viðbúið
væri að mikið þyrfti til svo að tæk-
ist að draga úr ríkissjóðshallan-
um og koma honum niður í 600 til
700 miljónir eins og ríkisstjórnin
ráðgerir að hann verði í árslok.
Þjóðarbúið er mitt á milli góðæris og kreppu, sagði Þórður Friðjóns-
son, forstöðumaður Þjóðhagsstofnunar á fréttamannafundi í gær þeg-
ar stofnunin kynnti nýja og endurskoðaða þjóðhagsspá. Honum á
vinstri hönd situr Sigurður Snævarr hagfræðingur. Mynd Sig.
Lektorsstaðan
Haskolinn biýtur meginreglur
B
Menntamálaráðherra: Lögmaður Hannesar varaði dómnefndina við
Dómnefndin hefði átt aðfara eftir honum. Ráðherra kemur í vegfyrir rangindi og mismunun
un eftir Jón Vídalín um reiðina,
Háskólaráði til íhugunar.
Menntamálaráðherra segir „að
irgir ísleifur Gunnarsson
menntamálaráðherra svaraði
í gær ályktun Háskólaráðs frá 8.
júlí vegna veitingar stöðu lektors í
stjórnmálafræði. í svari ráðherr-
ans segir að vanstillt viðbrögð
forystumanna Háskólans sýni að
þeir vilji meiri völd við veitingu
kennaraembætta en lög ákveði.
Ráðherra hafi hins vegar valdið
til að koma í veg fyrir rangindi og
mismunun við stöðuveitingar,
sem stafað geti af kunningsskap
eða öðrum ófaglegum sjónarmið-
um.
Ályktun Háskólaráðs er í svari
ráðherrans sögð dæmalaus og full
af rangfærslum og minnir
ráðherrann Háskólaráð á predik-
hafi einhver meginregla frjálsra
háskóla verið brotin hljóti það
brot að vera fólgið í vinnu-
brögðum félagsvísindadeildar
Háskóla íslands við skipun
dómnefndar.“ Þá sé það rangt
eins og segir í ályktun Háskóla-
ráðs að ráðherra hafi ekki til-
greint ástæður vanhæfni dómn-
efndarinnar. Lögmaður Hannes-
ar Hólmsteins Gissurarsonar hafi
mótmælt öllum þremur uppruna-
legu dómnefndarmönnum með
rökstuddu áliti. Það hefði þvíver-
ið eðlilegt að skipa nýja dóm-
nefnd í framhaldi af bréfi lög-
mannsins.
Þá segir í svari ráðherra að fyrr-
verandi kennari Hannesar John
Gray hefði tjáð ráðuneytinu að
Hannes væri fullfær um að kenna
byrjendum almenn undirstöðu-
atriði í stjórnmálafræði. Ráðu-
neytið hefði aldrei reynt að leyna
tengslum Hannesar og Gray.
Þeirri niðurstöðu Háskólaráðs
að ráðherra hefði átt að fara fram
á skipun nýrrar dómnefndar í
upphafi málsins svarar ráðherra
þannig, að Háskólinn hefði átt að
gera það sjálfur. En Háskólinn
hefði sjálfur kosið að starfa ekki í
anda þeirra laga sem hann vitni
til.
Þá segist menntamálaráðherra
hafa verið í fullum lagalegum
rétti þegar hann skipaði Hannes í
lektorsstöðuna. Hótanir
Háskólaráðs um að reyna að
hnekkja stöðuveitingunni fyrir
dómstólum sé einsdæmi í sam-
skiptum Háskólans og mennta-
málaráðuneytisins.
Ráðherrann er ekki hress með
að í ályktun aukafundar Háskóla-
ráðs hefði ekki verið vikið einu
orði að erindi hans til fundarins.
Hafþórsmálið
Greinilegt landhelgisbrot
Greiðslan var sektarfé en ekki trygging. Fyrstufréttir aftöku skipsins villandi.
Enginn ágreiningur var um staðsetningu þess. Miðlínan er aðeins ein
Iljós er komið að rækjuskipið
Hafþór var staðið að ólöglegum
veiðum þrátt fyrir að fyrstu frétt-
ir af töku skipsins bentu til ann-
ars. í gær kom loksins fram að
skipstjórinn hafði skrifað undir
sektarplagg en ekki samning um
eitthvað annað. Grænlensk
stjórnvöld telja málinu þar með
lokið. Skipið, sem áður hét Bald-
ur og var varðskip sem gætti laga
í íslenskri fiskveiðilögsögu, er nú
þekktur landhelgisbrjótur í
grænlenskri fiskveiðilandhelgi.
Hafþór var tekinn um 2-3
sjómflur vestan við miðlínu á
Dohrnbanka í síðustu viku af
danska varðskipinu Vædderen.
Varðskipið sleppti Hafþóri eftir
að skrifað hafði verið undir stað-
festingu á staðsetningu þess og
hélt því skipið áfram veiðum. Á
föstudaginn tók síðan varðskipið
Hafþór aftur. Hann var þá innan
íslenskrar landhelgi og skipuðu
Danirnir skipstjóranum að sigla
með sér í áttina til Grænlands.
Grænlensk stjórnvöld kröfðust
bankatryggingar af höndum út-
gerðar skipsins sem gengið var
frá í Landsbankanum á Isafirði.
Þar með var Hafþór aftur frjáls
ferða sinna og hélt aftur á veiðar.
Skipstjóri og útgerð skipsins
voru sammála danska varðskip-
stjóranum um staðsetningu
skipsins þegar það var tekið. Þeir
báru því hins vegar við að miðlín-
an á kortinu sem var um borð í
Hafþóri væri önnur en sú sem var
á korti danska skipstjórans. Eftir
heimildum Þjóðviljans er kortið
um borð í Hafþóri útgefið 1984.
Miðað við uppgefna staðsetningu
getur íslenska landhelgisgæslan
ekki fundið annað út en að skipið
hafi verið inní landhelgi Græn-
lendinga þegar þeir nota sams
konar kort.„Það er alveg ljóst að
þeir hafa verið svona 2-3 sjómflur
vestan við miðlínuna og það er
ekki nema ein miðlína til ef mið-
að er við sömu grunnpunkta",
sagði Gunnar Bergsteinsson hjá
Landhelgisgæslunni.
Ekki er öll sagan sögð enn, því
síðar barst útgerðarmönnum
landhelgisbrjótsins skeyti þar
sem grænlensk stjórnvöld segja
málinu lokið og að tryggingarféð
verði tekið sem sektarfé fyrir brot
Hafþórs. Þetta þótti í fyrstu mikil
ósvífni af hálfu grænlenskra
stjórnvalda og af sumum fréttum
að dæma gat maður haldið að
rækjuskipið Hafþór hefði verið í
fullum rétti innan grænlenskrar
lögsögu. Samningur sá er skip-
stjórinn á Hafþóri skrifaði undir
var nú orðinn loðinn og óljós og
menn gerðu að því skóna að ís-
lendingarnir hefðu verið platað-
ir. Utgerðarmenn skipsins telja
sig hafa tapað um 4 milljónum
króna á öllu saman og bera sig
ákaflega illa eftir allt saman.-gís.
Veltir h.f.
Samdráttur
og uppsagnir
Veltir h.f. sem hefur flutt inn og
þjónustað Volvó-bíla hefur nú
sagt upp fólki frá og með 1. sept-
ember I haust. Stjórnendur fyrir-
tækisins hafa boðað miklar
skipulagsbreytingar í rekstri
þess. Bílaverkstæði og varahluta-
þjónusta verða lögð niður og
söludeildir fyrirtækisins verða
endurskipulagðar.
Gísli Maack hjá Velti sagði að
rekstur fyrirtækisins hefði gengið
erfiðlega að undanförnu.
Nauðsynlegt hefði verið að
bregðast við þessum áföllum
áður en illa færi.„Við segjum upp
34 mönnum á verkstæðum okkar
og varahlutalager. Þá hætta einn-
ig 15 menn á skrifstofu- og sölu-
deild fyrirtækisins þar sem
yfirbygging þess verður öll stokk-
uð upp. Við munum styðja við
bakið á sjálfstæðum bflaverk-
stæðum og fá þau til að þjónusta
Volvó-bfla hér á Reykjavíkur-
svæðinu eins og við höfum gert
um allt land með góðum árang-
ri,“ sagði Gísli Maack.
Vangaveltur eru í gangi um að
aðrir aðilar í bílabransanum á
höfuðborgarsvæðinu séu tilbúnir
að taka yfir þessa þjónustu.-gís.
2 SfÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 13. júlí 1988