Þjóðviljinn - 04.08.1988, Blaðsíða 6

Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
gefa ráð
Þorsteinn Pálsson hefur búiö til nýja nefnd sem á aö gefa
ríkisstjórninni ráö um efnahagsmálin.
Ríkisstjórn Þorsteins Pálssonar er búin að sitja í rúmt ár,
og tveir af þremur stjórnarflokkum sátu saman í stjórn í
fjögur löng ár þar á undan, og einn stjórnarflokkanna hefur
setið nær samfellt í ríkisstjórn í ein sautján ár, - formaður
hans verið ráðherra síðan 1978. En núna þarf ríkisstjórnin
semsé sérstök ráð frá sérstakri ráðgjafarnefnd.
í nefndinni eru sex ráðgjafar. Þrír skipaðir sérstaklega af
stjórnarflokkunum og þrír skipaðir sérstaklega af forsætis-
ráðherra. Allir þeir fimm nefndarmenn sem hingaðtil hafa
verið skipaðir í nefndina eru forstjórar eða forystumenn
útflutningsfyrirtækja, og þeir hafa þegar lýst yfiropinberlega
hvað þeir telja ráðlegast til úrbóta í efnahagsmálunum. Þeir
vilja nýja gengisfellingu, annaðhvort hefðbundna eða undir
felunefninu tenging við annað gjaldeyriskerfi, og þeir vilja
kjaraskerðingu.
Þegar slíkir menn eru settir saman í hring til að gefa ráð er
eiginlega deginum Ijósara hver ráðin eru.
Og Þorsteinn Pálsson og félagar hans eru ekki að biðja
um ráð. Þeir eru að biðja um að verða firrtir ábyrgð. Þegar
„ráðin“ eru fengin mun ríkisstjórnin hlýða þeim í því skjóli að
„atvinnuvegirnir" hafi heimtað þau, nefnilega forstjórarnir
sem Þorsteinn og kó skipuðu í nefndina.
Og það er fleira sérkennilegt við nefndina, því að skipan
hennar er nánast einsdæmi í íslenskri stjórnmálasögu. Hér
er ekki um að ræða vinnunefnd sérfræðinga eða sam-
bræðslunefnd pólitískra fulltrúa, einsog ótal eðlileg dæmi
eru um fyrr og síðar, - og heldur ekki „breið“ samráðsnefnd
af svipuðu tæi og reynd var til dæmis af hægristjórninni
1974-8 þarsem stjórnarandstaðan og samtök launafólks
áttu fulltrúa. Nú er forysta í efnahagslífinu í fyrsta sinn falin
forstjórunum einum.
Nefndarskipunin virðist vera einkahugmynd Þorsteins
Pálssonar, og það mun rétt með naumindum að aðrir í
ríkisstjórninni fréttu af nefndinni áður en hún var tilkynnt
fjölmiðlum.
Ef til vill er nefndarskipunin einhverskonar svar Þorsteins
við þeim einleik Framsóknar að loka sig inni á sérstökum
fundum, og er þá eftir að sjá hvernig Framsóknarþingmenn
taka í að láta SÍS-stjórunum Guðjóni B. og Jóni Sigurðssyn
eftir landstjórnina líka.
En hvað sem er um Framsókn er Ijóst að nefndarskipun
forsætisráðherra er hrein ögrun við Alþýðuflokkinn og ráð-
herra hans.
Þeir efnahagssérfræðingar sem Alþýðuflokkurinn telur
helsta eru nefnilega þegar ráðherrar flokksins, og sitja ein-
mitt í tveimur helstu efnahagsráðuneytum stjórnarinnar.
Efnahags-Jónar Alþýðuflokksins eru einmitt mennirnir sem
nýja ráðgjafarnefndin á að gefa ráð.
Þessvegna hefur Alþýðuflokkurinn ekki ennþá skipað
sinn fulltrúa í nefndina.
En flokkurinn verður að hafa hraðan á ef hann ætlar eð
vera með, því að nefndarformaðurinn lýsir yfir að störfum
verði lokið eftir hálfan mánuð. Og þá er komið að Jónunum
að breyta eftir ráðunum frá nefndinni.
á skökkum stað
Hörmulegtflugslys í fyrradag við Reykjavíkurflugvöll hefur
eðlilega komið af stað enn einu sinni hugleiðingum um það
hvort vera vallarins inní miðri borg sé náttúrulögmál sem
ekki standi í mannlegu valdi að brjóta.
Slysahætta, hávaðamengun, íbúðarþróun, umhverfis-
sjónarmið, - þetta mælir allt með því að reynt verði af
fremsta megni að finna aðrar lausnir en Vatnsmýrarflugvöll-
inn.
En kannski þarf enn ægilegri slys en í fyrradag til að setja
slík úrlausnarefni á dagskrá ráðamanna.
-m
KLIPPT OG SKORIÐ
Kemst Þorsteinn
vestur?
Komin er upp gamalkunnug
staða innan ríkisstjórnarinnar.
Ráðherrar sitja á rökstólum um
svokallaðar efnahagsaðgerðir.
Nú er spilað það tilbrigði við
gamalt stef að málin eru sett held-
ur meira en áður í nefndir sem
ekki eru skipaðar ráðherum. En
það telst varla byltingarkennd
nýjung; örstutt er síðan verð-
tryggingarnefndin svökallaða frá
því í maí lauk störfum.
Alveg eins og í vor þá ætlar
Þorsteinn Pálsson forsætisráð-
herra nú að fara til Washington til
að tala við Reagan um heimsins
gagn og nauðsynjar. Steingrímur
Hermannsson man það kannski
enn að komið var í veg fyrir að
hann og forseti lýðveldisins færu
til Moskva að spjalla við Gorbat-
sjov. Kannski fer svo að Þor-
steinn verður enn að fresta sinni
ferð.
Það er að minnsta kosti ljóst að
Framsókn er ekkert að flýta sér. í
fyrradag héldu þingflokkur og
framkvæmdastjórn Framsóknar
fund með ýmsum framámönnum
í atvinnulífinu. Á næstu dögum á
að halda fundi í ýmsum stofnun-
um flokksins og á mánudag á að
halda aftur sameiginlegan fund
þingflokks og framkvæmda-
stjórnar.
Hægt og bítandi líður að þeim
degi að Þorsteinn Pálsson á að
hitta Bandaríkjaforseta. Verður
Þorsteinn enn og aftur að senda
Reagan skeyti og segja að því
miður komist hann ekki, það sé
svo mikið að gera við að bræða
saman efnahagsráðstafanir með
samstarfsflokkunum í ríkis-
stjórn?
Strætó er farinn
Það er reyndar almennt talið
að ríkisstjórnin sé búin að missa
af strætisvagninum, hún eigi ekki
annarra kosta völ en að fella
gengið eina ferðina enn og koma
verðbólgunni viðvarandi upp í
þetta 60-70%.
Búið er að segja upp öllu starfs-
fólki hjá frystihúsi Meitilsins hf. í
Þorlákshöfn. Það kennir ekki
mikillar bjartsýni á efnahagsað-
gerðir ríkisstjómarinnar hjá
Ólafi Jónssyni stjómarformanni
fyrirtækisins í viðtali við Þjóðvilj-
ann í gær:
„Ég vil minna á að það voru
aðgerðir á leiðinni í febrúar og
það voru aðgerðir á leiðinni í
maí. Menn skulu bara líta á
stöðuna í dag og sjá hvaða árang-
ur hefur náðst með þeim.“
Og Guðmundur Magnússon
prófessor er ómyrkur í máli í sam-
tali við DV í gær:
„Það var í raun ljóst í október í
fyrra hvert stefndi varðandi af-
komu atvinnuveganna. Þá hefði
kannski verið ráðrúm til að grípa
til róttækra aðgerða sem hefðu
skilað árangri til lengri tíma. Nú
er ástandið hins vegar orðið
þannig að ríkisstjórnin hefur ekki
aðra kosti em hefðbundnar til-
færsluleiðir.“
Á sömu síðu í DV er haft eftir
Páli Péturssyni formanni þing-
flokks Framsóknar, en hann hef-
ur nýverið setið fundi með for-
svarsmönnum útgerðar- og fisk-
vinnslufyrirtækja í kjördæmi
sínu:
„Flest þau úrræði, sem við
lögðum til í maí eru enn í fullu
gildi. Sum þeirra era kannski
orðin úrelt þar sem nú þarf að
grípa til enn harkalegri aðgerða. í
maí var enn tiltölulega kyrrt en
nú er skriðan farin af stað með
uppsögnum á starfsfólki og lokun
fyrirtækja."
Verður einhver hissa?
Það þarf ekki mikinn hagspek-
ing til að sjá að gengisfelling er á
dagskrá. Enn á að viðhafa sömu
aðferðina: auglýsa fyrirhugaða
gengisfellingu nógu vel, að því er
virðist til að tryggja að þeir sem
geta lagað eitthvað til hjá sér
áður en hún skellur á, verði ekki
of seinir fyrir.
í maí var látið í það skína að
kaupendur erlends gjaldeyris
hefðu fellt gengið með því að
tæma gjaldeyrisvarasjóði þjóðar-
innar á einum til tveim dögum.
Auðvitað gerist það sama nú.
Þeir sem þurfa að leysa út vörar
eða kaupa erlendan gjaldeyri
munu kappkosta að verða ekki of
seinir með viðskiptin. Það gæti
kostað þá stórfé.
Þeir hafa líka langan tíma til að
sinna sínum málum því að leikur-
inn, sem nú verður leikinn innan
ríkisstjórnarinnar, tekur sinn
tíma. Hann er fólginn í því að
ráðherrarnir era allir ákaflega
hissa og þurfa að rifja það upp að
hefði verið farið að þeirra ráðum,
þá þyrftu þeir ekki að sitja eina
ferðina enn við að smíða tillögur í
efnahagsmálum. Þetta verður allt
í svipuðum anda og í fyrrgreindu
viðtali við Pál Pétusson:
„Það er ljóst að ástandið hefur
breyst frá því í maí og því miður á
ógæfuhlið. Vandamálin hafa vax-
ið mjög hröðum skrefum. Við
gerðum þá okkar tillögur sem
ríkisstjórnin bar því miður ekki
gæfu til að framkvæma. Ef það
hefði verið, væri ástandið ef til
vill ekki jafnalvarlegt í dag.“
Það er ekki þingmaður stjórn-
arandstöðunnar sem svo mælir,
heldur þingflokksformaður ann-
ars stærsta stjórnarflokksins.
Skemmtilegir
þingmenn
Og þeir era fleiri þingmennirn-
ir en Páll Pétursson sem kunna að
gera að gamni sínu. Sighvatur
Björgvinsson er ekkert að skafa
utan af hlutunum þegar hann
segir í blaðagrein í gær:
„Fyrir tæpum tvö þúsund
árum hrópuðu íbúar Jerúsalem á
Barrabas, báðu um að ræningjan-
um yrði sleppt lausum. Sé krafan
um gengisfellingu krafa fólksins á
íslandi, þá er það að biðja um
það sama og íbúar Jerúsalem
báðu um fyrir tvö þúsund árum.
Þá er fólkið að biðja um að Barr-
abasi, ræningjanum, verði sleppt
lausum. Áhrif gengisfellingar,
sjálfur tilgangur hennar, er nefni-
lega að ræna af kaupi fólksins,
alveg eins og Barrabas gerði hér
forðum tíð.“
Þegar búið verður að fella
gengið mun Sighvatur Björgvins-
son, þingmaður Alþýðuflokksins
og stuðningsmaður ríkisstjórnar-
innar, að sjálfsögðu benda á að
hann hafi varað við gengisfell-
ingu. Ráðherrarnir séu einnig frí-
ir af sök, það sé fólkið, lýðurinn,
sem kallaði yfir sig gengisfelling-
una.
En má ekki halda líkingunni
áfram og spyrja: Hver er Pílatus
sem nú keppist við handþvott-
inn? Qp
Þjóðviljinn
Síðumúla 6 ■ 108 Reykjavík
Sími 681333
Kvöldsími 681348
Útgafandl: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Ritstjórar: Ámi Bergmann, Mörður Ámason, óttar Proppó.
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Hiörleifur
Sveinbjömsson, KristóferSvavarsson, Magnfríður Júlíusdóttir,
Magnús H. Gíslason, Lilja Gunnarsdóttir, Ólafur Gíslason, Ragnar
Kartsson, Sigurður Á. Friðþjófsson, Stefán Stefánsson (íþr.), Sævar
Guðbjömsson, Tómas Tómasson, Þorfinnur Ómarsson (íþr.).
Harvdrtta- og prófaricaleatur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljóamyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlitstolknarar: Kristján Kristjánsson, KristbergurÓ. Pótursson
FramkvæmdastjórLHallurPállJónsson.
Skrifstofustjóri: Jóhanna Leópoldsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Geirsdóttir, Kristín Pótursdóttir.
Auglysingastjóri: Olga Clausen.
Auglysingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Unnur
Ágústsdóttir, Sigurrós Kristinsdóttir.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Þorgerður Sigurðardóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu-og afgreiðslustjóri: Bjöm Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumenn: Katrín Bárðardóttir, Ólafur Björnsson.
Utkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, símar: 681333 & 681663.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 70 kr.
Helgarblöð:80kr.
Áskríftarverð ó mánuði: 800 kr.
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 4. ágúst 1988