Þjóðviljinn - 21.09.1988, Blaðsíða 3

FRETTIR
Kringluskák
Blindskák
við
blaðamenn
Skáksambandið og
fyrirtæki í Kringlunni
gangastfyrir skákviku
um mánaðamótin til
styrktar
ólympíulandsliðinu
Helgi Ólafsson stórmeistari
teflir fjöldablindskákir við þá
blaðamenn sem mest fjölluðu um
einvígi Jóhanns og Korchnois í
Saint John í Kanada sællar minn-
ingar, og mun víst margan fýsa að
sjá hvernig þeir ljósvíkingar Hall-
ur Hallsson og Páll Magnússon
standa sig við skákborðið, en
fjöltefli þetta er liður í skákviku
sem haldin verður í Kringlunni
26. þessa mánaðar til 2. októbers.
Markmiðið er að safna fé til
styrktar ólimpíulandsliðinu í
skák.
Úr annarri Kringlu kemur hóp-
ur manna sem mun etja kappi við
Hannes Hlífar Stefánsson, yngsta
alþjóðlega meistara okkar. Sú
stendur við Austurvöll, og er hér
á ferðinni úrvalssveit Alþingis-
manna. Þá teflir ólympíulands-
liðið við pressulið sem Sigurdór
Sigurdórsson,blaðamaður á DV,
hefur valið.
Þröstur Arnason teflir fjöltefli
við nokkra valinkunna sóma-
menn, þeirra á meðal Guðmund
J. Guðmundsson og Albert Guð-
mundsson, en skákhátíðinni lýk-
ur með móti barna 10 ára og
yngri, og er þá fátt eitt talið af
fyrirhuguðum skákuppákomum.
íslenska ólympíulandsliðið
náði sínum besta árangri til þessa
er teflt var síðast í Dubai fyrir
tveimur árum, en þá hreppti
sveitin 5. sætið. Mikill hugur er í
mönnum að verja þennan árang-
ur og helst bæta hann, en hér er
um kostnaðarsamt verkefni að
ræða. Því hvetur Skáksambandið
alla til að veita ólympíulandslið-
inu stuðning, bæði siðferðilegan
og fjárhagslegan, með því að fjöl-
menna á skákhátíðinni.
Útflutningstekjur minnka um 4-500 miljónir króna. SÍF: Ástœðan er
harðnandi samkeppni við Kanadamenn og aukin saltfiskvinnsla
þeirra. Verðmœti saltaðra sjávarafurða 1987 um 9 miljarðar
Verðfall hefur orðið á saltfisk-
mörkuðum Sölusambands ís-
lenskra fiskframleiðenda sem
leitt hefur til 5% versnandi af-
komu saltfiskframleiðenda frá
því sem áður var. Þetta þýðir að
útflutningstekjur saltfisks hafa
minnkað um 4-500 miljónir
króna.
Að sögn Magnúsar Gunnars-
sonar hjá SÍF er aðalskýringin á
þessari versnandi afkomu at-
vinnugreinarinnar harðnandi
samkeppni á saltfiskmörkuðun-
um frá Kanadamönnum sem hafa
saltað gríðarlega mikið að undan-
förnu og aukið framboðið af
saltfiski að mun frá því sem áður
var. Ennfremur eru kvótarnir
uppurnir en til Efnahagsbanda-
lagsríkjanna var heimilt að flytja
út 25 þúsund tonn tollfrjálst og 52
þúsund tonn með 5% tolli. Þá er
saltfiskkvótinn til Portúgals einn-
ig búinn. Magnús sagði að aðal-
vandamálið í atvinnugreininni
væri ekki að geta ekki selt
saltfiskinn heldur það að fá við-
unandi verð fyrir hann, sem er
erfitt um þessar mundir bæði
vegna tolla og þess að framboð á
saltfiski á mörkuðunum hefur
stóraukist.
Þrátt fyrir þessa versnandi
stöðu og minni útflutningstekjur
nú en í fyrra verður nettó-
skellurinn fyrir framleiðendur
aðeins helmingur af samdrættin-
um. Samkvæmt starfsreglum
Verðjöfnunarsjóðs fiskiðnaðar-
ins ber sjóðnum að greiða fram-
leiðendum helminginn af þessum
4-500 miljóna skelli sem þýðir að
framleiðendur taka aðeins á sig
helminginn eða 200-250 miljónir
króna sem þykir þó alveg nóg.
Á síðasta ári nam framleiðsla á
söltuðum sjávarafurðum 64 þús-
und tonnum og verðmætið alls
var um 9 miljarðar króna. Fram-
leiðendur telja að greinin sé í dag
rekin með 1% halla sem þýðir tap
um 60-100 miljóna króna á ársg-
rundvelli.
-grh
Það var stór stund í gær hjá starfsmönnum Landspítalans og krabba-
meinssjúklingum þegar nýju geislalækningatæki var komið fyrir í K-
byggingu spítalans. Reiknað er með að hægt verði að taka það
notkun fyrir næstu áramót. Mynd: E.ÓI.
Landspítalinn
Stökk inn í
framtíðina
Línuhraðallinn kominn í K-byggingu spítalans. Mun
þýða verulegar breytingar til hins betra við lœkningu
krabbameins með geislameðferð
sjúklinga og Iækna.
Stefnt er að því að taka línu-
hraðalinn í notkun fyrir áramót
en reiknað er með að það taki um
sex vikur að setja tækið upp og
prófa það. Um 300 krabbam-
einssjúklingar koma til meðferð-
ar á Landspítalanum á ári hverju.
Aðspurður hvort læknar væru
ekki að drukkna í tækjum án þess
að geta læknað hin ýmsu krabba-
mein sagði Garðar svo ekki vera,
heldur þvert á móti. Hann sagði
að 30-50% sjúklinga fengju bót
meina sinna og það eitt réttlætti
geislameðferð þótt ekki kæmi
annað til. -grh
Nýtt og fullkomið tæki til
geislameðferðar kom til
landsins um helgina og í gær voru
starfsmenn Landspítalans í óða
önn við að koma tækinu fyrir í
K-byggingu spítalans.
Að sögn Garðars Mýrdals eðl-
isfræðings er hér um að ræða
línuhraðal sem mun hafa í för
með sér allverulegar breytingar
til hins betra við lækningu krabb-
ameins með geislameðferð mið-
að við gamla kóbaltgeislatækið
sem þó mun verða notað áfram
samhliða hinu nýja tæki. Garðar
sagði að nýja tækið væri stórt
stökk inn í framtíðina bæði fyrir
Loðna
Dagsektir vofa yfir bræðslunni
Sláturtíðin
800
Félagfiskimjölsverksmiðja: Um verulegar upphœðir að rœða, komitil dagsekta vegna
vanefnda áfyrirframsamningum um loðnuafurðir. Gylliboð Norðmanna um að greiða alltað
5.400 krónum fyrir loðnutonnið óraunhœft
Nái loðnuverksmi'ðjur ekki að
standa við gerða fyrirfram-
samninga um loðnuafurðir eiga
þær yfir höfði sér að þurfa að
greiða dagsektir sem geta numið
allveruiegum upphæðum.
Að sögn Jóns Olafssonar fram-
kvæmdastjóra Félags íslenskra
fiskimjölsframleiðenda er gert
ráð fyrir því í fyrirframsamning-
um um loðnuafurðir að ef verk-
smiðjurnar geti ekki afgreitt þær
til kaupenda innan 8 daga frá um-
sömdum afhendingardegi geti
kaupandinn keypt mjöl á frjáls-
um markaði og verði þá viðkom-
andi verksmiðja að greiða honum
verðmismuninn. En til þessa hef-
ur þó aldrei komið í viðskiptum
íslenskra loðnuverksmiðja við er-
lenda kauþendur.
Eins og í fyrra fer loðnuvertíð-
in hægt af stað og í síðustu viku
voru hér á landi fulltrúar norskra
loðnuverksmiðja sem buðu út-
gerðarmönnum loðnuskipa gull
og græna skóga ef þeir sigldu
skipum sínum til Noregs með
loðnu á vertíðinni, eða 5.100 til
5.400 krónur fyrir loðnutonnið.
Þetta er töluvert hærra en inn-
lendar verksmiðjur geta boðið,
en þær greiða rúmar 3 þúsund
krónur fyrir tonnið. Þetta gylli-
boð Norðmanna, ásamt verri
samkeppnisaðstöðu loðnuverks-
miðja hérlendis við þær erlendu
um hráefnið, varð til þess ma. að
bræðslumenn fóru þess á leit við
stjórnvöld að settur yrði á út-
flutningskvóti á vertíðinni.
Aðspurður um samkeppnis-
stöðu innlendra verksmiðja
gagnvart erlendum og um yfirboð
norskra verksmiðja sagði Jón Ól-
afsson að allar aðstæður hér-
lendis væru mun verri en ytra. í
því sambandi benti Jón á að olíu-
og raforkuverð væri mun hærra
hér en ytra, hráefni til vinnslu
væri ekki til staðar nema hluta úr
ári og síðast en ekki síst þyrftu
verksmiðjurnar hér að greiða 132
krónur í vörugjald af hverju út-
fluttu tonni loðnuafurða. „Til
samanburðar má nefna að vöru-
gjald af útfluttu sementi og vikri
er allt að helmingi lægra en það
sem við verðum að greiða. Þetta
finnst okkur vera blóðug skatt-
heimta og síst til þess fallin að
bæta samkeppnisaðstöðu okk-
ar“, sagði Jón Ólafsson.
Varðandi kröfu verksmiðj-
anna um útflutningskvótann á
ferska loðnu sagði Jón að þeir
væru ekki að heimta einhver höft
umfram aðra heldur aðeins að út-
flutningur ferskrar loðnu sæti við
sama borð og annar útflutningur
á ferskum fiski. Þá sagðist Jón að
kostaboð Norðmanna væru ekk-
ert annað en sjónhverfingar til
þess eins að tæla loðnuskip út og
sagði hann vera mjög efins um að
þeir gætu greitt 5.100-5.400 krón-
ur fyrir tonnið nema þá kannski
rétt í upphafi. „Þetta verð er með
öllu óraunhæft og alls ekki í takt
við þau verð sem ég þekki til,“
sagði Jón Ólafsson framkvæmda-
stjóri Félags íslenskra
fiskimjölsframleiðenda.
-grh
þúsund
fjár slátrað
Samdráttur í
sauðfjárslátrun um
6-8%. Óvissaní
verðlagsmálum setur
strik í reikninginn hjá
sláturleyfishöfum
í allt er gert ráð fyrir að 760.000
fjár verði slátrað nú í haust. Það
er 6-8% minna en slátrað var í
fyrra. Þessa fækkun má rekja til
samdráttar í sauðfjárrækt.
Að þessu sinni er reiknað með
að slátrað verið um 670 þúsund
dilkum, samkvæmt lauslegri
áætluri framleiðsluráðs landbún-
aðarins, um 60.000 fullorðnu fé
og á vegum Sauðfjárveikivarn-
anna um 24.000 fjár. Einnig er
gert ráð fyrir að um 5 til 6 þúsund
fjár verði slátrað vegna fækkun-
arsamninga sem gerðir hafa verið
við bændur.
Að sögn Kristjáns Jónssonar
hjá búvörudeild Sambandsins er
allt kjöt af nýslátruðu sett í frysti.
Hann sagði að vegna óvissunnar í
verðlagsmálunum bæðu kaup-
menn ekki um nýtt kjöt eins og
venja væri til. -sg
Seyðisfjörður
Fjárfest í bullandi tapi
Fiskvinnslanhf. kaupir Norðursíld hf. Kaupverðið
ekki gefið upp
Pað hefur gengið brösulega að
ná endum saman í rekstrinum
en okkur finnst það ekki skjóta
skökku við að kaupa Norðursfld
hf. á sama tíma. Við lítum á þessi
kaup sem hagræðingu í rekstrin-
um enda spönnum við nú allt
sviðið í vinnslu sjávarafurða,
sagði Adolf Guðmundsson fram-
kvæmdastjóri Fiskvinnslunnar
hf. á Seyðisfirði.
Hjá Hraðfrystihúsinu Norður-
sfld hf. hafa unnið að jafnaði 25-
30 manns en 40-50 á meðan sfld-
arvertíðin hefur staðið sem hæst.
Kaupsamningurinn hefur þegar
verið samþykktur en kaupverðið
er leyndarmál um sinn. Á síðustu
sfldarvertíð var saltað hjá fyrir- •
tækinu í 14 þúsund tunnur. og
fryst um 1200 tonn og má búast
við svipaðri söltun í ár en
aukningu í sfldarfrystingu.
-grh
Miðvikudagur 21. september 1988 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 3