Þjóðviljinn - 21.09.1988, Blaðsíða 8

MENNING
Gallerí Borg
Ekkert
heljarstökk
Hringur Jóhannesson: Ég held mig við raunsœið
Hringur: „Ég sé alltaf eitthvað nýtt...“
Hringur Jóhanncsson sýnir
þessa dagana í Gallerí Borg,
olíumálverk og litkrítarmyndir
frá síðustu tveimur árum.
- Stefnubreyting væri kannski of
mikið sagt, - segir hann þegar ég
spyr hvort orðið hafi einhver
stefnubreyting í listinni hjá hon-
um nýlega.
- Fólk hefur minnst á það við
mig að því finnist hafa orðið ein-
hver breyting síðan ég sýndi síð-
ast, en þó að mín list sé í stöðugri
þróun, hef ég ekki tekið neitt
heljarstökk síðan 1970. Ég held
mig við ákveðið raunsæi og reyni
að vinna með sem flesta fleti á
því; raunsæi er ekki bara eitt
ákveðið sjónarhorn, eða endan-
legt form.
- Fram til 1970 var ég mest að
leita fyrir mér, hélt mig samt
alltaf við natúralismann, fór
aldrei út í abstraktið. Ég gerði
eiginlega ekki neitt í myndlist á
árunum 1952-59, svo það má
segja að ég hafi beðið af mér ab-
straktlistina.
Var það ákvörðun sem þú
tókst eftir einhverja umhugsun?
- Já, það var það á sínum tíma.
Þegar ég útskrifaðist úr
Myndlista- og handíðaskólanum
uppúr 1950 var abstraktmálverk-
ið ríkjandi, og flestir mínir kunn-
ingjar fóru að mála abstrakt.
Nema kannski Erró.
- Á þeim árum var almennt
talið að eina myndlistin sem væri
einhvers virði væri þessi hreina
rúmfræði- eða reglustrikulist. Ég
reyndi að mála í þeim anda í einn
vetur þó mig langaði ekki til þess,
og líkaði það alls ekki. Svo ég fór
að vinna verkamannavinnu til að
hafa eitthvað að lifa af og lagði
myndlistina á hilluna í bili.
- Það hefur sjálfsagt ráðið ein-
hverju líka að ég fór ekki út í
framhaldsnám eftir að ég lauk
skólanum hér. En svo fann ég að
þetta dugði ekki. Það fór líka að-
eins að slakna á abstraktklónni,
bæði hér heima og erlendis, það
fóru að koma inn önnur áhrif og
menn aðeins að linast á geómetrí-
unni. Popplistin kom til dæmis til
sögunnar og þar fékk ég ákveð-
inn meðbyr.
Þú hefur ekki reynt fyrir þér í
popplistinni?
- Nei, en hún hafði viss áhrif á
mig á árunum 69 til 70. Ég þekkti
Súmarana og sýndi með þeim þó
ég væri ekki félagi, en ég fór
aldrei út í harða popplist. Á tíma-
bili gerði ég ýmsar tilraunir, vann
undir áhrifum frá ljósmyndum,
gerði myndaraðir og annað þar
sem þau áhrif voru mjög
merkjanleg. Eins varð ég fyrir
áhrifum af öðrum listastefnum
eins og nýraunsæinu, súrrealism-
anum og konseptlistinni. En frá
1970 hef ég haldið mig að raunsæ-
ismálverkinu, sem þá var einnig á
döfinni úti í hinum stóra heimi,
þannig að ég var ekki lengur al-
veg einn í heiminum með það
sem ég var að gera.
Hvert sækirðu helst þínar fyrir-
myndir?
- Flest minna mótífa eru að
norðan. Ég hef verið með vinnu-
stofu norður í Haga í Aðaldal
undanfarin átján ár, og finn alltaf
eitthvað nýtt að mála þar, þar er
endalaus fjölbreytni. Svo finn ég
líka mótíf hérna í bænum, þó ekki
eins mikið núna og áður. Þá mál-
aði ég mikið af borgarmótífum,
til dæmis poll á gangstétt... En
núorðið vinn ég mest fyrir
norðan. Það er gott að vinna þar,
þar finnst mér ég vera í góðu
jafnvægi, og finn mikið af góðum
mótífum. Og það er það sem
skiptir máli, það er sama í hvaða
stíl málað er ef fyrirmyndin er
eitthvað sem maður hefur áhuga
á.
- Margir virðast halda að ég sé
búinn með öll form þarna norður
í Aðaldal, en það gerist ekki, því
ég er alltaf að leita fyrir mér,
finna aðra fleti og önnur sjónar-
horn. Ég sé alltaf eitthvað nýtt,
birtu eða form.
Sýning Hrings stendur til 27.
september, Gallerí Borg er opið
daglega frá 10-18 virka daga og
kl. 14-18 um helgar. LG
Norræna húsið
Skáldakvöld
Besti vinur Ijóðsins býður upp á lestur á Ijóðum ogsögum
Besti vinur ljóðsins heldur
skáldakvöld í Norræna húsinu
n.k. miðvikudagskvöld klukkan
21.00. Þar koma fram átta skáld,
flest af yngri kynslóð, en þeim til
fulltingis verða Hannes Péturs-
son og Hannes Sigfússon.
Eftirtalin skáld lesa úr verkum
sínum á skáldakvöldinu: Hannes
Pétursson, Hannes Sigfússon,
Valgerður Bencdiktsdóttir, Elísa-
bet Jökulsdóttir, Einar Hcimis-
son, Sjón, Elísabet Þorgeirsdóttir
og Agúst Sverrisson. Örn
Magnússon einleikari opnar
kvöldið með píanóleik. Kynnir á
skáldakvöldinu verður Hrafn
Jökulsson.
Flest eru skáldin af yngri kyn-
slóð, Sjón er kunnur fyrir fjöl-
margar ljóðabækur og skáldsögu
sem út kom í fyrra. Á dögunum
sendi hann frá sér ný ljóð, Nótt
sítrónunnar. Ágúst Sverrisson
hefur sent frá sér eina ljóðabók
og gaf á dögunum út smásagna-
safnið Síðasti bíllinn. Elísabet
Þorgeirsdóttir hefur sent frá sér
tvær ljóðabækur á rúmlega 10
árum. Einar Heimisson hefur birt
eftir sig smásögur, bæði frum-
samdar og þýddar, en hann og
Ágúst munu lesa smásögur eftir
sig . Valgerður Benediktsdóttir
hefur ekki enn sent frá sér bók,
en ljóð hennar í Árbók skálda
sem AB gaf nýlega út vakti at-
hygli. Ljóð Elísabetar Jöku-
lsdóttur hafa birst víða, sem og
smásögur hennar.
Hannes Sigfússon hefur lengst
af búið í Noregi og ekki lesið op-
inberlega hér á landi í áratugi, en
nú í haust er von á sjöttu ljóða-
bók hans. Áhrif Hannesar á yngri
kynslóð skálda eru ótvíræð og
fyrsta bók hans, Dymbilvaka, er
eitt af lykilverkum íslenskra nú-
tímabókmennta.
Hannes Pétursson vakti korn-
ungur athygli fyrir ljóðagerð og
er nú eitt þekktasta og ástsælasta:
skáld þjóðarinnar. Langt er um
liðið síðan Hannes las síðast upp
á opinberri samkomu.
Kaffistofa Norræna hússins
verður opin í tilefni af skálda-
kvöldinu og er fólk hvatt til að
mæta tímanlega. Miðaverð á
skáldakvöldið er 400 krónur.
Ágúst les smásögu á Ijóðakvöld-
inu.
MINNING
Margrét Gríinhagen
Fœdd 3. 3. 1926- Dáin 14. 9. 1988
Nú þegar ég er að kveðja mæta
og mikilhæfa konu, Margréti
Grunhagen, langar mig til að
minnast hennar með nokkrum
orðum. Margrét var óvenjulega
sterkur persónuleiki. Gáfumar
voru miklar og fjölþættar. Hún
var gædd góðvild, hlýju og næmi
fyrir fólki og umhverfi. Hún bar
umhyggju fyrir jörðinni sinni og
öllum sem þar voru um lengri eða
skemmri tíma. Umhyggjan náði
einnig til dýra og gróðurs.
Þessu kynntist ég vel þegar ég
fór í heimsókn í Miðhús fyrir
þrem árum með tvær sonardætur
mínar 5 og 10 ára. Pabbi þeirra
hafði verið eina nótt í Miðhúsum
þegar hann var 6 ára. Maðurinn
minn er frændi Sighvats í Miðhús-
um og fór hann þangað í heim-
sókn með strákinn. Þetta var ekki
gleymt, slík var tryggðin hjá þeim
hjónum báðum.
Þegar við sonardæturnar mínar
höfðum fengið hressingu og telp-
urnar Ieikið sér við Snata, kisu.
heimanlingana og kálfa fór Marg-
rét með okkur upp í ásana fyrir
ofan bæinn. Þar eru fallegir klett-
ar og hólar þar sem börnin höfðu
leikið sér. Þau eru 6. Þarna er
fjölbreytilegur gróður og útsýnið
er hrífandi, tignarleg fjöll og fa-
gurt, ræktað land. Allt land Mið-
húsa höfðu hjónin girt til þess að
geta stjórnað beit og ráðið nýt-
ingu landsins.
Það var ógleymanleg upplifun
að spjalla við Margréti þarna úti í
náttúrunni og finna ást hennar á
landinu. Hér hafði hún búið með
manninum sínum. Þau höfðu
byggt hér upp allt og ræktað og,
eins og hún sagði, talið það gott
og göfugt að framleiða mat.
í þessarí ferð tók Margrét eftir
því, hvað eldri sonardóttir mín,
Hanna Kristín, var mikið nátt-
úrubarn. „Hún svífur", sagði
Margrét. Þá bauð hún henni að
koma til sín og dvelja í viku til
reynslu og verða sumarbarn
næsta sumar ef hún kynni vel við
sig og þeim félli vel saman. Nú
hefur Hanna Kristín verið í Mið-
húsum í 2 sumur og alltaf líkað
vel. „Hún er alltaf góð“, sagði
Hanna Kristín um Margréti. Að
vera alltaf góð er undursamlegt af
konu sem er búin að berjast við
erfiðan sjúkdóm í mörg ár. Það er
undursamlegt og dásamlegt að
hún lét aldrei bugast en var alltaf
sterk þó að líkaminn yrði magur
og þrekið minnkaði. Að lokum
var ekki stætt lengur. Sjúkdóm-
urinn náði yfirhöndinni.
Margrét var gædd miklum
tónlistargáfum og sum börn
hennar hafa erft þær. Hún tók
mikinn þátt í tónlistarlífi í sveit
sinni bæði með kórstarfi og org-
anleik.
Börn Margrétar og Sighvats
eru þessi: Geirþrúður iyfjafræð-
ingur, Hjálmur píanóleikari,
Arnór, hann er við nám í Banda-
ríkjunum, Helga blokkflautu-
leikari, Ingunn flugfreyja og
Hallur, sem er heima. Barnabörn
eru 2, Margrét og Sighvatur Örn,
auk þess eitt stjúpbarn, Nanna.
Margrét verður jarðsett í
Haukadal. Það eru tengdafor-
eldrar hennar, Arnór Sigurjóns-
son og Helga Kristjánsdóttir
einnig jarðsett.
Ég og maðurinn minn, Gísli T.
Guðmundsson, Hanna Kristín,
foreldrar hennar og litla systir
eigum Margréti mikið að þaícka.
Við söknum hennar öll. Ég votta
fjölskyldunni innilega samúð.
Kristín S. Björnsdóttir
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miftvikudagur