Þjóðviljinn - 04.07.1989, Blaðsíða 5

Anna Sigurbiöra Leópoldsdóttir
Hún Anna er dáin!
Þetta hljómar svo einkennilega
þegar hugsað er nokkra mánuði
aftur í tímann og mynd hennar
dregin fram; hún var ánægð, ætl-
aði að vinna sigur á þeim sjúk-
dómi sem hafði verið skuggi
hennar á fjórða ár, hún átti sér
drauma og hún átti sér vin.
Lífið hafði svo sannarlega ekki
verið neinn dans á rósum hjá
henni Önnu Sigurbjörgu Leó-
poldsdóttur, en hún bar það ekki
utan á sér eða lét á því bera, hún
naut þess í svo ríkum mæli að
vera innan um fólk, bæði vini og
vandamenn, að hún lét það ekki
eftir sér að eyðileggja þær stundir
með því að bera sína erfiðleika á
torg og oft hefur fólk vanmetið
aðstæður hennar einmitt vegna
þessa.
En því sem gerðist fyrir þrem
mánuðum í lífi hennar, þeim
sjúkdómi, heilahimnubólgunni,
sem bókstaflega heltók hana á ör-
stuttum tíma og þeirri hetjulegu
baráttu sem hún háði, verður
ekki lýst með fátæklegum orðum,
það geta þeir dæmt um sem fylgst
hafa með sjúkdómslýsingu henn-
ar þennan tíma. En aldrei hefur
nokkur manneskja sem ég þekki
þurft að taka annað eins út og
hún þegar heilahimnubólgan var
á undanhaldi, allt sem hún þurfti
að ganga í gegnum þennan tíma
er svo hræðilegt og svo ótrúlega
mikið að undrun vakti. Þá kom
sér vel að hafa stjórn á skapi sínu,
geta tekið því sem að höndum bar
með stillingu og æðruleysi og
brosað gegnum tárin.
Guð minn góður því ertu svona
miskunnarlaus, af hverju er sumt
fólk látið kveljast svona mikið?
Hversu oft síðustu mánuði hefur
fólkið hennar Önnu ekki hugsað
svona og kvalist með henni og
ekkert getað gert, en hetjan okk-
ar er fallin fyrir fullt og allt. En
minningin um elskulega mág-
konu og mína bestu vinkonu lifir
og ekkert fær tekið frá mér sem
ég skal geyma í hjarta mínu það
sem eftir er ævi minnar.
Hún Anna Sigurbjörg eins og
hún hét fullu nafni var fædd í
Reykjavík, þann 29.9. 1944,
þeim hjónum Maríu Magnús-
dóttur og Leópoldi Jóhanness-
yni, hún var frumburður þeirra
og eina dóttir, en saman áttu þau
þrjú börn, auk hennar Magnús f.
1946 og Hall f. 1948. Þegar Anna
var 10 ára slitu foreldrar hennar
samvistum, en einmitt þá byrjar
Fœdd 29. september 1944 - Dáin 26. júní 1989
lífsbaráttan fyrir alvöru hjá Mar-
íu og bömunum hennar þrem.
Þau voru eftir ein í litla húsinu við
Hlíðarveg 33, í Kópavogi, húsinu
sem átti bara að vera bráðabirgð-
ahús þar til byggt yrði annað og
betra hús á lóðinni, en í litla hús-
inu bjuggu þau í sautján ár og
þrátt fyrir baslið í Kópavoginum
var þetta helgur reitur. Kópavo-
gurinn, og þá sérstaklega Kópa-
vogsbúar, vom alveg einstakir og
fram á þennan dag er ég kynnt
fyrir gömlum Kópavogsbúum
með mikilli virðingu.
Með ótrúlegri sparsemi og ráð-
vendni tókst Maríu að ala böm
sín upp og koma þeim til manns
og gott betur, það bættist fjórða
barnið í hópinn þegar Anna var
17 ára 1961, Elvar Steinn Þork-
elsson, litli bróðir og augast-
einninn þeirra allra.
Anna lærði strax á unga aldri
að fara vel með bæði andleg og
veraldleg efni sem reyndist henni
gott veganesti í lífinu og eitt er
víst, sem best kom í ljós þessa
þrjá mánuði sem hún lá helsjúk á
Landakoti, að milli móður og
dóttur lá þráður sem aldrei slitn-
aði, en varð sterkari og sterkari
þegar neyðin stækkaði, þær miðl-
uðu hvor annarri af svo mikilli
blíðu og nærfæmi að undrum
sætti. María sér nú á bak einka-
dóttur sinni sem hún unni svo
mjög.
Anna átti fleiri systkini en að
framan greinir því Leópold giftist
aftur, Ölgu Sigurðardóttur, og
eignuðust þau fjögur börn sam-
an. Jóhönnu f. 1956, Sigurð f.
1957, Leif f. 1965 og Margréti f.
1967. Heimili þeirra var lengst af
í Hreðavatnsskála í Borgarfirði,
sem var ekki eingöngu heimili
þeirra, heldur einnig hinna bam-
anna og bamabarnanna því fjöl-
skyldan stækkaði. Anna átti þar
oft athvarf, hafði m.a. vetursetu
þar með elsta barn sitt á öðru ári,
Þórhall Bjömsson, f. 31.3. 1965.
Þann vetur kynnist hún Gunn-
ari Má Ingólfssyni frá Sauðár-
króki, sem þá var að læra
mjólkurfræði, og giftast þau síð-
ar. Saman eignast þau tvö böm,
Unnar Þór f. 11.1.1968 og Maríu
Sif, f. 17.5.1971. AnnaogGunn-
ar stofna sitt fyrsta heimili á
Sauðárkróki, að Skógargötu 9, í
litlu húsi. Þá strax er fjölskyldan
orðin stór fyrir ungt fólk því þeim
var fæddur sonurinn Unnar Þór
og þremur ámm seinna fæðist
þeim dóttirin María Sif. Nokkm
síðar ráðast þau í byggingu nýs
íbúðarhúss að Víðihlíð 29, sem
átti að verða þeirra framtíðarhei-
mili, en margt fer öðmvísi en fólk
ætlar og árið 1979 flytur Anna
aftur suður á bóginn með fjöl-
skyldu sína, til Selfoss, og þar búa
þau í u.þ.b. 3 ár. En upp úr því
slíta þau endanlega samvistum og
Anna byrjar sína lífsbaráttu upp
á eigin spýtur með börnin sín öll.
Enga manneskju þekki ég sem
gat komist eins vel af og hún
Anna. Af ekki miklum tekjum
tókst henni að komast yfir hús-
næði fyrir þau að Tunguseli 8, í
Reykjavík, eftir þó nokkra
hrakninga í leiguíbúðum. Yfir
Önnu var mikil reisn, hún var
góðum gáfum gædd, glæsileg á
velli og hafði góða kímnigáfu,
heiðarlegri og nákvæmari mann-
eskju þekkti ég ekki. Ég hugsaði
það oft í gegnum árin að ef allir
væru eins nákvæmir og hún þá
væri margt betra í mannlífinu en
það er. Að Önnu stendur í báðar
ættir mikið merkisfólk, heiðar-
legt, vinnusamt og sterkir per-
sónuleikar sem hver maður gæti
verið stoltur af að tilheyra.
Okkar kynni hófust þegar ég
giftist bróður hennar, Magnúsi,
1968. Með okkur tókust strax góð
kynni sem aldrei bar skugga á.
Margs er að minnast á yfir 20 ára
tímabili. Sérstaklega er mér
minnisstæður veturinn langi þeg-
ar við hjónin lentum í verulegum
erfiðleikum, þá hringdi hún í mig
sem oftar og spurði hvað hún gæti
gert og ég sagði, ég vildi að þú
værir komin til mín (en hún bjó á
Sauðárkróki og ég í Kópavogin-
um) og hún sagði „ég kem“ sem
hún gerði daginn eftir og var hjá
mér um tíma.
Hún var svo ótrúlega góð.og
nærfærin. Því miður voru oft
vegalengdir á milli okkar, en við
nýttum tímann vel, spjölluðum,
saumuðum, prjónuðum og margt
margt fleira.
Margs er að sakna, en söknuð-
ur bama hennar óharðnaðra
verður samt mestur. Góður Guð
gefðu þeim allan þann styrk sem
þau þurfa, í þeirra miklu sorg,
einnig ungu norsku tengdadótt-
urinni sem í annað skipti kemur
til íslands við erfiðar aðstæður.
Foreldmm, systkinum og öllum
aðstandendum votta ég mína
dýpstu samúð í sorg ykkar og
söknuði.
Blessuð sé minning hennar.
Björk Valsdóttir
Veturinn var harður og vorið
kalt, óþreyjufull var biðin eftir
hlýjum sumardögum. í þann
mund er sú von okkar rættist að
sumarið tæki völdin, lauk baráttu
ungrar konu, í þrjá mánuði stóð
stríðið milli lífs og dauða.
Læknar lögðu fram mátt tækni
og þekkingar, hjúkmnarfólk
vakti nótt sem dag og veitti allt
það besta sem starf þess bauð.
Mannleg hlýja og mikil hugsun
var látin í té þessa vordaga, en
sigurinn var dauðans.
Anna Sigurbjörg var fædd 29.
september 1944, elst systkina
sinna og var af þeim ævinlega
nefnd Anna systir. Okkur fannst
oft að henni væri gæfan gefin í
smáum skömmtum og víst voru
áföllin mörg og ekki lítil. En
lífsgæfan verður ekki mæld í tíma
né öðrum einingum og hugtakið
rúmar margt og mikið.
Anna var falleg kona, óvenju
brosmild og geislaði af hlýju. í
klæðaburði bar hún oft af öðrum
þó ekki ætti hún veraldarauð til
að versla í tískuhúsum stórborga.
Handlagin og smekkvís var hún
með afbrigðum. Aðaleinkenni
hennar og það sem gerði hana
ógleymanlega þeim sem áttu með
henni samleið, var hversu létt
hún átti með að tjá sig og láta í
ljós tilfinningar sínar, einlæg og
hreinskiptin. Brosandi og með
opinn faðminn heilsaði hún fjöl-
skyldu og vinum alla tíð og vini
átti hún marga enda afburða
mannglögg og trygglynd.
Það vakti undrun þeirra er til
þekktu hvemig hún kom rekstri
heimilisins fyrir, innan ramma
tekna sinna, þar kom til einstök
reglusemi og skipulagsgáfa,
sannkölluð hagstjóm.
Eitt áfallið kom fyrir síðustu
jól er sjúkdómur tók sig upp. Mig
langar að minnast lítils atviks sem
lýsir henni svo vel. Þá átti ég
stund við sjúkrabeð hennar,
fljótlega fann hún út að hægt var
að greiða götu mína í gegnum
sína og sagði; „Má ég reyna hvað
ég get gert?“ og það mál leystist
fljótt og vel. í janúar var ég ugg-
andi um hennar þrek og fór til að
hitta hana að máli. „Ef ég næ í
bakkann held ég fast og klóra mig
uppúr,“ sagði hún, trúin og ótrú-
legt baráttuþrek hennar var
endurheimt, en skammt var stór-
ra högga á milli.
Anna veiktist af heilahimnu-
bólgu á þriðja í páskum og var
flutt á gjörgæsludeild Landa-
kotssjúkrahússins. í tæpan hálfan
mánuð var hún meðvitundarlaus.
Margar heitar bænir voru beðnar
sem veittu von og trú á líkn með
þraut. Hún kom til vitundar með
fulla og óskemmda hugsun og sál,
en líkaminn var lagður í þunga
fjötra og henni varnað máls.
Henni var gefið það þrek að geta
fagnað öllum með sínu breiða
brosi og augun skinu af elsku til
ættingja og vina. Henni auðnað-
ist að nota hægri handlegg í
nokkrar vikur til að faðma að sér
eins og henni var svo eiginlegt.
Þökk sé fyrir þær stundir. Ef til
vill er það stærsta gæfa hvers
manns að geta gefið samferða-
fólkinu bros og tjáð væntum-
þykju til hinstu stundar.
Fátækleg orð til að minnast
eins af sterkum ljósgeislum er lýst
hafa í lífi mínu.
Guð blessi börn hennar og
ættingja.
Grafskrift
Nú er sál þín rós
í rósagarði Guðs
kysst af englum
döggvuð af bœnum
þeirra sem þú elskaðir
aldrei mun þessi rós
blikna að hausti.
(Ragnhildur Ófeigsdóttir)
Olga
Þriðjudaginn 20. júní sl. lést á
Sjúkrahúsi Vestmannaeyja Her-
mann Jónsson og var hann jarð-
sunginn frá Landakirkju hinn 26.
júní.
Hermann var fæddur að Barmi
á Skarðsströnd 5. desember
1898, sonur hjónanna Jóns Jóns-
sonar söðlasmiðs og Sigríðar
Marínar Jónsdóttur. Tólf ára
gamall flutti Hermann ásamt for-
eldrum sínum og systkinum til
Sauðeyja á Breiðafirði. Systkini
Hermanns voru fimm talsins og
komust fjögur þeirra til fullorð-
insára. Ein systir hans er á lífi.
Hermann fór ungur að vinna fyrir
sér eins og algengt var um alda-
mótabörn þessa lands. Hann var
meðal annars margar vertíðir til
sjós hér í Vestmannaeyjum og
hér kynntist hann konuefni sínu
Þorsteinu Margréti Þorvaldsdótt-
ur frá Raufarfelli Austur-
Eyjafjöllum. Hún var fædd árið
1911 og þau gengu í hjónaband
1936. Þau hófu búskap í Vina-
minni í Flatey á Breiðafirði og
bjuggu þar í þrjú ár áður en þau
fluttu til Vestmannaeyja.
Þau hjónin eignuðust fjögur
böm: Kristinn var fæddur 1939,
hann lést af slysförum aðeins
fjögurra ára að aldri. Kristín
fædd 1943, Kristinn fæddur 1945,
hann er búsettur á Selfossi, og
Þorvaldur fæddur 1949, býr í
Vestmannaeyjum.
Dóttir þeirra hjóna, Kristín er
þroskaheft og þurfti mikla
umönnun sem móðir hennar
Hermann Jónsson
Fœddur 5. desember 1898 — Dáinn 20. júní 1989
sinnti af alúð og kærleik.
Þegar eldgos hófst á Heimaey
þurfti Hermann og fjölskylda
hans eins og aðrir að yfirgefa
heimabyggðina. Það vora erfiðir
tímar að verða á einni nóttu
heimilislaus og þessar aðstæður
urðu til þess að þau Hermann og
Þorsteina urðu að láta Kristínu
frá sér á stofnun, þar sem hún
dvelur enn. Eftir.gosið fluttu þau
hjónin aftur heim til Eyja á gamla
heimilið sitt að Hásteinsvegi 5.
Því miður naut Hermann ekki
langra samvista við konu sína
eftir heimkomuna því hún lést
hinn 21. maí 1976.
Hermann stundaði sjó-
mennsku til ársins 1949 og eftir
að í land kom vann hann um ára-
bil við fiskvinnslu.
Hermann var alla tíð baráttu-
maður jafnréttis og bræðralags.
Hann var sannur sósíalisti og frá
þeirri hugsjón sinni hvikaði hann
aldrei.
Hermann var vel til forystu
fallinn, enda valdist hann til trún-
aðarstarfa, fyrst fyrir Sjó-
mannafélagið Jötun og síðar
Verkalýðsfélag Vestmannaeyja
þar sem hann var m.a. varafor-
maður í átta ár og formaður í
fjögur ár. Hermann naut hvar-
vetna virðingar, jafnt meðal sam-
herja í verkalýðsbaráttunni sem
atvinnurekenda, enda sanngjam
samningamaður og víðsýnn.
Það sem einkenndi hann öðru
fremur var óbilandi baráttuhugur
fram að síðustu stundu. Hann
upplifði miklar þjóðfélagsbreyt-
ingar á langri ævi og gladdist yfir
öllum framförum og til marks um
víðsýni hans má nefna að honum
var mikið kappsmál að efla hlut-
verk og starfsemi dagvistar-
heimila barna og þar fannst hon-
um að öll börn ættu að eiga kost á
að dvelja, án tillits til heimilis-
hags eða annarra aðstæðna.
Hann skildi öðrum betur að
breyttum tímum fylgja óhjá-
kvæmilega breyttir siðir. Það var
honum ólýsanleg gleði þegar frú
Vigdís Finnbogadóttir var kjörin
forseti landsins.
Hann var alla tíð einlægur að-
dáandi hennar og fannst hún afar
verðugur fulltrúi breyttra tíma og
siða. Hann hlakkaði eflaust
mikið til að hitta þennan glæsi-
lega fulltrúa hugsjóna sinna um
jafnrétti og bræðralag er hún
kom hér í heimsókn um seinustu
helgi, en því miður var hann kall-
aður brott aðeins fimm dögum
áður en af heimsókn hennar
varð.
Hermann var alla ævi bundinn
æskustöðvum sínum sterkum
böndum og sl. sumar fór hann
sína hinstu ferð í Breiðafjörðinn
og hafði ómælda ánægju af því,
því hann hafði mikla ánægju af að
ferðast heima og erlendis og lagði
sig fram í því að kynnast sem best
landi og þjóð og þá ekki síður
sögu landsins en landslagi.
Eftir að hann kom að
Hraunbúðum (dvalarheimili
aldraðra í Eyjum) gafst honum
meiri tfmi en oftast áður á lífsleið-
inni til lestrar, að hlusta á útvarp,
horfa á sjónvarp, eða stunda aðra
dægradvöl.
Hann tók virkan þátt í öllu
starfi sem fram fór á Hraunbúð-
um og þar undi hann hag sínum
vel.
Þegar ég kynntist Hermanni
var hann orðinn gamall maður.
Gamall segi ég, það er ekki rétta
orðið. Árin voru að sönnu orðin
mörg sem hann hafði lifað en
hann hafði þann eiginleika að
hann var alltaf jafngamall þeim
sem hann talaði við í það og það
skiptið.
Hjá honum þekktist ekkert
kynslóðabil. Hann var þeim kost-
um búinn að hann gat litið yfir
farinn veg og verið sáttur við
lífið.
Ég tel mig hafa verið lánsama
að fá að kynnast Hermanni
Jónssyni. Hann er mér ógleym-
anlegur og það var mannbætandi
að umgangast hann. Hann mót-
aði í mörgu skoðanir félaga sinna
með hógværð sinni og lítillæti, því
hann var ekki fyrir það að þröng-
va skoðunum sínum upp á aðra,
en þeir sem hlustuðu á ráð hans
komust ekki hjá því að verða fyrir
áhrifum af honum.
Hermann lætur eftir sig 6
barnabörn sem öll voru honum
afar kær og hann fylgdist grannt
með uppvexti þeirra og þroska.
Þau sakna nú afa síns og umfram
allt hafa þau misst góðan vin.
Hermann Jónsson var góður
maður.
Guðmunda Steingrímsdóttir
Vestmannaeyjum
Þriðjudagur 4. júlí 1989 ÍÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5