Þjóðviljinn - 04.07.1989, Blaðsíða 6

SAMEINAÐA SIA
ERLENDAR FRETTIR
Júgóslavía
Sex alda afmæli Þrastavallabardaga
Heildarupphæð vinninga
01.07. var 3.945.753 kr.
2 höfðu 5 rétta og fær hvor
kr. 908.258.-
Bónusvinninginn fengu 4
og fær hver kr. 78.869.-
Fyrir 4 tölur réttar fær hver
kr. 4.319.- og fyrir 3 réttar
tölurfær hver um sig kr.
351.-
Sölustaðir loka 15 mlnútum fyrir
útdrátt I Sjónvarpinu.
Sími 685111.
Upplýsingasímsvari 681511.
Hátíðahöld í tilefni afmælisins merki um vaxandi þjóðareiningu Serba
en breikkandi bil á milli þeirra og annarra þjóðernaJúgóslavíu
Þann 28. júní s.l. voru Serbar í
hundruðþúsunda tali sam-
ankomnir í Kosovo, á sjálfstjórn-
arsvæði sem nú er að mestu byggt
Albönum en var um skeið fyrr á
tíð mikilvægur hluti ríkis Serba.
Erindi þessa mannsafnaðar var
að halda hátíðlegt 600 ára afmæli
orrustunnar á Kosovo Polje
(Þrastavöllum), en úrslit þess
hUdarleiks skiptu miklu um örlög
Balkanskaga aUa tíð síðan.
Um miðja 14. öld var ríki Serba
orðið það voldugasta á Balkan-
skaga. Stefán Dúsjan konungur
þeirra tók sér 1346 keisaranafn
yfir ekki einungis Serbum, heldur
og Grikkjum, og fólst í því yfir-
lýsing um að serbneska stórveld-
ið liti á sig sem arftaka gríska
(býsantíska) keisaradæmisins,
sem þá var mjög tekið að hnigna.
En eftir lát Stefáns keisara 1355
hljóp upplausn í ríkið vegna ill-
deilna milli höfðingja, og varð
það til þess að veikja mjög vamir
Serba gegn Ósmans-Tyrkjum,
sem þá voru farnir að sækja inn á
Balkanskaga ffá Litlu-Asíu. Á
þeim skaga vom Serbar helsti
þröskuldurinn í vegi þeirra, og til
úrslitaorrustu milli þeirra kom á
Þrastavöllum 28. júní 1389. Vann
Múrat fyrsti Ósmanasoldán þar
algeran sigur, enda her hans sam-.
stæðari og betur agaður. Féll þar
Lazar, helsti leiðtogi Serba, en
Múrat soldán var sjálfur drepinn í
orrustulok af Serba einum.
Með þessum sigri tryggðu
Tyrkir sér yfirráð á Balkanskaga,
en Serbía varð fyrst leppríki
þeirra og síðan innlimuð með öllu
í stórveldi Tyrkjasoldáns. En
serbnesk alþýðuskáld og söng-
varar, sem minna á Hómer og ís-
lensk hirðskáld, bættu þær hrak-
farir upp með því að víðfrægja í
kveðskap framgöngu Serba í
viðureign þessari. Þrastavalla-
bardagi varð þannig tákn þjóðar-
stolts þeirra og viðnáms gegn er-
lendum kúgumm og öðrum óvin-
um, fyrst auðvitað Tyrkjum, síð-
an Austurríki-Ungverjalandi.
Einhverjum örlagaríkustu
byssuskotum sögunnar var eins
og alkunna er hleypt af í Sarajevo
1914. Þar var þá Frans Ferdín-
and, ríkiserfingi Austurríkis-
Ungverjalands, veginn af
serbnesk-bosnískum stúdent, á-
köfum þjóðemissinna. Piltungi
þessum og kumpánum hans var
það sérstök hvatning að heim-
sókn ríkiserfingjans til höfuð-
borgar Bosníu bar einmitt upp á
afmælisdag Þrastavallabardaga -
28. júní.
Yfirstandandi illindi Serba og
Kosovo-Albana eiga sér ekki síst
hvað rætur í endurminningum
þeirra fyrrnefndu um þann slag.
Af þessari ástæðu er Kosovo í
augum þeirra heilög serbnesk
jörð og óþolandi að það svæði sé
að mestu byggt Albönum.
Hátíðahöld Serba í Kosovo nú
á miðvikudaginn fóm að vísu
stórslysalaust fram, enda höfðu
serbnesk yfirvöld mikinn öryggis-
viðbúnað fyrir þau. En þau hafa
enn aukið elda tortryggni og
fjandskapar milli hinna ýmsu
þjóðerna landsins. Serbar hafa
undir fomstu síns sterka manns
Slobodans Milosevic (sem vita-
skuld var aðalræðumaðurinn á
hátíðahöldunum um daginn) í
raun tekið sjálfstjómina af Koso-
vo og Vojvódínu og þar með
aukið vald stjórnar serbneska
lýðveldisins sjálfs, auk þess sem
sú stjórn hefur aukið áhrif sín í
Bosníu, Makedóníu og Svart-
fjallalandi.
Albönum í Kosovo er nú í raun
haldið niðri af júgóslavneska
hernum, sem Serbar ráða mestu
í, og þorri albanskra íbúa svæðis-
ins er þeim mótsnúinn. En urgur-
inn milli Serbíu annarsvegar og
hinsvegar Króatíu og Slóveníu
fer einnig vaxandi. Króötum og
Slóvenum, kaþólskum og mið-
evrópskum að menningu, líst
ekkert á „stórserbneskan“
áróður Milosevic og stefnu að því
skapi. í ræðunni í Kosovo sagði
Milosevic meðal annars, að svo
kynni að fara að Serbía kæmist
eícki hjá því að „heyja orrastur
með vopnum“ til að verja sér-
German, 91 árs gamall patrlarki
serbnesku rétttrúnaðarkirkjunn-
ar. Fyrir hátíðahöldin af tilefni 600
ára afmælis orrustunnar á Koso-
stöðu sína og þjóðareinkenni.
Athyglisvert er einnig, að eftir
því sem úfar rísa meira með Serb-
um og sambýlingum þeirra í júg-
óslavneska sambandslýðveldinu,
þeim mun meir eykst þjóðar-
eining Serba sjálfra. Frá því að
kommúnistar tóku völd í Júgó-
slavíu hafa verið fáleikar með
stjórnvöldum og serbnesku réttt-
rúnaðarkirkjunni, sem sætt hefur
þrengingum ýmsum af hálfu
stjórnvalda. En nú brá svo við um
helgina fyrir 600 ára afmælishá-
tíðina að þeir hittust Milosevic og
German, rúmlega níræður patrí-
arki kirkjunnar, og sættust
heilum sáttum fyrir hönd ríkis/
kommúnistaflokks og kirkju. Sá
leikur var áreiðanlega ekki út í
hött hjá Milosevic, því að saga
serbnesku kirkjunnar er sam-
vo Polje sættust valdhafar
kommúnistaflokks og ríkis í Ser-
bíu við hann heilum sáttum.
gróin sögu þjóðarinnar svo að
segja frá upphafi serbneska ríkis-
ins.
Annað merki um vaxandi
þjóðareiningu Serba sýndi sig við
umrædd hátíðahöld. Þangað fjöl-
menntu m.a. gamlingjar þeir,
sem enn eru lífs úr liði sétníka,
serbneskra og konunghollra
skæruliða, sem börðust upphaf-
lega gegn Þjóðverjum í
heimsstyrjöldinni síðari en síðan
einkum gegn skæruliðum Titos.
Leiðtogi sétníka, Drazha Mihail-
ovic, var tekinn af lffi 1946 eftir
sigur Titos og liðsmenn hans hafa
síðan verið taldir til svikara. En.
nú er það liðið hjá með allsherjar
þjóðarsátt Serba, jafnframt því
sem gjáin breikkar milli þeirra oa
sumra annarra þjóðema Júgósla-
víu. dþ.
Bandaríkin
Ný kaþólsk
blökkumannakiiicja
Sfra George Stallings, rúmlega
fertugur bandarískur prestur
sem hingað til hefur heyrt
kaþólsku kirkjunni til, lýsti um
helgina yfir stofnun nýrrar
kaþólskrar kirkju fyrir blökku-
menn þarlendis. Fullyrðir klerk-
ur að kaþólska kirkjan sé þrungin
kynþáttahyggju og að þar sé eng-
um gott að vera nema hvítum
mönnum.
Hina nýstofnuðu kirkju nefnir
síra Stallings Imamimusterið, en
orðið imami kvað vera úr svahili
og þýða trú. Stofnunarguðsþjón-
ustan, sem fór fram í kapellu
Harvardháskóla, var fjölsótt og
tmmbusláttur og fleira setti á
hana afrískan blæ. Þrátt fyrir
þessa ráðstöfun neitar séra Stall-
ings því að hann hyggist segja
skilið við páfakirkjuna, en af
hálfu þeirrar kirkju hefur verið
gefið í skyn, að hann yrði sviptur
kjóli og kalli, ef hann léti verða af
stofnun nýrrar kirkjudeildar, og
ef til vill rekinn úr kirkjunni.
Stallings hefur auk annars borið
kaþólsku kirkjunni á brýn að hún
vanræki menningararf blökku-
manna og beiti sér of lítið gegn
eiturlyfjaplágunni, sem kemur
hart niður á þeim.
Flestir bandarískir blökku-
menn era mótmælendatrúar, en
um tvær miljónir þeirra em ka-
þólskir. Reuter/-dþ.
Grómýkó
látinn
Á sunnudaginn lést austur í So-1
vétríkjum Andrej Grómýkó,
einn þekktustu stjórnmálamanna
á alþjóðavettvangi frá því í lok
heimsstyrjaldarinnar síðari, tæp-
lega áttræður að aldri. Hann var
sonur hvítrússnesks smábónda.
Grómýkó þjónaði öllum æðstu
valdhöfum Sovétríkjanna frá
Stalín til Gorbatsjovs, að báðum
meðtöldum, var utanríkisráð-
herra 1957-85 og forseti Sovétr-
íkjanna 1985-88. Stjórnmálaaf-
skiptum hans lauk endanlega í
apríl s.l., er hann lét af störfum í
miðnefnd sovéska kommúnista-
flokksins. Líklegt er talið að hann
hafi átt drjúgan hlut að því að
Gorbatsjov var kjörinn aðalritari
flokksins 1985.
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJIIIN j Þriðjudagur 4. júlí 1989
Söluskattur
Viðurlög falla á söluskatt fyrir maímánuð 1989,
hafi hann ekki verið greiddur í síðasta lagi 13.
júlí.
Viðurlög eru 4% af vangreiddum söluskatti fyrir
hvern byrjaðan virkan dag eftir eindaga uns þau
eru orðin 20%, en síðan reiknast dráttarvextirtil
viðbótar fyrir hvern byrjaðan mánuð, talið frá og
með 16. júlí.
Fjármálaráðuneytið
4. júlí 1989
FÉLAGSMÁLAStOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Félagsráðgjafi
Félagsráðgjafa vantar í afleysingar á Hverfa-
skrifstofu Félagsmálastofnunar Reykjavíkur-
borgar í 6 mánuði.
Umsóknum skal skila til félagsmálastofnunar
Reykjavíkurborgar Síðumúla 34, á sérstökum
eyðublöðum sem þar fást.
Nánari upplýsingar veitir yfirfélagsráðgjafi Erla
Þórðardóttir í síma 685911.