Þjóðviljinn - 05.10.1989, Blaðsíða 3

FRÉTTIR
ASÍ
Verðttyggingar
krafist næst
MiðstjórnASÍ átelur stjórnvöldfyrir að hafa
ekki staðið við gefin loforð
Miðstjórn Alþýðusambands
íswlands samþykkti á fundi sín-
um í gær að í væntanlegri samn-
ingahrinu yrðu ekki gerðir neinir
samningar án þess að verðtrygg-
ing komi til
I ályktun frá fundinum segir að
veruleg kaupmáttarrýrnun hafi
átt sér stað síðan samningar voru
undirritaðir í maí sl. þrátt fyrir að
ríkisstjórnin hafi lofað að tryggja
kaupmáttinn. Átelur miðstjórnin
stjórnvöld harðlega fyrir að
standa ekki við gefin loforð.
„Miðstjórn ASÍ hvetur til
órofa samstöðu innan verkalýðs-
hreyfingarinnar til sóknar til að
vinna upp þá kaupmáttarrýrnun
sem orðið hefur að undanförnu.
Þá er og ljóst að væntanlegir
kjarasamningar verða að skila
meiri launajöfnuði í þjóðfélaginu
og engir samningar verði gerðir
án þess að verðtrygging komi til,“
segir svo orðrétt í lok ályktunar-
innar. -Sáf
Framtíðin
Kynna Island erlendis
Ráðgjafarnefnd um undirbún>
ing sérstaks kynningarátaks ís-
lands á sviði markaðsmála leggur
til að átak verði gert til að skapa
íslandi jákvæða ímynd erlendis
með það markmið í huga að gera
Island, og þar með íslenskar
vörur og þjónustu, að samnefn-
ara gæða, hreinleika og
heilbrigðs lífs í hugum útlend-
inga.
í því skyni að efla ímynd lands-
ins erlendis er stefnt að því að
halda ráðstefnu um umhverfi-
svernd hér á landi á næsta ári. Þá
kemur einnig til greina að íslensk
stjórnvöld beiti sér fyrir veitingu
alþjóðlegra umhverfisverndar-
verðlauna sem yrðu fullkomlega
sambærileg við nóbelsverðlaunin
hvað snertir verðlaunafé.
-grh
Þeir stúdentar við Háskólann á Akureyri sem fengu úthlutað húsnæði á stúd-
entagörðum eru þegar farnir að flytja inn. Húsið verður þó ekki formlega tekið í
notkun fyrr en á laugardag. í byggingunni eru 14 einstaklingsherbergi, fjögur
parherbergi, fjórar tveggja herbergja íbúðir og tvær þriggja. Alls munu 32
stúdentar fá inni á görðunum. Mynd -rk.
Akureyri
Fyrstu stúdenta-
garðamir í gagnið
Stúdentagarðar vígðir um helgina. 32 stúdentarfá
inni á görðunum. Haraldur Bessason rektor: Von-
andi aðeins upphafið að öðru og meira
Akureyri - Á laugardag verða
formlega teknir í notkun stúd-
entagarðar fyrir 32 nemendur við
Háskólann á Akureyri, en til
þessa hafa stúdentar hér ekki átt
aðgang að öðru húsnæði en á al-
mennum leigumarkaði. Að sögn
Haraldar Bessasonar, rektors
Háskólans á Akureyri, er um
merkan áfanga að ræða í upp-
byggingu skólans og vonandi að-
eins upphafið að frekari upp-
byggingu stúdentagarða.
Framkvæmdaraðili að bygg-
ingu garðanna er Félagsstofnun
stúdenta. Að sögn formannsins
Bókaþing er
í dag
Bókaþing Bókasambands ís-
lands er haldið í dag að Hótel
Loftleiðum en ekki á morgun
eins og misritaðist í frétt í blaðinu
í gær. Það hefst kl. 9 og er öllum
opið og verður þar fjallað um
bókasöfn, bókakaup, eflingu
bókmenningar og skattlagningu á
bækur.
Sigurðar P. Sigmundssonar, hef-
ur smíði hússins og frágangur
gengið með undraverðum hætti.
- Skóflustungan var tekin 5. maí í
vor. Trúlega er um Akureyrar-
met að ræða hvað byggingartíma
áhrærir, sagði Sigurður, en að-
eins á eftir að ganga frá lóð.
Sigurður sagði að byggingin
væri að 85 af hundraði fjárm-
ögnuð úr verkamannabústaða-
kerfinu. Þar á móti koma framlög
frá sveitarfélögum á Norður-
landi. Þar á meðal lagði Akur-
eyrarbær til fimm miljónir. Sig-
urður sagði að Félagsstofnun stú-
denta ætti enn eftir að afla um 9 til
10 miljóna svo endar næðu sam-
an, en byggingarkostnaður
stendur nú í 80 miljónum króna.
- Við erum þegar farnir að
huga að næstu skrefum við frek-
ari uppbyggingu stúdentagarða.
Framhaldið ræðst vitanlega af því
hvernig tekst að afla Háskólan-
um fjármagns til frekari upp-
byggingar. Það ætti að skýrast að
nokkru á næstu dögum þegar
fjárlög verða lögð fram, sagði
Sigurður.
-rk
, Fyrirtíðaverkir
Ihaldsdömunnar
Landsfundur Sjálfstæðisflokks-
ins hefst í Laugardalshöll í
dag. Um eitt þúsund Sjálfstæðis-
menn sitja fundinn sem að mikl-
um hluta er skrautsýning. Hverj-
um stjórnmálaflokki er aftur á
móti nauðsynlegt að halda
skrautsýningu sem þessa, til að
styrkja sjálfsímynd flokksfélaga
og um leið ímynd þeirra af
flokknum. Menn ættu þess vegna
ekki að gera lítið úr þessum þætti
flokksstarfsins. En það er með
sýningu af þessu tagi eins og aðrar
sýningar, þær verða hjákátlegar
ef leikararnir fara ekki nægilega
sannfærandi með sín hlutverk og
pínlegast er auðvitað þegar aðal-
leikararnir klikka á rullunni.
Þorsteinn Pálsson, núverandi
formaður flokksins, tók við for-
ystunni við kringumstæður sem
að mörgu leyti voru erfiðar. Ýms-
ir spáðu því að hann myndi ekki
ráða við þetta hlutverk og sögðu
að hann myndi stoppa stutt við í
formannsembætti. Þá strax var
Davíð Oddsson nefndur sem
formannsefni og sömu spámenn
sögðu að einmitt hann myndi
setjast í formannsstól innan fárra
ára.
Ein ástæða þess að menn spáðu
Þorsteini slæmu gengi sem for-
manni var sá bakgrunnur sem
hann hafði þegar hann tók við
embættinu. Hann hafði verið for-
maður Vinnuveitendasambands
íslands og þekktur fvrir hægri-
sinnaðar harðlínus' 5anir sem
voru meira í ætt vic ..jálshyggju
en þá borgaralegu stefnu sem
Sjálfstæðisflokkurinn hafði rekið
og einkenndist að sáttatilraunum
á milli ólíkra hópa innan flokks-
ins. En frá því Þorsteinn varð for-
maður 1983 hefur hann allur lin-
ast í skoðunum og málflutningur
hans hefur orðið almennari og
meira í ætt við það sem hæfir for-
manni í stellingum sáttasemjara.
Það verður þó ekki sagt um
Þorstein að hann hafi persónu-
legt aðdráttarafl. Hann er frekar
litlaus stjórnmálamaður og sópar
lítið að honum, í samanburði við
marga aðra stjórnmálaleiðtoga,
og við hliðina á gulldrengnum
Davíð er Þorsteinn náfölur.
Klúður flokksins í síðustu ríkis-
stjórn hefur af Sjálfstæðismönn-
um og öðrum fyrst og fremst ver-
ið eignað Þorsteini, hvort sem
það er síðan alls kostar rétt.
Sennilegra er að hann hafi átt í
erfiðleikum með að ná sáttum
innan flokksins um þá stefnu sem
samstarfsflokkarnir vildu taka.
Það verður þó að skrifast á einka-
reikning Þorsteins, hvernig hann
yfirgaf ríkisstjórnina. Hann hefði
getað gert það með reisn en fór
þess í stað út eins og sá sem ekki
þykir í húsum hæfur.
Þær raddir hafa verið háværar
innan Sjálfstæðisflokksins að Da-
víð yrði betri formaður en Þor-
steinn og aðeins einum degi fyrir
landsfund birtir Morgunblaðið
fréttaskýringu á leiðaraopnu, þar
sem þetta sjónarmið bergmálar
hærra en nokkru sinni á síðum
þess blaðs. Á blaðamannafundi í
gær vildi Þorsteinn ekkert segja
um þessa fréttaskýringu annað en
það, að Morgunblaðið hefði full-
an rétt á að birta þær fréttir og
fréttaskýringar sem því sýndist.
Hann vildi heldur ekki tjá sig á
nokkurn hátt um aðra hugsan-
lega frambjóðendur í formanns-
og varaformannsembætti, það
væri landsfundar að ákveða
hverjir gegndu þessum embætt-
um.
Getgátur hafa verið uppi um
það að Davíð sæktist eftir vara-
formannsembættinu og jafnvel
formannsembættinu á þessum
landsfundi. Á blaðamannafund-
inum vildi Þorsteinn ekki gefa
Friðriki Sophussyni stuðningsyf-
irlýsingu, sem vekur nokkra at-
hygli þar sem Friðrik hefur opin-
berlega gefið formanninum slíka
yfirlýsingu.
Svanur Kristjánsson, stjórn-
málafræðingur sagði í samtali við
Þjóðviljann að það væru margii
innan Sjálfstæðisflokksins sem
vildu stokka upp forystu flokks-
ins. Það væri engin smáræðis yfir-
lýsing sem höfð væri eftir áhrifa-
manni í Sjálfstæðisflokknum i
Morgunblaðinu í gær, að Davíð
væri framtíðarformannsefm
flokksins. í því sambandi yrði að
horfa til þess að Davíð og Þor-
steinn væru jafn gamlir. Þessi yf-
í BRENNIDEPLI
irlýsing væri því mikil traustsyfir-
lýsing til Davíðs. Staðreyndin
væri líka sú að margir Sjálfstæðis-
menn vildu fá Davíð inn í lands-
málapólitíkina.
Áhrifameiri
landsfundur
óvart ef Davíð fengi öllu lleiri at-
kvæði en á síðasta landsfundi,
þegar hann fékk 20% greiddra at-
kvæða.
í tímans rás hefur eðli lands-
funda stjórnmálaflokkanna
breyst. Svanur sagði að nú gæti
flokksvélin eða einstakir forystu-
menn flokkanna ekki gert það
upp á bakvið tjöldin fyrirfram,
hverjir ættu að gegna helstu
valdastöðum. f því sambandi
benti Svanur á sigur Ólafs Ragn-
ars Grímssonar 1987, þegar hann
hefði verið kosinn formaður þrátt
fyrir andstöðu meginhluta þing-
flokks Alþýðubandalagsins og
margra forystumanna þess. Það
væri engin spurning að samkom-
ur eins og landsfundur hefðu nú
meira að segja í þessum efnum en
áður.
Að mati Svans er staða Frið-
riks innan flokksins mjög sterk og
honum yrði ekki ýtt til hliðar
þegjandi og hljóðalaust. Hann
hefði það líka fram yfir formann-
inn að hafa verið þingmaður
lengur en hann og það að hafa
gegnt formennsku Sambands
ungra sjálfstæðismanna.
Að mati Svans verður að hafa
það í huga hvers konar samkoma
landsfundur Sjálfstæðisflokksins
er. Þetta væri mjög fjölmenn
samkoma, eða um þúsund
manns. Stórar samkomur sem
þessar hlytu að lúta ákveðnum
lögmálum, þar sem frammistaða
manna í ræðustól og málflutning-
ur þeirra skipti miklu máli. Hann
minnti á landsfundinn 1983 þegar
Þorsteinn, Friðrik og Birgir ís-
leifur Gunarsson voru í framboði
til formanns. Þá hefði það verið
mat margra Sjálfstæðismanna að
ræða sú sem Þorsteinn flutti,
hefði borið af ræðum hinna. Fyrir
fundinn hefði alls ekki verið gefið
að Þorsteinn sigraði í formanns-
kjöri, þar sem hann keppti ann-
ars vegar við mann sem hefði
gegnt embætti borgarstjóra og
hins vegar við Friðrik sem var
varaformaður fyrir.
Ef Davíð hefði áhuga á því að
verða formaður eða varaformað-
ur flokksins, myndi hann haga
ræðuflutningi sínum þannig á
landsfundinum, að það færi ekk-
ert á milli mála. Svanur sagðist
hins vegar ekki reikna með að
Davíð gæfi kost á sér í þetta
skipti. Hann myndi engu að síður
fá töluvert af atkvæðum í varafor-
mannsembættið. En Svanur
sagði að það myndi koma sér á
Svanur Kristjánsson
sagðist hins vegar
ekki reikna með að
Davíð gœfi kost á sér í
þetta skipti. Hann
myndi engu að síður
fátöluvertaf
atkvæðum í varafor-
mannsembættið
Alið á óvissu
Davíð Oddsson hefur ekki
reynt að eyða óvissu manna um
það, hvort hann fari fram í
formanns- eða varaformanns-
kjöri eða ekki. Hann er heldur
enginn nýgræðingur í stjórnmál-
um og veit að öll umræða um
hann sem mögulegan forystu-
mann flokksins, styrkir hann
pólitískt. Það er fleira sem bendir
til þess að hann fari ekki fram en
þess að hann geri það. Ef til stæði
að skipta um menn á toppnum,
væru ýmis teikn komin á loft um
það nokkru áður, til að undirbúa
flokksmenn fyrir skiptin. Jarðve-
gurinn yrði einnig undirbúin fyrir
virðulega brottför þess sem slá
ætti af.
En eins og Svanur bendir á,
skiptir landsfundur meira máli í
þessum efnum en áður. Þar sem
kosning til formanns og varafor-
manns er óbundinn, þ.e. allir
landsfundarfulltrúar eru í raun í
framboði, geta atkvæði dreifst
mjög misjafnlega. Ef þau dreifast
á marga aðila er hætt við að þeir
Friðrik og Þorsteinn haldi sínum
embættum með neyðarlega litl-
um meirihluta. En ef þau dreifast
á fáa en sterka aðila, geta úrslit
orðið tvísýn.
Formaður Sjálfstæðisflokksins
er kosinn með sama hætti og páfi.
Páfi er kosinn úr hópi allra kardi-
nála og þegar kardinálarnir hafa
komið sér saman um hver verður
„papa“, er reykur látinn stíga upp
af Vatikaninu því til staðfesting-
ar. Þegar „reykurinn" rýkur upp
úr Laugardalshöll á sunnudag
bendir allt til þess að tilkynnt
verði að Sjálfstæðisflokkurinn
hafi eignast „pabba“; þann sama
og síðast og að varapabbinn verði
einnig hinn sami. Fjaðrafokið í
kring um Davíð hafi aðeins verið
fyrirtíðaverkir, flokkurinn muni
bera hann í móðurlífi sínu enn um
sinn. -hmp
Fimmtudagur 5. október 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3