Þjóðviljinn - 06.12.1989, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
Byggingarnefnd
Óþolandi
kerfi
Meirihluti byggingarnefndar
Reykjavíkur frestaði á fundi sín-
um á fimmtudag að taka afstöðu
til tillögu minnihlutans í nefnd-
inni um að banna þegar í stað
öllum starfsmönnum byggingar-
fulltrúa alla hönnun nema að við-
komandi mannvirki sé S öðru
sveitarfélagi eða í eigu borgarinn-
ar sjálfrar.
Jafnframt segir í tillögunni að
Byggingarnefnd Reykjavíkur
beini því til borgarverkfræðings
að hann láti hönnunarteymi, sem
tæknimenn embættis byggingar-
fulltrúa mynda fá hóflega stór
verkefni utan venjulegs vinnut-
íma við hönnun fyrirhugaðra
bygginga í eigu borgarinnar.
Verkefni þessi verði þó það stór
að tæknimennirnir nái að halda
sér við í sínu fagi.
f greinargerð með tillögunni
segja flutningsmenn hennar þeir
Gunnar H. Gunnarsson og Giss-
ur Símonarsson að misbrestir
hafa verið í starfi byggingarfullt-
rúaembættisins. Rótin að þessum
vanda hefur ma. legið í lágum
launum þeirra sem hjá embætt-
inu vinna sem aftur hefur leitt til
þess að þeir hafa gripið fegins
hendi það tækifæri sem borgin
sem atvinnurekandi hefur boðið
þeim í yfir 30 ár, þ.e.a.s. að
hanna fyrir viðskiptavini emb-
ættisins utan venjulegs vinnu-
tíma.
Þetta setur starfsmenn emb-
ættisins í óþolandi tvöfalt hlut-
verk og þess vegna ma. er tillagan
flutt. Hitt sé þó ljóst að starfs-
mennirnir hafa gott af því faglega
að halda áfram hönnunarstörfum
og af þeim sökum er í tillögunni
gert ráð fyrir því, að þeir haldi því
áfram en í breyttu formi. -grh
Verðlagsstofnun
Mikill
verðmunur á
bökunarvömm
Mikill verðmunur kom fram í
könnun sem Verðlagsstofnun
stóð fyrir á verði á bökunar-
vörum í síðustu viku. Kannað var
verð í 26 verslunum á höfuðborg-
arsvæðinu, 7 verslunum á Akur-
eyri og einni á Sauðárkróki.
Sem dæmi um verðmun má
nefna að 43% verðmunur var á
tveggja kílóa hveitipoka og 49%
verðmunur á sama magni af
sykri. 165% verðmunur var á
möndlum án hýðis, 100 gr. kost-
uðu frá 49 kr. upp í 130 kr. 250 gr.
af kókosmjöli kostuðu á bilinu
39-77,50 kr. eða 99% verðmun-
ur. Á sama verðmerki munaði
mestu á Lyle‘s sýrópi í 1 kg dós,
en það kostaði á bilinu 173-351
kr. eða um 103% verðmunur.
Bónus Faxafeni var oftast með
lægsta verð eða tíu sinnum, KEA
nettó níu sinnum og Fjarðarkaup
átta sinnum. SS Háaleitisbraut
var oftast með hæsta verð eða níu
sinnum og Laugarás Norðurbrún
og Skagfirðingabúð Sauðárkróki
átta sinnum. -Sáf
Ekki vill það batna
Fjöldi skráðra atvinnulausra hefur rúmlega þrefaldast frá fyrra ári og því er það áleitin spurning hjá
mörgum hvort stjórnvöldum auðnist að snúa þeirri þróun við og snúa vörn í sókn. Mynd: S. Mar.
Á undanförnum 12 mánuðum
hafa að meðaltali 1901 manns
verið á atvinnuleysiskrá en voru
585 árið þar á undan. Fjöldi
skráðra atvinnulausra hefur því
rúmlega þrefaldast frá fyrra ári
og hlutfall atvinnulausra af
mannafla hækkað úr 0,5% í
1,5%.
Samkvæmt Hagtíðindum riti
Hagstofu íslands um atvinnu-
leysið kemur fram að á tímabilinu
júlí-september 1989 hafa að með-
altali verið 1736 manns á atvinnu-
leysiskrá hér á landi en voru 501 á
sama tíma árið 1988. Þetta
jafngildir því 3,5-faldri aukningu
atvinnuleysis. Hlutfall atvinnu-
lausra af mannafla hækkaði á
sama tíma úr 0,4% í'1,3%.
Atvinnulausum körlum fjölgaði
meira en konum eða tæolega
fimmfalt á móti þrefc .. hjá
konum. Mest var aukningin á
höfuðborgarsvæðinu eða sexföld
en rúmlega tvöföld á landsbyggð-
inni. Þennan samanburð verður
þó að taka með varúð sökum þess
hvað atvinnuleysi var lítið í fyrra
miðað við fyrra ár.
Vantar
fiskvinnslufólk
Fram til haustsins í fyrra var
skráð atvinnuleysi ákaflega lítið.
Hin árvissa aukning atvinnuleysis
yfir vetrarmánuðina hófst óvenj-
usnemma í fyrra og hefur það
sem af er ársins 1989 haldist langt
fyrir ofan meðallag miðað við
árstíma. Einna verst hefur at-
vinnuástandið verið í verslunar-
og veitingarstarfsemi en á hinn
bóginn hefur nokkuð vantað af
fiskvinnslufólki til starfa. í könn-
un Þjóðhagsstofnunar og Vinn-
umálaskrifstofu félagsmálaráðu-
neytisins í septemberlok töldu at-
vinnurekendur þörf á að fækka
starfsfólki um sem svarar tæplega
400 störfum. Þetta er aukning um
nærri 200 störf frá því í aprílmán-
uði þegar síðasta könnun var
gerð.
Að öllu óbreyttu má búast við
enn frekari aukningu atvinnu-
lausra í þessum mánuði þegar
fiskvinnslufyrirtæki fara að segja
upp fastráðningarsamningum
síns starfsfólks eins og endranær
á þessum árstíma. Þá er með öllu
óvíst hvað verður um loðnuver-
tíðina. Ef hún verður engin og
veiðibann sett á frekari veiðar má
búast við að allt að 600 sjómenn
missi atvinnuna um tíma að við-
bættum þeim sem vinna við
vinnslu loðnunnar í landi. Þannig
að gróflega áætlað er hér um að
ræða um 1000 manns sem hér
geta átt hlut að máli.
Ekkert lát
á uppsögnum
Þá bætir ekki úr skák vandi ís-
lensks skipasmíðaiðnaðar og er
ekki séð fyrir endann á þeim erf-
iðleikum öllum sökum verkefna-
skorts hjá stöðvunum. Á dögun-
um var öllum starfsmönnum
Slippstöðvarinnar sagt upp störf-
um vel yfir 200 manns. Af þeim
hafa nokkrir verið endurráðnir
aðallega yfirmenn en óvissa ríkir
um alla hina. Sömu sögu er að
segja af verkefnaskorti hjá Þor-
geiri og Ellert á Akranesi en fyr-
irtækið sagði upp 77 starfsmönn-
um af rúmlega 120 í síðustu viku.
Þéssar uppsagnir voru nú ekki á
bætandi fyrir atvinnulífið uppá
Skaga sem verið hefur heldur
bágborið. í síðasta mánuði voru
þar 140 manns á atvinnuleysiskrá
og ef þessir 77 bætast síðan við
geta atvinnulausir Skagamenn
orðið vel yfir 200 manns sem þýð-
ir að um 10% alls vinnuafls
bæjarins verður þá án atvinnu.
Fyrr á árinu var svo til öllum
starfsmönnum skipasmíðastöðv-
arinnar Stálvíkur í Garðabæ sem
voru nokkrir tugir sagt upp störf-
um og á haustmánuðum fengu
tæplega 40 manns uppsagnarbréf
sem unnið hafa í skipasmíðastöð í
Stykkishólmi.
Þessu til viðbótar má nefna þær
svo til daglegu tilkynningar um
uppsagnir starfsmanna hinna
ýmsu fyrirtækja, en það virðist
vera orðinn hálfgerður kækur
meðal atvinnurekenda að semja
uppsagnarbréf undir yfirvarpi
hagræðingar og endurskipulagn-
ingar í rekstri fyrirtækja þeirra.
Þetta leiðir að vissu leyti hugann
að því hvað verkafólk býr við lítið
atvinnuöryggi þegar í harðbakk-
ann slær. Af reynslu undanfar-
inna missera er það svo að enginn
virðist vera óhultur fyrir niður-
skurðarhnífi atvinnurekenda og
skiptir þá engu hversu iengi
starfsmaðurinn hefur unnið hjá
viðkomandi fyrirtæki.
Úr vörn í sókn
Til að spyrna við fótum og snúa
vörn í sókn var atvinnumála-
nefnd ríkisstjórnarinnar skipuð í
haust í samræmi við fyrirheit sem
ríkisstjórnin gaf við undirritun
kjarasamninga á almennum vinn-
umarkaði í vor. í nefndinni eiga
sæti einn fulltrúi frá Sambandi ís-
lenskra sveitarfélaga og 5 fulltrú-
ar þeirra flokka og samtaka sem
eiga aðild að ríkisstjórninni auk
þess sem fulltrúi frá Þjóðhags-
stofnun starfar með nefndinni.
Aðalverkefni nefndarinnar er að
fjalla um ástand og horfur í at-
vinnumálum og gera tillögur um
atvinnuuppbyggingu til iengri
tíma. Nefndin skal sér í lagi meta
forsendur öflugs atvinnulífs, um-
hverfi og skipulag atvinnurekstr-
arins og samkeppnisstöðu hans
miðað við önnur lönd. f fram-
haldi af því skal nefndin svo gera
tillögur um hvernig stjórnvöld
geti sem best stuðlað að fjárhags-
lega traustri atvinnustarfsemi.
Þá skal nefndin sérstaklega
setja fram tillögur um æskilega
aðlögun íslensks atvinnulífs að
þeim breytingum sem innri mark-
aður Evrópubandalagsins hefur í
för með sér. Nefndin hefur nú
starfað í rúma 2 mánuði og á veg-
um hennar fer fram umfangs-
mikil gagnasöfnun er snertir
verkefni hennar. Sú söfnun mið-
ar að því að fá heildaryfirsýn yfir
alla aðalþætti sem varða við-
í BRENNIDEPLI
íhaust töldu atvinnurek-
endur þörfá aðfækka
starfsfólki um sem svarar
tœplega 400 störfum sem
er aukning um nœrri 200
störf frá því í apríl
fangsefnið. Grundvöllur að því
starfi er mat á langtímahorfum í
íslenskum þjóðarbúskap sem
Þjóðhagsstofnun hefur unnið. Þá
er jafnframt í gangi umfangsmikil
athugun á núverandi rekstrarskil-
yrðum atvinnulífsins og athugan-
ir á áætluðum efnahag fyrirtækja
í helstu atvinnugreinum nú í árs-
lok 1989.
Þessar athuganir munu síðan
lagðar til grundvallar tillögum
nefndarinnar sem kunna að taka
til þátta eins og skattamála,
gjaldeyrismála, lánamála, þátt-
töku almennings í atvinnulífinu,
menntunarmála, umhverfis- og
hollustumála, rannsóknar- og
þróunarstarfsemi, framleiðni at-
vinnulífsins, skipulagi atvinnu-
rekstrarins, áhættufjármögnun
þ.m.t. þróun hlutafjármarkaðar
og þátttöku erlendis áhættufjár-
magns, sambýli annarra atvinnu-
greina við sjávarútveginn og um-
bætur í fyrirtækjalöggjöf auk fjöl-
margra annarra þátta sem snerta
uppbyggingu atvinnulífsins til ný-
rrar framfarasóknar.
Leitað ráða
hjá almenningi
Þá mun nefndin eftir atvikum
setja fram hugmyndir á hvaða
sviðum atvinnulífsins íslendingar
geti beint kröftum sínum á næstu
árum til þróunar nýrra útflutn-
ingsgreina sem orðið geti burðar-
ásar hagvaxtar hér á landi. Slíkar
hugmyndir gætu síðan orðið
leiðbeinandi um áherslur til hins
opinbera til stuðnings aukinni ný-
sköpun í atvinnulífinu á næstu
árum. Gert er ráð fyrir að starf
nefndarinnar taki allt að 9-12
mánuði. Þá er einnig gert ráð
fyrir að eftir almenna yfirferð um
verksvið nefndarinnar muni hún
freista þess að skila áfangatil-
lögum um einstök mál eftir því
sem starfi hennar miðar.
Eins og kunnugt er hefur ráð-
herra Hagstofu íslands verið falið
af ríkisstjórninni að hafa með
höndum undirbúning að stefnu-
mótun í atvinnumálum sem miði
að því að auka hagvöxt og tryggja
viðunandi atvinnustig á íslandi.
Er gert ráð fyrir að frumtillögum
þar að lútandi verði skilað um
næstu áramót. Á vegum hagstof-
uráðherra hefur verið skipaður
starfshópur vegna undirbúnings
að þessari stefnumótun sem þeg-
ar hefur hafið störf.
Um þetta mikilvæga verkefni
hefur verið leitað eftir samstarfi
við aðila vinnumarkaðarins og
einnig er talið mikilvægt að hafa
samráð við fólkið f landinu og
heyra sjónarmið þess. Því hefur
verið leitað til stærstu bæjarfé-
Iaga í öllum kjördæmum landsins
um að halda sameiginlega at-
vinnumálafundi þar sem skipst
verður á skoðunum um fram-
sækna atvinnustefnu. Þegar hafa
verið haldnir atvinnumálafundir í
Kópavogi og á Akranesi en eftir
áramót verða fundir haldnir á
ísafírði, Sauðárkróki, Akureyri,
Egilsstöðum, Selfossi og í Kefla-
vík. Að þessum fundum loknum
er síðan gerf ráð fyrir að halda
ráðstefnu um mótun atvinnu-
stefnu í Reykjavík fyrir þinglok í
HEIMSMEISTARA-HAPPDRÆTTI
HANDKNATTLEIKSSAMBANDS ÍSLANDS
Stöndum saman um landsliðið okkar
r

30 BILAR
Mestu möguleikar í einu happdrætti að vinna bíl

\«