Þjóðviljinn - 18.01.1990, Blaðsíða 7

ERLENDAR FRETTIR
Sovéther skipað að skjóta
Sovéski herinn hefur fengið
fyrirmæli um að beita skotvopn-
um gegn óaldarhópum Azera og
Armena ef nauðsyn krefji.
Sovéska sjónvarpið sagði í gær-
kvöldi að ákvörðunin um að leyfa
hermönnum að skjóta hefði verið
tekin eftir að árásir hefðu verið
gerðar á vopnabúr stjórnarinnar.
Herinn hefði forðast bein vopna-
átök hingað til en hermenn yrðu
að fá að verj a sig þegar ráðist væri
á þá.
Innanríkisráð Sovétríkjanna
skýrði frá því í gær að rúmlega
ellefu þúsund hermenn væru
komnir til átakasvæðanna í Arm-
eníu og Azerbaijan. Þjóðernis-
sinnar reyndu að hindra för hers-
ins með því að setja upp götuvígi
en yfirmenn í sovéska hernum
segja að auðvelt hafi verð að
komast framhjá þeim. Á mörgun
stöðum voru hermenn fluttir með
þyrlum.
Fréttaflutningur frá átökunum
er fremur óljós þar sem erlendum
fréttamönum er bannað að fara
þangað. Sovéskir fjölmiðlar hafa
skýrt frá atburðunum en farið
varlega í að lýsa hrottafengnum
árásum óeirðaseggja bæði í Azer-
baijan og Armeníu af ótta við að
það kyndi undir ólgu og frekari
þjóðernisátökum.
Stór hluti sovéska herliðsins
var sendur til Nagorno-Karabakh
sem liggur á mörkum sovétlýð-
veldanna tveggja. Bæði Armenar
og Azerar gera tilkall til svæðis-
ins, sem er 4.400 ferkílómetrar og
hafa barist nokkrum sinnum um
það undanfarin 170 ár.
Að minnsta kosti 180 manns
hafa fallið í átökum Armena og
Azera undanfarin tvö ár, þar af
sextíu frá því á laugardag.
Reuter/rb
Kólombía
Kókaínbarónar
boða vopnahlé
Hryðjuverkasamtök kókaín-
smyglara í Kólombíu lýstu yflr í
gær að þeir væri hættir morðtil-
Bandaríkin
Þróunar-
aðstoð
Bandaríkjamenn íhuga nú
möguleika á því að beina hluta 14
miljarða dollara þróunaraðstoð-
ar sinnar til Austur-Evrópu.
Öldungadeildarþingmaðurinn
Robert Dole, sem hefur forystu
fyrir þingflokki Repúblikana,
hefur lagt til að dregið verði úr
bandarískri aðstoð við ísrael, Eg-
yptaland, Filippseyjar, Tyrkland
og Pakistan sem hingað til hafa
fengið um tvo þriðju allrar þró-
unaraðstoðar Bandaríkjamanna.
Þess í stað vill hann veita ríkjum
Austur-Evrópu aðstoð til að
vinna bug á efnahagsörðugleik-
um sínum.
Bandaríkjastjórn gaf á þriðju-
dag út yfirlýsingu þar sem þessari
tillögu er vel tekið. Hún fer fram
á aukið svigrúm til að ákveða
hvert aðstoð Bandaríkjanna sé
beint svo að hægt verði að veita
ríkjum í Austur-Evrópu og ann-
ars staðar meiri stuðning.
Talið er að þessi breytta
áhersla í þróunaraðstoð Banda-
ríkjanna komi til með að bitna á
ísraelsmönnum og öðrum sem
hingað til hafa þegið bróðurpart-
inn af henni. fsraelsmenn hafa
látið í ljós áhyggjur af því að
breytingar í Austur-Evrópu verði
til þess að fjárhagsstuðningur
Bandaríkjamanna við þá minnki.
Reuter/rb
ræðum og sprengjuárásum til að
sanna friðarvilja sinn.
Samtökin, sem kalla sig Extra-
ditables, Hinir framseljanlegu,
gáfu út fréttatilkynningu í gær
sem var lesin upp í útvarpsstöðv-
um í Medillin þar sem höfuð-
stöðvar kólombískra fíkniefn-
asmyglara eru.
Þau hófu hryðjuverkaherferð
sína í ágúst eftir að stjórnvöld á-
kváðu að ekki þyrfti dómsúr-
skurð til að framselja menn sem
væru eftirlýstir í Bandaríkjunum
fyrir kókaínviðskipti. Síðan hafa
þeir gert yfir tvö hundruð spreng-
jutilræði, sem að minnsta kosti
193 hafa látið lífið í.
í yfirlýsingu samtakanna segir
að þeir hafi ákveðið að hætta
sprengjutilræðunum vegna á-
skorunar kaþólsku kirkjunnar og
tveggja fyrrverandi forseta á
mánudag. Þar eru yfirvöld hvött
til að sýna linkind gegn því að
öllum útflutningi fíkniefna verði
hætt.
Frá jarðarför Luis Carlosar Galáns forsetaframbjóðanda í Kólombíu sem út-
sendarar skæruliða myrtu í ágúst I fyrra. Stjórnvöld skáru upp herör gegn
kókaínsmyglurum í framhaldi af morðinu sem aftur varð til þess að þeir hófu
morðherferð sína.
Kókaínbarónarnir segjast geta
fallist á þetta. Þeir lofa að af-
henda vopn sín, eyðileggja til-
raunastofur þar sem kókaín er
framleitt og hætta kókaínútflutn-
ingi um leið og lagalegur réttur
þeirra verði tryggður.
Leiðtogar kókaínsmyglhringa í
Kólombíu hafa safnað gítur-
„ legum auðæfum á undanförnum
árum og fjárfest hluta þeirra í lög-
legum viðskiptum. Tilboð þeirra
•bendir til að sumir þeirra vilji
draga sig út úr eiturlyfjaviðskipt-
unum og njóta auðæfa sinna sem
löglegir auðkýfingar.
Reuter/rb
Umhverfismál
Tyrkir stífla Efrat
Irakar og Sýrlendingar mótmæla
Tyrkir byrjuðu að veita vatni
úr stórfljótinu Efrat á laugardag
til að fylla aðveitulón við
Ataturk-stífluna sem þeir eru að
byggja. írakar og Sýrlendingar
hafa mótmælt framkvæmdinni
sem þeir segja að stríði gegn al-
þjóðalögum.
Efrat á upptök sín í Tyrklandi
og rennur þaðan um Sýrland og
írak til sjávar í Persaflóa. Bæði
Sýrlendingar og írakar nota fljót-
ið til áveitu á stóru svæði og raf-
orkuframleiðslu.
Tyrknesk stjórnvöld segja að
breytingar á farvegi fljótsins
komi ekki til með að skaða Sýr-
lendinga og íraka. Þau hafa lofað
að veita vatni úr ám neðan við
stífluna á meðan þau eru að fylla
hana af vatni en áætlað er að það
taki um þrjátíu daga. Sérfræðing-
ar í Sýrlandi og Irak segja hins
vegar að lítið vatnsmagn í Efrat
bitni á áveitum og raforkufram-
leiðslu og hafi áhrif á líf milljóna
manna.
Ataturk-stíflan er níunda
stærsta stíflumannvirki í heimi.
Stefnt er að því að ljúka fram-
kvæmdum við hana árið 2001.
Áætlað er að heildarkostnaður
við stíflugerðina og áveitu-
mannvirki, sem tengjast henni,
nemi samtals um 700 miljörðum
íslenskra króna. Reuter/rb
Umhverfismál
Madeira
Tuttugu kílómetra breiður ol-
íufláki barst upp að norðurströnd
portúgölsku eyjunnar Madeira í
gær. Mengunarsérfræðingar
hafa flykkst þangað til að reyna
að reyna að hreinsa ströndina.
Olíubrákin var í nágrenni við
Porta Santo í fyrradag um 40 kfl-
ómetrum fyrir norðaustan Ma-
deira. Ekki er vitað hvaðan hún
er upprunin en talið er hugsan-
legt að hún sé frá spænska olíu-
skipinu Aragon sem missti 25.000
tonn af olíu í hafið fyrir tveimur
vikum.
Fjölskrúðugt dýralíf er við Ma-
deiraströnd. Olíukámugar
skjaldbökur, fiskar og sjófuglar
börðust um í flæðarmálinu þar í
gærkvöldi og gátu sér enga björg
veitt. Umhverfisverndarmenn
reyndu að koma í veg fyrir að hún
bærist á dvalarstað sæljóna á
ströndinni.
Flugvélar frá portúgalska flug-
hernum dreifðu mörgum tonnum
af hreinsiefnum yfir olíuna til að
reyna að eyða henni.
Reuter/rb
Evrópubandalagið
Dubcek
fær mann-
réifinda-
verðlaun
Alexander Dubcek, hinn
endurreisti leiðtogi Tékkóslóvak-
íu, tók í gær við mannréttinda-
verðlaunum Evrópubandalags-
ins.
Á blaðamannafundi, sem Du-
bcek hélt eftir að hann tók við
verðlaununum, hvatti hann Evr-
ópuríki til að gera allt sem í þeirra
valdi stæði til aðstoðar Sovétríkj-
unum til að tryggja að umbóta-
viðleitni Gorbatsjovs Sovétleið-
toga næði fram að ganga.
Dubcek lagði áherslu á mikil-
vægi þess að efla tengsl Tékkósló-
vakíu við Vestur-Evrópu. Hann
skoraði á alla að leggjast á eitt til
að umbæturnar í Tékkóslóvakíu
og Evrópu yrðu varanlegar.
Dubcek var aðalleiðtogi vors-
ins í Prag sem Sovétmenn bundu
endi á með innrás sinni 1968.
Hann fékk uppreisn æru með
stjórnarskiptunum í Tékkósló-
vakíu í desember þegar hann var
kosinn forseti tékkneska þings-
ins.
Reuter/rb
f Um áramótin lækkaði allt lambakjöt um 8%. SAMSTARFSHÓPUR
r Sparaöu og kauptu lambakjöt. UM SÖLU LAMBAKJÖTS