Þjóðviljinn - 31.07.1990, Síða 1

BHMR-deilan
Bráðabirgðalög næslavís
Ólafur Ragnar Grímsson: Gagntilboð BHMR felur ekki í sér neina breytingu. Páll Halldórsson:
Erum ekki tilbúin til að semja af okkur 4,5%
Aliar Ifluir bentu til þess þegar
Þjóðviljinn fór í prentun í
gærkvöldi að samkomulag tækist
ekki á milli Bandalags háskóla-
manna og fjármálaráðuneytisins.
Ríkisstjórnin hafði gefið sáttavið-
ræðum frest til dagsins í dag og
því er líklegt að hún samþykki á
fundi sínum í dag að setja bráða-
birgðalög til að binda endi á deil-
una. Ólafur Ragnar Grímsson
fjármálaráðherra sagði gagntil-
boð það sem viðræðunefnd
BHMR lagði fram í gær, ekki
breyta neinu í stöðunni frá því
sem verið hefur undanfarna
daga.
Það var fundað stíft á báðum
vígstöðvum í gærdag. Viðræðu-
nefnd BHMR gekk á fund samn-
inganefndar ríkisins og fjármála-
ráðherra klukkan tvö og stóð
fundurinn til klukkan rúmlega
fimm. Þá fundaði samninganefnd
BHMR og gekk svo aftur á fund
ráðherra klukkan níu í gær-
kvöldi. Þegar sá fundur hafði
staðið í um klukkutíma, yfirgaf
samninganefnd BHMR fjármál-
aráðuneytið en viðræðunefnd
bandalagsins sat áfram.
Ólafur Ragnar sagði tilboð
BHMR frá fyrra fundi gærdags-
ins, fela í sér sams konar sjálf-
virknikerfi og verið hefði í 15.
grein kjarasamningsins við
BHMR, sem ríkisstjómin hefur
sagt upp. Innihaid greinarinnar
væri einungis öðruvísi útfært. „í
tilboði þeirra felst tillaga um
beina vísitölutengingu launa. Það
hefur verið stefna ríkisstjórnar-
innar að hverfa frá vísitöluten-
gingum í hagkerfinu og afnema
lánskjaravísitöluna þegar verð-
bólgan hefur verið undir 10% um
nokkurt skeið,“ sagði fjármála-
ráðherra. Það yrði því mótsögn ef
taka ætti upp beinar vísitölutryg-
gingar mörg ár fram í tímann.
Að sögn Ólafs Ragnars fólu
hugmyndir BHMR það í sér að
BHMR-félagar fengju auk 4,5%
launahækkunar sem félagsdómur
dæmdi bandalaginu, einnig það
sem ASÍ og BSRB fengju en eftir
annarri skilgreiningu. Vandinn
væri hins vegar sá að ASÍ og
BSRB hefðu sagt að þau samtök
myndu sækja sér það sama og
BHMR hefði fengið. „Ég hef
hins vegar lagt til að BHMR fengi
sams konar tryggingu og felst í
rauðu strikunum í samningum
ASÍ og BSRB,“ sagði Ólafur
Ragnar. Það væri hans mat að
aðeins þannig væri hægt að ná
samkomulagi.
Aðrar forsendur samkomulags
sagði fjármálaráðherra vera að
BHMR lagaði sig að kaupmáttar-
breytingum þjóðarsáttarinnar.
Síðar yrði leitað nýrra leiða til að
framkvæma skipulagsbreytingar í
launakerfi háskólamenntaðra
manna. Að lokum þeirrar vinnu
sagði Ólafur Ragnar hægt að út-
skýra nauðsyn á breytingum þeg-
ar búið væri að leiða fram mun á
kjörum háskólamenntaðra hjá
ríkinu og á almennum markaði.
Ráðherra taldi aftur á móti
nauðsynlegt að frysta fram-
kvæmd slíkra breytinga á meðan
þjóðarsáttin er í gildi.
Ólafur Ragnar sagði að út-
færsla fjármálaráðuneytisins gæti
falið í sér að BHMR héldi 4,5%
hækkuninni en fengi hins vegar
ekki þær hækkanir sem ASÍ og
BSRB fá á samningstímanum.
Þannig yrði kaupmáttur allra sá
sami út samningstímann.
Páll Halldórsson formaður
BHMR sagði BHMR félaga ekki
fara með nýtt tilboð inn á seinni
fundinn með ráðherra í gær-
kvöldi. Formaðurinn sagði
ómögulegt að semja undir hótun-
um um lagasetningu. „Við verð-
um að fást við ákveðið inntak í
kjarasamningi. Það sem við erum
tilbúnir að gera er að taka 15.
grein samningsins til endurskoð-
unar,“ sagði Páll. Aftur á móti
væri BHMR ekki tilbúið til að
semjaafsér4,5% né heldurtilbú-
ið að láta þau ganga upp í verð-
tryggingu á samningnum. Verð-
trygging yrði að koma ofan á
samninginn frá og með 4,5%
hækkuninni, vegna þess að 4,5%
væru greiðsla upp í leiðréttingu.
-hmp
*
Alver
Byggðastofnun
varar við
byggðaröskun
Höfuðborgarsvœðið ekki í stakk búið til að taka
við öllum þeim fjölda manna sem bœttistá
vinnumarkaðinn
Verði nýju álveri valinn staður
á eða í nágrenni við höfuð-'
borgarsvæðið mun það ýta undir
áframhaldandi fólksflutninga af
landsbyggðinni til höfuðborgar-
svæðisins, segir m.a. í ársskýrslu
Byggðastofnunar um staðarval
fyrir fyrirhugaða nýja stóriðju
hér á landi.
Verði álveri, hinsvegar, valinn
staður á landsbyggðinni mun það
skipta verulegu máli fyrir það
landssvæði sem fyrir valinu verð-
ur.
Stjórnvöld hljóta að horfa til
þess að margfeldisáhrif nýrrar
stóriðju verða þeim mun meiri
sem fyrirtækið verður sett niður á
þróaðra þjónustusvæði.
í ársskýrslunni er varað við
þeirri byggðaröskun sem er fyrir-
sjánaleg ef nýju álveri verður val-
inn staður á eða í námunda við
höfuðborgarsvæðið. Ekkert útlit
er fyrir, segir í skýrslunni, að
hægt verði að taka við öllum þeim
fjölda manna sem bættist á vinnu-
markað höfuðborgarsvæðisins til
viðbótar við þann stóra hóp sem
að óbreyttu bætist árlega á vinnu-
markað á svæðinu.
-rk
Fjórir kátir karlar sátu á bekk niðri á Austurvelli og sleiktu sólskinið eigi alls fyrir löngu. Nú leikur veðrið enn á
ný við höfuðborgarbúana fyrir sunnan, og bekkir og torg lifna við og iða af fjölbreyttu mannlífi þar til aftur
dregur ský fyrir sólu. Mynd: Jim Smart.
Byggðastofnun
Auglýst eftir nýrrí fískvinnslustefnu
Byggðastofnun: Fiskvinnslan á í vök að verjastfyrir erlendri sam-
keppni. Grípi stjórnvöld ekki ítaumana erhœtta á aðfiskvinnslan flytjist
úr landinu
Verði ekkert að gert kann svo
að fara að fiskvinnslan flytjist
smám saman úr landi til landa
Evrópubandalagsins. Að hluta til
gæti það gerst með því að sífellt
meira aflamagn verður flutt héð-
an út óunnið úr landi og að hinu
leytinu með því að íslensk fisk-
vinnslufyrirtæki flytjist úr landi
eftir því sem þeim fiskvinnslufyr-
irtækjum fækkar sem eru rekin
með félagsleg markmið að
leiðarljósi. Þessi dökka mynd af
framtíðarhorfum í fískvinnslunni
er dregin upp í árskýrslu Byggð-
astofnunar 1989 þar sem
stjórnvöld eru hvött til að grípa í
taumana og móta opinbera flsk-
vinnslustefnu.
í skýrslu Byggðastofnunar er
bent á þá staðreynd að umtals-
verð fjölgun hafi verið á fjölda
fiskvinnslustöðva hér á landi á
sama tíma og það aflamagn sem
fer til vinnslu innanlands hefur
dregist stórlega saman. Á sama
tíma hefur fiskvinnslan átt í vök
að verjast fyrir aukinni sam-
keppni frá fískvinnslu ýmissa
ríkja Evrópubandalagsins.
Bent er á að á sama tíma og
fiskvinnslan hér á landi hefur í
besta falli staðið í stað, hefur hún
stórlega eflst fyrir tilstuðlan opin-
berra styrkja í þeim löndum sem
við höfum verið að flytja út óunn-
in afla til, segir í skýrslu Byggð-
astofnunar.
í skýrslu Byggðastofnunar er
hvatt til þess að gerð verði gang-
skör að því að kanna rækilega
samkeppnisaðstöðu íslenskra
fiskvinnslufyrirtækja miðað við
sambærilegan rekstur í nágrann-
alöndunum. Leiði slík athugun í
ljós að á fiskvinnsluna hér heima
er hallað verða stjórnvöld að „sjá
til þess að sá mismunur verði
leiðréttur,“ segir orðrétt í skýrsl-
unni.
Til þess að unnt sé að stöðva þá
óheillaþróun að fiskvinnslan
flytjist smám saman úr landi, er
bent á að stjórnvöld eigi ekki
annars úrkosta en móta fisk-
vinnslustefnu samhliða stefnu í
stjórnun fiskveiða. Slík stefna
verði að taka mið af því að skapa
fiskvinnslunni hér heima viðlíka
starfs- og rekstrarskilyrði og
sambærileg fyrirtæki búi við í
nágrannalöndum okkar.
Það verði gert, segir í ársskýrsl-
unni, annars vegar með því að
styðja við bakið á þróunarstarfi
og uppbyggingu menntakerfis
sem þjóni þessari undirstöðuat-
vinnugrein þjóðarbúsins og hins
vegar með því að styrkja fjárfest-
ingu á tilteknum sviðum atvinnu-
greinarinnar til samræmis við það
sem best gerist í samkeppnis-
löndum okkar og að stuðla að því
að fækka fiskvinnslufyrirtækjum.
Slík fækkun er sársaukafull en
kann engu að síður að reynast
óhjákvæmileg, segja skýrsluhöf-
undar. Lögð er áhersla á að þess
verði gætt að slík fækkun leiði
ekki til byggðaröskunar eða kippi
fótunum undan byggðarlögum
sem eigi allt sitt komið undir sjáv-
arútvegi.
-rk