Þjóðviljinn - 02.02.1991, Side 1

Laugardagur 2. febrúar 1991 — 23. tölublað 56. árgangur
Ein með öllu. Mynd: Jim Smart.
Saltfiskur
Heildsalar í startholum
Þegar farnir að plœgja jarðveginn á erlendum saltfiskmörkuðum ef svo kynni að fara að einkaleyfi SIF verði afnumið.
Magnús Gunnarsson: Allt vaðandi ytra i tilboðum frá íslenskum heildsölum
Svo virðist sem heildsalar og
aðrir fískútflytjendur sem
standa fyrir utan Sölusamtök
íslenskra fískframleiðenda, séu
fyrir nokkru farnir að plægja
jarðveginn á erlendum saltfísk-
mörkuðum, ef svo kynni fara að
einkaleyfí SÍF á útflutningi salt-
físks verði afnumið.
Meðal annars hefur Þjóðvilj-
inn heimildir fyrir því að fulltrúi
frá íslenskum nýfiski, fyrirtæki
Björgvins Guðmundssonar fyrr-
verandi borgarfulltrúa Alþýðu-
flokksins í Reykjavík, hafi verið
staddur á Italíu fyrir skömmu, til
að bera i víumar við þarlenda
saltfiskkaupendur.
En eins og kunnugt er þá hef-
ur Jón Baldvin Hannibalsson ut-
anríkisráðherra og formaður Al-
þýðuflokksins lýst því yfir oftar
en einu sinni að einkaleyfi SÍF á
útflutningi saltfisks sé tíma-
skekkja og því þurfi að breyta til
meira ftjálsræðis.
Því hefúr meira að segja verið
fleygt að kratar reyni að notfæra
sér þetta mál sér til framdráttar í
kosningabaráttunni, sem fram-
undan er, með því að afnema
einkaleyfi SÍF. Það hefur þó ekki
fengist staðfest.
Jón Asbjömsson heildsali og
fiskútflytjandi hefúr staðfest að
fiskútflytjendur séu þegar famir
að undirbúa sig fyrir þessa breyt-
ingu, þó svo að hans mati verði
SIF áfram með 90% af markaðn-
um eftir sem áður í samkeppni við
aðra útflytjendur. Sjálfur hefur
Jón selt fisk á saltfiskmarkaðina í
tvö ár gegnum fyrirtæki í Eng-
landi og hefur jafnffamt leyfi ffá
utanrikisráðherra til að selja salt-
fiskflök til Spánar.
Jón Ásbjömsson segir að ut-
anríkisráðherra hafi farið alveg
sérstaklega mjúkum höndum með
SIF þar sem á annað ár sé síðan
ráðherrann tilkynnti þeim að
þessar breytingar væru fyrirhug-
aðar.
Magnús Gunnarsson fram-
kvæmdastjóri SIF segir að það sé
engin launung að á erlendum salt-
fiskmörkuðum sé allt vaðandi í
tilboðum frá íslenskum heildsöl-
um og öðmm í bransanum, þar
sem látið er að því liggja að
einkaleyfi SÍF verði von bráðar
afhumið. Magnús segir að auðvit-
að hafi þetta gert SIF erfitt fyrir
og haft í for með sér verulegt óör-
yggi á mörkuðunum.
Áffamhaldandi einkaleyfi SIF
eða ekki brennur fyrst og fremst á
þeim 300 saltfiskframleiðendum
sem em innan sölusamtakanna,
en þeir hafa tvívegis með
skömmu millibili staðfest með yf-
ir 90% atkvæða að núverandi fyr-
irkomulag verði óbreytt. Á þann
hátt sé íslenskum
best borgið.
hagsmunum
-grh
Suður-Afríka
Apartheid senn á enda?
Til stendur að afnema flokkun landsmanna eftir kynþáttum og lög
sem tryggja hvítum bændum bróðurpart rœktarlands
Forseti Suður- Afríku, F. W.
de Klerk, tilkynnti í gær í
ræðu á þingi að flest þau apart-
heid-lög, sem enn gilda þar-
lendis, yrðu afnumin á næstu
mánuðum. Verður þá m.a. af-
Iögð flokkun sú á landsmönn-
um eftir kynþáttum, sem hefur
verið meginatriði í apartheid-
kerfinu.
Ennfremur stendur til að fella
úr gildi lög sem skipta fólki nið-
ur á búsetusvæði eftir kynþáttum
og tryggja hvítum mönnum ljón-
spartinn af landi til akuryrkju og
kvikfjárræktar. Komast frétta-
menn og stjómmálaffæðingar
svo að orði í framhaldi af ræðu
forsetans að nú sé ljóst að saga
apartheids, sem verið hefur við
lýði í Suður- Afríku í fjóra ára-
tugi, sé senn á enda.
„Þetta er það sem ég sagði
strax fyrir 20 árum að gera ætti,
en ég er fegin að þeir skuli nú
hafa komið því í verk,“ sagði He-
len Suzman, fyrrverandi þing-
maður sem lengi var nánast ein
inn það á þingi að beita sér gegn
apartheid.
Þingmenn íhaldsflokksins,
sem vill hafa apartheid áfram,
gengu af þingfundi í mótmæla-
skyni er de Klerk flutti ræðuna.
Sá ílokkur hefur mikið fylgi
meðal hvítra bænda, og af þeirra
hálfu hefur undanfarið borið
mest á andspymu við umræddar
fyrirætlanir stjómarinnar.
Hinsvegar er talið líklegt að
samtökum blökkumanna þyki að
ekki sé nógu langt gengið með
þessu og ekki nógu fljótt. Nelson
Mandela, einn af leiðtogum Afr-
íska þjóðarráðsins (ANC), skor-
aði þannig nýverið á ríki heims
að draga hvergi úr viðskipta-
hömlum gegn Suður-Affíku fyrr
en blökkumenn þar hefðu fengið
kosningarétt.
En fréttaskýrendur segja að
eftir þessa ræðu de Klerk verði
mjög erfitt fyrir ANC og önnur
samtök, sem beita sér gegn apart-
heid, að sannfæra ráðamenn ríkja
heims um að de Klerk sé ekki full
alvara með að afnema kerfi þetta.
Af hálfú framkvæmdastjómar
Evrópubandalagsins hefúr því
þegar verið lýst yfir, að nú sé tími
til kominn að draga úr hömlum
bandalagsins á viðskiptum við
Suður-Afríku. Reuter/-dþ.