Þjóðviljinn - 01.03.1991, Qupperneq 6

Schwarzkopf og lærifeður hans
„Slormin' Norman" Schwarzkopf - honum tókst betur til en lærifeðrum
hans, að því er nú verður séð.
Þrátt fyrir alla hátæknina í nútíma-
hernaði minnir landorrustan í Persa-
flóastríði talsvert á Schlieffen-áætlun
Þjóðverja frá aldamótum og slag Hanni-
bals og Rómverja við Kannæ
Eitt af mestu keppikeflum
herstjómenda í stríði hefur í ald-
anna rás verið að umkringja
óvinaherinn og tortíma honum
síðan. Hefur það verið talið væn-
legast til þess árangurs að ger-
sigra andstæðinginn með lág-
markskostnaði fyrir sigurvegar-
ann, með það fyrir augum að and-
stæðingurinn yrði fyrir slíku áfalli
að ekki þyrfti miklar áhyggjur af
honum að hafa um nokkra fram-
tíð.
Hannibal var mikill snillingur
við þetta, þótt ekki dygði það
honum til endanlegs sigurs á
óvinum sínum Rómverjum. Orr-
usta Karþverja undir forustu hans
við Rómverja við Kannæ
(Cannae) 216 f.Kr. er ein þeirra
frægustu í sögunni og alla tíð síð-
an hafa herstjómendur haft af
henni hliðsjón og tekið herstjóm
Hannibals þar til fyrirmyndar.
Samanklemmdar
legíónir
Hannibal hafði við þetta tæki-
færi lið miklu minna en Rómverj-
ar, en lokkaði þá i gildru með því
að hafa fylkingarmiðju sína til-
tölulega veika. Þegar orrusta
tókst, varð fylkingarmiðja Kar-
þverja því að láta undan siga fyrir
rómversku legíónunum. En hers-
höfðingjar Rómverja vöruðu sig
ekki á að Hannibal hafði bestu
hersveitir sínar ásamt riddaraliði í
fylkingarörmum, lét þær ráðast
að rómverska hemum frá báðum
hliðum og sveigja fylkingararma
hans aftur fyrir miðfylkinguna,
sem hugsaði ekki um annað en að
fylgja eftir undanhaldi kar-
þversku miðfylkingarinnar, uns
allur rómverski herinn var um-
kringdur. Rómverjar biðu þar
einn af mestu hemaðarósigmm
sögu sinnar og samkvæmt einum
af söguriturum fomaldar misstu
þcir þar álíka marga menn fallna
og Saddam í nýafstöðnu Persa-
flóastríði, miðað við sumar ágisk-
Hannibal - vann ormstuna en
ekki stríðið.
anir. Framfarir í hemaðartækni
þurfa ekki einhliða að þýða meiri
manndráp í styrjöldum.
Von Schlieffen greifi, formað-
ur þýska herráðsins kringum s.l.
aldamót, var einn af mörgum
lærisveinum Hannibals. í upphafi
heimsstyrjaldarinnar fyrri hugð-
ust Þjóðveijar gersigra Frakka, og
vinna þar með skjótan og algeran
sigur í stríðinu, samkvæmt áætlun
sem von Schlieffen hafði gert og
kenndi við Kannæorrustu. Von
Schlieffen gerði að vísu ráð fyrir
að aðeins annar fylkingararmur
andstæðingsins yrði sveigður aft-
ur fyrir bak hans. Búist var við að
Frakkar myndu hefja sinn hemað
með því að skipa öflugasta hluta
hers síns til sóknar inn í Elsass-
Lóthringen (sem þeir og gerðu),
en á meðan skyldi meginher
Þjóðverja sækja fram í gegnum
Belgíu og Norður-Frakkland,
beygja vestur fyrir París, snúa
síðan við og sækja austur og loka
þar með franska herinn inni í
austurhéruðum Frakklands milli
Sviss og Niðurlanda.
Saddam bjóst við
landgöngu
Hefði þetta tekist, er ekki
ósennilegt að Þjóðverjar hefðu
haft fullan sigur í stríði þessu á fá-
einum mánuðum. En það tókst
ekki, af mörgum ástæðum sem
ekki verða raktar hér.
Dagur
Þorieífsson
Þýskir hermenn grafa sér skotgrafir ( heimsstyrjöldinni fyrri - eftir að
framkvæmd Schlieffenáætlunar fór út um þúfur tók kyrrstöðuhernaður
við af hreyfihernaði.
Ekki er ólíklegt að þegar
Stormin’ Norman, eins og Banda-
rikjamenn kalla Norman
Schwarzkopf, yfirhershöfðingja
sinn á Persaflóasvæði, hafi hugs-
að til þeirra Hannibals og von
Schlieffens er hann undirbjó sókn
þá, sem færði her hans að því er
virðist fullan sigur á íjórum dög-
um.
Aætlun hans minnir meira á
Schlieffen-áætlunina en á her-
stjóm Hannibals við Kannæ. ír-
akar voru plataðir til að halda að
bandamannaherinn myndi beina
meginþunga sóknar sinnar ann-
arsvegar inn í Kúvæt úr suðri en
hinsvegar utan af Persaflóa. Víg-
girtu írakar því sem ákafast suð-
urlandamæri Kúvæts og strönd
þess og skipuðu þar hersveitum
sinum og vopnum sem þéttast.
Þar sem íraski herflotinn var svo
til allur skotinn í kaf, banda-
mannaflotinn gífurlega sterkur og
landgöngulið Bandaríkjamanna
með það orð á sér að vera víga-
legasti hluti landhers þeirra var
ekki nema eðlilegt að Saddam
gerði ráð fyrir þessu.
Leiftursókn að
Evfrat og Basra
Meginsókn Schwarzkopfs var
hinsvegar gerð norður yfir írask-
saúdiarabísku landamærin þó
nokkum spöl vestur af Kúvæt, þar
sem írakar höfðu lítinn viðbúnað
íyrir. Sá sóknarher, bandarískur,
breskur og franskur, geystist
áfram land- og loftleiðis norður
að Evfrat og beygði í austur í átt-
ina að Basra. Þar með var íraski
suðurherinn, hálf miljón manna
eða meira, kominn í vörpuna.
Undanhaldsleiðin austur, fyrir
botn flóans, var að mestu lokuð
vegna þess að flugher banda-
manna hafði eyðilagt vegi og brýr
á þeim slóðum.
Eins og sakir standa er svo að
sjá að Schwarzkopf sé sem her-
stjómandi og áætlanasmiður á
þeim vettvangi orðinn meiri ham-
ingjumaður en þeim Hannibal og
von Schlieffen lánaðist að verða.
Hann naut líka ýmissa hlunninda
sem þeir áttu ekki kost á. Fjar-
skiptatækni Bandaríkjamanna og
algerir yfnburðir þeirra og banda-
manna þeirra í lofti gerðu þeim
ekki aðeins fært að lama íraska
herinn að miklu leyti, áður en orr-
usta á landi tókst, heldur og að
fylgjast nákvæmlega með hreyf-
ingum óvinarins. Vegna þess hve
fljótt íraski flugherinn var sleginn
út óð Saddam hinsvegar í villu og
svima um hreyfmgar banda-
mannahersins.
Enn má nefna að Karþverjar
og Þjóðveijar höfðu við áminnst
tilfelli á móti sér kjarkmikla heri,
en íraski herinn varð hinsvegar
mestanpart að gjalti þegar í sókn-
arbyijun.
Bandamannaherdeildir þær,
bandarískar, saúdiarabískar, eg-
ypskar, sýrlenskar, katarskar, sem
sóttu að írökum þar sem þeir
höfðu búist við þeim, þ.e.a.s. að
sunnan yfir kúvætsk-saúdiarab-
ísku landamærin, komust með til
þess að gera lítilli fyrirhöfh gegn-
um víggirðingar þær, sem Irakar
höfðu haft meira en hálfi ár til að
koma sér upp.
Danmörk/Litháen
Stjórnmálasamband þegar
auðið verður
Afstaða Dana til stjórnmálasambands við Litháen virðist
nálgast afstöðu Islendinga íþeim málum
Ríkisstjórnir Danmerkur og
Litháens hafa ákveðið að
taka upp að nýju stjórnmála-
samband á milli ríkjanna, þeg-
ar það verði möguiegt kring-
umstæðna vegna, samkvæmt
frétt frá Ritzau í gær.
Utanríkisráðherrar ríkjanna,
Uffe Ellemann-Jensen og Algird-
as Saudargas, tilkynntu þetta er
samningur milli ríkjanna var
undirritaður í danska utanríkis-
ráðuneytinu í gær. Er svo að sjá
að með þessu sé afstaða Dan-
merkur til stjómmálasambands
við Litháen komin nálægt af-
stöðu Islands.
I samningnum er vísað til
þess, að Danmörk viðurkenndi
Litháen sem sjálfstætt ríki 1921
og hefur aldrei viðurkennt inn-
limun þess í Sovétríkin 1940. Þar
stendur og að ríkin muni í sam-
ræmi við samning gerðan í fyrra
hafa samslarf á sviðum efhahags-
, iðnaðar- og tæknimála. Til
stendur að þau geri með sér
samning um samvinnu í menn-
ingar- og fræðslumálum og vís-
indum.
Ellemann-Jensen sagði við
þetta tækifæri að danska stjómin
hefði skilning á bæði táknrænni
og raunverulegri þýðingu hins
nýundirritaða samnings, er fæli í
sér einskonar viðurkenningu á
Litháen. Hann sagði ennfremur
að danska stjómin myndi á næstu
dögum undirrita svipaða samn-
inga við Eistland og Lettland.
Þing Norðurlandaráðs í
Kaupmannahöfn hefur samþykkt
að fulltrúarþjóðþinga utan Norð-
urlanda geti í framtíðinni setið
þing ráðsins sem áheymarfulltrú-
ar. Það þýðir að þeir geta fylgst
með fundum á þinginu, en það er
undir forsætisnefndinni komið
hveiju sinni hvort gestimir fá
málfrelsi. Þýðir þetta til að
mynda að fulltrúar þjóðþinga
Eystrasaltsríkjanna geta komið
til þingsins á næsta ári sem
áheymarfulltrúar, í stað þess að
koma þangað sem gestir eins og
nú.
Sendiráð Sovétríkjanna í
Kaupmannahöfn afhenti Anker
Jðrgensen, forseta Norðurlanda-
ráðs, ítrekuð mótmæli á miðviku-
dag vegna afskipta Norðurlanda
af sjálfstæðisbaráttu Eistlands,
Lettlands og Litháens. í bréfi
sendiráðsins er m.a. lýst yfir
óánægju sovésku stjómarinnar
með veru gestanna frá löndunum
þremur á þingi ráðsins og látin i
ljós undrun yfir því að öðrum
lýðveldum í Sovétríkjunum skuli
ekki einnig hafa verið boðið að
senda þangað gesti.
dþ/-gg.
6 SÍÐA— NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 1. mars 1991