Þjóðviljinn - 05.04.1991, Blaðsíða 16

HELGARMENNING
Skólaleikhúsin
Ijóma af list
Jónas Ámason: Húsvíkingar sýna Dandalaveður, Sviar Skjaldhamra.
Leikfélag Húsavíkur, eitt
öflugasta áhugaleikfélag þjóð-
arinnar, frumsýndi fyrir
páska leikrit Jónasar Arna-
sonar, Dandalaveður, í leik-
stjórn Sigurðar Hallmarsson-
ar. Þetta er frumsýning verks-
ins, sem var þó leiklesið í
Borgarleikhúsinu í vetur.
- Dandalaveður gerist á
þriðja áratugnum, segir Sigurð-
ur leikstjóri, það fjallar um líf
manna á lítilli eyju í Atlantshafi,
þetta er ótiltekið, smátt samfé-
lag, þar sem allir þekkja alla.
Heiðursborgarinn nýtur þar
ákveðinna forréttinda. Og þama
kemur til sögunnar ákveðið fyr-
irbæri, ef til vill tundurdufl og
þá tekur kvenfólkið til sinna
ráða og vill losa eyjuna við
ófognuð.
- Táknrænt verk, sem sé?
Hugleikur
Kvikmyndaverksmiöjunni, Braut-
arholti 8
Sagan um Svein sáluga Sveinsson í
Spjör og samsveitunga hans
Höfundar: Anna Kristín Kristjáns-
dóttir og Unnur Guttormsdóttir
Tónlist og söngtextar: Árni Hjart-
arson
Lcikstjórn: Bjarni Ingvarsson
Lýsing: Árni Baldvinsson
Hljóðmynd: Guörún Jarþrúður
Baldvinsdóttir
Leikmynd: Leikhópurinn
Áhugaleikfélagið Hugleikur
hefur nú flutt sviðið um set, í
ágætan sal í Brautarholti 8, af
Galdraloftinu í Hafnarstræti, þar
sem þakklátir en ofl dulítið ringl-
aðir áhorfendur hafa undanfarin
ár staulast út eftir gandreið
ómengaðrar leiklistardýrkunar á
fjölmörgum frábæmm sýningum
félagsins. Þama fer saman ramm-
— Já, að sjálfsögðu, öðrum
þræði, en líka nostalgía. I þessu
leika um 15 manns, dálítið af
nýju fólki...
- Em gamlir jaxlar einsog
fyrrverandi bankastjóri og for-
maður Bandalags íslenskra leik-
félaga, Einar Njálsson, með?
— Nei, það er erfltt að nota
bæjarstjóra í Ieikritum, þótt góð-
ir séu, þeir þurfa að komast fyr-
irvaralaust á fundi og svoleiðis.
- Á efhið ekki eitthvað skylt
við „Drottins dýrðar koppa-
logn?“
- Þetta er alveg nýtt verk,
segir Jónas Ámason á Kópa-
reykjum, eina sameiginlega ein-
kennið er ögn af tundurdufli.
Það verður svo að leggja áherslu
á í blaðinu, að konur hafa alger-
lega frumkvæðið í „Dandala-
veðri“.
íslenskt efni, rammíslenskur
flutningur og alþjóðleg, bullandi
leikgleði. Margir félagamir hafa
nú öðlast mikla reynslu og leika
hárfint á „salinn", halda áhorf-
endum með næmri tilfinningu á
bláþræði. Oflar en ekki endar
augnablikið á gamanlosi („comic
relief1), og ef til vill má flokka
leikrit Hugleiks frá upphafi sem
eitt samfellt gamanlos.
Reyndar kallar hópurinn verk
sitt að þessu sinni ekki „leikrit“,
heldur „ofleik“, og er það mála
sannast að sjaldan hefur ofieikur
tekist betur. Má það furðu gegna
að hér er um fmmsmíð sjúkra-
þjálfaranna Önnu og Unnar að
ræða og vonandi að þær láti hér
ekki staðar numið. Textinn leiftr-
ar af smellnum atriðum og hug-
dettum, auk þess sem atburðarás-

— Vissirðu að þú ert vinsæl-
asta leikskáld Islendinga núna,
Jónas? Samkvæmt tölfræði
Rúnars Lund tannlæknis í Leik-
listarblaðinu í október 1990
vom 63 sinnum fmmsýningar á
verkum þínum á ámnum 1973-
1989 hjá leikfélögunum í land-
inu.
- Já, það er víst.
- Er víða verið að sýna verk
þín núna?
- Eitthvað, já. Svíar em nú
til dæmis að ráðast í að flytja
Skjaldhamra i Örebro, mér
fannst það nú dálítið sérstakt.
Örebro stendur ekki einu sinni
við sjó, heldur stöðuvatn lengst
inni í landi.
ÓHT
Thalía, Menntaskólanum við Sund
Þrettándakvöld eftir Willam
Shakespeare
Herranótt, Menntaskólanum {
Reykjavík
Hjá Mjólkurskógi eftir Dylan
Thomas
Leiksúpan, Fjölbrautaskólanum
við Ármúla
Sniðuga leikritið / Leitin að týnda
Hafnarfjarðarbrandaranum eftir
Valgeir Skagfjörð
Nemendur framhaldsskólanna
sýna á ofanverðum vetri afkvæmi
stefnumóta sinna við leiklistar-
gyðjuna. Fer þó samt eins og fyrr-
um, að dýrmætustu ávexti þeirra
ævintýra geyma ungir ástvinir
Thalíu í hjarta sínu og gleyma
aldrei síðan. Samfúndir ung-
menna við listimar verða sjaldnar
ástríðufyllri en í skírslu leiktúlk-
unarinnar, hvort sem hún birtist í
frosti óstuðsins eða blossa útrás-
arinnar. Hvort tveggja em óijúf-
anlegir þættir þeirra seiðandi
fjallrekstra sviðsins sem teyma
þátttakenduma inn á affétt sjálfs-
ins, auk þess að kynna landnem-
ann fyrir áfongum mannsandans í
bókmenntum, tónum og dansi.
Jafn mikilvægt er samt það hlut-
verk og sú reynsla sem ungir
tæknimeistarar og aðstoðarfólk
kringum sviðið öðlast með fram-
lagi sínu. Mér sýnist jafnvel að sú
reynsla verði oftar veganesti að
lífsstarfi en í dæmi leikendenna
sjálfra.
Sumir skólaleikhópanna ráð-
ast á garðinn þar sem hann er
hæstur og flytja klassísk eða víð-
fræg verk, sem atvinnuleikhús
eiga fullt í fangi með. Fjölbrauta-
skólanum í Breiðholti tókst þetta
aðdáanlega með „Tveggja þjón“
Goldonis.
Sýning í uppdubbuðu anddyri
Menntaskólans við Sund á „Þrett-
ándakvöldi“ Shakespeares var
svo gullmoli í leikhúslífinu, öguð,
rétt, ólgandi og fyndin.
Thalía, Leikfélag Mennta-
skólans við Sund, rak naglann á
höfuðið með því að ráða Hávar
Siguijónsson til að leikstýra Þrett-
ándakvöldi (Hvað sem þér viljið),
en Hávar fékk árið 1989 ásamt
Leikfélagi Hafnarfjarðar verðlaun
á alþjóðlegri leiklistarhátíð
áhugafélaga á Indlandi fyrir upp-
færsju á þessu verki.
Á Herranótt Menntaskólans í
Reykjavík, i verki Dylans Thom-
as, „Hjá Mjólkurskógi“ teygði
leikstjórinn Viðar Eggertsson
hveija undursamlega setninguna,
skýra og léttfljúgandi, upp úr
álappalegum unglingum, sem
breyttust í goðumlíka gervinga i
töfrum hans. Aðrir nemendur
sækjast eftir ffumsömdum, ís-
lenskum verkum. Stundum er
sýningin þá óhátíðlegur afrakstur
leiklistarkennslu og fluttur ein-
læglega og léttilega nokkrum
sinnum í skólastofu, eins og í
kennslu og leikstjóm Ásu Helgu
Ragnarsdóttur í Ármúlaskóla, þar
sem nístandi aulabrandara-skaf-
hrið Valgeirs Skagfjörðs í „Leit-
inni að týnda Hafnarfjarðarbrand-
aranurn" breyttist í hressandi vor-
regn, gutlandi, geislavirkt ung-
linga-úrfelli, með þátttöku skipti-
nema ffá Ghana, Danmörku og
Eyjaálfu. Sífullar álfkonur í
Hamrinum í Hafnafirði settu sinn
svip á grínið.
Annars staðar er varið fjórum
miljónum króna í
tilfæringamar, eins og hjá
Menntaskólanum í Hamrahlíð
sem tókst þó að reka móverkið
„Rocky Horror“ sem gróðafyrir-
tæki í Iðnó. Sums staðar fylgir sú
kvöð skólavist, eins og í MR, að
kaupa aðgöngumiða á „Hjá
Mjólkurskógi" í Tjamarbæ, svo
góð aðsókn er tryggð.
Hinu er þó sorglegra ffá að
segja, að í mörgum skólanna em
bæði nemendur og aðrir listneyt-
endur latir að láta sjá sig. Gisinn
salur nokkur kvöld er viðurkenn-
ing sú sem listafólkinu hlýst.
Virðist sú þróun öll á niðurleið,
þar sem hefð er lítil fyrir leiklist-
inni. Þetta þurfa atvinnuleikhúsin
að skoða gaumgæfilega. Þau taka
risavaxna áhættu með því að van-
rækja ræktun áhorfenda ffamtíð-
arinnar. Húsráðendur verða að
spyija sig þegar kynngimögnuð
verk em kostuð núna: Hve heit
verður ást þeirra ungmenna sem
kynnast svona við Thalíu hið
fyrsta sinni? ÓHT
„Menn, menn,
menn“ í
Tjarnarbæ
Stúdentaleikhúsið frumsýnir
kl. 20 annað kvöld í Tjamarbæ þijú
ný íslensk verk eftir þijá háskóla-
stúdenta undir samheitinu „Menn,
menn, menn“. Leikmynd og bún-
ingar em eftir nemendur í Mynd-
lista - og handíðaskólanum, nemar
úr Tónlistarskóla Reykjavíkur
flytja tónlistina, en Eyþór Ámalds
sér um hana og leikhljóðin. Ásgeir
Sigurvaldason leikstýrir.
Leikverkin em „Ein, tvær,
þrjár, jafhvel fjórar“ eftir Bergljótu
Amalds, „Á meðan við snertumst“
eftir Melkorku Theklu Ólafsdóttur
og „Hungurdansarinn" eftir Sindra
Freysson.
Það var missagt í ffétt hér í
blaðinu sl. miðvikudag, að sýning-
ar Stúdentaleikhússins væm í
Lindarbæ, þær em í Tjamarbæ við
Tjamargötu, gegnt ráðhússbygg-
ingunni.
ÓHT
Ólafur H. Torfason skrifar um leikhús
Sveinn í Spjör er sprellifandi
in er fjömg og vel hugsuð. Mörg
smáatriði fylla heildarbraginn.
Og söngvar Áma Hjartarsonar
em þeir axlaskúfar og einkennis-
húfa sýningarinnar sem gera hana
stásslega svo um munar.
I hópi leikendanna em tann-
læknir, lyfjafræðingur, blikk-
smiður, nemar og félagsráðgjafar.
Þar em ekki síst eftirminnilegir
taktar Rúnars Lund í hlutverki
draugsins Sveins í Spjör, með
hæfilegum ýkjum, fettum og
brettum, og sérstæður leikstíll Ól-
afs Thorlaciusar sem Ketils
bónda og uppfinningamanns.
Hulda B. Hákonardóttir nær
prýðilega hofmóði og ástríðu
Málfríðar húsfreyju, og þær
Fanney Sigurðardóttir og Sólveig
Ólöf Magnúsdóttir sem ungu
konumar Ulfhildur og Sæunn em
dillandi og sveigjanlegar með
besta hætti. Sigriður Helgadóttir
small í baðstofustílinn sem
skyggna ráðskonan Salvör og
Benedikt Jóhannsson pottþéttur
fjölkunnugur bóndi, Þormóður á
Þúfu. Förukonumar mikilvægu,
(Qölmiðlamir) Hildur blaðra og
Föm-Manga em í höndum Unnar
Guttormsdóttur og Anníar Haug-
en. Affurgangan Hildur blaðra er
skuggaleg á köflum og skapar
mótvægi við grínið. Sævar Sigur-
geirsson sem prestur (+ drykkfellt
biskupsefni í konuleit) og Ólafur
Reynis sem Sveinn ungi í Spjör
em hjákátlegir slánar og leikstjór-
inn Bjami Ingvarsson hefúr unun
af því að undirstrika með þeim
áherslur höfundanna á veikleika
karlkynsins miðað við hið eld-
klára kvenkyn.
Umgjörðin er einfold en vel
heppnuð. Leikritið endar líka vel
(eins og öll verk Hugleiks), þrátt
fyrir helling af misskilningi og
mglingi framan af. Og þetta er
sýning sem hentar öllum aldurs-
flokkum. Þess ber að geta að sýn-
ingafjöldi er takmarkaður og
samkvæmt áætlun em þær síðustu
laugardag 6. og mánudag 8. apríl.
ÓHT
16 SÍÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 5. apríl 1991