Þjóðviljinn - 07.05.1991, Qupperneq 5

ElLEMDAE. FEETTIR
A Umsjón: Dagur Þorleifsson
írak greiði helming
olíutekna í skaðabætur
Nokkur ágreiningur er um hversu hart skuli ganga að írak
með skaðabótagreiðslur eftir hertðku Kúvæts og Persaflóa-
stríð. Bandaríkin vilja að Írak greiði allt að helmingi olíu-
tekna sinna upp í skaðabæturnar þangað til þær séu að
fullu greiddar, en þeir sem vægast vilja fara að írak hafa
stungið upp á 10 af hundraði olíuteknanna.
Talið er að Kúvæt muni krefj-
ast um 45 miljarða dollara í bætur
fyrir tjón á olíulindum emírsdæm-
isins, sem Irakar kveiktu í, og fjöl-
mörgu öðru þarlendis. Saúdi-Arab-
ía ætlast að öllum líkindum til að
írakar borgi kostnaðinn af því að
hreinsa Persaflóa af olíumengun,
ísraelar krefjast efalítið bóta fyrir
manntjón og eyðileggingu af völd-
um Scudflauganna, sem Saddam
lét skjóta á þá, enda þótt þeir væru
ekki með í stríðinu gegn Irak og
tugþúsundir verkamanna, sem
misstu atvinnu sína og sparifé af
völdum innrásar íraka, eru einnig á
lista kröfúhafa.
Bandaríkin ætlast einnig til að
írak taki þátt í að borga kostnaðinn
við aðgerðir til hjálpar kúrdnesk-
um flóttamönnum, er flýðu til
landamæra Tyrklands og Irans eftir
að Iraksher barði niður uppreisn
kúrdneskra samtaka fyrir rúmum
mánuði. Sumir telja að flóttafólk
þetta sé um tvær miljónir talsins.
Breska stjómin er sögð vilja
sleppa írökum með að borga þetta
25-30 af hundraði olíuteknanna og
segir að þeim ætti ekki að vera það
nein vorkunn, því að fyrir Persa-
flóadeilu hafi þeir eytt álíka miklu
í vopn fyrir her sinn.
Iraksstjóm hefur fyrir sitt leyti
beðið Sameinuðu þjóðimar að sjá
til þess að hún fái fimm ára gjald-
frest á öllum skaðabótagreiðslum.
Kúrdneskir flóttamenn á landamærum
Tyrklands og Iraks - Bandaríkjastjóm
ætlast til að irakar borgi hluta kostn-
aðarins af hjálparstarfinu fyrir þá.
Sýnikennsla sem ekki er farið eftir: einn strætisvagn getur flutt sextlu bllstjóra.
400.000.000 bíla í heiminum
Nú eru um 400 miljónir
bíla í heiminum og
búast má við því að
þeim fjölgi um helm-
ing fyrir árið 2020,
bflaiðnaði til ábóta en umhverfl
til mikils háska
Árið 1960 vom bílar í umferð
ekki nema um 100 miljónir en
þeim hefúr fjölgað mjög ört og em
nú um 400 miljónir sem fyrr segir.
Spár segja að búast megi við enn
meira annríki við færibönd bíla-
smiðjanna á næstu ámm. 150 milj-
ónir nýrra bíla muni komast í
gagnið frarn til aldamóta og árið
2020 má búast við því að bílar
verði orðnir 800 miljónir.
Það er einkum í hinum ,,nýju
iðnríkjum“ eins og Brasilíu og
Suður-Kóreu sem bílanotkun mun
aukast hraðast. I annan stað spá
því margir, að eftir að Asutur- Evr-
ópa hefttr jafnað sig eftir um-
skiptaskeið það sem nú gengur yfir
þá muni einkabílanotkun þar
magnast mjög hratt, enda standa
draumar manna um austanverða
Evrópu meir til eigin bíls en nokk-
ur annars.
Það er lika búist við því að bíl-
um fjölgi í þeim löndum sem mest
eru bílavædd fyrir. Árið 1985 voru
130 miljónir bíla í Bandarikjunum
en gert er ráð fyrir um 200 miljón-
um árið 2020. Svipuð hneigð er á
ferð i Vestur-Evrópu, þar sem að-
eins tveir Þjóðverjar, Svíar og
Frakkar eru nú um hvem bíl.
Ef menn héldu þessum fram-
tiðarreikningum áffam gætu þeir
fengið það út, að árið 2100 væm
íbúar jarðarinnar orðnir 10-12 mil-
jarðir og keyrðu á 5-7 miljörðum
bila. En hitt er líklegra að löngu
áður en það gerðist hefði allt hent-
ugt eldsneyti á bíla þrotið.
Bílafjölgunin er nú þegar
feiknaleg ögmn við umhverfí
mannsins og mesta tilræði sem
hugast getur við alla skynsamlega
viðleitni til að vinna gegn „gróður-
húsaáhrifúm" og skapa þá þróun
sem stendur undir sér sem allir
þykjast nú vilja. Bílamergðin er og
feiknalega dýr í mannslífúm. A
hveiju ári ferst um hálf miljón
manna í umferðinni og fimmtán
miljónir slasast og þessar tölur
hækka jafnvel enn hraðar en bíla-
íjöldinn sjálfur.
Ur mörgum áttum koma boð
um það, að mannkynið gerði best í
þvi að reyna að takmarka sem mest
fjölgun bíla og umferð. En í raun
haga stjómmálamenn og neytendur
sér eins og þeir geti aldrei nógu
mikið greitt fyrir umferð bíla,
aldrei byggt nógu góða vegi, aldrei
nógu viðamiklar brýr, aldrei asfalt-
erað nógu mörg bílastæði.
áb. byggði á Information.
Dómar í „réttarhöldum aldarinnaru
Sjö Danir voru um mán-
aðamótin í Kaup-
mannahöfn dæmdir til
fangelsisvistar, allt að
tíu árum, fyrir ólöglega
vopnaeign, rán, njósnir
um danska gyðinga í þágu pal-
estínskra samtaka o.fl. Er þar
með lokið átta mánaða réttar-
höldum yfir mönnum þessum, og
hafa dönsk blöð kallað þau
„réttarhöld aldarinnar."
Sex mannanna hlutu fangelsis-
dóma fyrir að ræna pósthús 1988
og fimm voru fúndnir sekir um að
hafa rænt bíl með öryggisútbúnaði,
er flutti peninga, árið 1985.
Einn sjömenninganna var fúnd-
inn sekur um að hafa tekið saman
lista með nöfnum danskra gyðinga,
sem eru framarlega í þjóðfélaginu,
til þess að afhenda hann palest-
insku samtökunum PFLP.
Dómamir em sagðir ósigur fyr-
ir lögregluna, sem vildi að menn-
imir allir sjö yrðu dæmdir fynr
morð á lögreglumanni, sem myrtur
var við rán á pósthúsi, fleiri rán og
sambönd við hryðjuverkamenn í
Austurlöndum nær. En dómstóllinn
komst að þeirri niðurstöðu að ekki
lægju fyrir nægilegar sannanir til
frekari sakfellingar.
Mennimir sjö vom handteknir
1989 eftir að danska öryggisþjón-
ustan hafði fylgst með þeim í
nokkur ár. Þykir sumum furðu
gegna hve lengi dróst að lögreglan
léti til skarar skríða gagnvart hópi
þessum.
Bangladesh:
Síhækkandi dánartala
Rauði hálfmáninn í Bangla-
desh telur, að um 125.000
manns að minnsta kosti
hafi farist í fellibylnum mikla,
sem skall á austanverðum
strandhéruðum landsins fyrir
viku. En farið er að giska á að
alls muni dánartalan eftir stór-
viðri þetta nema um 200.000
manns.
Veður er enn vont á þessum
slóðum og hamlar það hjálparað-
gerðum, sem og skortur á bátum
og flugvélum og að samgöngu- og
ijarskiptakerfi er eyðilagt eftir
óveðrið.
Um tjón á eyjum, þar sem bjó
fólk í hundruðþúsunda tali, er t.d.
ekki enn vitað nákvæmlega, en
það mun hafa orðið gífúrlegt. Talið
er að um 10 miljónir manna hafi
misst heimili sin í óveðrinu.
Kona blöur eftir mat viö flugvöll á einni af eyjunum, sem haröast uröu úti -
margar miljónir manna eru heimilislausar og örbjarga.
Þökkum auðsýnda vináttu og hlýhug við andlát og útför
Skúla Þórðarsonar
Valsmýri 5
Neskaupstað
Ingibjörg Finnsdóttir Þórður Þórðarson
Anna Finnsdóttir
Þórður, Finnur, Sturla og fjölskyldur.
Síða 5
ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 7. mal 1991