Þjóðviljinn - 18.07.1991, Blaðsíða 8

Fkéthr
Aldraðir og öryrkjar
verða verst úti
að er vissara að vararst
salmoneilu-sýkingu þessa
dagana einsog heitan eld-
inn. Það gæti kostað
mann 10-20 þúsund krónur að
sýkjast. Til að bregðast við sýk-
ingunni þarf nefnilega að nota
öfiug sýkialyf sem kosta þetta
mikið. Tryggingastofnun greiðir
ekki lengur niður sýkiaiyf eftir
að sett var ný reglugerð um þátt-
töku aimennings í lyfjakostnaði í
byrjun mánaðarins.
Almar Grímsson lyfsali í Hafn-
arfjarðar Apóteki hefur kannað
hveijir það eru sem þurfa að borga
meira í lyfjakostnað eftir breyting-
una. Eftir fyi'stu vikuna kom í ljós
að elli- og örorkulífeyrisþegar voru
um helmingur þeirra sem þurftu að
borga meira en áður. Mest er um
að ræða hægða- og svefnlyf og ró-
andi lyf. Yngri en 16 ára eru tæp-
lega fímmtungur þeirra sem þuifa
að borga meira og er það mest
vegna sýklalyfja.
Almar sagði að aukagreiðslum-
ar hefðu numið um 150.000 krón-
um þessa einu viku í þessu eina
apóteki. Um tæplega 190 manns er
að ræða. En Almar benti einnig á
að áður breytingin tók gildi hefðu
iyf verið hömstruð þannig að þetta
hlutfall gæti breyst.
„Eg hélt ekki að þetta yrði
svona slæmt,“ sagði Almar, en
hann hefur sent Sighvati Björg-
vinssyni heilbrigðisráðherra niður-
stöður könnunar sinnar. „Þetta er
óréttlát kerfi sem ræðst á þá sem
síst skyldi, aldrað fólk og öryrkja,“
sagði Almar sem persónulega hef-
ur mótmælt reglugerðinni. Hann
telur að um mikla handarbaka-
vinnu sé að ræða varðandi þessar
breytingar meðal annars vegna
þess að ekkert samráð hafi verið
haft við hlutaðeigandi aðila. Þá
gagnrýnir hann einnig að um bráð-
birgðalausn sé að ræða, en ráðherra
hefur boðað lagabreytingar í haust.
Almar sagði að ráðherra hefði átt
að athuga sinn gang betur áður en
farið var af stað og að hann hefði
átt að leita umsagna. „Það er góð
regla að leitá umsagna og ráða, og
það var talið eðlilegt þegar ég vann
í ráðuneytinu,“ sagði Almar.
Hann benti á ýmsa skringilega
ágalla á reglugerðinni til dæmis er
varðar ofhæmissjúklinga. Þannig
eru augndropar vegna heymæði
niðurgreiddir, en nefdropar vegna
þess sama ekki. Einhverra hluta
vegna virðast augun vera nefinu
æðri.
50%
0%
csa
«SS5

Fjörtluogátta prósent þeirra sem nú þurfa að greiða meira I lyfjakostnað en áð-
ur em 67 ára og eldri og örorkullfeyrisþegar. Fólk á aldrinum 17-66 ára er 34
prósent þeirra sem þurfa að punga út meiru. Börn yngri en 16 ára teljast 18
prósent, samkvæmt könnun Almars Grímssonar lyfsala.
Svo virðist sem reykingabannið á spítölunum valdi því að lyfjanotkun dragist
saman. Mynd: Jim Smart.
Reykingabann
dregur úr lyfjanotkun
Lyfjanotkun á deild 33A, af-
eitrunardeild, á Landsspít-
aianum minnkaði ■ kjölfar
reykingabannsins sem tók gildi
um áramótin. Lára Halla Ma-
ack, deildarlæknir á þessari geð-
deild Landspítalans, skrifar um
málið hugleiðingu í síðasta tölu-
blað Læknablaðsins og segir að
menn séu sammála um að sjúk-
lingarnir sofi betur á nóttunni
þar sem þeir þurfi til dæmis ekki
að vakna til að fá sér að reykja
og fá sér aukaskammt af lyfjum í
eftirrétt.
Reykingabanninu er viðhaldið
af mikilli hörku á deildinni og
gagnrýnir Lára Halla ffamkvæmd
reykingabannsins annars staðar þar
sem hún telur að því sé ekki nægi-
Iega vel framfylgt.
Davíð A Gunnarsson, forstjóri
Ríkisspítalanna, sagði í samtali við
Þjóðviljann í gær að búið væri að
skipa nefnd sem mun kanna hvem-
ig reykingabannið hefur reynst.
Búast má við niðurstöðum í haust.
Davíð sagðist búast við því að
fræðsla um bannið myndi vinna á.
Hann sagði að tvær leiðir væru fyr-
ir hendi við að framfylgja banninu,
annarsvegar harka og hinsvegar að
láta tímann vinna með sér. Akveð-
ið var að fara seinni leiðina. Sú
ákvörðun verður hugsanlega end-
urskoðuð í haust.
Davíð sagði að menn vissu að
reykingar væru hættulegar. Því
þyrfti fólk sem reykti stundum
meiri lyf en aðrir.
Lára Halla bendir bendir á í
greininni að allt landslag á deild
33A hafi breyst til batnaðar. Hún
segir að nú sitji sjúklingamir í dag-
stofunum við spil, handavinnu og
annað í stað þess að sitja saman í
hring í reykhergerginu og horfa útí
blátt tómið.
Inn á afeitrunardeild leggjst um
40 manns á mánuði og em margir,
auk þess að vera drykkjumenn og í
vímuefnum, geðveikir, taugaveikl-
aðir, persónuleikatruflaðir og/eða
alvarlega líkamlega sjúkir af ára-
tuga drykkju, skrifar Lára Halla.
Brugðist er við erfíðleikum vegna
reykingabannsins með því að gefa
fólki nikótíntyggjó sem kostar
deildina 20.000 krónur á mánuði,
enda tyggjóið dýrt, skrifar Lára
Halla.
-gpm
Aldraðir mótmæla sumar-
lokunum og lyfjakostnaði
Landsamband aldraðra gerir
þá kröfu til stjórnvalda að
hætt verði þeim árlegu
hrellingum við aldraða sjúklinga
sem lokanir deilda á sjúkrastofn-
unum valda, eins og það er orðað
í ályktun sem stjórn samtakanna
hefur sent frá sér.
Þar segir einnig að það sé við-
urkennd staðreynd að með sumar-
lokunum náist ekki umtalsverður
spamaður við þá hjúkrun sem skylt
er að veita öldruðum sjúklingum.
Lokunaraðgerðir valdi oft langvar-
andi öryggisleysi og kvíða hjá
þeim sem helst eigi að njóta örygg-
is í þjóðfélaginu. Þá leggur Lands-
samband aldraðra áherslu á að nú
þegar verið tekið upp vistunarmat
við öll vistheimili og sjúkrastofn-
anir fyrir aldraða svo pláss nýtist
sem best.
Bent er á nauðsyn þess að við
útskriflir af sjúkrahúsum verði við-
komandi stofnun ætíð skylt að
kanna þær aðstæður sem bíða sjúk-
linga heima fyrir.
I öðm lagi telur stjómin brýnt
að endurskoða nýsetta reglugerð
um niðurgreiðslu Tryggingastofn-
unar á lyfjum og telur of langt
gengið að hætta að greiða niður
ýmis lyf sem eldra fólk þarf oft
nauðsynlega að nota.
1 þriðja lagi er vakin athygli á
að einstaklingslífeyrir almanna-
trygginga hefur stöðugt rýmað
miðað við mánaðartekjur launþega
allt frá því að samið var fýrst um
almenna lífeyrissjóði og þeirri
ákvörðun heilbrigðisráðherra mót-
mælt að láta hæklcun vegna ein-
greiðslna einungis ná til tekju-
tryggingar, enda það ekki í sam-
ræmi við 79. grein almannatrygg-
inga sem kveður á um að bætur
hækki þegar breytingar verði á
vikukaupi verkamanna.
Hjálparbeiðni
Ekki er ofsögum sagt að
sumar fjölskyldur hafa
meiri byrðar að bera en
aðrar. Á Brompton
sjúkrahúsinu í London bíður nú
Anna Mary Snorradóttir, hús-
móðir á Syðra-Langholti, eftir
að fá nýtt hjarta og lungu. Hún
hefur til langs tíma verið með
sjúkdóm sem nú er kominn á
það stig að ekki er um annað að
ræða en að fá ný líffæri ef takast
á að bjarga lífi hennar.
Móðir Önnu Mary lést 5. júlí
sl. eftir að hafa beðið árangurslaust
í 14 mánuði eftir hjarta og lungum
á sama sjúkrahúsi. Allan tímann
sem móðir Önnu Mary, Svala Auð-
bjömsdóttir, beið eftir hentugum
líflærum voru einhveijir ættingjar
hennar hjá henni, t.d. var eigin-
maður hennar Snorri staddur í
London í eitt ár.
Ættingjar Önnu Mary eru stað-
ráðnir í því að hafa sama háttinn á
og með móður hennar og dveljast
sem mest hjá henni. Þau vilja létta
henni biðina í þeirri von og vissu
að nýtt hjarta og lungu fáist í tæka
tíð til að hún megi verða heil
heilsu. Eins og gefur að skilja er
hér um gífurlegan kostnað að
ræða, sem ofvaxinn er einni fjöl-
skyldu að bera. Með hliðsjón af
þeirri staðreynd opnuðu nokkrir
vinir Svölu bankareikninga á sín-
um tíma, í Landsbankanum á
Akranesi, Búnaðarbankanum á
Akranesi og Sparisjóði Vest-
mannaeyja, og safnaðist nokkur
upphæð inn á þá meðan hún háði
baráttu sína með ástvinum sínum.
En betur má ef duga skal. Enn
Anna Mary Snorradóttir blöur nú á sjúkrahúsi I London eftir aö fá nýtt hjarta og
lungu svo hún megi komast til heilsu á ný.
er hrópandi þörf fyrir hjálp og
styrk. Barátta dótturinnar stendur
ennþá yfir og baráttan við sjúkdóm
hennar er nógu þung, þó að fjár-
hagsáhyggjur bætist þar ekki við.
Landsmenn geta lagt þessari
fjölskyldu lið á einn hátt og það er
með því að styðja við bakið á
henni með fjárframlögum. Vinir
fjölskyldunnar hafa því haft sam-
band við blaðið og óskað eftir því
að númer sparisjóðsbókanna verði
birt á síðum þess. Þau eru: Spari-
sjóðsbók nr. 12500 í Landsbankan-
um á Akranesi, sparisjóðsbók nr.
7866 á Akranesi og trompbók nr.
401068 við Sparisjóð Vestmanna-
eyja. -sþ
ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 18. júlí 1991
Síða 8