Þjóðviljinn - 18.07.1991, Blaðsíða 4

Bílalest Bandaríkjahers á undanhaldinu frá Clarkvelli - 90 ára herseta hans
þar er á enda.
Bandaríkin sleppa
Clarkvelli, leigja Subic Bay
áfram til tíu ára
S tta mánaða þvargi
Astjórna Bandaríkjanna
og Filippseyja um her-
stöðvar fyrrnefnda ríkis-
ins í hinu síðarnefnda lauk í gær
með nýjum samningi um stöðvar
þessar. Aðalatriði þar eru að
Bandaríkin hætta hersetu á
Clarkflugvelli og afhenda Fil-
ippseyingum fjórar minni stöðv-
ar einnig, en hafa flotastöðina
Subic Bay á Ieigu áfram framyf-
ir aldamót.
Afhending Clarkflugvallar er
sögulegur atburður kallaður, þar eð
hann hefur gegnt mikilvægu hlut-
verki í umsvifum Bandaríkjanna á
Kyrrahafssvæðinu frá því um alda-
mót, og eftir heimsstyTjöldina síð-
ari á Indlandshafssvæðinu einnig.
Flugherstöð þessi og Subic Bay
eru tvær stærstu herstöðvar Banda-
ríkjanna í Asíu.
Opinberlega verður Clarkvöll-
ur afhentur Filippseyingum 16.
sept. 1992 en litlu stöðvunum fjór-
um taka þeir við þegar um sama
leyti í haust, er núverandi her-
stöðvasamningur ríkjanna rennur
út.
Subic Bay, þar sem er stærsta
birgðastöð í heimi fyrir herflota,
hafa Bandaríkin samkvæmt nýja
samningnum áffam til ársins 2001
a.m.k. Munu Bandaríkin borga Fil-
ippseyjum yfir 200 miljónir dollara
leigu í reiðufé fyrir afnotin frá og
með 1993. Með annarri bandarískri
aðstoð sem ráð er fyrir gert í samn-
ingnum er sennilegt að Filippsey-
ingar muni fá alls sem svarar allt
að 800 milj. dollara í ársleigu fyrir
stöðina, að sögn eins talsmanns
þeirra.
Það var gosið úr Pinatubo,
5800 metra háu eldQalli um 90 km
norður af Manila, höfuðborg Fil-
ippseyja, sem hrakti Bandaríkjaher
á flótta ffá Clarkflugvelli og réði
úrslitum um að Bandaríkjamenn
ákváðu að hættu starffækslu þess-
arar sögufrægu herstöðvar. En
fleira kom til, þar á meðal kröfur
Filippseyinga um stórhækkaða
leigu fyrir stöðvamar og minnk-
andi áhugi Bandaríkjastjómar fyrir
herstöðvum yfirleitt vegna þess að
kalda stríðið er ekki lengur.
Ekki er herstöðvasamningurinn
nýi alveg í höfn enn, því að öld-
ungadeild Filippseyjaþings, þar
sem andstaða við hersetu Banda-
ríkjanna á eyjunum er mikil, á eftir
að staðfesta hann.
Á sama tíma og samninga-
nefndir ríkjanna tveggja kunngerðu
samninginn, herti Pinatubo gosið
og rigndi ösku ffá ljallinu yfir
Manila.
Sjöveldi heita Sovétríkjum tækniaðstoð
- Mitterrand segist vilja þau í „klúbbinna
/ heimsókn sinni á fund ieiðtoga sjö mestu iðnríkja heims, sem á
Isér ekkert fordæmi, fékk Gorbatsjov Sovétríkjaforseti loforð
þeirra um tækniaðstoð og að stuðlað yrði að aukinni utanríkis-
verslun Sovétríkjanna. Þar með fylgdi að Sovétríkin skyldu fá
aukaaðild að Alþjóðlega gjaldeyrissjóðnum (IMF). En leiðtog-
arnir reyndust ekki örlátir á beina íjárhagsaðstoð.
Ágreiningur er nokkur milli meginlandsveldin, Þýskaland,
leiðtoganna sjö um hve langt skuli Frakkland og ltalía, vilja gera
ganga í tilraunum til að rétta við meira að þvi en hin, sökum þess að
efnahag Sovétríkjanna. Evrópsku þau óttast að annars sé upplausn
fyrir höndum í Sovétríkjunum með
ófyrirsjáanlegum afleiðingum. Hin
fjögur eru tregari, Japanir segja t.d.
að ef sovésku stjómina vanti pen-
inga, geti hún skorið niður útgjöld
til hersins eða tekið af gullforða
sínum.
Einnig er talið að sjöveldin séu
hikandi nokkuð við að veita til
Sovétríkjanna mikilli aðstoð af því
að þau séu ekki laus við kvíða um
að það yrði til þess að efla að nýju
gamla hagkerfi sovéska kommún-
istaflokksins og þar með hann
sjálfan.
Mitterrand Frakklandsforseti
gaf í skyn að hann væri því hlynnt-
ur að stefnt yrði að þvi að taka
Sovétríkin í „sjöríkjaklúbbinn", en
ennþá væri það að visu ekki tíma-
bært og Kohl sambandskanslari
Þýskalands sagði að Gorbatsjov
yrði boðið á næsta leiðtogafund
„klúbbsins“, sem haldinn verður í
Munchen.
Telja fféttamenn að hvað sem
líði öðrum árangri af viðræðum
Gorbatsjovs við leiðtoganna sjö
marki heimsókn hans á fund þeirra
í Lundúnum upphaf nánari tengsla
sjö auðugustu iðnríkja heims og
Sovétríkjanna.
Listin að komast
á mynd með forsetanum
Allir sem vilja láta á sér
kræla í bandarísku
samfélagi - forstjórar
stórfyrirtækja, embætt-
ismenn, þingmenn, iðka af miklu
kappi þá list að troða sér inn á
Ijósmynd með forsetanum.
I sumum þjóðfélögum hafa
menn óttast að láta taka af sér
myndir; þeir telja að myndin steli
úr þeim sálinni. En í „menningu
valdsins“ óttast menn hinsvegar að
það steli virðingu þeirra og stöðu í
samfélaginu að komast ekki á
mynd!
Svo segir í fróðlegri grein í Int-
emational Herald Tribune um það
að „þegar ljósmyndavélar beinast
að forsetanum, þá er það engin til-
viljun hver sést með“.
Ástæðan fyrir því, hvílíkt kapp
er lagt á fyrrgreinda list liggur
reyndar í augum uppi. Ef menn
komast nálægt höfðingjanum sjálf-
um - í bílalest, í þyrlu, á fundi,
hvar sem er - þá lítur svo út sem
viðkomandi hafi beinan aðgang að
forsetanum. Og auðvitað er það
svo í stjómmálum sem í öðm
ímyndarstríði, að það sem sýnist
skiptir meira máli en það sem er.
Ljósmyndamar Hvíta hússins
og lífverðir sem vanir eru að skoða
þá myndsjúku og æsilega hegðun
þeirra, hafa skipað þeim í flokka
og búið til sérstök orð yfir hegðun
þeirra (sem því miður em óþýðan-
leg). „Velcrosis“ heitir sjúkdómur
þeirra embættismanna sem líma
sig upp að George Bush hvert sem
hann fer í von um að komast með
honum f blöðin eða sjónvarpið.
Önnur formúla, „limbo bait“, er
höfð um siði þeirra áhrifamanna á
ýmsum stöðum sem taka á móti
Bush forseta þegar hann heimsækir
borgir þeirra. Limbókarlar koma
sér upp að forsetanum þegar hann
er að stiga upp í bíl sinn til að
segja honum eithvað um dagskrána
sem er í vændum. Og þetta er gert í
þeirri von, að forsetinn bjóði við-
komandi upp í bíl sinn til að halda
áfram samræðum, vegna þess að
myndir sem teknar eru af manni í
forsetabíl eru feiknalega hátt skrif-
uð sigurlaun í „myndatökulist-
inni“.
Þessi undarlega list var ekki
fundin upp í tíð Georges Bush eins
og gefur að skilja. Til eru menn
sem eltu fyrri forseta og náðu
frægum árangri í henni. Einn slíkur
er Helmut Sonnenfeldt, sem var
háttsettur í Öryggismáianefnd
Bandaríkjanna í stjómartíð Nixons
og Fords. Honum tókst einhvem-
vegin að koma sér á allar forseta-
myndir. Helmut Sonnenfeldt er nú
gistifyrirlesari við Brookings-
stofnunina, og kann að miðla öðr-
um afreynslu sinni.
Ef að verið er að filma fund,
segir hann, og myndavélamir eru
við enda borðsins, þá er rétta að-
ferðin að halla sér fram á við. Þá
skyggir maður á þá þijá menn sem
sitja á milli þín og forsetans,
venjulega eru það háttsettari menn,
til dæmis utanríkisráðherrann og
formaður öryggismálanefndar, og á
myndum sýnist maður sjálfur sitja
næst forsetanum. En maður má
ekki halla sér svo langt fram að
maður skyggi á forsetann“.
Tilbrigði við „limbo“ er oft
notað af starfsmönnum Hvita húss-
ins, sem koma hlaupandi til forset-
ans með einhverja pappíra, sem
sýnast mikilvægir, einmitt í þann
mund sem herra Bush kemur til
Hvíta hússins í bíl eða þyrlu. Slík-
ur atburður kemst alltaf á margar
filmur og fer víða.
Það fylgir þeim sögum sem
sagðar eru af þessum málum í Her-
ald Tribune, að hver einasti maður
geri sér mætavel grein fyrir mikil-
vægi þess að komast á mynd.
Forsetinn veit þetta manna best
sjálfur.
Til dæmis gerði George Bush
sér mikið far um það meðan á
Flóabardaga stóð, að láta Don
Quayle varaforseta vera með sér á
myndum eins oft og við var komið.
Sú nærvera átti að gefa til kynna
að forsetinn treysti varamanni sín-
um, sem var þá undir mikilli skot-
hríð í ljölmiðlum sem ómerkingur
sem engu máli skipti.
áb tók saman
Og þá kemur einhver undirsátinn
hlaupandi með pappíra sem forsetinn
verður endilega að sjá strax - meðan
Ijósmyndaskothríðin dynur á liðinu.
ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 18. júlí 1991
Síöa 4

I