Þjóðviljinn - 15.08.1991, Blaðsíða 1

154. tölublað
Fimmtudagur 15. ágúst1991
56.árgangur
Alvarlegt að blekkja fólk til
fylgis við skammtímaávinning
Svavar Gestsson, alþingismaður, hefur óskað eftir því að iðnað-
arnefnd Alþingis komi saman til fundar um álmálið og hefur
formaður hennar, Össur Skarphéðinsson, boðað fund í næstu
viku. Stjórn Landsvirkjunar fundar um raforkuverð til álvers í dag.
Svavar, sem á sæti í iðnaðar-
nefndinni, segir að nefndinni hafi
ekki borist neinar upplýsingar um
álsamningana frá ríkisstjóminni
heldur aðeins greinargerðir iðnað-
arráðuneytis síðast íýrir mánuði.
„Ég tel mjög alvarlegt hvemig
iðnaðarráðuneytið hefur matreitt
áróðursíféttir um þetta mál,“ segir
Svavar. „Iðnaðarráðherra hefur áð-
ur haldið blaðamannafundi og sagt
að samningum væri lokið en síðan
hefur komið á daginn að svo er
ekki. Það gerðist síðast fyrir ná-
kvæmlega ári síðan og þá sagði
ráðherrann að frumvarp yrði lagt
fyrir þingið á fyrstu dögum þess en
ekkert slíkt gerðist. Það er bersýni-
lega mjög margt eftir í þessu dæmi
og þetta getur stoppað hvar sem er.
Fjármögnunin er eftir og þegar
henni er lokið getur þurft að setjast
niður aftur til að breyta samning-
unum til að uppfylla þær kröfur
sem fjármögnunarfyrirtækin gera.
Það er því ömgglega mikil vinna
eftir í þessu. Þar sem við höfum
ekki fengið upplýsingar frá ríkis-
stjómnni veit iðnaðamefnd ekki
hvemig þetta lítur út í smáatriðum
en ef orkuverðið er það sem það
var í fyrra þá er það alltof lágt. Það
er undir kostnaðarverði og þó að
það sé hægt að sýna fram á
skammtímaávinning fýrir þjóðar-
búið þá er heildardæmið þannig að
það getur orðið tap á því á þeim
25-30 árum sem samningurinn er í
gildi. Það er mjög alvarlegt að
reyna að blekkja fólk til fylgis við
slíkan samning um skammtima-
ávinning og láta sem allt sé í lagi
allan samningstímann út á það.
Það er gert ráð fyrir afslætti á
orkuverðinu í allmörg ár og að það
geti farið hærra með tímanum. Það
réttlæta þeir með því að annars sé
Blanda ónýt. Blönduvirkjun er
metin á núll inn í dæmið. Með þvi
að gefa eitt stykki virkjun fá þeir út
að þetta geti verið hagstætt,“ sagði
Svavar Gestsson.
-vd.
Vatnsveita Reykjavíkur stendur fyrir umfangsmiklum framkvæmdum við vatnsból borgarbúa. Hættan á
mengunarslysum er alltaf fyrir hendi, svo varúðarráðstafanir eru miklar. Mynd: Jón Fjörnir.
Lélegri grásleppuvertíð lokið
Taugamar þandar
vegna framkvæmda
í Heiðmörk
Grásleppuvertíðin í ár
brást nær alveg víðast
hvar og nemur heildar-
aflinn aðeins um 9 þús-
und tunnum. Talið er að útflutn-
ingsverðmæti grásleppuafurða
geti numið um einum miljarði
króna. AIIs fengu um 500 bátar
leyfi til veiðanna en talið er að
um 100 þeirra hafi ekki nýtt sér
veiðileyfin. A síðasta ári stund-
uðu veiðarnar um 210 bátar.
Af einstökum svæðum var ver-
tíðin einna skást hjá grásleppukörl-
um í Siglufirði, Ólafsfirði, Strönd-
um og við Breiðafjörð. Þessi
dræma veiði hefur ollið hagsmuna-
aðilum miklum vonbrigðum og þá
sérstaklega vegna þess að búið var
að spá því að veiðin yrði góð
vegna þess að skilyrðin í sjónum
hafa verið betri en oft áður. Af
þeim sökum voru menn bjartsýnni
en áður í vertíðarbyrjun og meðal
annars var tryggð fýrirframsala á
um 16 þúsund tunnum. Þá hefur
veiði einnig verið dræm hjá Kan-
adamönnum. 1 ljósi þess er viðbúið
að eftirspumin eftir grásleppuaf-
urðum verði meiri en framboðið og
ekki ólíklegt að það muni vanta
um 12-17 þúsund tunnur á heims-
markaðinn sem þarf um 45 þúsund
ttmnur í það heila.
Sævar Einarsson, grásleppukarl
á Sauðárkróki, segir að viðbúið sé
að margir hafi farið fjárhagslega
illa út úr vertíðinni. Þá fái 6 - 10
tonna bátar ekki krókaveiðileyfi og
margir grásleppukarlamir hafi ekki
heldur neinn þorskkvóta. Vegna
vertíðarbrestsins hefur verið farið
þess á leit að trillukörlum verði
bættur upp skaðinn og þá einkum í
þá vem að þeir fái krókaveiðileyfi.
Niðurstaða í því máli liggur þó
ekki enn fyrir.
Ástæður veiðibrestsins á grá-
sleppuvertíðinni liggja ekki á
hreinu en menn hafa þó ýjað að því
að orsakanna geti verið að leita í
seiðadrápi loðnu- og rækjuveiði-
skipa og jafnvel ofveiði. -grh
Síðustu vikurnar hafa stað-
ið yfir umfangsmiklar
framkvæmdir í Heiðmörk
á vegum Vatnsveitu
Reykjavíkur. Gífurlegar öryggis-
ráðstafanir eru gerðar við áfyil-
ingu olíu á vinnuvélar, þar sem
olíuslys gæti hæglega eyðilagt
vatnsbólið í Gvendarbrunnum.
Nýlega voru tugir tonna af jarð-
vegi mokaðir burtu vegna nokk-
urra olíulítra, sem glutruðust
niður.
Lagning mikillar vatnsleiðslu
ofan úr Vatnsendakrika niður í
Gvendarbmnna með tilheyrandi
dælustöðvum hefur í for með sér
miklar varúðarráðstafanir vegna
hugsanlegrar mengunarhættu.
Samkvæmt upplýsingum Þjóðvilj-
ans er dælt eldsneyti á þær vinnu-
vélar sem að staðaldri em á svæð-
inu á hveijum morgni, en þess er
gætt að ekki standi olía á vélunum
yfir nóttina. Meðan oliubíll sem
flytur eldsneytið er á ferðinni yfir
grunnvatnssvæði vatnsbóls Reyk-
víkinga, em menn frá verktökum
og Vatnsveitu Reykjavíkur í stöð-
ugu símasambandi við höfuðstöðv-
amar, þar sem tilbúnar em áætlanir
um aðgerðir ef eitthvað fer úr-
skeiðis. Ekki er vanþörf á, því þeg-
ar olíu var dælt á eitt vinnutækið í
vor, glutmðust niður nokkrir lítrar
af olíu. Við þetta slys var 30 tonn-
um af jarðvegi mokað burt. For-
ráðamenn Vatnsveitu Reykjavíkur
vilja ekki kannast við þetta mál, en
hafa ekki útilokað að þetta gæti
hafa gerst í vor.
Þóroddur Sigurðsson, forstjóri
Vatnsveitunnar, segir að í gegnum
tíðina hafi farið niður olía á þessu
gmnnvatnssvæði og hægt hafi ver-
ið að fjarlægja jarðveginn á því
svæði. Hann segir og að þær fram-
kvæmdir sem nú fari fram á vegum
Vatnsveitunnar séu nauðsynlegar.
- Við erum að vinna að því að
flytja vatn þama uppeftir af öðmm
svæðum og með því móti er betur
hægt að bregðast við mengun ef til
kæmi, segir Þóroddur.
Vignir Sigurðsson, eftirlits-
maður Heiðmerkur, segir að við
framkvæmdir Vatnsveitunnar séu
viðhafðar gífurlegar öryggisráð-
stafanir.
- Ég held að varla væri hægt
að gera þetta betur. Það er passað
upp á að hafa enga olíu á þeim
tækjum sem em á svæðinu yfir
nótt. Þegar olíu er dælt á tækin em
menn í stöðugu símasambandi,
sem þeir reyndar em allan daginn.
Það er hægt að segja að tækin sem
fara inn á svæðið séu svo til 100
prósent ömgg varðandi mengunar-
slys, sagði Vignir.
Þóroddur og Vignir tjáðu Þjóð-
viljanum að talandi um mengunar-
hættu væri vert að gefa umferð
hestamanna um Heiðmörkina gæt-
ur.
- Fjöldi þeirra hesta sem fara
hjá vatnsbólum Reykvíkinga er
orðinn slíkur að horft gæti til vand-
ræða. Þeir skilja eftir sig úrgang
sem aðrar lífverur og ekki loku
fyrir það skotið að til mengunar
gæti komið ef þessi umferð verður
ekki takmörkuð, sögðu þeir.
-sþ
Ferskar
hugmyndir
Sovét