Dagblaðið Vísir - DV - 13.01.1996, Síða 10

10
LAUGARDAGUR 13. JANÚAR 1996 J-lV
„Áhugi minn á víkingum og vik-
ingaöldinni kviknaði strax í barn-
æsku. Afi minn var vanur að segja
við okkur barnabörnin að fjölskyld
an væri af víkingum komin. Ég
velti því ekki fyrir mér hvað hann
ætti við fyrr en skömmu áður en
hann lést og lét þá verða af því að
spyrja hann hvað hann hefði átt við.
Afi sagði að afi sinn hefði alltaf sagt
þetta. Dýpri merking væri ekki á
bak við þessi orð en þetta var nóg til
að vekja áhuga minn á þessu tíma-
bili,“ segir Philip Andrew Burthem,
34 ára breskur víkingur, sem er
staddur hér á landi í þriðja skiptið
á innan við ári í víkingalegum er-
indagjörðum, ef svo má að orði
komast.
Víkingalegt nafn
Við fyrstu sýn er Philip Andrew
lítt víkingalegur i útliti. Hann verð-
ur seint talinn hávaxinn en sítt hár-
ið setur sinn svip á hann. Þegar
maður fer að ræða við hann og
fræðist um lífsform hans og viðhorf
þá einhvern veginn finnst manni
ekki ólíklegt að víkingar hafi lifað
eins og hann. Sjálfur gerir hann
góðlátlegt grín að þessu áhugamáli
sínu og atvinnu og segir að líklega
sé ættarnafn hans, sem er saman-
sett úr fornnorrænu og engilsax-
nesku, það eina sem sé víkingalegt í
fari hans en „Bur“ þýðir virki og
„them“ þýðir hermaður.
Philip Andrew kom hingað upp-
haflega sl. vor til að aðstoða við
uppsetningu víkingahátíðarinnar
sem haldin var í Hafnarfirði fyrir
ári. Góð kynni tókust með honum
og Jóhannesi Bjarnasyni, eigarida
Fjörukrárinnar og aðstandanda há-
tíðarinnar. Fyrir tilstilli hans ákvað
Philip að koma hingað aftur og
kenna starfsfólki Jóhannesar að
beita vopnum og berjast fyrir áhorf-
endur. Ekki spillti það að hann
kynntist hér ungri konu sem varð
honum hvatning til að koma aftur
og kanna ísland betur.
Stofnandi Alþjóðlega
víkingafálagsskaparins
„Fyrir 11 eða 12 árum gekk ég í
Víkingafélagið í London, sem var
mjög ólíkt því sem sams konar félög
eru i dag. Á seinustu árum hafa vík-
ingafélög breyst í félagsskap manna
sem vilja klæðast eins og talið er að
víkingar hafi klæðst og lifa ein-
hvern tíma á ári eins og talið er að
víkingar lifðu - hittast, skemmta
sér og eiga kaup saman. Ég var hins
vegar rekinn úr Víkingafélaginu í
London, þótt ég væri jarl, því hug-
myndir mínar um hvemig stjórna
ætti félaginu þóttu of lýðræðislegar
- ég er jú einu sinni víkingur og
þótti erfitt að játast undir stjórn ein-
hverrar klíku.
Ég stofnaði nýjan félagsskap
áhugamanna um siði víkinga, Al-
þjóðlega víkingafélagsskapinn, og
sá félagsskapur er ráðandi á því
svæði sem gamla félagið var starf-
andi á. í félagsskapnum er líka að
finna danska, þýska og hollenska
víkinga. Reyndar hafa nokkrir ís-
lendingar lýst yfir áhuga sínum að
ganga í félagsskapinn og læra bar-
dagalistir víkinga, sem við i Alþjóð-
lega víkingafélagsskapnum höfum
vakið upp að nýju. Ég vil kalla þann
þátt starfsemi okkar „verklega forn-
leifafræði" því við höfum verið að
berja við hver annan í 10 ár til að
læra hvernig rétt er að þvi farið.“
Á fullt erindi
við nútímann
Philip Andrew er sannfærður
um að menning vikinga eigi fullt er-
indi við nútímamanninn. Ef litið sé
gjafi við kvikmyndir. Hann hefur
þegar starfað við nokkrar kvik-
myndir sem bardagamaður og þjálf-
ari bardagamanna. Um er að ræða
kvikmyndir þar sem slagsmála- og
skylmingasenur skipa stóran sess,
eins og í kvikmyndunum Higlander,
Braveheart, svo einhverjar séu
nefndar.
Auk þessa vinnur Philip Andrew
núna að því að skrifa kvikmynda-
handrit. Um er að ræða spennusögu
og er sögusviðið hernám Breta á ís-
landi árið 1940.
Hægt að drekka
vatnið úr krananum
Philip Andrew eyddi áramótun-
um með unnustu sinni og fjölskyldu
hennar hér. Hann segir að sú flug-
eldasýning sem landsmenn settu á
svið um áramótin hafi vakið að-
dáun sína og jafnframt hvernig ís-
lendingar skemmtu sér á þessum
tímamótum.
„Það er eins og allir séu staðráðn-
ir í að skemmta sér saman - ungir
jafnt sem aldnir. "Fjölskyldan er
greinilega i hávegum höfð því börn
eru að skemmta sér með ömmu
sinni og afa en í Bretlandi er þetta
svo til deyjandi hefð að öll fjölskyld-
an hittist."
Breski tuttugustu aldar víkingur-
inn segir það hafa komið sér á óvart
hve allt sé hreint og nútímalegt í
Reýkjavík og mengunin lítil. Lík-
lega eru einhverjir Reykvíkingar
ósammála þessu sjónarmiði en Phil-
ip Andrew segir að í samanburði
við stórborgir erlendis sé þetta samt
raunin. Ekkj þurfi heldur að fara
langt til að komast út í guðsgræna
náttúruna og vatnið sé drekkandi
úr krananum sem er mjög sjaldgæft
núorðið í heiminum.
Tilvalið ferðamannaland
„Kaffihúsamenning er mjög ein-
kennandi fyrir Reykjavík og þessi
menning er mjög eftirsóknarverð.
Þegar ég hafði orð á þessu við fólk
hérna þá hló það því mér skilst að
margir íslendingar vilji komast héð-
an. Ég sé hins vegar fyrir mér að
hægt sé að markaðssetja þetta
hreina land, með þessa kaffihúsa- og
skemmtistaðamenningu, erlendis, ef
menn hafa áhuga á, með einhverju
átaki af hálfu ferðamálayfirvalda.
Eini dragbíturinn er veðurfarið en
það er margt sem vinnur það upp.“
Hann segir það leiðinlegt hve lít-
ið íslendingar hafi háldið upp á
minjar frá söguöld í gegnum tíðina,
sérstaklega ef haft sé í huga hve
slíkar minjar hafi mikið aðdráttar-
afl á ferðamenn. Það veki þó alls
ekki furðu sína hve minjarnar eru
litlar.
„Það er eins og það sé hefð fyrir
því hér á landi að rífa niður hið
gamla og byggja upp nýtt í staðinn.
íslenskt samfélag hefur verið mjög
hrjóstrugt í gegnum söguna og í
slíku þjóðfélagi er ekki pláss fyrir
viðkvæmni. Ef maður lítur með
þessum augum á hlutina þá skilur
maður af hverju þetta er svona.
Menn urðu að horfa raunsæjum
augum á hlutina og drífa þá áfram.
Þetta er hins vegar leiðinlegt því
mín skoðun er sú að maður eigi að
grundvalla framtíðina á fortíðinni.
Philip Andrew ætlar aðeins að
dvelja hér um mánaðartíma og held-
ur brátt utan. Sem sönnum víkingi
sæmir ætlar hann að nema unnustu
sína, Ingibjörgu, á brott með sér.
Hann er þess þó fullviss að hingað
komi hann aftur. Yfirleitt komi
hann bara á hvern stað, sem ekki sé
í alfaraleið, einu sinni en hingað
hafi hann þegar komið þrisvar.
Hann eigi enn eftir margt óséð hér
á landi.
-PP
„Áhugi minn á víkingum og víkingaöldinni kviknaði strax í barnæsku," segir
til dæmis á siðferðisgildi víkinga þá
trúðu þeir á hollustu. Það kemur
skýrt fram í íslendingasögunum,
segir Philip Andrew, en setur þó
fyrirvara við að öll mannvígin og
hefndin eigi erindi í samtímann. Þá
bendir hann á mikilvægi fjölskyld-
unnar, sjálfsvirðinguna, menning-
una, iðnmenntun og á vissan hátt
eigi réttlætiskennd víkinga erindi
við okkur þótt réttlætiskennd nú-
tímamannsins grundvallist á ríkinu
og kirkjunni.
Hann segir þetta áhugamál líka
hafa breytt miklu fyrir suma þá sem
hafi tekið ástfóstri við það.
„Ég þekki marga víkinga í Lund-
únum sem höfðu aldrei lesið neitt
áður en þeir gengu í þennan félags-
skap. Þetta voru venjulegir verka-
menn eða atvinnuleysingjar. Sumir
þeirra gengu i félagið til að finna
ástæðu fyrir stanslausum ferðalög-
um, skylmingum og drykkjuskap.
Eftir nokkra mánuði i félagsskapn-
um höfðu þeir fundið sér áhugamál
og voru farnir að ræða um muninn
á „spangen-hjálmum" og „barbute-
hjálmum" sem eru þekktir í sög-
unni.
Þótt þetta kunni að hljóma undar-
lega og einhverjir hlæi að þessu þá
hafa þessir menn fundið sér áhuga-
mál og eru að ræða um hluti sem
gefa þeim eitthvað.“
Sumir hlæja að þessu
Philip segir misjafnt hvaða aug-
um fólk líti þetta sérstæða áhuga-
mál hans. Misjafnt sé hvort það sýni
Fyrir tilstilli Jóhannesar Bjarnason-
ar í Fjörukránni ákvað Phiiip að
koma til íslands nú og kenna starfs-
fólki hans að beita vopnum og berj-
ast fyrir áhorfendur. Ekki spillti það
að hann kynntist hér ungri konu á
ferð sinni í sumar og önnur ferð
hingað var því ekki umflúin.
Philip Andrew Burthem.
DV-myndir PÖK
þvi skilning eða hlæi að því. Menn
eins og Magnús Magnússon, sem
Philip Andrew segist hafa hjálpað
við fyrirlestrahald, sýni því mikinn
áhuga. Svo sé líka um marga fleiri.
„Sumir sjá ekki tilgang okkar í
því að klæða okkur upp í fatnað
sem við teljum vera frá víkingatím-
anum en þetta er fyrst og fremst
áhugamál, en á sumrin má segja að
þetta efli sjálfsvitund mína og sé
visst lífsform. Að auki þéna ég vel á
því að selja víkingaskartgripi úr
silfri og bronsi á víkingahátíðum
yfir sumartímann. Hagnaðurinn
kostar áhugamál mitt að fullu og
skilar mér arði í aðra hönd. Það má
því segja að ég fari í víking á minn
máta og eigi viðskipti við aðra vík-
inga. Munurinn á mér, tuttugustu
aldar vikingnum, og vikingum fyrri
tíma er sá að ég ferðast ekki á skipi
heldur á eigin bíl eða flugvél ef svo
ber undir. Þá fæ ég greitt fyrir að
setja á svið bardaga. Það er einmitt
það sem ég gerði fyrir vikingahátíð-
ina hér og starfsbræður mínir fyrr á
öldum gerðu líka á stundum."
Þótt Alþjóðlega víkingafélagið og
víkingastörf ýmiss konar sklpi stór-
an sess í lífi Philips Andrews þá
starfar hann líka sem listrænn ráð-
gjafi við sjónvarpsþáttagerð og ljós-
myndun en sjálfur stefnir hann að
því að komast að sem listrænn ráð-
er 20. aldar víkingur
segir bardagamaðurinn Philip Andrew Burthem sem er hér nú í friðsamlegum erindagjörðum